1. Η Ιστορία του οίνου
Εργασία των μαθητών της Α΄ τάξης:
Μπαριάμη Μαριέτα Δημοπούλου Σταυρούλα
Κουτσιουμπός Μάριος Παπασταθοπούλου Ηλιάνα

2. Προϊόν με ιστορία που χάνεται στο χώρο του μύθου, θεοποιημένο από
πολλούς αρχαίους πολιτισμούς, στοιχείο του τελετουργικού πολλών
θρησκειών. Μητέρα του κρασιού είναι η άμπελος και για την ακρίβεια ο χυμός
του καρπού της.
Η καταγωγή του αμπελιού ως φυτού, είναι παλαιότερη του ανθρώπου. Παρά τα
πολυάριθμα ευρήματα, τις αναφορές στα κείμενα αρχαίων συγγραφέων, τις
παραστάσεις των αγγείων και τις άλλες μαρτυρίες, δεν μπορούμε να
ισχυριστούμε με βεβαιότητα ότι ιστορία του αμπελιού έχει γραφτεί πλήρως.
Πριν ακόμη τη μεγάλη περίοδο των παγετώνων, όπως μαρτυρούν ευρήματα,
υπήρχαν αμπέλια και στις πολικές χώρες. Κατά την περίοδο των παγετώνων
το αμπέλι άρχισε να εκτοπίζεται από τις βόρειες περιοχές με ψυχρό κλίμα, και
η ανάπτυξη του περιορίστηκε σε περιοχές με εύκρατο κλίμα κατάλληλες
κλιματολογικά, κυρίως στην περιοχή του Καυκάσου, που θεωρείται και η
πατρίδα του, αλλά επίσης και στη Μεσοποταμία. Ο Καύκασος, η Μεσοποταμία
και η αρχαία Αίγυπτος πρέπει να θεωρηθούν οι κοιτίδες της αμπελουργίας και,
φυσικά, οι πατρίδες του κρασιού. Δε γνωρίζουμε όμως σε ποια ιστορική στιγμή
«φτιάχτηκε» και άρχισε να καταναλώνεται το κρασί. Κουκούτσια σταφυλιών
που βρέθηκαν μέσα στις σπηλιές των προϊστορικών ανθρώπων μας οδηγούν
στο συμπέρασμα ότι το κρασί ίσως να είναι πιο παλιό από την Ιστορία. Οι
γραπτές αναφορές των λαών του Καυκάσου, της Μεσοποταμίας, της Αιγύπτου
και πιο πρόσφατα των αρχαίων Ελλήνων αναφέρονται στο κρασί και το
συνδέουν με τους θεούς. Σίγουρα πάντως οι ρίζες της γέννησής του χάνονται
τουλάχιστον 2000 χρόνια πριν από τη γέννηση του Χριστού.

3. Στην Ελλάδα άρχισε η καλλιέργειά του
περίπου από τα μέσα της τρίτης
χιλιετίας π.χ. Ίσως ήρθε από την
Φοινίκη μέσω Κρήτης και κατόπιν στην
υπόλοιπη Ελλάδα το μαρτυρούν
ατέλειωτα νομίσματα με απεικονίσεις
σταφυλιών. Ο Διόνυσος θεός της
φύσης συνδέθηκε τελικά με το σταφύλι
και το κρασί. Γνωστά κρασιά της
αρχαίας Ελλάδας είναι περίπου
καταγεγραμμένα 30. Υμνήθηκαν από
τους ποιητές της εποχής εκείνης και
όχι μόνο.
Προχωρώντας τον χρόνο και
φτάνοντας σήμερα βλέπουμε ότι η
καλλιέργεια του αμπελιού εντοπίζεται
σε δυο ζώνες που τυλίγουν τον
πλανήτη μας (περιοχές με κατά βάση
εύκρατο κλίμα)
Σήμερα περίπου 40.000.000 άνθρωποι
ασχολούνται με το αμπέλι και την παραγωγή
του. Στην Ελλάδα συνεχίζεται χωρίς διακοπή
από την αρχαιότητα, στα χρόνια του
Βυζαντίου, κατά τη διάρκεια της
τουρκοκρατίας και μέχρι σήμερα
διαιωνίζοντας την παράδοσή του ελληνικού
κρασιού.
Πιθάρι – Βαρέλι – Μπουκάλι είναι οι κατά
καιρούς απαιτήσεις της οινοποίησης, από
αμπελουργούς που αγωνίζονται να καρπίσει
το αμπέλι και στους οινοποιούς που
αγκαλιάζουν με μεράκι τον ευλογημένο
καρπό του σταφυλιού και φροντίζουν να
γεννηθεί το κρασί που κρύβει μέσα του. Την
παράδοση, τα αρώματα και τις γεύσεις της
ελληνικής γης.

4. Η σχέση των Αρχαίων Ελλήνων με
τον οίνο
Οι Αρχαίοι Έλληνες έπιναν το κρασί
αναμειγνύοντας το με νερό, σε
αναλογία συνήθως 1:3 (ένα μέρος
οίνου προς τρία μέρη νερού). Διέθεταν
ειδικά σκεύη τόσο για την ανάμειξη
(κρατήρες) όσο και για την ψύξη του. Η
πόση κρασιού που δεν είχε αναμειχθεί
με νερό ("άκρατος οίνος") θεωρείτο
βαρβαρότητα και συνηθιζόταν μόνο
από αρρώστους ή κατά τη διάρκεια
ταξιδιών ως τονωτικό. Διαδεδομένη
ήταν ακόμα η κατανάλωση κρασιού με
μέλι καθώς και η χρήση μυρωδικών. Η
προσθήκη αψινθίου στο κρασί ήταν
επίσης γνωστή μέθοδος (αποδίδεται
στον Ιπποκράτη και αναφέρεται ως
"Ιπποκράτειος Οίνος") όπως και η
προσθήκη ρητίνης

5. ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΟΙΝΟΥ
• Τα κρασιά είτε ονομάζονται από την ποικιλία σταφυλιών τους είτε
από τον τόπο παραγωγής τους. Ιστορικά, τα κρασιά από την
Αυστραλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και τη Γερμανία
ονομάστηκαν αποκλειστικά από την ποικιλία σταφυλιών τους, ενώ
κρασιά από τη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία ή την Ελλάδα
προσδιορίστηκαν κυρίως από το γεωγραφικό τόπο παραγωγής
τους.

6. Σημαντικό διακριτικό κάθε κρασιού είναι και το χρώμα
του. Τα κρασιά διακρίνονται γενικά σε λευκά, κόκκινα
και ροζέ. Είναι λανθασμένη η γενικευμένη άποψη πως
το χρώμα του σταφυλιού καθορίζει και το χρώμα του
κρασιού. Στην πραγματικότητα οι χρωστικές ουσίες του
σταφυλιού περιέχονται στα στερεά μέρη του (στέμφυλα)
και επομένως το χρώμα του σταφυλιού παρέχει το
χρώμα του κρασιού μόνο αν και τα στερεά του μέρη
συμμετέχουν στην διαδικασία της ζύμωσης. Ο μούστος
τόσο των κόκκινων όσο και των ανοιχτόχρωμων
ποικιλιών διαθέτει το ίδιο ανοιχτό χρώμα. Έτσι, κόκκινο
κρασί παράγεται από ποικιλίες κόκκινων (ή μαύρων)
σταφυλιών με την προϋπόθεση ότι τα στερεά τους μέρη
συμμετέχουν στη ζύμωση, ενώ λευκά κρασιά μπορούν
να παραχθούν από οποιαδήποτε ποικιλία εφόσον τα
στερεά μέρη των σταφυλιών διαχωριστούν στη
διαδικασία της ζύμωσης. Τα ροζέ κρασιά, παράγονται
όπως και τα κόκκινα, με τη διαφορά ότι τα στερεά μέρη
των σταφυλιών παραμένουν στη ζύμωση για ένα πολύ
σύντομο χρονικό διάστημα, συνήθως μικρότερο από
μία ημέρα.
Τα κρασιά ταξινομούνται ακόμα με το έτος της
συγκομιδής σταφυλιών (τρύγος). Συνήθως παράγονται
από σταφύλια της συγκομιδής ενός έτους και
χρονολογούνται με βάση το έτος αυτό.

7. Επιπλέον υπάρχουν κάποιες ειδικές κατηγορίες κρασιών όπως είναι ο
αφρώδης οίνος, ο οποίος περιέχει και το διοξείδιο του άνθρακα
("ανθρακικό") που παράγεται κατά τη διάρκεια της ζύμωσης. Το διοξείδιο
αυτό δεν εισάγεται επιπρόσθετα στο μπουκάλι εμφιάλωσης, όπως γίνεται
στα αναψυκτικά καθώς αυτή η μέθοδος απαγορεύεται. Για τον εγκλωβισμό
του διοξειδίου στη φιάλη χρησιμοποιούνται διάφορες μέθοδοι, είτε μέσω της
εμφιάλωσης του κρασιού πριν ολοκληρωθεί η ζύμωση, είτε μέσω της
ολοκλήρωσης της ζύμωσης σε αεροστεγείς δεξαμενές. Εκλεκτότερο
παράδειγμα αφρώδους οίνου είναι η γαλλική Σαμπάνια.
Τα κρασιά μπορούν να ταξινομηθούν επίσης ως ξηρά, γλυκά ή ημίγλυκα.
Η γλυκύτητα των κρασιών μπορεί να μετρηθεί κατά τη διαδικασία της
συγκομιδής αν και στην πράξη καθορίζεται από το ποσό της ζάχαρης που
παραμένει στο κρασί μετά από τη ζύμωση. Έτσι, το ξηρό κρασί δεν περιέχει
υπόλοιπο ζάχαρης.

8. Τέλος, θα σας κάνουμε μερικές
ερωτήσεις 
•Ποιος ήταν ο θεός του οίνου;
•Από ποιες χώρες προέρχονται ιστορικά κρασιά;
•Σε ποιες κατηγορίες ταξινομούνται τα κρασιά;
•Το χρώμα του σταφυλιού καθορίζει και το
χρώμα του κρασιού;