1. Η κρίση και οι απώλειες της αυτοκρατορίας κατά τον 11ο αιώνα (1025-1081) 2. Οι Κομνηνοί και η μερική αναδιοργάνωση της αυτοκρατορίας

1. I. Η ΕΞΑΣΘΕΝΗΣΗ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ ΚΑΙ
ΤΟ ΣΧΙΣΜΑ ΜΕ ΤΗ ΔΥΣΗ

2. Όροι –
κλειδιά της
ενότητας
Αποστρατιωτι
-κοποίηση
μισθοφόροι φόροι
πολιτική
αστάθεια
κρίση
μάχη
Ματζικέρτ
πτώση του
Μπάρι

3. β. είχε εξελιχθεί
σε παγκόσμια
δύναμη
α . είχε
θριαμβεύσει στα
πεδία των μαχών
Όταν πέθανε ο
Βασίλειος Β΄
(1025) , το
Βυζάντιο

4. τα σύνορα
είναι ασφαλή
είχε
διασφαλιστεί
διαρκής ειρήνη
Η ψευδαίσθηση αυτή
οδήγησε τη βυζαντινή
κυβέρνηση σε μέτρα
αποστρατιωτικοποίησης

5. παραμέληση
του στόλου
σταδιακή
διάλυση των
θεμάτων και
των θεματικών
στρατών
Αντικατάσταση
της
υποχρεωτικής
στρατιωτικής
θητείας μ' ένα
φόρο
στρατολογία
ξένων
μισθοφόρων
Χρησιμοποιήθη
καν ξένοι σε
ανώτερες
θέσεις.

6. αυταρχική κεντρική κυβέρνηση
επιβολή νέων φόρων
ταραχές και εξεγέρσεις των
επαρχιακών αγροτικών πληθυσμών.
πολιτική αστάθεια (γύρω στα 1060)

7. ΣΕΛΤΖΟΥΚΟΙ
• τουρκικό φύλο. Στη μάχη του Ματζικέρτ (1071) συνέτριψαν τα
μισθοφορικά στρατεύματα των Βυζαντινών πιάνοντας
αιχμάλωτο στη μάχη τον ίδιο τον αυτοκράτορα Ρωμανό Δ’
Διογένη.
ΝΟΡΜΑΝΔΟΙ
• σκανδιναβικής καταγωγής. Αφαίρεσε από το Βυζάντιο τις ιταλικές
κτήσεις του. Το 1071 έπεσε κατέλαβαν το Μπάρι (το τελευταίο
βυζαντινό οχυρό στην Ιταλία).
Έτσι τελείωσε η ιστορία της Βυζαντινής Ιταλίας.
ΟΥΓΓΡΟΙ και
ΣΕΡΒΟΙ
• επικίνδυνοι αντίπαλοι στα βόρεια σύνορα του
Βυζαντίου.

8. τα χρόνια, που μεσολαβούν ανάμεσα στον θάνατο
του Βασιλείου Β΄ και την άνοδο στο θρόνο της
δυναστείας των Κομνηνών, αποτελούν μια κρίσιμη
και μεταβατική περίοδο, μια φάση στασιμότητας
και υποχώρησης της βυζαντινής δύναμης.

9. Χρυσό νόμισμα (μανουελάτο) του
Μανουήλ Α΄ Κομνηνού (1143-1180).
Αθήνα, Νομισματικό Μουσείο.

10. Πρόνοια
προνοιάριοι
ανάκτηση
εδαφών
αποκατάσταση
βυζαντινής
κυριαρχίας
απόκρουση
Πατζινακών
και Κουμάνων
μάχη
Μυριοκεφάλου
εξισλαμισμός
Μ. Ασίας

12. Ο Αλέξιος Γ΄ Μέγας Κομνηνός, αριστερά η μητέρα του Ειρήνη
Παλαιολογίνα και δεξιά η σύζυγός του Θεοδώρα Καντακουζηνή.
Αντίγραφο τοιχογραφίας από την εκκλησία της Θεοτόκου
της Τραπεζούντας, του 19ου αιώνα.

13. Ισαάκιος Α΄
Κομνηνός
(1057-1059)
Αλέξιος Α΄
Κομνηνός (1
081-1118)
Ιωάννης Β΄
Κομνηνός
(1118-1143)
Μανουήλ Α΄
Κομνηνός
(1143-1180)
Αλέξιος Β΄
Κομνηνός
(1180-1183)
Ανδρόνικος
Α΄ Κομνηνός
(1183-1185)
Κατάλογος Βυζαντινών Αυτοκρατόρων της
Δυναστείας

17. Μικρογραφία από χειρόγραφο του 12ου αι. (Βατικανό, Biblioteca Apostolica).

18.  αυτοκράτορας της Βυζαντινής
Αυτοκρατορίας από το 1081 ως το 1118 και
ιδρυτής της δυναστείας των Κομνηνών
 Καταγόταν από την μεγάλη αριστοκρατική
στρατιωτική οικογένεια των Κομνηνών
 Όταν ανήλθε στον θρόνο, το Βυζάντιο δεχόταν
επίθεση και κινδύνευε σε όλα τα μέτωπα.

19. ΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ (τέλη 11ου αι.)
ΟΝΟΜΑ ΛΑΟΥ Η ΔΡΑΣΗ ΤΟΥΣ
Νορμανδοί Απειλούν τις ακτές
της Ηπείρου
Κουμάνοι-Πατζινάκες Λεηλατούν τα Βαλκάνια
Σελτζούκοι Τούρκοι Κατακτούν μέρος της Μ.
Ασίας

20. Νορμανδοί
Κουμάνοι-Πατζινάκες
Σελτζούκοι Τούρκοι

21. Ισόβια παραχώρηση
αγροκτημάτων και
φορολογικών εσόδων
με αντάλλαγμα την παροχή
στρατιωτικών υπηρεσιών
Οι ευγενείς αυτοί
ονομάστηκαν προνοιάριοι
ή στρατιώτες,
έγιναν η άρχουσα τάξη, ενώ
οι απλοί αγρότες
βυθίστηκαν στην αθλιότητα.
Πρόνοια

22. Μανουήλ Α΄
Ιωάννης Β' Κομνηνός
Αλέξιος Α΄ Κομνηνός

23. • τις επιχειρήσεις
των
σταυροφόρων
στη Μ. Ασία
εκμεταλλεύτηκε
• στις συμφωνίες
που υπέγραψε
με τους
αρχηγούς τους
βασιζόμενος
• τη δυτική Μ.
Ασία, που
περιλάμβανε
• τη Νίκαια,
Σμύρνη, Έφεσο,
Σάρδεις
ανέκτησε

24. πέτυχε
• με τη
διπλωματία και
τον πόλεμο
να απαλλαγεί
• από τις
επιδρομές των
Πατζινάκων και
των Κουμάνων.

25. κατέκτησε
• διάφορα ξένα
κρατίδια στη Μ.
Ασία
έφτασε
• ως τη συριακή
Αντιόχεια.

26. επέβαλε
την κυριαρχία
του στους
Σέρβους
προσπάθησε
να θέσει υπό
βυζαντινή κηδεμονία
το Ουγγρικό
Βασίλειο
που αποτελούσε μια
αναδυόμενη δύναμη.

27. Μ. Ασία.
συνέχισε τις εκστρατείες του πατέρα του κατά των
σελτζουκικών κτήσεων
εξωτερική πολιτική
συνήψε ειρήνη με τους
Ούγγρους
κυριάρχησε στα βορειοδυτικά
Βαλκάνια και ταπείνωσε τους
Σέρβους.
εσωτερική πολιτική
ήταν φιλοδυτική
στηρίχθηκε στις υπηρεσίες
των Λατίνων

28. Ο Βυζαντινός στρατός της δυναστείας των
Κομνηνών: το ξίφος του αυτοκράτορα

29. Η εμπλοκή του Μανουήλ στο
ιταλικό μέτωπο ενθάρρυνε
τον σουλτάνο των
Σελτζούκων να ανανεώσει
τις επιθέσεις του κατά των
εδαφών του Βυζαντίου.
Ο βυζαντινός στρατός δεν
μπόρεσε να ανακόψει την
πρόοδο των Τούρκων
και σχεδόν εξολοθρεύτηκε.
Μυριοκέφαλο
της
Φρυγίας (1176)

30. Λεηλασίες και καταστροφές οικισμών
και επαρχιών, ως αποτέλεσμα του
πρώτου κύματος εισβολής τουρκικών
φύλων στη Μικρά Ασία (1050-1204).

31.  παγίωσε τη θέση τους
 επηρέασε καθοριστικά τη φυσιογνωμία της Μ.
Ασίας.
 Οι καταλήψεις πόλεων, οι σφαγές και η φυγή
των χριστιανών στις γειτονικές χώρες,
 Επέφεραν τον εξισλαμισμό των
μικρασιατικών επαρχιών που άλλοτε
αποτελούσαν τους πνεύμονες του Βυζαντινού
Κράτους.

32. Αίτια
Ήττα του
βυζαντινού
στρατού
Καταλήψεις
πόλεων
Σφαγές
Πείνα
Ασθένειες
(πανούκλα)

33. Ιστορία (Β ’ Γυμνασίου): Ηλεκτρονικό
Βιβλίο
Ιστορία (Β’ Γενικού Λυκείου - Γενικής
Παιδείας): Ηλεκτρονικό Βιβλίο
Βικιπαίδεια