Reha cetinkaya

„Almanya da Asfalt Yol Yapımında
Kalite Kontrol Sistemleri“
Dr.-Ing. Reha Çetinkaya

İçerik

 İnşaat Malzemeleri Tüzüğü (Construction Products Directive CPR)
 Kalite Kontrol Sistemi
 Üretici tarafından uygulanan Üretim Kontrolü
 Teknik Şartnameler
 Özet

Asfalt Yol Yapımında Kalite?
Asfalt Yol Yapımınıda Kalite
„bir birimin belirli Özelliklerinin talep edilen ve öngörülen gereksinimlerin elde
edilmesi“
olarak tanımlanabilinir.
Değişik ürünlerin kalitesi, sadece o ürünlerin öngörüldüğü kullanım alanları
birbirne eşdeğer olduğunda karşılaştırılabilir.
Örnek:
Şehirler arası Karayolu, Otoban kalitesi ile imal edilirse Otoban kalitesi ile
esdeğere sahıp değildir.
İki Karayolu arasındaki fark verimlilikdir/kapasitedir.

Hedef: Her gereksinime göre en iyi kaliteyi seçmek ve sağlamaktır!

İnşaat Malzemeleri Tüzüğü (Construction Products Directive CPR)
Amaçlar:
 AB iç pazarın iyi işlemi;
 Endüstrinin ulusal düzenlemeler hakkında daha iyi bilgilendirilmesi;
 Küçük ve orta büyüklükteki şirketler için basitleştirme;

 Üreticiler ve Uygulamacılar arasındaki Teknik Bilgi alış verişinin basitleştirilmesi;
Düzenlemeler:
 AB iç Pazarında Ticaret engellerinin kaldırılması;
 AB Ülkeleri Yönergenin uygulanması için sorumlu tutulmaları;
 Taleplerin geçerliliğini tespit eden yöntemlerin uygulanması ve kolaylaştırılması;
 CE-İşaretinin kullanılması ve belirli özelliklerinin belirtilmesi;

İnşaat Malzemeleri Tüzüğü
Almanya da Sertifikasyon ve Kontrol Sistemi:
Akreditasyon Enstitüsü (DAkks)
Uzmanlığın Akreditasyonu

Onaylama Kuruluşu/İdaresi (DiBt)
Teknik Ruhsatların vekalet edilmesi

Sertifikasyon Dairesi (BupZert)
Sertifikasyon Kararı

Kontrol Dairesi/Şirketi
Üretici tarafından uygulanan Kontrol Sisteminin
kontrolü ve değerlendirilmesi (Üretici kontrolü)

Üretici
Yönergeler çerçevesinde uygun ürünlerin üretimi

İnşaat Malzemeleri Tüzüğü
Asfalt Üreticisinin Sertifikasyonu
Tip deneyler ve Sertifikasyon
(Type Testing)

Ürün niteliğinin açıklanması, genel amaç
ve kalite standardının belirlenmesi

Üreticinin Kalite kontrol
sisteminin uygulaması
(Özgü Kontrol)

Üreticiye özgü kontrol ve ilk kontrolda elde
edilen sonuçların devamli kontrol edilmesi

Uygunluk beyanı

Üreticinin ürün normu (DIN EN 13108) ile
uygunluk açıklaması

Kontrol Dairesi tarafından uygulanan gözetleme ve değerlendirme

Asfalt Üretiminde Kalite Kontrol Sistemi

Asfalt Üreticinin uyguladığı Kalite Kontrol Sistemi
DIN EN 13108-21 „Fabrika üretim kontrolü“ yürürlüğe geçirilmesi
 Üretimin sürekli kontrolü ve belgelendirilmesi;
 Belgelendirilmiş Karışım özelliklerinin üretilen Karışım özellikleriyle
uyumluluğu;









Üretici Kalite Kontrol Sistemi kapsamında Kalite Planı hazırlamak
mecburiyetinde:
Üreticinin Şirket Organizasyonu (Sorumluluk alanların belirlenmesi);
Kaliteyle ilgili Belgelerin yönlendirilmesi;
Ürün Kalite Kontrol deneylerinin belirlenmesi ve belgelendirilmesi;
Üretim süreçin belgelendirilmesi;
Ürünlerin kullanımı ve ambarlanması hakkında taleplerin belirlenmesi;
Plentin Bakım ve Kalibrasyon hakkında taleplerin belirtilmesi;
Taleplere uygun olmayan ürünlerin kullanımı hakkında bilgiler;

Asfalt Üreticinin uyguladığı Kalite Kontrol Sistemi
Sevk ve teslimat belgesi

CE-Sertifikasının (CE Sertifika-Nr.)
her Asfalt teslimatında belgelenmesi!
Burada Asfaltı üreten veya satan
arasında fark yok. Hepsi CE vermek
durumunda.
Asfalt Teslimatı hakkında tüm bilgilerin belgelendirilmesi
(Asfalt ve Bitüm cinsi, Karışım Dizayn
Nr., İnşaat alanı, Nakliye Şirketi,
Kamyon Plakası, Yükleme miktarı, vb.)

Teknik Şartnameler
Almanya da Asfalt üretimi ve İnşaat uygulamaları için
geçerli olan Teknik Şartnameler

İhale ve hak ediş işlemleri için ek
teknik Şartname ve Sözleşme
Tedarik edilen Malzeme
için teknik şartnameler
Teknik Deneyler için Şartnameler
Bilgi Kılavuzları

Avrupa Normları (EN)

Alman Normlara
uydurulması (DIN EN)

Belirleyici Teknik Şartnameler (Özet)
İhale ve Hak Ediş için teknik ek Şartnameler ve Sözleşmeler (Özet)
Asfalt Yol Yapımında İhale ve Hak Ediş işlemleri için ek teknik Şartname ve Sözleşme
Yol Yapımınında Toprak ve Altyapı uygulamalarında İhale ve Hak ediş işlemleri için ek teknik Şartname
ve Sözleşme
Yol Yapımınında Bağlayıcı içermeyen tabakaların İhale ve Hak ediş işlemleri için ek teknik Şartname ve
Sözleşme

Tedarik edilen Malzemeler için Teknik Şartnameler (Özet)
Yol Yapımı için kullanılan Asfalt Karışımların Tedarik etme Teknik Şartnamesi
Yol Yapımı için kullanılan Agregaların Tedarik etme Teknik Şartnamesi
Yol Yapımı için kullanılan Bitüm ve kullanıma hazır Polimer Modifiye Bitüm için Tedarik etme Teknik
Şartnamesi
Yol Yapımı için kullanılan geri kazanılmış Asfalt için Tedarik etme Teknik Şartnamesi
Yol Yapımında bağlayıcı içermeyen Karışımlar ve Tabakalar için Tedarik etme Teknik Şartnamesi

Belirleyici Teknik Şartnameler (Özet) - Üstyapı Dizyanı/Standardı
(RStO 2012; RDO)

Karayolları için Standard Üst Yapı
Dizaynı (RStO 12)

Standart Üst Yapı
tabela ve listeleri

Deneyimli/Güvenli ama ekonomik
olmayan yöntem

Asfalt Üst Yapının hesaplama Dizaynı
(RDO Asphalt 09 )

Projeye bağımlı
bilgisayarlı
hesaplama
yolu

Ekonomik ve yerel koşulları detaylı
olarak dikkate alan yöntem

Karayolları için Standard
Üst Yapı Dizaynı
(RStO 2012)

B e la s tu n g s k la s kategorisi
Yükleme s e

30 sene boyunca 10-t eşdeğer dingil yükü geçiş sayısı
B [M io .]
Dona d e s fro s ts icüst yapı kalınlığı
dayanıklı h e re n O b e rb a u s
D ic k e

Dona Dayanıklı Alt A s p h a lttra g s c h ic h t a u f F ro s ts c h u tzs c h ic h t
Temel üzerinde Bitümlü Temel
Asfalt kaplaması (Aşınma ves p h a ltd e c k e olarak)
A Binder toplam
Bitümlü
A s p h a lttra g s c h ic h t Temel
F ro s ts c h u tzs c h ic h t Temel
Dona dayanıklı Alt

D ic k e d e r F roAlt c h u tzs c h ic h t
s ts Temel kalınlığı

Beklenilen trafik yüklemesine göre uygun
Asfalt cinsinin seçilmesi

Her Yükleme kategorisi için en uygun Asfalt konseptinin seçimi!

Beklenilen trafik yüklemesine göre uygun
Bitüm türünün seçilmesi

Her Yükleme kategorisi için en uygun Bitüm konseptinin seçimi!

Yönergelere göre öngörülen
tabaka kalınlıkları

Her Uygulama için en uygun tabaka kalınılığın seçimi!

Taş Mastik Asfalt Karışımdan talep edilen nitelikler
(TL Apshalt-StB 07 yönergesinden Özet)

Bezeichnung

Einheit

Baustoffe
Gesteinskörnungen (Lieferkörnung)
Anteil gebrochener Kornoberflächen
Widerstand gegen Zertrümmerung
Widerstand gegen Polieren
Mindestanteil feiner Gesteinskörnung mit Ecs 35
Bindemittel, Art und Sorte

%

Gesteinskörnungsgemisch
Siebdurchgang bei
16 mm
11,2 mm
8 mm
5,6 mm
2 mm
0,063 mm

M.-%
M.-%
M.-%
M.-%
M.-%
M.-%

SMA 5 S

SMA 8 N

SMA 5 N

- Kırılmış Agrega oranı
- 90/1 C100;C95/1 karşı C100;C95/1;C 90/1 (Los 90/1
dayanıklılık C Angeles) C 90/1
C100;C95/1;CAşınmaya ;C 90/1
SZ18/LA20
SZ18/LA20
SZ18/LA20
SZ18/LA20
SZ18/LA20
- Cilalanmaya karşı dayanıklılık (Polish Stone Value)
PSVangegeben(51) PSVangegeben(51) PSVangegeben(48) PSVangegeben(48) PSVangegeben(48)
100- minumum ince Agrega oranı
100
100
50
50
25/55-55; 50/70 25/55-55; 50/70
45/80-50;
50/70; 70/100;
50/70; 70/100
- Bitüm cinsi
25/55-55; 50/70
45/80-50
- Gradasyon
- Bitüm oranı (% 6,6 ve 7,4 arası) 100
100
- Stabilize edici katkı100
oranı (% 0,3bis 100 arası)
90 bis 100
90 ve 1,5

100
90 bis 100
50 bis 65
35 bis 45
20 bis 30
8 bis 12
Bmin6,6

35 bis 45
20 bis 30
8 bis 12
Bmin7,2

90 bis 100
30 bis 40
7 bis 12
Bmin7,4

35 bis 60
20 bis 30
7 bis 12
Bmin7,2

100
90 bis 100
30 bis 40
7 bis 12
Bmin7,4

ist anzugeben

ist anzugeben

ist anzugeben

ist anzugeben

ist anzugeben

Asfalt:
M.-%

Asphaltmischgut
minimaler Hohlraumgehalt MPK
maximaler Hohlraumgehalt MPK
Hohlraumfüllungsgrad
Proportionale Spurrinnentiefe

SMA 8 S

Karışım:

Zusammensetzung Asphaltmischgut

Mindest-Bindemittelgehalt
Bindemittelträger

SMA 11 S

Malzeme:

%
%

- maksimum ve minimum boşluk oranı (Marshall
numunesi)1,5
0,3 bis 1,5
0,3 bis (minimum % 1,5; maksimum 1,5 3,0) 0,3 bis 1,5
0,3 bis 1,5
0,3 bis %
- Bitümle dolu boşluk oranı (Marshall numunesi)
Vmin2,5
Vmin2,5
Vmin2,0
Vmin1,5
Vmin1,5
(belirtilmesi gerekmektedir)
Vmax3,0
Vmax3,0
Vmax3,0
Vmax3,0
Vmax3,0
ist anzugeben
ist anzugeben
ist anzugeben
ist anzugeben
- Tekerlek izi (belirtilmesi gerekmektedir) ist anzugeben

Kullanıma hazır Polimer Modifiye Bitümlere talep edilen Nitelikler
(TL Bitumen-StB 07 yönergesinden Özet)

Nitelik:











Penetrasyon;
Yumuşama Noktası;
Güç Düktilitesi;
Parlama Noktası;
Fraaß Kırılma Noktası;
Elastik Geri Dönme Kabiliyeti (25 C);
Elastik Geri Dönme Kabiliyeti (10 C) (NR);
Depolama (Yumuşama Noktası farkı);
Depolama (Penetrasyon farkı) (NR);
Isıtmaya karşı dayanıklılık;
o Kütle Kaybı;
o Yumuşama noktasında artış;
o Yumuşama noktasında azalma;
o Kalıcı Penetrasyon;
o Elastik Geri Dönme Kabiliyeti (25 C);
o Elastik Geri Dönme Kabiliyeti (10 C) (NR);

Tecrübe kazanma amaçli Deneyler


NR:
IA:

Dinamik Kesme Reometresi (DSR) (IA);
Kiriş Eğilme (BBR) (IA);
Talep edilen bir değer yok;
Değerler Tecrübe kazanma amaçli belirtilmesi gerekmektedir

Uygulama/İnşaat bitiminden sonra Kontrol edilen Nitelikler
(ZTV Asphalt-StB 07/ Revizyon 2013 yönergesinden Özet)

Her 6.000 m² için en az bir numune!

Uygulanan TMA Aşınma Tabakaları için talep edilen nitelikler

Tespit edilen sapmaların hak edişi – Birim Fiyatın indirimi

Tabaka kalınlıkları için tolerans sınırı içinde olan sapmalar

Tespit edilen sapmaların hak edişi – Birim Fiyatın indirimi

Tabaka kalınlık sapması icin hesaplama förmülü
A = p/100 x 3.75 x EP x F
A=
P=
EP =
F=

Birim fiyatına göre uygulanan indirim [€]
Tabaka kalınlığında ölçülen ortalama sapma [%]
Sözleşmeye göre anlaşılan Birim Fiyatı [€/m²]
Tabaka kalınlık sapmasına bağlı alan [m²]

Tabaka kalınlığında uygulanan indirim sistemi aynı şekilde listelenen
Özellikler için yürürlüktedir:
- Üretim miktarı [kg/m²];

- Bitüm oranı [M.-%];
- Sıkıştırma oranı [%];

Garanti süreleri

Genel olarak yeni yapılan yollarda :
- 5 sene (Ağır yüklemeler için)
- 4 sene (Hafif yüklemer için)

Yenileme veya tek tabakalı uygulamarada:
- 2 sene:
Min. 2 cm tabaka kalınlığı veya 50 kg/m² üretim miktarı ile üretilen Aşınma tabakalarında

- 3 sene
Min. 8,5 tabaka kalınlığı veya 215 kg/m² üretim miktarı ile üretilen Aşınma ve Binder tabakalarında

- 4 sene
Min. 8,5 – 11,5 cm tabaka kalınlığı veya 290 kg/m² üretim miktarı ile üretilen Aşınma ve Binder
tabakalarında

- 5 sene
Min. 11,5 cm tabaka kalınlığı veya 290 kg/m² üretim miktarı ile üretilen Aşınma ve Binder tabakalarında

- 3 sene
Tüm Bitümlü Temeller için

Asfalt Plenti ortamı için Bilgi Transfer süreci

Kaynak: Deutscher Asphaltverband

Uygulama ortamı için Bilgi Transfer süreci


Özet
 Kalite Kontrol Sisteminin kurulması
Üretim sürecin detayli olarak tanımlanması ve belgelenmesi; Tüm yetkili
kişilerin adlandırılması ve sorumluluk alanlarının tanımlanması
 Talep edilen niteliklerinin detayli olarak tanımlanması; tüm ürünler için
(Asfalt tabakaları, Asfalt karışımları, Bitüm, Agrega……)

 Projeye tüm Ortakların zamanında katılmaları
(Uygulamacı, Üretici, Taşeron….)
 Kaliteyi istemek ve ona göre davranmak!
 Kaliteyi değerlendirmek ve onaylamak!
 Kaliteyi ödemek!



TEŞEKKÜRLER

Reha cetinkaya

Recommended

Recommended

More Related Content

More from valorkongre

More from valorkongre (20)

Reha cetinkaya