Sarawak
•Download as PPT, PDF•
1 like•1,292 views
Bab 4 membahaskan bagaimana kekayaan ekonomi Sarawak mendorong penjajahan Keluarga Brooke. Perpecahan di kalangan pembesar tempatan membuka ruang bagi Brooke untuk meluaskan pengaruhnya. Pentadbiran Brooke membawa perubahan ekonomi dan sosial di Sarawak. Keluarga Brooke kemudiannya memantapkan kedudukan mereka sebagai penguasa Sarawak.
Recommended
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to Sarawak
Similar to Sarawak (12)
Recently uploaded
Recently uploaded (20)
Sarawak
- 1. Bab 4Bab 4 Kekayaan EkonomiKekayaan Ekonomi Sarawak MendorongSarawak Mendorong Penjajahan KeluargaPenjajahan Keluarga BrookeBrooke
- 2. KEKAYAAN EKONOMI SARAWAK MENDORONG PENJAJAHAN KELUARGA BROOKE Perpecahan Membuka Ruang Penjajahan Perubahan Ekonomi di Bawah Pentadbiran Keluara Brooke Keluarga Brooke Meluaskan Kuasa Perubahan Sosial Di Bawah Pentadbiran Keluarga Brooke Keluarga Brooke Memantapkan Pentadbiran
- 3. Perpecahan Membuka RuangPerpecahan Membuka Ruang PenjajahanPenjajahan
- 4. Kesultanan BruneiKesultanan Brunei .. Melantik Pembesar-pembesar tempatanMelantik Pembesar-pembesar tempatan mentadbir Sarawak tanpa campur tanganmentadbir Sarawak tanpa campur tangan BruneiBrunei
- 5. Pangeran Indera MahkotaPangeran Indera Mahkota Mengambil alih kuasa pembesar Melayu tempatanMengambil alih kuasa pembesar Melayu tempatan Kurun ke-19 menjadi wakil pemerintahan KesultananKurun ke-19 menjadi wakil pemerintahan Kesultanan BruneiBrunei Mengambil alih perdagangan emas dan antimoniMengambil alih perdagangan emas dan antimoni Mengenakan cukai yang tinggi kepada pendudukMengenakan cukai yang tinggi kepada penduduk tempatantempatan Tidak membayar upah kepada orang Bidayuh yangTidak membayar upah kepada orang Bidayuh yang bekerja di lombong antimonibekerja di lombong antimoni
- 6. KesanKesan Orang Bidayuh danOrang Bidayuh dan Orang MelayuOrang Melayu menentang pemerintahmenentang pemerintah Brunei SarawakBrunei Sarawak
- 7. James BrookeJames Brooke 1.1. Berjaya menamatkan tentanganBerjaya menamatkan tentangan 2.2. Pelantikan Brooke dilengah-lengahkan PangeranPelantikan Brooke dilengah-lengahkan Pangeran 3.3. Brooke marah dan membedil KuhcingBrooke marah dan membedil Kuhcing 4.4. 1841, Pangeran terpaksa melantik Brooke sebagai1841, Pangeran terpaksa melantik Brooke sebagai Gabenar dan Raja SarawakGabenar dan Raja Sarawak 5.5. 1842, Brooke menghadap Sultan Brunei untuk1842, Brooke menghadap Sultan Brunei untuk mengesahkan kedudukanmengesahkan kedudukan 6.6. Sultan Brunei gerun melihat kedatangan Brooke danSultan Brunei gerun melihat kedatangan Brooke dan angkatannya lalu mengiktiraf perjanjian 1841 denganangkatannya lalu mengiktiraf perjanjian 1841 dengan penambahan syarat-syarat barupenambahan syarat-syarat baru
- 8. Sultan Omar Ali SaifuddinSultan Omar Ali Saifuddin 1846, baginda menentang Brooke1846, baginda menentang Brooke Baginda berjaya ditewaskanBaginda berjaya ditewaskan Perjanjian baru juga dibuat di mana,Perjanjian baru juga dibuat di mana, (a)(a) Brooke diiktiraf sebagai RajaBrooke diiktiraf sebagai Raja Sarawak yang MerdekaSarawak yang Merdeka (b)(b) Berkuasa penuh ke atas SarawakBerkuasa penuh ke atas Sarawak
- 9. Pangeran Raja Muda HashimPangeran Raja Muda Hashim 1.1. Dihantar menamatkan tentanganDihantar menamatkan tentangan 2.2. 1840, didatangi James Brooke1840, didatangi James Brooke 3.3. Meminta pertolongan BrookeMeminta pertolongan Brooke menamatkan tentangan.menamatkan tentangan. 4.4. Berjanji melantik Brooke sebagaiBerjanji melantik Brooke sebagai Gabenor jika berjayaGabenor jika berjaya
- 10. Perjanjian antara Pangeran Raja Muda Hashim-Perjanjian antara Pangeran Raja Muda Hashim- James Brooke (1841)James Brooke (1841) Antara syarat perjanjian ialah:Antara syarat perjanjian ialah: 1. James Brooke memerintah negeri1. James Brooke memerintah negeri Sarawak dan Menguasai segalaSarawak dan Menguasai segala hasilnyahasilnya 2. James Brooke harus menghormati2. James Brooke harus menghormati dan memelihara undang-undangdan memelihara undang-undang dan adat istiadat orang Melayudan adat istiadat orang Melayu
- 11. Perjanjian antara Sultan Omar Ali SaifuddinPerjanjian antara Sultan Omar Ali Saifuddin dengan Brooke1842dengan Brooke1842 Antara syarat perjanjian ialah:Antara syarat perjanjian ialah: 1.1. Sultan Brunei menyerahkan Sarawak dari kawasanSultan Brunei menyerahkan Sarawak dari kawasan Tanjung Datu ke Sungai Samarahan danTanjung Datu ke Sungai Samarahan dan menyerahkan segala hasil cukainya kepada Jamesmenyerahkan segala hasil cukainya kepada James Brooke dan pewarisnyaBrooke dan pewarisnya 2.2. James Brooke akan membayar 2500 dolar setiapJames Brooke akan membayar 2500 dolar setiap tahun kepada bagindatahun kepada baginda 3.3. Agama dan adat istiadat penduduk Sarawak tidakAgama dan adat istiadat penduduk Sarawak tidak boleh diganggu.boleh diganggu. 4.4. Sultan Brunei mengiktiraf James Brooke sebagaiSultan Brunei mengiktiraf James Brooke sebagai Raja Putih SarawakRaja Putih Sarawak
- 12. Sarawak pada tahun 1841Sarawak pada tahun 1841
- 13. Soalan 1:Soalan 1: lengkapkan carta di bawahlengkapkan carta di bawah Sebab-sebab penduduk tempatan Menentang pentadbiran Pangeraan Indera Mahkota
- 14. Soalan 2:Soalan 2: Apakah tujuan Sultan Brunei menghantar pengeran RajaApakah tujuan Sultan Brunei menghantar pengeran Raja Muda Hashim ke Sarawak?Muda Hashim ke Sarawak? A.A. Membantu James BrookeMembantu James Brooke B.B. Membantu Datu Patinggi AliMembantu Datu Patinggi Ali C.C. Menguasai hasil antimoni dan emasMenguasai hasil antimoni dan emas D.D. Menamatkan kebangkitan pendudukMenamatkan kebangkitan penduduk tempatantempatan D
- 15. A. Bandar Kucing dibedil B. Penentangan orang Bidayuh C. Penubuhan angkatan laut British D. Desakan daripada Pembesar tempatan Soalan 3.Soalan 3. Pangeran Raja Muda Hashim terpaksa melantik James Brooke menjadi Gabenor Dan Raja Sarawak yang Pertama Apakah peristiwa yang menyebabkan Raja Muda Hashim melantik James Brooke sebagai Raja Sarawak? B
- 16. Keluarga BrookeKeluarga Brooke Meluaskan KuasaMeluaskan Kuasa Dari tahun 1853 hingga 1905Dari tahun 1853 hingga 1905
- 17. Tahun 1853Tahun 1853 1853, berlakunya1853, berlakunya penentangan dipenentangan di Saribas dan BatangSaribas dan Batang LuparLupar Sultan Abdul Mu’meinSultan Abdul Mu’mein tidak dapat mengawaltidak dapat mengawal penentanganpenentangan Lalu menyerahkanLalu menyerahkan tanah antara sungaitanah antara sungai Samarahan denganSamarahan dengan Sungai Rajang denganSungai Rajang dengan bayaran 1500 dolarbayaran 1500 dolar setahunsetahun
- 18. Tahun 1861Tahun 1861 BerlakunyaBerlakunya masalahmasalah kekacauan dikekacauan di sepanjangsepanjang Sungai RajangSungai Rajang Sultan Mu’meinSultan Mu’mein menyerahkanmenyerahkan Sungai RajangSungai Rajang dan menerimadan menerima bayaran 4500bayaran 4500 dolar setahundolar setahun
- 19. Tahun 1883Tahun 1883 BerlakunyaBerlakunya pembunuhan beberapapembunuhan beberapa orang Murut diorang Murut di Lembangan SungaiLembangan Sungai Trusan.Trusan. Hal ini menyebabkanHal ini menyebabkan kawasan tersebutkawasan tersebut diserahkan dengandiserahkan dengan bayaran 4500 dolarbayaran 4500 dolar setahunsetahun
- 20. Tahun 1905Tahun 1905 Charles BrookeCharles Brooke telah membelitelah membeli LawasLawas daripadadaripada Sultan HashimSultan Hashim Jalal (1885-Jalal (1885- 1906)1906)
- 21. KELUARGA BROOKE MEMANTAPKAN PENTADBIRAN SARAWAKKELUARGA BROOKE MEMANTAPKAN PENTADBIRAN SARAWAK •PERKENALKAN PEMERINTAHAN BERAJA •PEMIMPIN TEMPATAN DILIBATKAN DALAM PENTADBIRAN •MEMBENTUK MAJLIS TERTINGGI DAN MAJLIS NEGERI •DIBAHAGIKAN KEPADA LIMA BAHAGIAN, SETIAP BAHAGIAN DITADBIR OLEH MAJLIS BAHAGIAN.
- 22. PENGLIBATAN PEMIMPIN TEMPATAN DALAMPENGLIBATAN PEMIMPIN TEMPATAN DALAM PENTADBIRAN BROOKEPENTADBIRAN BROOKE PENGLIBATAN PEMIMPIN TEMPATAN DALAMPENGLIBATAN PEMIMPIN TEMPATAN DALAM PENTADBIRAN BROOKEPENTADBIRAN BROOKE MAJLIS TERTINGGI KEANGGOTAAN RESIDEN BAHAGIAN PERTAMA EMPAT ORANG DATU MELAYU TUJUAN MENASIHATI JAMES BROOKE MEMBUAT SEMUA DASAR MELULUSKAN UNDANG- UNDANG DAN PERATURAN BERKAITAN PENTADBIRAN MAJLIS NEGERI KEANGGOTAAN KETUA KAUM BUMIPUTERA TUJUAN MEMBERI PELUANG PEMIMPIN BUMIPUTERA BERSIDANG TIGA KALI SETAHUN MENGAMBIL BAHAGIAN DALAM PENTADBIRAN
- 23. MAJLIS BAHAGIAN RESIDEN,PENOLONG RESIDEN,PENOLONG PEGAWAI DAERAH, PEGAWAI ANAK NEGERI TUJUAN ⇒ MENASIHATI RESIDEN ⇒ MENGETUAI OPERASI KETENTERAAN ⇒ MENJAGA KEAMANAN ⇒ MENGUTIP CUKAI KEANGGOTAAN BAGI MELICINKAN PENTADBIRAN PERLUNYA BEBERAPA JABATAN DI TUBUHKAN SEPERTI JABATAN KEHAKIMAN, JABATAN POLIS, JABATAN KASTAM DAN CUKAI, SERTA PEJABAT POS
- 24. PERJANJIAN ANTARA BRITISH DENGANPERJANJIAN ANTARA BRITISH DENGAN CHARLES BROOKE (1888)CHARLES BROOKE (1888) SYARAT-SYARAT PERJANJIAN : BRITISH MELINDUNGI SARAWAK DARIPADA SERANGAN MUSUH KELUARGA BROOKE MEMERINTAH NEGERI DENGAN BEBAS HAL EHWAL LUAR NEGERI ADALAH DI BAWAH KAWALAN BRITISH
- 25. 1941 CHARLES VYNER BROOKE MENCADANGKAN PERLEMBAGAAN SARAWAK YANG MEMBERI KUASA PEMERINTAHAN KEPADA RAKYAT SARAWAK PERLEMBAGAAN SARAWAK 1941 ANTARA ISI KANDUNGAN IALAH : 1. CHARLES VYNER BROOKE MENYERAHKAN KUASA MUTLAKNYA KEPADA MAJLIS TERTINGGI DAN MAJLIS NEGERI 2. RAJA SARAWAK MEMERINTAH DENGAN NASIHAT MAJLIS TERTINGGI 3. MAJLIS NEGERI DIBERI KUASA MELULUSKAN UNDANG-UNDANG DAN MENGURUSKAN KEWANGAN 4. RAJA MEMPUNYAI KUASA UNTUK MEMBATALKAN UNDANG-UNDANG YANG DILULUSKAN OLEH MAJLIS NEGERI 5. RAJA BROOKE MELANTIK KEBANYAKAN AHLI MAJLIS TERTINGGI DAN MAJLIS NEGERI PERLEMBAGAAN INI GAGAL DILAKSANAKAN KERANA PERANG DUNIA KEDUA MELETUS
- 26. PERUBAHAN EKONOMI DI BAWAHPERUBAHAN EKONOMI DI BAWAH PENTADBIRAN KELUARGA BROOKEPENTADBIRAN KELUARGA BROOKE PERUBAHAN EKONOMI DI BAWAHPERUBAHAN EKONOMI DI BAWAH PENTADBIRAN KELUARGA BROOKEPENTADBIRAN KELUARGA BROOKE KEGIATAN EKONOMI YANG DIJALANKAN HASIL HUTAN (SARANG BURUNG, GETAH JELUTUNG DAN ROTAN SARANG BURUNG BERKHASIAT & MAHAL HASIL HUTAN SEPERTI KAPUR BARUS,DAMAR, DAN KAYU BALAK BERI KEUNTUNGAN TANAMAN BARU - GETAH DAN TEMBAKAU DI PERKENALKAN TANAMAN TRADISIONAL(KELAPA, GAMBIR,LADA HITAM, POKOK SAGU/RUMBIA) TIDAK MENGGALAKKAN KEMASUKAN PELABUR ASING KERANA INGIN MENJAGA KEPENTINGAN EKONOMI ORANG CINA DIBERI PELUANG BERDAGANG DAN MELOMBONG PEMBANGUNAN TIDAK SEIMBANG HANYA TERTUMPU DI BAHAGIAN PERTAMA DAN KEDUA
- 27. TANAMAN TRADISIONALTANAMAN TRADISIONAL GAMBIR 1885,jumlah eksport gambir 1370 tan LADA HITAM Ditanam oleh orang Cina di bahagian Pertama dan Ketiga KELAPA Ditanam oleh orang Melayu di Bahagian Pertama dan Kedua SAGU Ditanam di Sungai Igan,Oya,Mukah dan Bintulu
- 28. HASIL HUTAN HASILHASIL KETERANGANKETERANGAN Sarang BurungSarang Burung dikutip dari gua batu kapurdikutip dari gua batu kapur seperti Gua Niahseperti Gua Niah Mempunyai khasiatMempunyai khasiat Dijual dengan harga yang tinggiDijual dengan harga yang tinggi Getah JelutungGetah Jelutung dieksport ke Amerikadieksport ke Amerika SyarikatSyarikat PembalakanPembalakan dijalankan oleh Syarikatdijalankan oleh Syarikat Borneo dan orang Cina diBorneo dan orang Cina di sekitar Sungai Rajangsekitar Sungai Rajang Hasilnya dieksport ke HongHasilnya dieksport ke Hong Kong, Australia dan AmerikaKong, Australia dan Amerika SyarikatSyarikat Hasil hutan lainHasil hutan lain kapur barus, rotan, damar,kapur barus, rotan, damar,
- 29. PERLOMBONGAN MEMANTAPKANPERLOMBONGAN MEMANTAPKAN KEKAYAAN KELUARGA BROOKEKEKAYAAN KELUARGA BROOKE EMAS ~ DILOMBONG DI BAU OLEH PELOMBONG CINA ~ 1857,PELOMBONG CINA TIDAK BERPUAS HATI DNEGAN CUKAI YANG DIKENAKAN BROOKE ~ KEMUDIAN DIUSAHAKAN SYARIKAT BORNEO ANTIMONI ~ DIUSAHAKAN OLEH SYARIKAT BORNEO DI BAU DAN KUCHING MINYAK ~ USAHA CARI GALI BERMULA TAHUN1882 ~ TELAGA PETROLEUM PERTAMA DI MIRI ~ 1909, THE ANGLO-SAXON OIL COMPANY MENDAPAT KONSESI MELOMBONG PETROLEUM ~ 1917, KILANG MENAPIS MINYAK DIDIRIKAN DI LUTONG
- 30. •MAJLIS NEGERI •MAJLIS TERTINGGI LATIHAN PENGUKUHAN SOALAN OBJEKTIF 1. Pada pendapat anda, apakah tujuan James Brooke mewujudkan kedua-dua jentera pentadbiran di atas? A. melicinkan pentadbiran B. menjaga keamanan C. memperkenalkan sistem parlimen British D. menyediakan rakyat berkerajaan sendiri A
- 31. 2. Apakah peranan yang dimainkan oleh Majlis Bahagian? I. memungut cukai II. memudahkan pentadbiran III. mengubal undang-undang Bahagian IV. menasihati Residen dalam pentadbiran A. I dan II B. I dan III C. II dan III D. III dan IV D
- 32. 3. Perlombongan turut diberi perhatian semasa pentadbiran James Brooke di Sarawak. Apakah bahan galian yang dilombong di Bau? I. Emas II. Antimoni III. Minyak petroleum IV. Arang batu A. I dan II B. II dan III C. III dan IV D. I dan IV A
- 33. PERUBAHAN SOSIAL DI BAWAHPERUBAHAN SOSIAL DI BAWAH PENTADBIRANPENTADBIRAN KELUARGA BROOKEKELUARGA BROOKE PERUBAHAN SOSIAL DI BAWAHPERUBAHAN SOSIAL DI BAWAH PENTADBIRANPENTADBIRAN KELUARGA BROOKEKELUARGA BROOKE Keluarga Brooke melaksanakan DASAR PECAH DAN PERINTAH ► Tujuan : MENGUKUHKAN KUASA Dasar Pecah dan Perintah – Setiap kaum dipisahkan dengan kegiatan ekonomi dan petempatan yang berbeza Ekonomi Petempatan Orang Iban Orang Melayu Bumiputera tinggal di pedalaman Orang Cina Pentadbiran Ketenteraan Pertanian, perlombongan, perdagangan Orang India Orang Sikh Perniagaan kain Polis Orang Cina tinggal di bandar-bandar Kesannya: • Perpaduan kaum terhalang • Kedudukan sebagai Raja Sarawak terjamin
- 34. KESAN PERKEMBANGAN EKONOMI DANKESAN PERKEMBANGAN EKONOMI DAN PERTAMBAHAN PENDUDUKPERTAMBAHAN PENDUDUK 4. Pengangkutan a. Kereta api ► 1917, landasan Kuching – Bau dibina ► 1932, perkhidmatan dihentikan akibat kemelesetan ekonomi. b. Pengangkutan air ► Di Kuching, syarikat perkapalan Singapore and Sarawak Steamship Company memberi perkhidmatan. c. Kapal terbang ► 1924, menghubungkan Kuching dan Singapura. 2. Kemudahan Asas (jalan raya, air dan elektrik) ● Terhad di bandar-bandar (kawasan pentadbiran dan kegiatan ekonomi). 3. Perkhidmatan Kesihatan ● Hospital dan klinik dibina oleh Mubaligh Kristian di bandar besar. 1. Perkembangan bandar-bandar ● Menjadi pusat pentadbiran dan perdagangan. ● Kuching (1841), ibu negeri dan pusat pentadbiran kerajaan. ● Miri (1910), mula menjadi pusat kegiatan melombong petroleum. 5. Perkhidmatan Telegraf, Pos dan Telefon ● 1897, wujud perkhidmatan telegraf antara Kuching – Singapura. ● 1931, pejabat pos dibina di Kuching.
- 36. SEKOLAH MELAYU 1. 1883, sekolah rendah berpengantar bahasa Melayu dibina ( 42 tahun selepas pemerintahan Brooke). 2. Tujuan pembinaan - Melatih orang Melayu menjadi guru sekolah Melayu dan kakitangan rendah kerajaan. 3. Buku-buku dibawa dari Semenanjung Tanah Melayu. 4. Sekolah Melayu yang dibuka kerajaan : i. Sekolah Merpati Jerpang ii. Sekolah Encik Buyong 5. Kemudahan sekolah tersebut digabung menjadi Madrasah Melayu.
- 37. SEKOLAH INGGERIS SEKOLAHSEKOLAH CINACINA 1. Kerajaan mengalakkan Mubaligh Kristian mendirikan sekolah Inggeris. 2. Antara sekolah terawal ialah Sekolah St.Thomas ( 1848 ), Sekolah St.Mary ( 1850 ) dan Sekolah St. Teresa ( 1855 ) di Kuching. 1. Sekolah Cina dibina dan diuruskan oleh orang Cina. 2. Guru, sukatan pelajaran dan buku teks dibawa dari Cina.
- 38. • Keluarga Brooke tidak yakin pendidikan Barat sesuai untuk penduduk tempatan. • Charles Brooke membina sekolah untuk orang Melayu dan Cina sahaja. • Sekolah untuk orang Dayak tidak digalakkan kerana mahu mengekalkan cara hidup mereka. • 1917, sekolah untuk kaum Melanau didirikan. • 1924, Jabatan Pelajaran ditubuhkan. • 1976, hanya terdapat 25 buah sekolah kerajaan. • Ada guru-guru sekolah kerajaan dilatih di MPSI , Tanjung Malim. • 1940, Maktab Perguruan Kent didirikan untuk melatih guru-guru sekolah Melayu. LAIN-LAIN TENTANG PENDIDIKAN
- 39. Kaum Pekerjaan Melayu Pentadbir Cina Pertanian Iban Ketenteraan 1. Jadual di atas menunjukkan pengenalan pekerjaan berdasarkan suku kaum di Sarawak pada kurun ke19. Berdasarkan maklumat tersebut, apakah bentuk dasar pemerintahan kerajaan Brooke di Sarawak? A Perpaduan kaum B Pecah dan perintah C Ekonomi antarabangsa D Utamakan penduduk tempatan LATIHAN PENGUKUHAN Soalan Objektif B
- 40. Bandar X Pusat pentadbiran kerajaan Sarawak mulai tahun 1841. 2. Rajah di atas merujuk kepada salah sebuah bandar di Sarawak. Apakah bandar yang dimaksudkan di atas? A Bau B Sibu C Saribas D Kuching D
- 41. • Jabatan Pelajaran ditubuhkan pada tahun 1954. • Guru-guru mendapat latihan di Maktab Perguruan Sultan Idris. • Maktab Perguruan Kent didirikan pada tahun 1940. 3. Berdasarkan maklumat di atas, apakah matlamat yang hendak dicapai oleh kerajaan Sarawak melalui usaha-usaha tersebut? A Meningkatkan mutu pendidikan di Sarawak B Memberi keutamaan kepada perkembangan sekolah Melayu C Meningkatkan daya saing sekolah Melayu dengan sekolah lain D Menambah peluang kenaikan pangkat untuk guru-guru sekolah Melayu A