Ερευνητική έκθεση των μαθητών του Β4 του ΓΕΛ Μυγδονίας με θέμα "Γνωρίζουμε τα 'Άτομα με Αναπηρίες". Η εργασία αυτή αποτελείται από τρία κεφάλαια. 1ο: Είδη αναπηρίας (τύφλωση, κώφωση, αυτισμός, κινητικές αναπηρίες, σύνδρομο Down) 2o: Διαπρέποντες άνθρωποι με αναπηρία (Τριαντάφυλλος Ηλιάδης, τέχνη- Στήβεν Χόκινγκς και Τέμπλ Γράντιν - επιστήμη και Χαράλαμπος Ταγανίδης -αθλητισμός) 3ο: Στατιστική έρευνα στο σχολείο μας για τις διαφορές μεταξύ Παραολυμπιακών Αγώνων και Special Olympics. Η διάρκεια της εργασίας ήταν ετήσια.

1. 1
Ερευνητική έκθεση τμήματος Β4 του Γενικού Λυκείου Μυγδονίας
(Ομάδα Εργασίας: Τανατσίδης Χ, Ταοξίδου Λ, Τουμπέλης Β, Τρικίδη Ι, Τσιόκανη Δ, Τσιουμλέκη Μ,
Τσιτσιπλάμη Ε, Τσουλογιάννης Γ, Φιδάνη Σ, Φουντουκίδου Α, Φούρδα Σ, Φράγκος Α, Φυσέκη Ρ,
Φυτοκλής Κ, Χαλκιά Π, Χατζηαντωνίου Αθ, Χατζηαντωνίου Αντ, Χατζηαντωνίου Αρ, Χατζηαστερίου
Χ, Χατζηκαλλίας Ν, Χατζίκου Β, Χειμάρα Β, Χριστοδουλίδου Τ, Ψαρρής Π, Επιβλέπων: Σκουρκέας Α)
ΠΡΟΛΟΓΟΣ (…από τον επιβλέποντα)
Το Σεπτέμβρη του 2012, ξεκινώντας τη σχολική χρονιά με όρεξη και δημιουργία, αποφασίσαμε με τα
παιδιά του Β4 του Γενικού Λυκείου Μυγδονίας στο Δρυμό Θεσσαλονίκης να κάνουμε μια αξιοπρεπή
(πιστεύουμε) προσπάθεια για τη δημιουργία μιας ενδιαφέρουσας ερευνητικής εργασίας. Το θέμα
επιλέχθηκε ομόφωνα από την ολομέλεια του τμήματος και συμφωνήσαμε να δουλέψουμε σωστά και
οργανωμένα, ώστε να αποκτήσει πραγματικό νόημα η έννοια της ερευνητικής εργασίας. Οι μαθητές
χωρίστηκαν σε πέντε ομάδες και ασχολήθηκαν με δύο θέματα η κάθε μια για κάθε τετράμηνο. Στο α
τετράμηνο οι μαθητές επέλεξαν να ασχοληθούν με τα είδη αναπηριών και συγκεκριμένα με την
τύφλωση, την κώφωση, τον αυτισμό, τις κινητικές αναπηρίες και το σύνδρομο Down. Οι μαθητές μέσα
από τα δικά τους μάτια επιχείρησαν να μάθουν και να ερευνήσουν τι είναι αυτές οι αναπηρίες, πώς
εκπαιδεύονται και πώς μαθαίνουν τα άτομα σε μικρή ηλικία, αν υπάρχουν σύλλογοι κ.α. Στο β
τετράμηνο μέσα από τις διαδικασίες των συναντήσεων της ολομέλειας κάθε ομάδα επέλεξε ένα
διαπρέποντα άνθρωπο με αναπηρία από το χώρο της τέχνης, του αθλητισμού και των επιστημών.
Ιδιαίτερη χαρά και τιμή για εμάς ήταν η αποδοχή της πρόσκλησης από το ζωγράφο κ. Τριαντάφυλλο
Ηλιάδη, ο οποίος παραβρέθηκε στο σχολείο μας την Παρασκευή 26-04-2013 σε μια πολύ ζωντανή
εκδήλωση, μίλησε για τη δύναμη της θέλησης, ζωγράφισε μπροστά μας και συνομίλησε με μαθητές και
καθηγητές.
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Άτομο με αναπηρία είναι αυτό που υποφέρει από οποιαδήποτε συνεχιζόμενη ανικανότητα του
σώματος, του πνεύματος ή της προσωπικότητας. Σε κάθε κοινωνία η αντιμετώπιση των ατόμων με
αναπηρία διέφερε, καθώς αλλού προστάτευαν τους ανάπηρους, ενώ αλλού τους καταδίκαζαν. Ωστόσο,
σταδιακά υπογραμμίστηκε προσπάθεια για μελέτη, ταξινόμηση και επιστημονική αντιμετώπισή τους.
Πλέον, σε πολλές χώρες, όπως και στην Ελλάδα, έχουν οργανωθεί κατάλληλα εκπαιδευτικά συστήματα
και προγράμματα Ειδικής Αγωγής με στόχο την προστασία, την εκπαίδευση, την περίθαλψη και την
επαγγελματική κατάρτισή τους. Στην παρούσα ερευνητική εργασία αναλύονται οι ιδιαιτερότητες των
ατόμων με προβλήματα όρασης, ακοής, των κινητικά αναπήρων, των ατόμων που πάσχουν από αυτισμό
Γνωρίζουμε τα Άτομα με Αναπηρίες

2. 2
και από σύνδρομο Down. Πιο συγκεκριμένα, η ερευνητική έκθεση αποτελείται από τρία κεφάλαια. Στο
κεφάλαιο Ι περιγράφονται αναλυτικά οι παραπάνω αναπηρίες, δίνοντας για κάθε μία από αυτές τον
ορισμό τους, τι επικρατεί σήμερα όσον αφορά στην εκπαίδευση αυτών των ατόμων και στοιχεία για
τους αντίστοιχους πανελλήνιους συλλόγους. Στο κεφάλαιο ΙΙ, οι ομάδες εργασίες επέλεξαν έναν
διαπρέποντα άνθρωπο με αναπηρία από το χώρο της τέχνης, του αθλητισμού και των επιστημών,
παρουσιάζοντας τη ζωή και το έργο του καθενός. Τέλος, στο κεφάλαιο ΙΙΙ, παρουσιάζονται τα
αποτελέσματα μιας στατιστικής έρευνας που έγινε από τους μαθητές στο σχολείο και είχε ως θέμα τη
γνώση τους γύρω από τους Παραολυμπιακούς Αγώνες και τα Special Olympics.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι: Κατηγορίες των αναπηριών
1.1 Άτομα με προβλήματα όρασης
1.1.1 Ορισμός
Τύφλωση ονομάζεται η κατάσταση ατόμου που έχει χάσει την όρασή του. Η τύφλωση μπορεί να είναι
εκ γενετής ή επίκτητη. Με την αυστηρή επιστημονική έννοια του όρου είναι η πλήρης απώλεια της
όρασης, η ανικανότητα διάκρισης του φωτός από το σκοτάδι (απόλυτη τύφλωση). Με την πρακτική και
κοινωνική του έννοια ο όρος αυτός είναι σημαντικά ευρύτερος. Έτσι, ο άνθρωπος θεωρείται τυφλός,
όταν δεν μπορεί να προσανατολίζεται στο περιβάλλον, όταν δεν μπορεί να μετακινηθεί χωρίς ξένη
βοήθεια έξω από το σπίτι του, παρόλο που διαθέτει ακόμη την αίσθηση του φωτός. [34]
Τα άτομα με διαταραχές όρασης χαρακτηρίζονται από ιδιαιτερότητες, οι οποίες προκαλούν
δυσκολίες προσαρμογής στο περιβάλλον και υπό αυτήν την έννοια θεωρούνται αναπηρίες.
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τη σπουδαιότητα της όρασης στον τομέα της κινητικότητας, είναι εύκολα
αντιληπτή η αδυναμία προσαρμογής τους στο περιβάλλοντα χώρο.
Η σοβαρότητα της αναπηρίας ποικίλλει ανάλογα με :
• την αιτιολογία
• τη φύση τα αναπηρίας
• το χρόνο εμφάνισης
• το βαθμό σοβαρότητας
• τις ανάγκες και
• εξαρτάται από τις απαιτήσεις και τη στάση του περιβάλλοντος και της κοινωνίας γενικά στις
ιδιαιτερότητες της αναπηρίας.
Η νευροψυχική δόμηση του ατόμου επηρεάζεται λόγω των διαταραχών της όρασης προκαλώντας
δυσκολίες. Συγκεκριμένα:
• Στη γνωστική συναισθηματική, ψυχοκινητική εξέλιξη
• Στην κοινωνική ενσωμάτωση

3. 3
• Στον επαγγελματικό τομέα.
Συμπερασματικά, τα άτομα με διαταραχές στην όραση, πιθανόν να παρουσιάζουν νοητικές δυσκολίες.
[1]
1.1.2 Γραφή και Εκπαίδευση
Ο Louis Braille (1809 – 1852) σε μικρή ηλικία έχασε την όρασή του μετά από ένα ατύχημα, ωστόσο
χωρίς την όρασή του αδυνατούσε να μάθει όσα επιθυμούσε από το σχολείο. Έτσι, όταν έμαθε για την
ύπαρξη της ανάγλυφης γραφής, που εφευρέθηκε από τον στρατηγό Charles Barbier (19ος
αι.) , κατάφερε
να επινοήσει ένα δικό του αλφάβητο το οποίο αποτελεί μια γλώσσα γραφής, το λεγόμενο σύστημα
Braille. Το σύστημα αυτό αναγνωρίστηκε από την Γαλλία (1829) ως επίσημο σύστημα για την
εκπαίδευση των τυφλών. Αξίζει να τονίσουμε πως τα βιβλία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας
εκπαίδευσης εκδόθηκαν στην Ελλάδα σε αυτήν τη γραφή, ώστε να είναι εφικτή η εκπαίδευση των
τυφλών. [36β]
Σχήμα 1 : Το αγγλικό αλφάβητο Braille
Σχήμα 2 : Ελληνικοί χαρακτήρες Braille.
1.1.3 Κινητικότητα τυφλών
Η ικανότητα του τυφλού ατόμου να μετακινείται με ανεξαρτησία και ασφάλεια σε εξωτερικούς και
εσωτερικούς χώρους αποτελεί ένα σημαντικό ζήτημα γι’ αυτούς. Για αυτό, ο ίδιος είναι αναγκασμένος
να εκπαιδεύεται στον προσανατολισμό. Ο προσανατολισμός μεγιστοποιεί την ικανότητα του ατόμου να
προσανατολίζεται στο χώρο. Ωστόσο, υπάρχουν τεχνητά βοηθήματα για την διευκόλυνσή τους, όπως τα
μπαστούνια για την μετακίνησή τους με μεγαλύτερη ασφάλεια ή τα ομιλούντα βοηθήματα για τον
τομέα της υγείας, όπως τα πιεσόμετρα. Επίσης, έχουν τοποθετηθεί σε πόλεις της Ελλάδας ηχητικές
διατάξεις στους φωτεινούς σηματοδότες και έχει δρομολογηθεί η φωνητική απόδοση της αναγγελίας,
προσεγγίζοντας τον χρόνο των δρομολογίων των λεωφορείων προς τις στάσεις. [1]

4. 4
1.1.4 Πανελλήνιος Σύνδεσμός Τυφλών
Η ίδρυση του Πανελληνίου Συνδέσμου τυφλών πραγματοποιήθηκε το 1932. Είναι ένα πανελλήνιας
εμβέλειας κοινωνικοσυνδικαλιστικό πρωτοβάθμιο σωματείο ομοσπονδιακού τύπου με εννιά
περιφερειακές ενώσεις στις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας. Κύριος στόχος του είναι η υπεράσπιση των
δικαιωμάτων και η βελτίωση της ποιότητας ζωής των ατόμων που παρουσιάζουν διαταραχές στην
όραση, στην Ελλάδα. [23]
Στη συνέχεια, με πρωτοβουλία του φιλανθρωπικού σωματείου « Οργάνωση Προστασίας Τυφλών »
ιδρύθηκε το 1947 η Σχολή Τυφλών Θεσσαλονίκης με σκοπό να καλύψει τις ανάγκες των ατόμων με
αναπηρία όρασης της μεταπολεμικής Βόρειας Ελλάδας. [16]
1.1.5 Συμπεράσματα
Ολοκληρώνοντας, γίνεται αντιληπτό ότι οι παθήσεις αυτές επηρεάζουν τη ζωή των ατόμων που
χαρακτηρίζονται από διαταραχές όρασης. Επομένως, είναι κατανοητό ότι είναι ορθότερο να είναι
γνωστά τα στοιχειώδη πράγματα που οφείλουν να γνωρίζουν οι άνθρωποι για αυτούς, όπως τι ορίζεται
τύφλωση, τη νευροψυχική κατάσταση που χαρακτηρίζει τους τυφλούς, τη γραφή που χρησιμοποιούν
και την εκπαίδευση που λαμβάνουν. Έτσι, είναι εφικτή η προς αποφυγή συμπεριφορά ως προς τα άτομα
που παρουσιάζουν οφθαλμολογικές διαταραχές, δηλαδή η ευαισθητοποίηση των ανθρώπων ως προς τα
άτομα με ειδικές ανάγκες θα είναι ο παράγοντας που θα συμβάλει, ώστε να είναι δυνατή η απόρριψη
προσωπικών συναισθημάτων που, πιθανόν, τους παρεμποδίζουν να προσεγγίσουν τους τυφλούς.
1.2 Άτομα με προβλήματα ακοής
1.2.1 Ορισμός
Κωφός είναι αυτός που έχει σοβαρή ή μερική απώλεια ακοής και στα δύο αυτιά και επικοινωνεί κυρίως
μέσω νοηματικής γλώσσας.
1.2.2 Ιστορική αναδρομή
Οι πρώτες προσπάθειες εκπαίδευσης κωφών άρχισαν στην Ισπανία τον 16ο
αιώνα. Ο μοναχός Pedro
Ponce de Leon (1520-1584) είναι γνωστός σαν ο πρώτος δάσκαλος των κωφών. Τον 17ο
και ειδικά τον
18ο
αιώνα η εκπαίδευση των κωφών παιδιών άρχισε να αναπτύσσεται αναδρομικά σε πολλές χώρες της
Ευρώπης. Η επίσημη αναγνώριση της νοηματικής γλώσσας πραγματοποιήθηκε το 1880 στο Διεθνές
Συνέδριο εκπαιδευτικών κωφών παιδιών στο Μιλάνο. Το πρώτο Ελληνικό σχολείο κωφών ιδρύθηκε
στην Αθήνα το 1923. [36γ]

5. 5
1.2.3 Εκπαίδευση
Από την αρχή της επίσημης εκπαίδευσης των κωφών στην Ελλάδα (τις πρώτες δεκαετίες του 20ου
αιώνα), όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα χρησιμοποιούν μια μέθοδο διδασκαλίας κωφών παιδιών, την
προφορική-ακουστική μέθοδο. Η διδασκαλία της νοηματικής γλώσσας στα κωφά παιδιά είναι σχεδόν
ανύπαρκτη, με εξαίρεση ορισμένα προγράμματα, ακόμα, όμως, και σ’ αυτές τις περιπτώσεις δεν
υπάρχει πρόγραμμα σπουδών ή σχεδιασμός της διδασκόμενης ύλης γι’ αυτό το σκοπό. Η διδασκαλία
της νοηματικής σε ακούοντες γονείς κωφών παιδιών είναι επίσης πολύ περιορισμένη, παρά τις
αυξητικές τάσεις που παρατηρούνται. [5]
1.2.4 Αιτίες
Τα αίτια μπορούν να χωριστούν σε προγεννητικά ή μεταγεννητικά, ενώ ο βαθμός της απώλειας ακοής
μετράται σε decibels (dB). Η απώλεια από 20 έως 60 dB συνιστά κώφωση ελαφριάς έως μέτριας
μορφής. Απώλεια από 60 έως 90 dB συνιστά κώφωση σοβαρής μορφής. Τέλος, απώλεια ακοής
μεγαλύτερη των 90 dB συνιστά κώφωση βαριάς μορφής. Βασικά αίτια είναι η κληρονομικότητα αλλά
και η περίπτωση που η μητέρα νοσήσει από ερυθρά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μεταγεννητικά
αίτια μπορεί να αποτελέσουν τα εγκεφαλικά επεισόδια, οι χημειοθεραπείες, ακόμη και κάποια
αντιβιοτικά ή ο έρπης, τα φάρμακα κατά της ελονοσίας και διαβήτης όπως διατυπώνουν οι επιστήμονες.
[2] Υπάρχουν όμως, και συγκεκριμένες παθήσεις που μπορεί να προκαλέσουν μερική ή ολική κώφωση,
όπως η νόσος του Λάιμ. Το δάγκωμα από ψύλλο προκαλεί τη νόσο του Λάιμ, με συμπτώματα όπως
εξανθήματα, συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη και αρθριτικά προβλήματα. Μπορεί να προκαλέσει
κώφωση αν δεν διαγνωστεί έγκαιρα. Οι περιπτώσεις προβλημάτων ακοής εξαιτίας του διαβήτη είναι
σπάνιες, αλλά διόλου απίθανες, με δεδομένο πως αυτός βλάπτει τα νεύρα και τα αιμοφόρα αγγεία σε
όλο το σώμα.
Το εγκεφαλικό επεισόδιο στον κροταφικό λοβό του εγκέφαλου, μπορεί να επιφέρει ακόμη και
απώλεια της ακοής, αφού προκαλεί συγκέντρωση του αίματος στο εσωτερικό του αυτιού. Ο έρπης,
μόλυνση σε κάποιο νεύρο και του δέρματος γύρω από αυτό, κάποιες φορές μπορεί να προσβάλει τα
νεύρα του εγκεφάλου, άρα και του ακουστικού νεύρου. [2]
1.2.5 Σύλλογοι
Σύλλογοι κωφών υπάρχουν λίγοι στην Ελλάδα. Το κράτος δεν χρηματοδοτεί αλλά και δεν υποστηρίζει
αυτούς τους συλλόγους οπότε οι ίδιοι οι σύλλογοι προσπαθούν να καλύψουν πολλά έξοδα τους με
διάφορες δραστηριότητες που οργανώνουν. Επίσης, συνδράμουν ώστε να μαζέψουν χρήματα και να
αγοραστούν ακουστικά σε όποιους κωφούς έχουν οικονομικό πρόβλημα. Ο πρώτος σύλλογος που

6. 6
δημιουργήθηκε στην Ελλάδα ήταν στην Αθήνα το 1923 και μετέπειτα στην Θεσσαλονίκη, ενώ
παράλληλα ιδρύθηκαν και αντίστοιχοι αθλητικοί σύλλογοι (Σχήμα 3 και 4)
Σχήμα 3 : Α.Σ Βορείου Ελλάδος Σχήμα 4 : ΑΣ Κρήτης
1.3 Κινητικά ανάπηροι
1.3.1 Ορισμός
Στην κατηγορία των «Ατόμων με Κινητικά Προβλήματα - Αναπηρίες» ανήκει κάποιος αν πάσχει από
κρανιο-εγκεφαλικές κακώσεις ή από σκλήρυνση κατά πλάκας, αν είναι παρα-τετραπληγικός, αν έχει
μυοπάθειες ή φωκομέλειες και αν είναι ακρωτηριασμένος.
1.3.2 Αίτια
Η κατάσταση της κινητικής αναπηρίας είτε υπάρχει εκ γενετής, οφείλεται δηλαδή σε κάποια γενετική
ανωμαλία, όπως για παράδειγμα η ύπαρξη ενός παραπάνω χρωμοσώματος στο DNA κάθε κυττάρου,
λόγω της ύπαρξης ενός παραπάνω χρωμοσώματος στο ωάριο που γονιμοποιήθηκε (σύνδρομο Ντάουν)
[6], είτε είναι επίκτητη, δηλαδή αποκτάται μετά από κάποιο περιστατικό στη ζωή του ανθρώπου. Οι
περισσότεροι κινητικά ανάπηροι αποκτούν την αναπηρία κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Βασικές
αιτίες είναι η εγκεφαλική παράλυση, η δισχιδής ράχη, τραυματισμοί νωτιαίου μυελού, οι εγκεφαλικές
κακώσεις, παιδική/εφηβική αρθρίτιδα, η αρθρογρίπωση και οι ακρωτηριασμοί. [10]
1.3.3 Σύλλογοι
Ανάμεσα στους πολλούς συνδέσμους κινητικά αναπήρων [20] αναφέρουμε ενδεικτικά:
 Τον «Πανελλαδικό Σύνδεσμο Παραπληγικών και Κινητικά Αναπήρων» ο οποίος είναι ο
παλαιότερος με πανελλήνια εμβέλεια. Ιδρύθηκε το 1992 με σκοπό να μελετά, να σχεδιάζει, να
εισηγείται και να προβάλλει σε κάθε αρμόδιο φορέα και στο κοινωνικό σύνολο το δικαίωμα της
ισονομίας και των ίσων ευκαιριών πρόσβασης στην Υγεία, την Παιδεία, την Εργασία, την

7. 7
Πολιτιστική Καλλιέργεια, τον Αθλητισμό, την Ψυχαγωγία και γενικότερα στο
κοινωνικοοικονομικά δρώμενα της ζωής [22].
 Την ΕΟΚΑ (Εθνική Ομοσπονδία Κινητικά Αναπήρων) που ιδρύθηκε το 2000 και σκοπός της
είναι η προάσπιση με κάθε νόμιμο μέσο των ηθικών και καλώς νοούμενων υλικών συμφερόντων
των Ατόμων με Κινητικά Προβλήματα και ο συντονισμός δράσης των σωματείων – μελών [4] .
Συμπερασματικά, λοιπόν, οι σύλλογοι δημιουργήθηκαν από απλούς πολίτες που είχαν ανάγκη από
ένα συλλογικό όργανο που να τους εκπροσωπεί, και στην Ελλάδα υπάρχουν οι προϋποθέσεις για την
εξασφάλιση της ισότητας των ατόμων με κινητικές αναπηρίες.
1.3.4 Δικαιώματα
Σύμφωνα με το άρθρο 21 παρ. 6 του συντάγματος τα άτομα με αναπηρίες έχουν δικαίωμα να
απολαμβάνουν μέτρων που εξασφαλίζουν την αυτονομία, την επαγγελματική ένταξη και τη συμμετοχή
τους στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρας [31]. Αναλυτικότερα, τα δικαιώματα των
ανθρώπων αυτών, όπως περιγράφονται στην ιστοσελίδα του Πανελλαδικού Συνδέσμου Παραπληγικών
και Κινητικά Αναπήρων, είναι τα εξής:
Τα ανάπηρα άτομα έχουν το κληρονομικό δικαίωμα σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας τους.
Οποιαδήποτε κι αν είναι η προέλευση, η φύση και η σοβαρότητα των μειονεκτημάτων και
ανικανοτήτων τους, έχουν τα ίδια θεμελιώδη δικαιώματα με τους συμπολίτες της ίδιας ηλικίας, που
συνεπάγεται πρώτα και κύρια το δικαίωμα να απολαμβάνουν μια αξιοπρεπή, όσο το δυνατό κανονική
και πλήρη ζωή. (Σχ. 1,2). Έχουν τα ίδια πολιτικά δικαιώματα όπως οι άλλοι άνθρωποι. Δικαιούνται να
απολαμβάνουν τα μέτρα που σχεδιάστηκαν για να τα καταστήσουν ικανά να γίνουν όσο το δυνατόν
αυτοδύναμα. Έχουν το δικαίωμα για ιατρική, ψυχολογική και λειτουργική στήριξη, τη δυνατότητα να
αποκτούν προσθετικές και υποβοηθητικές συσκευές,
Επίσης χρήζουν ιατρικής και κοινωνικής αποκατάστασης, εκπαίδευσης, καθώς και εργασίας ώστε να
είναι ικανά να αναπτύξουν τις ικανότητες και δεξιότητές τους στο ανώτατο όριο επισπεύδοντας τη
διαδικασία της κοινωνικής ενσωμάτωσης ή επανενσωμάτωσής τους. Επιπλέον δικαιούνται οικονομική
και κοινωνική ασφάλιση και ένα αξιοπρεπές επίπεδο ζωής. Παράλληλα έχουν το δικαίωμα, ανάλογα με
τις ικανότητές τους, να εξασφαλίσουν και να διατηρήσουν την εργασία ή να ενασχοληθούν με ένα
επάγγελμα που να ανταμείβεται, χρήσιμο και παραγωγικό, και να συμμετέχουν σε εμπορικές ενώσεις.
Είναι λογικό ότι οι αναπηρίες τους θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη σ’ όλα τα επίπεδα του
οικονομικού και κοινωνικού προγραμματισμού. Έχουν το δικαίωμα να ζουν με τις οικογένειές τους ή
τους θετούς γονείς και να λαμβάνουν μέρος σ’ όλες τις κοινωνικές, δημιουργικές ή ψυχαγωγικές
δραστηριότητες. Εάν η παραμονή ενός αναπήρου ατόμου σε ένα ειδικό ίδρυμα είναι απαραίτητη, το
περιβάλλον και οι συνθήκες ζωής σ’ αυτό πρέπει να είναι όμοιες με αυτές της κανονικής ζωής ενός

8. 8
συνομηλίκου του. Τα ανάπηρα άτομα πρέπει να προστατεύονται από κάθε εκμετάλλευση, κάθε
κανονισμό και κάθε μεταχείριση διακριτικής, υβριστικής ή υποβαθμισμένης φύσης.
Τέλος κρίνεται απαραίτητη η νομική συνδρομή, όταν αυτή αποδειχθεί απαραίτητη για την
προστασία αυτών και της περιουσίας τους. Εάν δικαστικές διαδικασίες έχουν θεσπισθεί εναντίον τους,
η νομική διαδικασία που ακολουθείται πρέπει να λάβει πλήρως υπόψη τη σωματική και την πνευματική
κατάστασή τους.
Σχήμα 5 : Ένδειξη για θέση παρκαρίσματος για άτομα με
κινητικές αναπηρίες.
Σχήμα 6 : Χρήση ράμπας για την άνοδο/κάθοδο ατόμων
με κινητικές αναπηρίες.
1.3.5 Εκπαίδευση
Στην Ελλάδα υπάρχουν σήμερα εκατοντάδες ειδικά σχολεία. [18] Ένα από αυτά τα σχολεία είναι το
Ειδικό Γυμνάσιο – ΓΕΛ Αθηνών [17] που εξυπηρετεί μεγάλο ποσοστό παιδιών με αναπηρίες του
μεγαλυτέρου αστικού κέντρου της χώρας μας. Μέσω του προγράμματος σπουδών [24] των Γυμνασίων
και Λυκείων Γενικής Παιδείας, όπως αυτό είναι διαμορφωμένο από το Υπουργείο Παιδείας για τα
Εκπαιδευτικά Ιδρύματα Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ειδικής Αγωγής. Τα άτομα αποκτούν τη
δυνατότητα απόκτησης Απολυτηρίου Γυμνασίου και Γενικού Λυκείου αντίστοιχα και εισαγωγής σε
Ανώτερα και Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Παρέχεται επιπλέον θεραπευτική, ψυχολογική και
νοσηλευτική υποστήριξη από Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό (φυσικοθεραπευτές, εργοθεραπευτές,
λογοθεραπευτές, ψυχολόγους, νοσηλευτές, κοινωνικούς λειτουργούς). Οι μαθητές υποστηρίζονται από
το Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό και μεταφέρονται με τα ιδιόκτητα κρατικά λεωφορεία. Σημειώνεται
πως το σχολείο διαθέτει την κατάλληλη υποδομή και τον εξοπλισμό για μαθητές με κινητικές
αναπηρίες. Όσον αφορά την τριτοβάθμια εκπαίδευση το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
(ΑΠΘ) διαθέτει σήμερα 2 ειδικά διαμορφωμένα λεωφορεία για την εξυπηρέτηση των μετακινήσεων
των φοιτητών με κινητικές αναπηρίες. Επιπλέον, σε όλες τις σχολές, υπάρχει πρόσβαση ατόμων με
κινητικές αναπηρίες, ώστε να μπορούν να παρακολουθούν τα μαθήματα της σχολής τους. [14]

9. 9
1.4 Αυτισμός
1.4.1 Ορισμός
Ο αυτισμός αποτελεί μια διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή που διαρκεί μια ολόκληρη ζωή και τις
περισσότερες φορές είναι εκ γενετής. Επίσης εμποδίζει ή δυσκολεύει την ανάπτυξη ορισμένων
ψυχολογικών δεξιοτήτων [21]. Οφείλεται σε μία νευρολογική διαταραχή που επηρεάζει τη λειτουργία του
εγκεφάλου και τους διάφορους τομείς της ανάπτυξης, όπως είναι η επικοινωνία, η σχέση με τους άλλους.
Επιπλέον επηρεάζεται η κοινωνική, γνωστική, κινητική, αισθητηριακή ανάπτυξη αυτών των ατόμων. Οι αιτίες
είναι άγνωστες στο 90% των περιστάσεων. Αποτελεί μια ‘’επιδημία’’ με συχνότητα 1/150 γεννήσεις πιο συχνή
στα αγόρια όμως τα κορίτσια νοσούν σοβαρότερα. Ο αυτισμός εκδηλώνεται σε μικρή ηλικία και συγκεκριμένα
στους πρώτους 30 μήνες της ζωής. Επιπλέον είναι δυνατόν να εκδηλωθεί στον πρώτο χρόνο ή να υπάρχει
φυσιολογική εξέλιξη και να εκδηλωθεί στο δεύτερο χρόνο ή να υπάρχει φυσιολογική εξέλιξη και να εκδηλωθεί
παλινδρόμηση.( [3], [21], [11])
1.4.2 Χαρακτηριστικά και Αίτια
Ο αυτισμός εκδηλώνεται με αδιαφορία του παιδιού σε ακουστικά ή οπτικά ερεθίσματα, με έλλειψη
κοινωνικών σχέσεων του παιδιού (λεκτικής και μη λεκτικής επικοινωνίας) διαταραχές ύπνου και
σίτισης και στερεοτυπικές, παράξενες κινήσεις σώματος. Γενικά, τα μωρά με αυτισμό είναι πολύ ήρεμα
ή πολύ ανήσυχα με περιορισμένο ενδιαφέρον και περιορισμένες αντιδράσεις στα ερεθίσματα του
περιβάλλοντος.
Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει κάποια ειδική βιολογική εξέταση για τη διάγνωση. Η διάγνωση βασίζεται
στην παρατήρηση της συμπεριφοράς όταν εκδηλώνεται ο αυτισμός. Δεν μπορούμε να ερμηνεύσουμε
πλήρως, εάν κληρονομείται. Όμως, εξαιτίας του γεγονότος, ότι, ο αυτισμός είναι αποτέλεσμα
αλληλεπιδράσεων πολλών γονιδίων ή αυτόματων γονιδιακών μεταλλάξεων, υπάρχει η υποψία ότι
κληρονομείται, κάτι που δεν έχει αποδειχθεί μέχρι σήμερα. Ο αυτισμός δεν θεραπεύεται.
Ένα παιδί με αυτισμό θα γίνει ένας αυτιστικός ενήλικας. Ωστόσο, βελτιώνεται μόνο όταν γίνει
έγκυρη διάγνωση και πρώιμη παρέμβαση ειδικών, που έχουν στόχο την αξιοποίηση των δυνατοτήτων
της πλαστικότητας του εγκεφάλου του παιδιού. Ο αυτισμός μπορεί να υπάρχει μόνος του ή σε
συνδυασμό με άλλες παθήσεις ή αναπτυξιακές διαταραχές. Συγκεκριμένα, μπορεί να συνυπάρχει με
νοητική καθυστέρηση, δυσκολία στη μάθηση, επιληψία, κώφωση, τύφλωση κ.ά. Όμως διαφέρει από
την πνευματική καθυστέρηση, τις ειδικές διαταραχές της εξέλιξης για την παιδική ψύχωση ή
σχιζοφρένεια. ([3], [21])

10. 10
1.4.3 Εκπαίδευση
Τα άτομα με αυτισμό χρειάζονται φροντίδα από την οικογένειά τους, ή γενικά κάποια υποστήριξη κατά
τη διάρκεια της ζωής τους. Ωστόσο, για τα άτομα που δεν έχουν κάποια υποστήριξη, υπάρχουν ειδικά
προγράμματα ημι-αυτόνομης διαβίωσης (ομαδικές κατοικίες- κοινοτικά σπίτια) [3], [21]. Στην
βελτίωση της κατάστασης του αυτιστικού παιδιού συμβάλλει θετικά η εξειδικευμένη θεραπευτική
εκπαιδευτική παρέμβαση από ειδικούς και η συμμετοχή των γονέων. Η θεραπευτική εκπαιδευτική
παρέμβαση σχεδιάζεται ανάλογα με τις δυνατότητες του παιδιού (ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, επίπεδο
δυνατοτήτων, επίπεδο διαταραχών, συμπεριφορά) . [21], [32]
Ειδικά θεραπευτικά και εκπαιδευτικά προγράμματα:
- Θεραπείες με την βοήθεια της τέχνης (Δραματοθεραπεία, μουσικοθεραπεία, χοροθεραπεία)
- Εργοθεραπεία
- Θεραπεία συμπεριφοράς
- Λογοθεραπεία
- Ψυχοκινητική
- Ψυχοπαιδαγωγική. [32]
1.4.4 Σύλλογοι
Ανάμεσα στους πολλούς συλλόγους αναφέρονται ενδεικτικά:
 Σύλλογος Γονέων και Φίλων Αυτιστικών Ατόμων <<ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ>> :
Βασικός και άμεσος στόχος του Συλλόγου είναι η ίδρυση πρότυπων δομών εκπαίδευσης και δομών
αυτόνομης διαβίωσης (Ξενώνας) για παιδιά ηλικίας από δέκα ετών και άνω. Μελλοντικός και ύψιστος στόχος
του είναι η ίδρυση σύγχρονου Οικοτροφείου, ώστε να διασφαλιστούν τα μέσα για μια προστατευμένη και
αξιοπρεπή ζωή, καθ’ όλη τη διάρκεια του βίου τους και κυρίως, όταν δε θα έχουν τη φροντίδα των γονέων τους.
Ιδρύθηκε το καλοκαίρι του 2003 από γονείς και φίλους αυτιστικών παιδιών, προκειμένου να εργαστεί για τη
διασφάλιση των ισότιμων δικαιωμάτων τους στη ζωή και παράλληλα να συνδράμει το οικογενειακό τους
περιβάλλον στο δύσκολο έργο τους. Ο Σύλλογος είναι ένα σωματείο μη Κερδοσκοπικό και ανήκει στις Μη
Κυβερνητικές Οργανώσεις. Τα έσοδα προέρχονται από τις τακτικές ετήσιες συνδρομές των μελών, τις έκτακτες
συνδρομές των μελών, από δωρεές και από κληρονομιές –κληροδοσίες , καθώς και από διάφορες εκδηλώσεις.
[27]

11. 11
 Σύλλογος Ατόμων με Αυτισμό Ρεθύμνου:
Ιδρύθηκε το 2007 ως Σωματείο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα και εδρεύει στο Ρέθυμνο. Αριθμεί 80
μέλη που στην πλειονότητά τους είναι γονείς παιδιών που ανήκουν στο αυτιστικό φάσμα. Έχει περίπου
40 παιδιά διαφόρων ηλικιών. Στόχοι του Συλλόγου αποτελούν η προάσπιση των δικαιωμάτων και η
υποστήριξη των ατόμων με διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές όλων των ηλικιών αλλά και των
οικογενειών τους. Υπηρεσίες και δράσεις του συλλόγου είναι η διοργάνωση εκδηλώσεων για την
ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού, η άσκηση πίεσης και διεκδίκηση για τη δημιουργία υποδομών
που να συμβάλουν στην εκπαίδευση, κατάρτιση, κοινωνική υποστήριξη και καλύτερη διαβίωση ατόμων με
αυτισμό με απώτερο στόχο να αποτελεί τη δημιουργία ενός Κέντρου Ημέρας καθώς και ενός Ξενώνα ημιαυ-
τόνομης διαβίωσης για άτομα με αυτισμό στο Νομό Ρεθύμνου. [25]
1.5 Σύνδρομο Down
1.5.1 Ορισμός
Το σύνδρομο Down είναι ίσως η πιο γνωστή χρωμοσωμική ανωμαλία, ένα σύνολο χαρακτηριστικών,
τα οποία υπάρχουν εκ γενετής στους φορείς της γενετικής αυτής βλάβης και αφορούν παρεκκλίσεις στη
σωματική διάπλαση, τη νοητική ανάπτυξη και την ψυχοκοινωνική εξέλιξή τους, Η πιθανότητα
απόκτησης παιδιού με Σύνδρομο Down αυξάνεται , καθώς αυξάνεται η ηλικία της μητέρας. Γενικά τα
παιδιά με Σύνδρομο Down έχουν πιο αργή ανάπτυξη από τα συνομήλικά τους. Από ορισμένους δεν
θεωρείται ασθένεια, δεδομένου ότι τα άτομα με σύνδρομο Down δεν υποφέρουν από αυτό. Η επίπτωση
του συνδρόμου διεθνώς είναι 1:700 ως 1:800. Στην Ελλάδα κάποιες μελέτες προσδιορίζουν την
αναλογία γεννήσεων παιδιών με σύνδρομο Down σε 1 στις 770 γεννήσεις (σχήμα 7). Ακόμα στα παιδιά
με σύνδρομο down ο δείκτης νοημοσύνης φαίνεται να εκπίπτει. [36δ]
Σχήμα 7 : Η συχνότητα εμφάνισης του συνδρόμου Down σχετίζεται με την ηλικία της μητέρας.

12. 12
1.5.2 Χαρακτηριστικά και Αίτια
Το σύνδρομο Down αποτελεί την πιο συνηθισμένη χρωμοσωμική διαταραχή στους ανθρώπους.
Μερικά από τα χαρακτηριστικά (σχήμα 8) όσων πάσχουν από αυτό το σύνδρομο είναι :
Α) η υποτονία
Β) η μικροκεφαλιά
Γ) τα μικρά αυτιά και μύτη
Δ) η αδυναμία στον έλεγχο της γλώσσας
Ε) η χαρακτηριστική εικόνα ματιών
Στ) μια επιπλέον δερματική πτυχή στον αυχένα
Ζ) τα κοντά και πλατιά χεριά
Η) τα κοντά δάχτυλα
Θ) μια εγκάρσια παλαμιαία πτυχή , αυτή των φυσιολογικών δυο
Ι) είναι ευάλωτοι σε λοιμώξεις των πνευμόνων
Κ) η βραδύτερη ανάπτυξη
Λ) το χαμηλό ανάστημα
Μ) η αυξημένη προδιάθεση παχυσαρκίας
Ν) ο χαμηλός δείκτης νοημοσύνης
Ψ) και κυρίως στους άντρες παρατηρείται στειρότητα .
Σχήμα 8 : Tα χαρακτηριστικά των παιδιών με σύνδρομο
down
Σχήμα 9 : Κατά τη διάρκεια της 1ης
και κατά τη διάρκεια της
2ης
μειωτικής διαίρεσης. Γονιμοποίηση των μη φυσιολογικών
γαμετών, που προκύπτουν, με φυσιολογικό γαμέτη έχει ως
αποτέλεσμα τη δημιουργία ζυγωτών με μη φυσιολογικό
αριθμό χρωμοσωμάτων.

13. 13
Τέλος, η πιθανότητα μια μητέρα που πάσχει από σύνδρομο down να γεννήσει παιδί, με την ιδία
πάθηση βρίσκεται στο 50 %. Η εμφάνιση του συνδρόμου down στο άτομο οφείλεται στο γεγονός ότι
αντί να έχει 46 χρωμοσώματα (23 από το ωάριο και 23 από το σπερματοζωάριο) έχουν 47.
Συγκεκριμένα το 21ο
χρωμόσωμα συναντάται τρεις φορές αντί για δύο (σχήμα 3). [13, 26, 7]
1.5.3 Διάγνωση και Πρόληψη
Η διάγνωση για το σύνδρομο Down γίνεται τόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης όσο και μετά την
γέννηση. Η διάγνωση πριν την γέννηση μπορεί να πραγματοποιηθεί κατά το Β’ τρίμηνο της κύησης με
τη μέθοδο της :
 Αμνιοκέντησης (17η
εβδομάδα)
 Παρακέντησης ομφαλικών αγγείων για λήψη εμβρυικού αίματος (18η
εβδομάδα)
 Υπερηχογραφίας
 Του βιοχημικού screening test στον ορό της εγκύου (16η
-17η
εβδομάδα). [13 , 26]
1.5.4 Αντιμετώπιση και Ιστορική αναδρομή
Η θεωρία του γιατρού Down βασίζονταν στο ότι τα άτομα διακρίνονταν ανάλογα με την νοημοσύνη
τους . Ακόμα ο όρος «μογγολοειδής ιδιώτης» το 1860 ήταν επιστημονικός όρος. Επίσης στα άτομα με
σύνδρομο Down δεν πρόσφεραν καμία βοήθεια παρά μόνο φροντίδα και προσοχή. Έπειτα, τα παιδιά με
σύνδρομο Down είχαν κοινή φυσική ομοιότητα του προσώπου με αυτά της Μογγολίας ,έτσι
χρησιμοποιήθηκε ο όρος «μογγολάκι». Παράλληλα οι στάσεις για το σύνδρομο Down δέθηκαν με τον
ρατσισμό την δεκαετία του 1970.Ωστόσο ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας ελαχιστοποίησε τη χρήση
του όρου «μογγολισμός», το 1965 μετά από αίτημα του εκπροσώπου της Μογγολίας,αν και 40 χρόνια
αργότερα ο όρος «μογγολισμός» εξακολουθεί να εμφανίζεται σε ιατρικά κείμενα. [35]
1.5.5 Εκπαίδευση
Στην εκπαίδευση εφαρμόζεται μια πολυθεματική προσέγγιση με την εμπλοκή ιατρών, παραϊατρικών και
εκπαιδευτικών λειτουργιών. Κυριότερος εκπαιδευτικός στόχος πρέπει να είναι η απόκτηση βασικών
δεξιοτήτων και γνώσεων, οι οποίες θα βοηθήσουν το παιδί να αναπτυχθεί στο μέγιστο βαθμό των
δυνατοτήτων του και θα το οδηγήσουν στην ανεξαρτησία του αργότερα, ως ενήλικα. Γενικότερα, η
εκπαίδευση των παιδιών με Σύνδρομο Down προσαρμόζεται ανάλογα με την περίπτωση του κάθε
παιδιού. Συνήθως, επιδιώκεται το παιδί να βρίσκεται σε σχολικό περιβάλλον ή σε κάποια ειδική μονάδα
από μικρή ηλικία. [28]

14. 14
1.5.6 Σύλλογοι
Αρχικά κυρίως στόχος των συλλόγων είναι η στήριξη και η ενημέρωση των γονέων για όλα τα θέματα
που αφορούν του τομείς ανάπτυξης των παιδιών με σύνδρομο Down όπως είναι η εκπαίδευση, η υγεία,
η επαγγελματική εκπαίδευση, αποκατάσταση και η κοινωνική αποδοχή και ενσωμάτωση. Έπειτα, οι
μελλοντικοί στόχοι των συλλόγων είναι η λειτουργία προγραμμάτων πρώιμης παρέμβασης για παιδιά
με σύνδρομο Down καθώς και η λειτουργία προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης σε μεγαλύτερη
κλίμακα. Επίσης, η διασφάλιση από τη πολιτεία των δικαιωμάτων των ατόμων με σύνδρομο down στην
υγεία ,στην εκπαίδευση, στην εργασία και στη ζωή καθώς και η διασφάλιση μιας καλύτερης ποιότητας
ζωής για τα άτομα με σύνδρομο down όταν δεν θα έχουν την στήριξη των οικογενειών τους, φαίνεται
να αποτελεί έναν ακόμη μελλοντικό στόχο. Τέλος, ένας άλλος στόχος για το παρόν και το μέλλον είναι
η πραγματοποίηση της κοινωνικής ενσωμάτωσης και αποδοχής των παιδιών με σύνδρομο down. Ο
μεγαλύτερος σύλλογος για παιδιά με σύνδρομο Down στην Ελλάδα είναι ο Πανελλήνιος Σύλλογος
Παιδιών Με Σύνδρομο Down που διευκολύνει τις οικογένειες των παιδιών, διεκδικώντας τα
δικαιώματά τους στο μέγιστο βαθμό. [28]

15. 15
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ: Διαπρέποντα Άτομα με Αναπηρία
2.1 Από το χώρο της τέχνης: Τριαντάφυλλος Ηλιάδης
Ο Τριαντάφυλλος Ηλιάδης, γεννήθηκε το
1950, σε ένα μικρό καπνοχώρι της Ξάνθης, τον
Πετεινό, με πολύ σοβαρή αναπηρία στα χέρια
και το ένα πόδι. Η μητέρα του είχε χάσει σε
ατύχημα το ένα της χέρι, ενώ σε ηλικία
τεσσάρων ετών έχασε τον πατέρα του. "Ήμουν
ένα συνονθύλευμα κακιάς τύχης", λέει σήμερα,
καθώς ξεκινά να διηγείται τη διαδρομή του, από
τα "μελανά", όπως τα χαρακτηρίζει, παιδικά του
χρόνια, μέχρι την "αναγέννησή" του μέσα από
τη ζωγραφική, την επιτυχία του, την καταξίωσή
του και την αναζήτηση της πολυπόθητης
ευτυχίας.
Από τη μικρή του ηλικία ζωγραφίζει με το στόμα αφού η φύση του έχει στερήσει τη δυνατότητα να
χρησιμοποιεί τα χέρια του. Από την ενασχόλησή του αντλεί αισιοδοξία και χαρά για τη ζωή, εφ' όσον
τα έργα του γίνονται συχνά αντικείμενο θαυμασμού εκ μέρους του κοινού. «Την ομορφιά της ζωής τη
ζωγραφίζω στον καμβά. Θέλω τα μοτίβα μου και οι συνδυασμοί χρωμάτων να μη φέρνουν σε αμηχανία
τους ανθρώπους, που βλέπουν τα έργα μου, αλλά να τους γεμίζουν με αισθήματα γλυκιάς νοσταλγίας»,
λέει και πραγματικά στους πίνακές του, όσο και στην αποδοχή τους από το κοινό, φαίνεται πως έχει
πετύχει το στόχο του. Τα έργα του είναι εμπνευσμένα από ανθρώπινες μορφές, ιστορίες, φυσικά τοπία,
αλλά και τα όνειρά του (Σχήμα 10).

16. 16
Σχήμα 10: Μερικά από τα έργα του Τριαντάφυλλου Ηλιάδη.
Σταθμός, με καταλυτική σημασία για τη ζωή του, στάθηκε η επαφή του το 1967 με τη Διεθνή Ένωση
Αναπήρων Καλλιτεχνών, που εδρεύει στο Λιχτενστάιν. Η διεθνής αυτή ένωση συγκεντρώνει, με
αξιολογικά φυσικά κριτήρια, έργα ζωγραφικής αναπήρων ατόμων. Διοργανώνει διεθνείς εκθέσεις μ’
αυτά, τα τυπώνει σε μορφή καρτών, αφισών και ημερολογίων και με τα έσοδα που έχει απ’ αυτές τις
δραστηριότητες αμείβει τους αναπήρους δημιουργούς των έργων, εξασφαλίζοντάς τους έτσι μιαν
αξιοπρεπή και δημιουργική απασχόληση και διαβίωση. Από το 1970 γίνεται τακτικό μέλος της Ένωσης
αυτής.
Μέσα από τις δραστηριότητες της Ένωσης τού δόθηκε η δυνατότητα να συμμετάσχει σε πάρα
πολλές εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό, να πραγματοποιήσει ατομικές εκθέσεις, να διακριθεί σε
διεθνείς καλλιτεχνικούς διαγωνισμούς, να συναντήσει προσωπικότητες της εγχώριας και διεθνούς
πολιτικής, καλλιτεχνικής και πνευματικής σκηνής. “Ούτε στον ύπνο μου δεν θα μπορούσα να φανταστώ
ότι συνέβαιναν όλα αυτά”, λέει. Το 1997 πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη έκθεση των έργων του
Τριαντάφυλλου Ηλιάδη, υπό την αιγίδα του Οργανισμού Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης
”Θεσσαλονίκη 1997”. Την έκθεση επισκέφθηκε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο οποίος,
εντυπωσιασμένος από το έργο του, εισηγήθηκε τη βράβευσή του από την Ακαδημία Αθηνών, η οποία
και ήλθε ένα χρόνο αργότερα. [37]

17. 17
Σχήμα 11: Η βράβευση του Τρ. Ηλιάδη από την Ακαδημία Αθηνών, μετά από εισήγηση του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ.
Βαρθολομαίου
2.2 Από το χώρο της επιστήμης: Στίβεν Χόκινγκ
2.2.1 Η Βιογραφία του Στίβεν Χόκινγκ
Ο Στίβεν Γουίλιαμ Χόκινγκ (Stephen William
Hawking) γεννήθηκε στην Οξφόρδη το 1942,
κατά τη διάρκεια του πολέμου, μακριά από το
Λονδίνο όπου ζούσε η οικογένεια, επειδή η
μητέρα του Ιζομπέλ φοβόταν, μήπως οι
βομβαρδισμοί της δημιουργούσαν ψυχικό
κλονισμό και κατά συνέπεια, μήπως επιδρούσε
αρνητικά στην εγκυμοσύνη της και στο βρέφος.
Ο πατέρας του, Φανκ Χόκινγκ, ήταν βιολόγος
και εργαζόταν ως ιατρικός ερευνητής. Στα 12
του χρόνια παρατηρήθηκε για πρώτη φορά
δυσκολία ελέγχου των άκρων του.
Η διάγνωση των γιατρών έκανε λόγο για αμυοτροφική πλευρική σκλήρωση. Οι πάσχοντες από την
ασθένεια του Λου Γκέρινγκ, όπως είναι γνωστή, παραλύουν σταδιακά σε όλα τα σημεία του σώματος
τους, χωρίς αυτό να επηρεάζει στο ελάχιστο τη λειτουργία του μυαλού τους.
Ο Στίβεν, καθώς δεν ήταν σπουδαίος μαθητής, αρνήθηκε να σπουδάσει Ιατρική, παρόλο που αυτό
επιθυμούσε ο πατέρας του. Έτσι, εγγράφηκε αρχικά στο Κέιμπριτζ για να σπουδάσει μαθηματικός και
αργότερα στην Οξφόρδη για να παρακολουθήσει μαθήματα αστρονομίας- μάλιστα κινδύνευσε να
αποβληθεί επειδή, πρωτοετής, στα γραπτά μόλις πήρε τη βάση. Παρόλα αυτά, χάρη στην επιμονή ενός
καθηγητή οδηγήθηκε σε προφορική εξέταση, όπου, κατά τον καθηγητή Ρόμπερτ Μπέρμαν, «οι

18. 18
εξεταστές του ήταν αρκετά έξυπνοι για να αντιληφθούν ότι απευθύνονταν σε έναν, ο οποίος ήταν πολύ
πιο έξυπνος από εκείνους». [12]
Αργότερα, το 1962 οι γιατροί πληροφόρησαν τον Χόκινγκ ότι έπασχε από μια ασθένεια του
νευρομυϊκού συστήματος και ότι του απέμεναν μόνο 2 χρόνια ζωής. . Αρχικά, παρέλυσαν οι κινητικοί
του μύες και στη συνέχεια οι μύες του προσώπου του κάνοντας την ομιλία του δυσνόητη, σε πρώτη
φάση, και μετέπειτα παρεμποδίζοντας την πλήρως. [36α] Την ίδια χρονιά -και παρά το γεγονός ότι η
επιδείνωση της υγείας του δεν ήταν ραγδαία-, δεν μπορούσε να φάει μόνος του, ούτε να σηκωθεί από το
κρεβάτι, ενώ η ομιλία του ήταν προβληματική. Το 1982 παθαίνει πνευμονία και οι γιατροί συστήνουν
στη γυναίκα του να τον αφήσει να πεθάνει, παρόλα αυτά η σύζυγος του αρνείται να εγκαταλείψει την
προσπάθεια και τον μεταφέρει σε κλινική του Κέμπριτζ, όπου υποβάλλεται σε τραχειοτομή. Η
τραχειοτομή αποδεικνύεται σωτήρια για τη ζωή του, ωστόσο του στερεί την ικανότητα της ομιλίας.
Γενικότερα, αν και ο Χόκινγκ είναι γνωστός για τις επιστημονικές του έρευνες και απόψεις, η
προσωπική του ζωή αποτελεί, επίσης, απόδειξη της αστείρευτης θέλησης και δύναμής του. Έχει
παντρευτεί δύο φορές, συζεί με μία τρίτη σύντροφο και από πριν από λίγα χρόνια συνδέθηκε και πάλι
με τη δεύτερη σύζυγό του, χωρίς να απομακρύνει την τρίτη. Με την πρώτη γυναίκα του, την Τζέιν, η
οποία ήταν φοιτήτρια Γλωσσολογίας στο Κέιμπριτζ όταν παντρεύτηκαν, απέκτησε τρία παιδιά τον
Ρόμπερτ, τη Λούσι και τον Τιμ. Η δεύτερη γυναίκα του, την οποία παντρεύτηκε το 1995, ήταν η
νοσοκόμα του. Χώρισαν 11 χρόνια αργότερα και το 2007 ο Χόκινγκ «συνδέθηκε» με μια
φυσικομαθηματικό η οποία «τον θαύμαζε», όπως ο ίδιος είχε δηλώσει. Πριν από λίγο καιρό
επανασυνδέθηκε με την δεύτερη γυναίκα του, χωρίς όμως να διώξει από τη ζωή του και την τρίτη. Σε
συνέντευξή του είχε πει ότι είναι ευτυχής παρά την «τρομερή κατάστασή» του επειδή έχει κάνει
«κάποια σοβαρή συμβολή στην πρόοδο της επιστήμης» και επειδή έχει μια «πολύ ενδιαφέρουσα
οικογένεια», την οποία πρόλαβε να δημιουργήσει γιατί ήταν «τυχερός μέσα στην ατυχία του και η
ασθένεια δεν εξαπλώθηκε γρήγορα» στο σώμα του. [12]
2.2.2 Η Βιογραφία του Στίβεν Χόκινγκ
Το iBrain είναι μια μικρή συσκευή, μεγέθους ανάλογο με αυτό δύο νομισμάτων, η οποία είναι
ενσωματωμένη σε μια ελαστική κορδέλα που τοποθετείται στο κεφάλι του ασθενή. Η συσκευή, η οποία
έχει αναπτυχθεί από ομάδα ειδικών της αμερικανικής εταιρείας NeuroVigil σε συνεργασία με ερευνητές
του Πανεπιστημίου Stanford της Καλλιφόρνιας, αρχικά δημιουργήθηκε για να παρακολουθεί άτομα
κατά τη διάρκεια του ύπνου και να διαπιστώνει προβλήματα που σχετίζονται με τον ύπνο, όπως η
υπνική άπνοια.
Στην πορεία, όμως, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το iBrain μπορεί να διαβάζει τα εγκεφαλικά
κύματα που παράγει κάποιος όταν σκέφτεται και θεώρησαν ότι, με την κατάλληλη επεξεργασία τους

19. 19
από σχετικό λογισμικό, θα μπορούσε να τα μετατρέπει σε λέξεις. Έτσι, άρχισαν να κάνουν μελέτες
σχετικά και με αυτή την εφαρμογή. [33] Αργότερα, ο Στίβεν Χόκινγκ, αφού έμαθε για το iBrain και τις
δυνατότητες που προσέφερε λόγω των λειτουργιών του, δέχθηκε να το δοκιμάσει. Οι ερευνητές τον
επισκέφθηκαν στο σπίτι του στην Αγγλία, τοποθέτησαν τη συσκευή στο κεφάλι του και του ζήτησαν να
συγκεντρωθεί και να σκέφτεται έντονα και επαναλαμβανόμενα ότι εκτελεί κάποιες απλές κινήσεις,
όπως ότι σφίγγει σε γροθιά το χέρι του κ.ά. Η συσκευή κατέγραφε τα εγκεφαλικά κύματα που παρήγαγε
ο εγκέφαλος του επιστήμονα κατά τη διάρκεια των πειραμάτων. Ένας αλγόριθμος, τον οποίο οι
ερευνητές ονομάζουν Spears, επεξεργάστηκε τα δεδομένα της συσκευής. Σύμφωνα με τους ερευνητές, ο
αλγόριθμος κατάφερε, τελικά, να «μεταφράσει» τις κινήσεις του Χόκινγκ. [15] Τώρα, πλέον, η
αναπηρία του έχει φτάσει σε τέτοιο βαθμό, που από όλο του το σώμα ελέγχει μόνο έναν μυ. Αυτόν που
βρίσκεται στο δεξί του μάγουλο ακριβώς κάτω από το μάτι. Κουνώντας, λοιπόν, το δεξί του μάγουλο
ενεργοποιεί μια οπτική ίνα που είναι τοποθετημένη πάνω στον σκελετό των γυαλιών του. Αυτή η
οπτική ίνα παίζει τον ρόλο του «ποντικιού» για τον υπολογιστή του. Με αυτό το ιδιόρρυθμο «ποντίκι»
πατάει τα γράμματα και τους αριθμούς που βρίσκονται πάνω στην οθόνη. Έτσι, γράφει τα e-mail,
ολόκληρα τα βιβλία του και παράλληλα αποτελεί τον τρόπο που του δίνει τη δυνατότητα της «ομιλίας».
[29]
2.2.3 Το επιστημονικό έργο του Στίβεν Χόκινγκ
Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960, ο Χόκινγκ πραγματοποίησε έρευνες στον τομέα της Γενικής
Σχετικότητας, ενώ επινόησε νέες μαθηματικές μεθόδους που εφαρμόστηκαν στο πεδίο. Το 1970
ξεκινάει την έρευνα του στις μαύρες τρύπες του διαστήματος και ανακαλύπτει ότι αυτές μπορεί να
εκπέμπουν ραδιενέργεια. Έπειτα, το 1971 διατύπωσε τη θεωρία ότι κατά τη Μεγάλη Έκρηξη
παράχθηκαν αντικείμενα βάρους 10^9 τόνων σε μέγεθος πρωτονίων. Πέρα από τα πολλά θεωρήματα
που διατύπωσε στα Μαθηματικά και στη Θεωρία της Σχετικότητας, ο Χόκινγκ ασχολήθηκε εκτεταμένα
με τις μαύρες τρύπες του διαστήματος. Σύμφωνα με ένα από τα κύρια θεωρήματά του, κάθε μαύρη
τρύπα προσδιορίζεται από τρεις ιδιότητες: Την μάζα, τη γωνιακή της ταχύτητα και το ηλεκτρικό της
πεδίο. Το 1974, υπολόγισε ότι οι μαύρες τρύπες δημιουργούν και εκπέμπουν υποατομικά σωματίδια,
ωσότου εξαντλήσουν όλη τους την ενέργεια και εξατμιστούν. Αργότερα, το 1983 ακολουθεί νέα
πρόταση του, σύμφωνα με την οποία ο χρόνος και ο χώρος είναι πεπερασμένοι σε έκταση, χωρίς όμως
άκρες ή σύνορα. Το 1988, εκδίδεται το διάσημο βιβλίο του Στίβεν Χόκινγκ «Μία Σύντομη Ιστορία του
Χρόνου» που κατέρριψε όλα τα ρεκόρ πωλήσεων και παρέμεινε στον κατάλογο των «μπεστ-σέλερ» των
Sunday Times (Βρετανική εφημερίδα) για 237 συνεχόμενες εβδομάδες. [30] Συνεχίζοντας, το 2006 ο
μεγάλος φυσικός Στίβεν Χόκινγκ τιμήθηκε με το παλαιότερο και υψηλότερο επιστημονικό βραβείο για
το έργο του, στη θεωρητική φυσική και την κοσμολογία. Παραλαμβάνοντας το μετάλλιο Κόπλεϊ, ο

20. 20
Χόκινγκ προέτρεψε την ανθρωπότητα να επεκταθεί σε άλλα πλανητικά συστήματα. Αναφερόμενος στο
μέλλον της ανθρωπότητας, ο Χόκινγκ εκτίμησε ότι μόνο ο αποικισμός μακρινών πλανητών θα μπορέσει
τελικά να εξασφαλίσει την επιβίωσή μας. Οι συμβατικοί χημικοί πύραυλοι, όπως αυτοί που μετέφεραν
τους πρώτους ανθρώπους στη Σελήνη, θα χρειάζονταν 50.000 χρόνια για να φτάσουν σε κοντινά
πλανητικά συστήματα. Ωστόσο, τεχνολογίες «εξουδετέρωσης ύλης/αντιύλης» θα μπορούσαν να
προσφέρουν ταχύτητες κοντά στο όριο της ταχύτητας του φωτός, και θα επέτρεπαν στους ανθρώπους
να φτάσουν στο κοντινότερο άστρο σε περίπου έξι χρόνια. [19]
2.3 Από το χώρο της επιστήμης: Τεμπλ Γκράντιν
2.3.1 Η Βιογραφία της Τεμπλ Γκράντιν
Η Τεμπλ Γκραντιν γεννήθηκε στις 29
Αυγούστου του 1947, στη Βοστώνη της
Μασαχουσέτης. Γονείς της ήταν ο Richard
Grandin και η Eustacia Culter. Διαγνώστηκε με
αυτισμό σε ηλικία 15 ετών(1962).Πιο
συγκεκριμένα, διαγνώστηκε με εγκεφαλική
βλάβη και κατά την πρώιμη ηλικία της μπήκε
σε ένα ειδικά δομημένο νηπιαγωγείο για
αυτιστικά παιδιά. Παράλληλα, ξεκίνησε και
μαθήματα λογοθεραπείας, αφού υπέφερε από
αργοπορημένη ανάπτυξης ομιλίας.
Ακόμα, κατά τη διάρκεια της φοίτησής της στο δημοτικό σχολείο είχε πολλούς υποστηρικτικούς
συμβούλους, σε αντίθεση με το γυμνάσιο που αποτελεί τη χειρότερη φάση της ζωής της, αφού δεν ήταν
αποδεκτή από τους συμμαθητές της. Η Γκράντιν αποφοίτησε από τη σχολή Hampshire, που είναι ένα
οικοτροφείο για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες. Το 1970 κατάφερε να πάρει το πτυχίο της στην
ψυχολογία από το πανεπιστήμιο Franklin Pierce College, ενώ το 1975 πήρε το μεταπτυχιακό της στην
επιστήμη των ζώων από το κρατικό πανεπιστήμιο της Αριζόνας.
Επίσης, το 1989 έκανε διδακτορικό στην επιστήμη των ζώων. [8,9] Το 2004 κέρδισε ένα “Proggy”
βραβείο, που αποτελούν βραβεία τα οποία απονέμονται κάθε χρόνο σε ανθρώπους που έχουν διαπρέψει
στον επιστημονικό χώρο, στην κατηγορία η ηθική θεραπεία των ζώων. Η Γκράντιν πήρε ένα αξιέπαινο
διδακτορικό από το πανεπιστήμιο του Οntario Veterinary το 2012 και τέλος, στις 16 Μαΐου
αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτορας στις Ανθρωπιστικές σπουδές από το Πανεπιστήμιο του Ντιούκ.
Σε πολλές συνεντεύξεις της η Γκράντιν αναφέρει ότι ο αυτισμός επηρεάζει κάθε πτυχή της ζωής της
και εξαιτίας αυτού δεν έχει παντρευτεί αλλά ούτε έχει κάνει και παιδιά. Παράλληλα υποστηρίζει ότι το

21. 21
μέρος των άλλων ανθρώπων που έχει συναισθηματικές σχέσεις δεν είναι κομμάτι του εαυτού της. Στο
δημοφιλή πολιτισμό η Γκράντιν έχει παρουσιαστεί σε πολλά προγράμματα των μέσων μαζικής
ενημέρωσης. Το 2012 έδωσε συνέντευξη στο ραδιόφωνο για να συζητήσουν μια διαφορετική
προοπτική για τη συμπεριφορά των ζώων. Επίσης αποτέλεσε το θέμα του ντοκιμαντέρ “The Woman
Who Thinks Like a Cow"(Η γυναίκα που σκέφτεται σαν μια αγελάδα). Συγχρόνως αποτέλεσε το
επίκεντρο μιας ημι-βιογραφικής ταινίας με τίτλο το όνομα της, στην οποία πρωταγωνίστησε η Claire
Danes ως Γκράντιν. Τέλος, πήρε μέρος σε δύο ντοκιμαντέρ, το «Beautiful Minds: Ένα ταξίδι στον
εγκέφαλο» και στο «Ευφυές μυαλό», ενώ κατάφερε να μπει στη λίστα με τους 100 πιο σημαντικούς
ανθρώπους στο κόσμο το 2010 από το περιοδικό Times.[9]
2.3.2 Το Έργο της Τεμπλ Γκράντιν
Η Γκράντιν είναι μια φιλοσοφική ηγέτης τόσο για την καλή διαβίωση των ζώων όσο και για τις
κινήσεις υπεράσπισης του αυτισμού. Στην ιστοσελίδα της επιχείρησής της προωθεί τη βελτίωση των
προτύπων σε σφαγεία και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις [9].
Το πρώτο βιβλίο της, Τεμπλ Γκράντιν, «Σκεπτόμενη με εικόνες: Η ζωή μου με τον αυτισμό»
εξήγησε πως ο εγκέφαλός της δέχεται εισερχόμενα μηνύματα από το περιβάλλον, όπως ο εγκέφαλος
ενός μη- αυτιστικού ατόμου, με τη μόνη διαφορά ότι τα διατηρεί οπτικά αντί να τα μετατρέπει σε λέξεις
Ακόμα, το δεύτερο βιβλίο «Τα ζώα σε μετάφραση» χαρακτηρίζεται από την καθαρή ματιά μιας γυναίκας
που βλέπει τα πράγματα από την πλευρά του αυτισμού. Χρησιμοποιώντας τα μυστήρια της ασθένειας
με σκοπό να αποκωδικοποιήσει τη συμπεριφορά των ζώων, με αυτόν τον τρόπο καταφέρνει να στείλει
ένα εκπληκτικό μήνυμα για τον τρόπο σκέψης και αισθήσεις τους. Ακόμα, δημοσιεύτηκε μία ταινία με
θέμα τη ζωή της σε σκηνοθεσία Mick Jackson και με πρωταγωνίστρια την Claire Danes ως Grandin
Temple. Θέμα της ταινίας είναι μία αυτιστική γυναίκα η οποία έφερε επαναστατικές τακτικές για την
καλή μεταχείριση των ζώων σε βοοειδή αγροκτήματα και σφαγεία.
Η ταινία κέρδισε πολλές διακρίσεις, βραβεία και χρυσές σφαίρες τόσο για την σκηνοθεσία της όσο
και για υποκριτική ικανότητα των ηθοποιών της. Παράλληλα εφεύρε μια μηχανή αγκαλιά, που είναι
γνωστή επίσης ως κουτί αγκαλιά. Αυτή είναι μία βαθιά πιεστική συσκευή που έχει σχεδιαστεί για να
ηρεμεί υπερ-ευαίσθητα άτομα, συνήθως άτομα με φάσμα αυτισμού.[9]
2.4 Παραολυμπιακοί Αγώνες και Special Olympics
2.4.1. Special Olympics
Σε αυτήν την ενότητα γίνεται η διάκριση ανάμεσα στους Παραολυμπιακούς αγώνες και στα Special
Olympics και στη συνέχεια γίνεται η αναφορά σε έναν σπουδαίο Παραολυμπιονίκη.

22. 22
Τα Special Olympics είναι ο μεγαλύτερος οργανισμός στον κόσμο του αθλητισμού για τα παιδιά και
τους ενήλικες με διανοητική αναπηρία, παρέχοντας όλο το χρόνο αγώνες για περισσότερους από 4
εκατομμύρια αθλητές σε 170 χώρες. Οι Παγκόσμιοι αγώνες Special Olympics πραγματοποιούνται κάθε
δυο(2) χρόνια, και συχνά είναι το μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός για εκείνη την εποχή που θα
διεξάγονται οι αγώνες. Τα Special Olympics προσφέρουν σε άτομα με διανοητική αναπηρία,
δυνατότητες συμμετοχής σε προπόνηση και σε αγώνες. Επίσης, παρέχουν προπονητικά προγράμματα ,
καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, µε τη βοήθεια μιας στρατιάς προπονητών, που εθελοντικά
προσφέρουν τις υπηρεσίες τους, έχοντας πρωτίστως εξασφαλίσει την εξειδικευμένη γνώση και
πιστοποίηση για τη διαχείριση ατόμων µε διανοητική αναπηρία, μέσα από κατάλληλα εκπαιδευτικά
προγράµµατα που εκπονούν τα Special Olympics.
Τα είδη των Special Olympics είναι: Οι Παγκόσμιοι Αγώνες (οι οποίοι διεξάγονται κάθε 4 χρόνια
εναλλάξ, Θερινοί και Χειμερινοί), Ευρωπαϊκοί Αγώνες (οι οποίοι διεξάγονται κάθε 2 χρόνια) ή διεθνή
τουρνουά που διεξάγονται εκτός τακτικού προγράµµατος. Επίσης προσφέρουν δυνατότητες
συμμετοχής σε προπόνηση και σε αγώνες, σε 22 θερινά και 6 χειμερινά, Ολυμπιακού τύπου αθλήματα,
σε όλα σχεδόν τα γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας, ανάλογα µε τις αθλητικές τους υποδοµές [1]
Σχήμα 12: Το σήμα των Special Olympics
Σχήμα 13 : Η ευκαιρία να είναι νικητές
Η κύρια ιδεολογία των Special Olympics είναι ότι η φιλοσοφία που διέπει τους κανονισμούς των
αθλητικών προγραμμάτων των Special Olympics, είναι να δίνουν στους αθλητές κάθε δυνατή ευκαιρία
να είναι νικητές. Τα αθλήματα των Special Olympics είναι :
Θερινά Αθλήματα: Αντιπτέριση (Μπάντμιντον),Αντισφαίριση (Τένις),Δυναμική Άρση Βαρών,
Επιτραπέζια Αντισφαίριση (Πιγκ-Πογκ),Ιστιοπλοΐα, Καλαθοσφαίριση (Μπάσκετ),Κολύμβηση,
Μπόουλινγκ, Πατινάζ επί Δαπέδου, Πετοσφαίριση (Βόλεϊ),Ποδηλασία, Ποδόσφαιρο, Ρυθμική και
Ενόργανη Γυμναστική, Στίβος
Χειμερινά Αθλήματα: Αλπικό Σκι, Δρόμοι Αντοχής με σκι (Cross Country),Καλλιτεχνικό
Πατινάζ,Χόκεϊ, Snowboard

23. 23
2.4.2. Παραολυμπιακοί Αγώνες
Παράλληλοι με τους Special Olympics είναι και οι Παραολυμπιακοί αγώνες. Οι πρώτοι επίσημα
οργανωμένοι Αγώνες Ολυμπιακού χαρακτήρα για αθλητές με αναπηρία έγιναν το 1960 στην Ρώμη,
αμέσως μετά από τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Παραολυμπιακοί Αγώνες διεξάγονται κάθε 4 χρόνια,
πάντα την ίδια χρονιά με τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Το 1976 έγιναν οι πρώτοι Παραολυμπιακοί Χειμερινοί Αγώνες στην Σουηδία. Οι Παραολυμπιακοί
Αγώνες γίνονται πάντα στις ίδιες εγκαταστάσεις με τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Παραολυμπιονίκες
ονομάζονται οι αθλητές, που έχουν εισέλθει στην πρώτη οκτάδα, στην κατάταξη ενός Παραολυμπιακού
αθλήματος. Από το 1960, έχουν διοργανωθεί 11 Θερινοί Παραολυμπιακοί Αγώνες και 7 Χειμερινοί.
Τα Παραολυμπιακά αθλήματα στην Ελλάδα άρχισαν να αναπτύσσονται κατά τη δεκαετία του ’70
και η πρώτη συμμετοχή Έλληνα αθλητή σε Παραολυμπιακούς ήταν το 1976. Οι κωφοί δεν
συμμετέχουν στους Παραολυμπιακούς. Ωστόσο, έχουν τους δικούς τους Αγώνες, τους
Κωφωολυμπιακούς, που διοργανώνονται εξ ολοκλήρου ξεχωριστά. Κανένας όμως δεν διαφέρει από τον
άλλον, μπορεί να είναι διαφορετικοί αλλά όλοι είναι ίσοι.[2] (σχήμα 12, 13, 14)
Σχήμα 14 : Κοινωνικό μήνυμα των Παραολυμπιακών.
2.4.3. Από το χώρο του αθλητισμού: Χαράλαμπος Ταγανίδης
Ο Χαράλαμπος Ταϊγανίδης γεννήθηκε στις 11
Μαρτίου του 1981 . Είναι ένας από τους
σπουδαιότερους αθλητές της κολύμβησης. Η
φοβία του με το νερό έγινε η αίτια να ασχοληθεί
με την κολύμβηση προκειμένου να την
ξεπεράσει . Το 2003 αφού είχε διακριθεί ήδη σε
πανελλήνιο επίπεδο, μαθαίνει ότι πάσχει από
μια σοβαρή ασθένεια των ματιών, η οποία
εκφυλίζει την όραση.

24. 24
Ο Χαράλαμπος Ταϊγανίδης ξεκίνησε την καριέρα του από τον εθνικό Κοζάνης, συνέχισε στον Άρη
και κατέληξε στον Ολυμπιακό όπου προπονήθηκε από τον Γιάννη Νεράντζη. Το 2002 κατέκτησε την
πρώτη θέση στα 50 μέτρα ύπτιο, κάνοντας Πανελλήνιο ρεκόρ. Τον επόμενο χρόνο τα προβλήματα
όρασης που τον ταλανίζουν, τον αναγκάζουν να μεταπηδήσει στην κατηγορία τον S13. Το 2004
συμμετείχε στους Παραολυμπιακούς Αγώνες , που διεξάγονται στην Αθήνα και κατέκτησε την πρώτη
θέση στα 100 μέτρα πεταλούδα, στα 100 μέτρα ύπτιο, και την δεύτερη στα 50 μέτρα ύπτιο . Το 2006
συμμετείχε στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Κολύμβησης για αθλητές με αναπηρία στο Ντέρμπαν της
Νότιας Αφρικής όπου κατέκτησε έξι χρυσά μετάλλια. Την ίδια χρονιά βραβεύτηκε ως καλύτερος
αθλητής με αναπηρία από τον Πανελλήνιο σύνδεσμο Αθλητικών Συντακτών. Στους Παραολυμπιακούς
Αγώνες του 2008 στο Πεκίνο ήταν σηματοφόρος της ελληνικής αποστολής. [3]
Στους Αγώνες κολύμβησης συμμετέχουν αθλητές με κινητικές αναπηρίες και με ολική η μερικής
απώλειας όρασης . Οι τυφλοί αθλητές ή αθλητές με περιορισμό όρασης ανάλογα με τον βαθμό οπτικής
απώλειας κατατάσσονται σε μια από τις κατηγορίες S11 , SB11 – SM11 , S12 – SB12 – SM12 και S13
– SB13 – SM13.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ: Στατιστική έρευνα στο ΓΕΛ Μυγδονίας
Αφορμή για τη διεξαγωγή αυτής της στατιστικής έρευνας, στάθηκε το γεγονός ότι κατά τη
διάρκεια της βιβλιογραφικής και διαδικτυακής έρευνας για τους Παραολυμπιακούς αγώνες και τα
Special Olympics, έγινε από όλους αντιληπτό ότι υπάρχει μία σύγχυση ανάμεσα σε αυτούς τους αγώνες.
Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι είναι οι ίδιοι αγώνες, κάτι το οποίο δεν ισχύει σύμφωνα με τα
προαναφερθέντα στην προηγούμενη ενότητα. Το ερωτηματολόγιο συντάχθηκε και μοιράστηκε σε
όλους τους μαθητές του Γενικού Λυκείου Μυγδονίας. Τα δεδομένα καταχωρήθηκαν στο excel και η
στατιστική επεξεργασία έγινε με το στατιστικό λογισμικό S.P.S.S. 19 [38].
 Το ερωτηματολόγιο:
1) Φύλο:
 Αγόρι .
 Κορίτσι .
2) Τάξη:
 Α’ Λυκείου.
 Β’ Λυκείου.
 Γ’ Λυκείου.
3) Γνωρίζετε αν υπάρχει διαφορά μεταξύ των Special Olympics και των Παραολυμπιακών αγώνων;
 Ναι, υπάρχει διαφορά μεταξύ των Special Olympics και των Παραολυμπιακών αγώνων.
 Όχι, δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ των Special Olympics και των Παραολυμπιακών αγώνων.
 Δε γνωρίζω.

25. 25
4) Έχετε παρακολουθήσει στην τηλεόραση / διαδίκτυο κάποια από τα αγωνίσματα των Special Olympics ή των
Παραολυμπιακών αγώνων;
 Πολλές φορές.
 Αρκετές Φορές.
 Λίγες φορές.
 Καθόλου.
5) Πιστεύετε ότι οι αγώνες των Special Olympics / Παραολυμπιακών αγώνων προβάλλονται από τα Μέσα Μαζικής
Ενημέρωσης:
 Πάρα πολύ.
 Πολύ.
 Αρκετά.
 Λίγο.
 Καθόλου.
6) Θα συμμετείχατε ως εθελοντές στην διοργάνωση των:
 Special Olympics.
 Παραολυμπιακών Αγώνων.
 Κλασσικών Ολυμπιακών Αγώνων.
 Δεν θα ήθελα να συμμετέχω ως εθελοντής.
7) Πιστεύετε ότι υπάρχει ισότιμη αναγνώριση από την πολιτεία στους νικητές των Παραολυμπιακών αγώνων/Special
Olympics και των κλασσικών Ολυμπιακών αγώνων;
 Ναι .
 Όχι .
8) Πιστεύετε ότι οι διοργανώσεις των Special Olympics / Παραολυμπιακών αγώνων καλύπτουν περισσότερο:
 Την επιθυμία των ΑμεΑ για σωματική άσκηση.
 Την ανάγκη των ΑμεΑ για κοινωνικοποίηση.
 Την επιθυμία των ΑμεΑ για δόξα και καταξίωση.
 Όλα τα παραπάνω.
9) Γνωρίζετε κάποιο άθλημα που είναι αποκλειστικά από τα Special Olympics ή τους Παραολυμπιακούς αγώνες;
 Ναι , Αν ναι _________________ .
 Όχι .
10) Γνωρίζετε κάποιον Έλληνα ή Ξένο Πρωταθλητή αποκλειστικά από τα Special Olympics ή τους Παραολυμπιακούς
αγώνες;
 Ναι , Αν ναι _________________.
 Όχι .

26. 26
 Αποτελέσματα & Συμπεράσματα της στατιστικής έρευνας
Για κάθε ερώτηση υπάρχει το σχετικό ραβδόγραμμα και το αντίστοιχο συμπέρασμα.
Από την ερώτηση 1 η οποία αφορούσε το φύλο
των μαθητών διαπιστώσαμε ότι στο σχολείο
μας το 47,67% είναι αγόρια, ενώ σε λίγο
μεγαλύτερο ποσοστό βρίσκονται τα κορίτσια
(52,38%)
Στην ερώτηση 2 ζητήθηκε από τους μαθητές να
δηλώσουν την τάξη τους. Η Β’ Λυκείου είχε τα
περισσότερα άτομα (ποσοστό 35,71%),
ακολούθησε η Α’ με 34,52%, ενώ λιγότεροι
ήταν οι μαθητές της Γ Λυκείου με ποσοστό
29,76%.
Η 3η
ερώτηση αναφερόταν στην διαφορά
μεταξύ των Special Olympics (SO) και των
Παραολυμπιακών αγώνων (ΠΑ). Το 42,06%
των ερωτηθέντων δήλωσε πως γνωρίζει ότι
υπάρχει διαφορά μεταξύ τους, ενώ λιγότερα
άτομα, σε ποσοστό 17,86% δήλωσαν ότι δεν
υπάρχει διαφορά. Τέλος, σημαντικό ποσοστό,
το οποίο άγγιξε το 40,08%, δηλαδή σχεδόν ίσο
με το ποσοστό αυτών που γνώριζαν ότι υπάρχει
διαφορά, δεν είχαν άποψη σχετικά με το θέμα.

27. 27
Στο εξής, όπου SO: Special Olympics
ΠΑ: Παραολυμπιακοί Αγώνες ΟΑ: Ολυμπιακοί Αγώνες
Μέσα από την 4η ερώτηση διαπιστώθηκε ότι
αρκετά άτομα έχουν παρακολουθήσει λίγες
φορές αγωνίσματα των SO/ΠΑ από την ΤV/ΗY.
Το ποσοστό αυτό αγγίζει το 42%. Το 25%
απάντησε «αρκετές φορές» ενώ ποσοστά κάτω
του 20% κατέλαβαν οι επιλογές «πολλές φορές»
(17,86%) και «καθόλου» (15,08%). Τέλος
υπήρξαν και ελάχιστοι μαθητές που δεν
απάντησαν στη συγκεκριμένη ερώτηση.
Στη συνέχεια, η ερώτηση 5 ζητούσε την άποψη
των μαθητών σχετικά με το βαθμό που
προβάλλονται οι συγκεκριμένοι αγώνες (SO-
ΠΑ) από τα ΜΜΕ. Οι περισσότεροι θεώρησαν
ότι προβάλλονται λίγο (41,67%). Ένας στους
τρεις (33,33%) απάντησε ότι προβάλλονται
αρκετά. Σταδιακά τα ποσοστά μειώνονταν με
την επιλογή «πολύ» να βρίσκεται στο 11,51%
ενώ οι υπόλοιπες επιλογές (καθόλου - πάρα
πολύ) κατέλαβαν ποσοστά κάτω του 10%.
Στην 6η
ερώτηση ζητήθηκε από τους
ερωτηθέντες να επιλέξουν σε ποια κατηγορία
αγώνων θα επιθυμούσαν να λάβουν μέρος ως
εθελοντές. Τρομερή εντύπωση προκαλεί το
γεγονός ότι ένα ποσοστό κοντά στο 30% δε θα
ήθελε να συμμετέχει ως εθελοντής σε καμία
διοργάνωση! Από τους υπόλοιπους, οι
περισσότεροι επέλεξαν τους Κλασικούς αγώνες
(32,94%) , ενώ σε ποσοστά κάτω του 20%
βρέθηκαν οι SO και οι ΠΑ.

28. 28
Στην ερώτηση 7, αναφορικά με το αν
πιστεύουν ότι υπάρχει ισότιμη αναγνώριση
μεταξύ των αγώνων για τα Α.με Α. και των
κλασικών αγώνων, μόνο ¼ απάντησε ότι όντως
αντιμετωπίζονται ισότιμα τα δυο είδη αγώνων,
με το υπόλοιπο 75% των μαθητών περίπου να
απορρίπτουν αυτήν την πρόταση.
Στην ερώτηση 8, σημαντικό ρόλο έπαιξε η
γνώμη των μαθητών όσον αφορά στον σκοπό
για τον οποίο διεξάγονται αυτοί οι αγώνες. Ένα
ποσοστό κοντά στο 25% θεωρεί ότι γίνονται με
βάση την ανάγκη των ΑμεΑ για
κοινωνικοποίηση. Λιγότεροι πιστεύουν ότι ο
σκοπός τους είναι η σωματική άσκηση αυτών
των ατόμων (19,05%) αλλά και η επιθυμία τους
για δόξα και καταξίωση (7,5%). Το μεγαλύτερο
ποσοστό βρίσκεται στο 50% περίπου, το οποίο
συνδυάζει τις 3 παραπάνω επιλογές.
Στην ερώτηση 9 που θέσαμε για το αν
γνωρίζουν κάποιο άθλημα που αφορά μόνο τα
SO/ΠΑ η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών
απάντησε πως δε γνωρίζει κάποιο (93,25%),
ενώ το υπόλοιπο 6,746 απάτησε ότι γνωρίζει, με
το σύνολο σχεδόν όσων είπαν «ναι» ανέφεραν
το Botsia.

29. 29
Η τελευταία ερώτηση του ερωτηματολογίου
μας ζητούσε από τους μαθητές να μας πουν αν
γνωρίζουν κάποιον αθλητή, Έλληνα ή ξένο, που
να αγωνίζεται αποκλειστικά στους SO ή τους
ΠΑ. Οι περισσότεροι απάντησαν ότι δε
γνωρίζουν σε ποσοστό 88,84%, ενώ μόλις το
11,16% είπε «ναι». Και πάλι όσοι απάντησαν
«ναι» συγκέντρωσαν τις επιλογές τους γύρω
από ένα πρόσωπο, τον Oscar Pistorious.
Εκτός από τα συμπεράσματα που βγάλαμε αναλύοντας κάθε πίνακα αυτοτελώς, συνδυάσαμε κάποιες
από τις ερωτήσεις που θεωρήσαμε ως πιο σημαντικές με τις τάξεις των μαθητών. Πιο αναλυτικά,
μελετήσαμε προσεκτικά πως απάντησαν οι μαθητές κάθε τάξης στις ερωτήσεις 3 και 6.
Η πρώτη από αυτές τις ερωτήσεις ήταν αυτή η
οποία ρωτούσε αν γνωρίζουν πιθανή διαφορά
μεταξύ SO & ΠΑ. Από αυτούς που απάντησαν
ΝΑΙ, το 36,62% ήταν μαθητές της Α’ Λυκείου.
Περίπου στο ίδιο επίπεδο κυμάνθηκαν και αυτοί
της Β’ Λυκείου (38,68%). Οι υπόλοιποι που
είπαν ΝΑΙ σε αυτήν την ερώτηση ήταν το
21,7% που φοιτούν στη Γ’ Λυκείου. Από όσους
απάντησαν ΟΧΙ, οι περισσότεροι ήταν μαθητές
της Γ’ Λυκείου (44,44%). 2 στους 5 από αυτούς
που είπαν όχι ήταν από τη Α τάξη, ενώ
εξαιρετικά μικρό ήταν το ποσοστό των παιδιών
της Β’ Λυκείου που είπαν όχι (μόλις 15,56%)!
Τέλος, πιο ισορροπημένα εμφανίζονται τα
αποτελέσματα της επιλογής «Δε γνωρίζω».
Περίπου 1 στους 4 (26,73%) από όσους
δήλωσαν ότι δε γνωρίζουν ανήκουν στην Α’
Λυκείου, 1 στους 3 είναι από την Γ’ Λυκείου.
Το υπόλοιπο 41,58%, που είναι και το
μεγαλύτερο στη συγκεκριμένη κατηγορία είναι
από τη Β’ Λυκείου.

30. 30
Επιπλέον, σημαντική θεωρήσαμε την ερώτηση
που αφορούσε την πρόθεση των ερωτηθέντων
να συμμετάσχουν ως εθελοντές σε κάποια
διοργάνωση (SO-ΠΑ-ΟΑ). Αρχικά, από το
σύνολο των μαθητών που θα επέλεγαν να
γίνουν εθελοντές στους SO, 1 στους 3 (33,33%)
ήταν από την Γ’ Λυκείου, 2 στους 5 (40%) από
την Β’ Λυκείου & 1 στους 4 (26,67%) από την
Α’ Λυκείου. Παρακάτω, οι περισσότεροι από
όσους διάλεξαν τους ΠΑ είναι στην Γ’ Λυκείου
με ποσοστό 42%. Το 34% είναι από την Α’, ενώ
το περισσεύον 24% των παιδιών είναι μαθητές
της Β’ Λυκείου. Στην τρίτη επιλογή, αυτή των
κλασικών αγώνων βλέπουμε ότι το 40% θα
επέλεγαν να πάνε μαθητές από την Α’ Λυκείου,
33% από την δεύτερη τάξη του Λυκείου και το
υπόλοιπο 27% από τη Γ’ Λυκείου. Τέλος
θεωρήσαμε σκόπιμο να προσθέσουμε και την
επιλογή του «Δε θα ήθελα να γίνω εθελοντής».
Οι μαθητές της Β’ Λυκείου που έδωσαν αυτήν
την απάντηση ήταν αρκετά περισσότεροι από
τους μαθητές των άλλων τάξεων, δηλ.
καταλάμβαναν το 43,24%. Το 33,78% ήταν από
την Α’ Λυκείου και το σχετικά χαμηλό 22,97%
ήταν από τη Γ’ Λυκείου.
Σαν γενικό σχόλιο μπορούμε να πούμε πως η πλειοψηφία της Α’ Λυκείου θα διάλεγε να γίνουν
εθελοντές στους Κλασικούς ΟΑ και της Γ’ Λυκείου στους ΠΑ. Όσον αφορά στη Β τάξη, οι
περισσότεροι δεν θα ήθελαν να γίνουν εθελοντές σε κάποιο είδος αγώνων, ενώ από αυτούς που θέλουν,
το μεγαλύτερο μέρος τους επέλεξε τους SO.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
[1] Αισθητηριακές Αναπηρίες Ακοής ή Όρασης, Σημειώσεις των Μ.Χίτογλου - Αντωνιάδου, Α.Δούδου,
Α.Αλεξανδρίδη, Επιτροπή Κοινών Πολιτικής, Α.Π.Θ, Θεσσαλονίκη 2009
[2] Αιτίες κώφωσης, http://www.medisense.gr/classical-medicine/ent/aities-kofosis.html
[3] Ανακοινώσεις - Ημερίδες-Σεμινάρια, http://www.focusonchild.gr/autism.html
[4] Αναλυτικά οι σκοποί της Ομοσπονδίας-Ενότητα «Άρθρο 3 - Σκοποί»,
http://www.eoka.com.gr/index.php?pathID=1_1697_1878