МБЗ 2016 Оны Ажлын Тайлан.

1. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 6 1
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
МБЗ 2016
3 САР, 2017WWW.BCMONGOLIA.ORG
ЖИЛИЙН ТАЙЛАН

2. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 62
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ

3. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 6 3
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
АГУУЛГА:
• МБЗ Стратеги: зорилго, үнэт зүйлс, алсын хараа.........................................4
• МБЗ-ийн ТУЗ-ын даргын мэндчилгээ...........................................................5
• МБЗ Гүйцэтгэх захирлын мэндчилгээ........................................................6
• МБЗ-с2016ондхэрэгжүүлсэнбодлого,нөлөөллийнажиллагаанытойм...7-10
• МБЗ-ийн Ажлын хэсгүүдийн 2016 оны онцлох үйл явдлууд .................11-15
• МБЗ-ийн 2016 оны сар тутмын хурлын тойм.........................................16-20
• МБЗ-ийн 2016 оны онцлох үйл явдлууд............................................... 23-26
• МБЗ-мэдлэг түгээх сургалт семинар........................................................... 27
• МБЗ Их сургуулийн анги танхимд ............................................................. 28
• МБЗ төлөөлөн удирдах зөвлөл.............................................................. 29-34
• МБЗУдирдлагынбаг................................................................................... 35
• МБЗ Гишүүд........................................................................................... 36-39
• МБЗ-г сонгохын давуу талууд................................................................. 40-41

4. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 64
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
МБЗ-ИЙН СТРАТЕГИ: ЗОРИЛГО, ҮНЭТ ЗҮЙЛС, АЛСЫН ХАРАА
Монголын Бизнесийн Зөвлөл нь үйл ажиллаагаагаа улам хүртээмжтэй байлгах үүднээс байгууллагынхаа
стратеги буюу зорилго, үнэт зүйлс, алсын хараагаа дахин боловсруулах санаачлага гаргаж 2016 оны 8-р сарын
20-нд МБЗ-н ТУЗ-ийн гишүүд, Ажлын хэсгийн дарга нар, МБЗ гишүүд, Ажилчдын бүрэлдэхүүнтэйгээр хуралдан
Рокефеллерийн зуршил хэмээх бодит дасгал дээр ажилласан. МБЗ-н шинэчилсэн стратеги батлах процесс нь 2016
оны 8 сараас эхэлж хэд хэдэн удаагийн засвар оруулсны үндсэн дээр 2016 оны 12-р сарын 23-ны өдөр Гүйцэтгэх
зөвлөлөөр батлагдаж шинэчлэгдсэн.
1. Үндсэн зорилго
• Шударга, тогтвортой, ил тод бизнесийн орчинг дэмжиж, бодлогын нөлөөлөл үзүүлэхэд Засгийн газар,
бизнесийн салбар, шилдэг манлайлагч нарыг уриалах
• Үр дүнтэй бизнесийн харилцаа үүсгэх боломж олгох үүднээс гишүүдийн хооронд холбоо тогтоох үйл
ажиллагааг зохион байгуулах
• Бизнесийн шилдэг туршлага & мэдлэгийг дэмжих, хуваалцах
• Эрэлт хэрэгцээтэй, цаг үеэ олсон мэдээ, мэдээллийг гишүүдэд түгээх
2. Үндсэн үнэт зүйлс
• Бид нэгдмэл байж; бүх ажилдаа ёс зүйтэй, ил тод ханддаг
• Бид ажилдаа мэргэжлийн түвшинд ханддаг – эргэцүүлэн бодох, дүн шинжилгээтэй, шударга, мэдрэмжтэй,
тууштай, төгс чанарыг эрхэмлэдэг
• Бид үр дүн дагуулж ажилладаг: бүх ажилдаа ухаалаг, бусдыг уриалсан, бодитой, дипломат, уян хатан,
тууштай ханддаг
• Бид хамтын хөгжилд итгэдэг; Монгол улс, бүх ард түмний эрх ашгийг урдаа тавьж ажилладаг
3. Үндсэн чадварууд
• Засгийн газрын бүх шатны байгууллага болон бусад гол оролцогч талуудтай үр дүнтэй хамтран ажиллах,
бодлогын нөлөөлөл үзүүлэх
• Чадавхи, мэргэжлийн ур чадвар ба олон улсын шилдэг туршлага
• Ёс зүйтэй, ил тод, ухаалаг засаглалыг дэмжих, ингэхдээ аль нэг хувь хүн, байгууллагын эрх ашгаас илүүтэй
өргөн хүрээний бизнесийн орчныг түрүүнд тавих
4. Үндсэн харилцагчид
• Дэлхийн хэмжээний шилдэг туршлагатай олон улсын компаниуд
• Дотоодын зах зээлийн тэргүүлэгч компаниуд
• Шинийг санаачлагч Жижиг дунд үйлдвэрлэлүүд
• Олон улсын агентлаг, элчин сайдын яам, ТББ, судалгаа шинжилгээний байгууллагууд
5. Алсын, том зорилгууд: 10-20 жилийн зорилго
• МБЗ-д чиглэсэн: үнэт зүйлс, бүрэн бүтэн байдал, мэргэжлийн ур чадвар, үр дүн болон хамтын хөгжлийг
эрхэмлэдэг чанараараа бусдаас онцгой, нэр хүндтэй, тэргүүлэгч бизнесийн холбоо байх (алсын хараа, үнэт
зүйлс, зорилгоо биелүүлэхэд чиглэсэн үйл ажиллагааны үр дүн болон гишүүнчлэл, нийт орлогын өсөлтөөр
хэмжигдэхүйц)
• МБЗ-өөс хандсан: шинэ хууль, журам боловсруулах, хамгийн хүндрэл учруулж буй хууль, журмыг хүчингүй
болгохэсвэлөөрчлөлторуулахаднөлөөлөхзамаархөгжил,хөрөнгөоруулалт,хөдөлмөрэрхлэлтийгдэмжих
(ГШХӨ-ийг ДНБ-ий 10% хүргэх), өсөлт (ДНБ>8%), болон хөдөлмөр эрхлэлт (ажилгүйдэл<8%).

5. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 6 5
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
Эрхэм хүндэт МБЗ-ийн Гишүүн танаа,
Манай Нова Терра компани нь МБЗ-ийн гишүүн
байгууллага гэдгээрээ бахархдаг билээ. Миний бие 2010 онд
эх орондоо эргэж ирснээс хойш МБЗ-ийн үйл ажиллагаанд
идэвхтэй оролцсоор ирсэн ба 2012 оноос ТУЗ-ийг даргын
үүрэгт ажлыг гүйцэтгэж байгаа билээ.
Миний хувьд МБЗ-ийг шинэлэг санаа болон мэдээллийн
эх үүсвэр, бизнесийн түншээ олох болон өргөжүүлэх
платформ, бинзес эрхлэгчид болон удирдагчид туршлага
болон тулгарч буй асуудлуудынхаа талаар санал бодлоо
хуваалцдаг талбар хэмээн үздэг.
Бизнес эрхлэгчдийн хувьд 2016 он хүндхэн жил болж
өнгөрснийг хэн бүхэн мэдэж байгаа. МБЗ-өөс зохион
байгуулдаг сар тутмын уулзалтуудын үеэр гишүүдийн
санаа зовнил болон цөхрөлөөс энэ байдал мэдрэгдэж
байсан ба бидний зүгээс гишүүдийнхээ бизнест тулгараад
буй бэрхшээлүүдийг даван туулахад туслахуйц хэрэгтэй
мэдээллийг хэрэгтэй үед нь уулзалтуудын үеэр багахан ч
атугай өгч чадсан гэдэтгээ итгэлтэй байна.
2016 онд МБЗ-ийг үүсгэн байгуулагч Петер Морроу таалал
төгсч бид бүхэнд том гарз тохиосон билээ. Тэрээр бизнес
эрхлэгчдэд ихээхэн урам зориг, тэмүүлэл өгдөг нэгэн
байсан бөгөөд Монголын бизнесийн хүрээлэлд өнгөрсөн 15
жилийн хугацаанд маш их хувь нэмэр оруулсан нэгэн билээ.
Талийгаач нь маш олон хүний амьдралд эерэг нөлөө үзүүлж
чадсан хүнлэг нэгэн байсан ба түүний эхлүүлсэн үйл хэрэг
цаашид ч тасралтгүй залгамжлагдаж, хүмүүсийн амьдралд
дэм өгсөөр байх болно гэдэгт би итгэлтэй байна.
Өөрийн бизнесийн үйл ажиллагааг өргөжүүлж, өсөн
дэвжихийн тулд би МБЗ-д нэгдсэн. МБЗ-өөс хэрэгжүүлж
байгаа үйл ажиллагаа нь таны бизнесийн ирээдүйд ч мөн
цаашид хувь нэмэр оруулна гэж найдаж байна.
Хүндэтгэсэн,
Баянжаргалын Бямбасайхан
МБЗ-ийн ТУЗ-ын дарга
Нова Терра ХХК-ийн Захирал

6. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 66
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
Хүндэт гишүүд, бизнесийн хамтрагч, оролцогч нар аа,
Монголын Бизнесийн Зөвлөл (МБЗ)-ийн 2016 оны жилийн тайланг
хүлээн авсанд баярлалаа. Энэ жилээс эхлэн бид байгууллагынхаа
үзүүлж буй нөлөө, хүрсэн үр дүнгийн талаар илүү өргөн цар хүрээтэй
мэдээлж байх үүднээс брошураа жилийн тайлан болгон хэв загварыг
нь ийнхүү өөрчиллөө. Энэ удаагийн жилийн тайлангаас та бүхэн манай
байгууллагын төр засагт дуу хоолой болж ажилласан бодлогын ажлын
үр дүн, жилийн хугацаанд зохион байгуулсан олон гайхалтай арга
хэмжээ, үйл явдлууд, мөн түүнчлэн бидний зүгээс олгодог суралцах ба
танилын хүрээгээ тэлэх боломжуудын талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг
авах боломжтой юм.
2016 он томоохон ахиц дэвшлийн жил байлаа. Юун түрүүнд бид та
бүхнийөмнөөсбизнесийнорчныгсайжруулахАРВАННЭГЭНасуудлаар
бодлого, нөлөөллийн үйл ажиллагаа үзүүлсэн ба үүнийг тайлангийн
бодлого, нөлөөллийн хэсэгт дэлгэрэнгүй өгүүлсэн болно. Бид анхдугаар
чуулга уулзалтаа зохион байгуулж, бизнесийн салбарт үйл ажиллагаа
явуулж буй 200 гаруй байгууллагуудын төлөөллийн оролцоотойгоор
Засгийн газарт хүргэх зөвлөмжийг (Чуулга уулзалтын хуралдаанууд,
гэх мэт) боловсруулсан нь нэн тэмдэглүүштэй явдал юм. Чуулганаас
гаргасан зөвлөмжийг бид Ерөнхий сайд, Засгийн газар, Улсын их хурлын
дарга, Улсын их хурал, Ерөнхийлөгч, засгийн газрын бусад төлөөлөлд
хүргүүлээд байна. Бид гарал үүслийн гэрчилгээний асуудлыг Дэлхийн
гаалийн байгууллагын шилдэг туршлагаас хазайлгалгүй үргэлжлүүлэн нийцүүлэх тал дээр Гадаад харилцааны
сайд Ц.Мөнх-Оргил, тус яамны Гадаад харилцаа, эдийн засгийн хамтын ажиллагааны газрын дарга Доктор
Энхболд нартай маш үр дүнтэй, нягт хамтран ажилласан.
МБЗ-ийн Ажлын хэсгүүд нь салбарын/мэргэжлийн мэдлэг олж авах хамгийн шилдэг нөөц төдийгүй бодлого,
нөлөөллийн өндөр үр нөлөө бүхий мэргэшсэн талбар байсаар байна. Өнөөдөр 400 гаруй салбар, асуудлаар
мэргэшсэн мэргэжилтэн, эксперт, манлайлагчдаас бүрдсэн НАЙМАН ажлын хэсэг маань 2016 онд дангаараа
ТАВИН ГУРВАН хурал уулзалт/арга хэмжээ зохион байгуулжээ.
МБЗ-ийн сар тутмын хурлууд болон арга хэмжээнүүд ч мөн ихээхэн сайжирсан үзүүлэлттэй байгаа юм.
Жишээлбэл: Сар тутмын хуралд оролцогчдын сэтгэл ханамжийн үнэлгээ эрс нэмэгдсэн (дөрөвдүгээр сард
50%-аас бага байсан 4/5 ба түүнээс дээш үнэлгээ жилийн эцэст 90-95%; 10%-аас бага байсан 5/5 үнэлгээ 50%
орчим хувь болж өссөн). МБЗ-ийн Дарс ба Органик Монгол Бяслаг арга хэмжээг органик бяслаг үйлдвэрлэгч
дөрвөн үйлдвэрлэгч бүгд “бяслагны хамгийн шилдэг арга хэмжээ байлаа!” хэмээн нэрийдсэн билээ. “Авъяаслаг
МБЗ-ийн гишүүд” сэдвийн хүрээнд зохион байгуулсан манай Шинэ жилийн цэнгүүнийг “МБЗ Шинэ жилийн
цэнгүүнд шинэ босго жишиг тогтоолоо!” гээд шинэ жилийн хамгийн шилдэг цэнгүүнээр өргөмжлөв.
Гишүүдийнхээ бизнесийн боломжийг нэмэгдүүлэх үүднээс бид Австри, Бразил, Сингапурын хөрөнгө
оруулагчидтай танилцуулах арга хэмжээг зохион байгууллаа. АСЕМ-ийн чуулганы үеэр Сингапур улсын 13
хөрөнгө оруулагч МБЗ-ийн гишүүдтэй уулзаж хуралдсан нь Монгол Улсын хувьд оны хамгийн шилдэг хөрөнгө
оруулалтын уулзалт/арга хэмжээний нэг нь болсон.
2016ондбидМэдлэгсолилцохцувралааргишүүнбайгууллагуудынхааманлайлагч,ажилтнуудадЕСӨНсургалтыг
зохион байгууллаа. Түүнчлэн МБЗ Их сургуульд, МБЗ Ерөнхий боловсролын сургуульд хөтөлбөрүүдээр
дамжуулан олон нийтэд чиглэсэн арга хэмжээг зохион байгууллаа.
Эцэст нь бид МБЗ-ийн Зорилго, Үнэт зүйлс, Алсын харааг тодорхой болгосноор бодлого, нөлөөллийн болон
бусад үйл ажиллагаандаа илүү төвлөрч, илүү үр бүтээлтэй ажиллах боломжтой боллоо.
2017 онд бид арван жилийн ойгоо тэмдэглэх мөн ололт амжилтаа өмнөх жилийнхээс ахиулан бодлого,
нөлөөллийн жил болгохоор төлөвлөж байна. Бидний хийж бүтээсэн ажлууд 2017 онд өмгөөлөл, мэдлэг
солилцох, нэтворкинг, хэрэгцээт мэдээлэл, санал бодлоо хуваалцах зэрэг бүхий л талбарт амжилт гаргах
суурийг тавьж өглөө.
Эерэг өөрчлөлтийн төлөөх бидний үйл хэрэгт та бүхнийг нэгдэнэ гэдэгт найдаж байна. Бидний хэрэгжүүлж
болох аливаа боломж/үйл ажиллагаа байгаа бол манай багийн аль ч гишүүнтэй эсхүл надтай шууд холбогдоно
уу. Эерэг өөрчлөлтийг хамтдаа бүтээе!
Хүндэтгэсэн,
Чулуун Мэргэн
МБЗ-ийн Гүйцэтгэх захирал

7. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 6 7
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
МОНГОЛЫН БИЗНЕСИЙН ЗӨВЛӨЛӨӨС 2016 ОНД ХЭРЭГЖҮҮЛСЭН БОДЛОГО,
НӨЛӨӨЛЛИЙНҮЙЛ АЖИЛЛАГААНЫ ТОЙМ
Монголын бизнесийн зөвлөл (МБЗ) нь бизнесийн орчинг сайжруулах, Монгол Улсад бизнес эрхлэхэд тулгамдаж буй
бэрхшээлтэй холбоотой гишүүн байгууллагуудын санал, дуу хоолойг бодлого боловсруулагч нарт хүргэх чиглэлээр 2016
онд нэлээд төвлөрөн ажилласан. Бид МБЗ-ийн Анхдугаар чуулга уулзалтаа амжилттай зохион байгуулж, үүний үр дүнд
бизнесийн салбарынхны сонирхол болон санаа зовж буй асуудлуудыг нэгтгэж чадсан юм. Нийт 11 бодлого, нөлөөллийн
үйл ажиллагааг хэрэгжүүлсэн бөгөөд үүнээс есыг нь хэрэгжүүлж эхэлсэн огнооны дарааллаар энэхүү мэдээлэлд онцлон
оруулав.
1. ХУВИЙН ХЭВШЛИЙН ДУУ ХООЛОЙГ НЭГТГЭСЭН БОДЛОГЫН ЗӨВЛӨМЖ БИЧГИЙГ БОЛОВСРУУЛЖ,
БОДЛОГОБОЛОВСРУУЛАГЧНАРТХҮРГҮҮЛЭВ
Оршил: МБЗ-ийн Анхдугаар чуулга уулзалтын үр дүнд гишүүн байгууллагууд, салбарын экспертүүд болон нийт хувийн
хэвшлийнтөлөөлөлболсон200гаруйбайгууллагаасгаргасансанаасанаачлага,үзэлбодлыгнэгтгэсэнБодлогынзөвлөмж
бичгийгболовсруулан гаргасан.
Хэрэгжүүлсэнбодлого,нөлөөллийнажил:
• Бодлогын зөвлөмж бичгийг Англи болон Монгол хэл дээр хэвлэж 1000 гаруй хувийг Ерөнхийлөг, Ерөнхий сайд,
УИХ-н гишүүд, Засгийн газрын гишүүд, Яам агентлагуудад, хэвлэл мэдээллийн байгууллага, ОУ-ын байгууллагууд,
ОУСБ, мэргэжлийн холбоод болон бусад оролцогч талуудад тараахаас гадна үндэсний болон олон улсын форум
болонүйл ажиллагаан дээртанилцууллаа.
• Мөн дээрх мэдээллийг телевиз болон радиогоор 10 гаруй удаа, сонингоор 4 удаа танилцуулж, цахим хуудас болон
нийгмийнмэдээллийнсүлжээгээролон удаабэлтгэнцацлаа.
Бодлого,нөлөөллийнажлын үрдүн:
• МУ-ын Засгийн газрын 2016-2020 оны мөрийн хөтөлбөрт МБЗ-өөс гаргасан бодлогын зөвлөмж бичигт оруулсан
санал зөвлөмжүүдтэйнийцсэн нэлээдхэдэн заалтуудорлоо.
• МУ-ын Ерөнхий сайдын дэргэдэх Эдийн засгийн бодлогын зөвлөлд МБЗ-ийн Гүйцэтгэх захирал Ч.Мэргэн
гишүүнээртомилогдон ажиллажбайна.
2. КОМПАНИЙН ОРЛОГЫН ТАТВАР НЭМЭХ ХУУЛИЙН ТӨСЛИЙГ УИХ-ЫН ХЭЛЭЛЦҮҮЛГЭЭС АМЖИЛТТАЙ
ХОЙШЛУУЛСАН
Оршил: Компаний орлогын татварыг нэмэх хуулийн төсөл нь бизнес
эрхлэхэд багагүй нөлөөлж болохуйц эрсдлүүд тухайлбал аажмаар
нэмэгдэж байгаа гадаадын хөрөнгө оруулагчдын ашиг сонирхлыг
хөндөх, бизнесийн үйл ажиллагаанд гадаад нөлөөллийг шууд үзүүлэх,
аж ахуйн нэгжүүдийг ОУ-ын санхүүгийн тайлангийн стандартыг
зөрчин тайлагнах байдалд оруулах, эдийн засагт ихээхэн үр өгөөжтэй
мегатөслүүдийгбоомилохзэргийгдагуулжбайлаа.
Хэрэгжүүлсэнбодлого,нөлөөллийнажил:
• Хууль, Эрх Зүйн Болон Татварын Ажлын Хэсгийн хамтарсан
хурлыгхоёрудаазохионбайгууллаа.
• МБЗ-өөсболовсруулсанзөвлөмжийгхолбогдохтөрийн
байгууллагадхүргэлээ.
MУ-ын Ерөнхий сайдын дэргэдэх Эдийн Засгийн бодлогын зөвлөлийн уулзалт, 2016.12.13
Монголын ажил олгогч эздийн нэгдсэн холбооны
тэргүүн Ж. Амаржаргал, Хуулийн ажлын хэсгийн уулзалт,
2016.05.24

8. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 68
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
Бодлого,нөлөөллийнажлын үрдүн:
Компанийнорлогынтатварынхуулийнтөслийгхэлэлцэхээртөлөвлөжбайсан2016оныхаврынчуулганыхэлэлцүүлгээс
амжилттайхойшлуулаа.
3.ГАРАЛ ҮҮСЛИЙН ГЭРЧИЛГЭЭТЭЙ(ГҮГ) ХОЛБООТОЙХҮНДРЭЛИЙГАМЖИЛТТАЙСААРУУЛАВ
Оршил: Гаалийн татвар, тарифын тухай хуулийн шинэчилсэн заалтыг дагуу Гаалийн байцаагчид a) ГҮГ-г эх хувиар b)
импортоороржиржбуйбүхбараандc)барааачигдсанэхнийцэгээсшаардажэхэлсэнньимпортодшаардлагагүйнэмэлт
зардал бийболгохынзэрэгцээимпортынүйлявцыгнэмэлтчирэгдэлмөнхугацаауртасхаднөлөөлсөн.
Хэрэгжүүлсэнбодлого,нөлөөллийн ажил:
• Гишүүд,бизнесийн холбоодболон ТатварынЕрөнхийГазрынхамтарсанзөвлөлдөхуулзалтыгзохионбайгууллаа.
• ХХААЯ,Элчин сайдын яамдболон бусадЗасгийнгазрынбайгууллагуудтайуулзалтхийлээ.
• МБЗ-өөсболовсруулсан зөвлөмжийг холбогдохтөрийнбайгууллагадхүргэлээ.
Бодлого,нөлөөллийнажлын үрдүн:
ГҮГ-тэй холбоотой Засгийн газрын тогтоолын хэрэгжиж эхлэх хугацааг 2016 оны 10 сарын 1-нээс 2017 оны 1 сарын 1-н
хүртэл хойшлуулсан.Улмаар ГҮГ-ндтавигдахшаардлагатайхолбоотойзаалтыгхүчингүйболгосон.
4.МБЗ-ЫНСАНАЛГАМШИГИЙН МЕНЕЖМЕНТЫНХУУЛИЙНТӨСӨЛДТУСГАЛАА
Оршил: Гамшигийн Менежментын хуулийн төслийн зөвлөлдөх үйл ажиллагаанд хувийн хэвшлийн оролцоо байхгүй
байна гэсэн ажиглалтын дагуу МБЗ-ийн Эрсдлийн Ажлын Хэсэг хуулийн төсөлд хувийн хэвшлийн санал бодлыг
тусгахгүйбайх эрсдэлбайгааучраас биднийсанал,оролцоошаардлагатайгэждүгнэсэнюм.
Хэрэгжүүлсэнбодлого,нөлөөллийн ажил:
• Эрсдлийнболон Хууль,ЭрхЗүйнажлын хэсгийнхамтарсанхурлыгхоёрудаазохионбайгуулсан.
• Хуулийн төслийг сайжруулах зорилгоор 14 зүйл бүхий саналыг боловсруулж, холбогдох эрх бүхий байгууллагад
өргөнбарилаа.
Бодлого,нөлөөллийнажлын үрдүн:
Монгол Улсын Засгийн Газраас бидний боловсруулсан саналыг хуулийн төсөлд тусган батлаж, УИХ-д хэлэлцүүлэхээр
2016 оны 12-рсарын28-ндөргөн барилаа.
5.ТАТВАРНЭМЭХХУУЛИЙН ТӨСЛИЙГАМЖИЛТТАЙБУЦААСАН
Оршил: 2016 оны 8 сарын 23-нд Сангийн сайд төсвийн төслийг өргөн барьсан нь хувийн хэвшил болон иргэдэд багагүй
нөлөөлжболохуйц татварыннэмэгдэлболон бусадасуудлыгтусгасанбилээ.
Эрсдэл ба хуулийн ажлын хэсгийн уулзалт, 2016.06.16
МБЗ-ийн Гарал үүслийн гэрчилгээний талаарх зөвлөлдөх уулзалт, 2016.08.03

9. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 6 9
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
Хэрэгжүүлсэнбодлого,нөлөөллийн ажил:
• Бизнесийн Холбоод тухайлбал МАОЭХ, Барилгачдын Холбоо, Хүнсчдийн Холбоо, Арьс, Шир Үйлдвэрлэгчдийн
Холбоотатварын нэмэгдлийн эсрэг авахнөлөөллийнстратегийнхэлэлцэхуулзалтыгхийлээ.
• Ч.Мэргэн Монгол HD телевизийн нийтэд танигдсан мэтгэлцээний “НүүдэлШийдэл” нэвтрүүлэгт оролцож,
гишүүдийн үзэл, бодлогыг илэрхийлэхийн зэрэгцээ эдийн засгийн хөгжил буурсан энэ үед татвар нэмэхийг
эсэргүүцсэнбайрсууриаилэрхийллээ.
• МБЗ-ийналбанзахидлыг СангийнЯамандхүргэлээ.
Бодлого,нөлөөллийнажлын үрдүн:
Монгол УлсынЗасгийн Газраас татварыг нэмэгдүүлэхтөслөөбуцаантатлаа.
6.ХӨРӨНГӨОРУУЛАГЧНАРЫН ЭРХИЙГХАМГААЛАХНЬ
Оршил: Хөрөнгө оруулагчид, аж ахуй эрхлэгчдэд төрийн захиргааны болон хуулийн байгууллагаас хууль бусаар
дарамт учруулсан, хүнд суртал гаргасан,
үндэслэлгүйгээр мөрдөн шалгах зэргээр
эрх ашгийг нь хохироосон асуудлаар
гишүүдээсээ санал гомдлыг хүлээн
авч ХЗДХ-ийн сайд С.Бямбацогтоор
ахлууланажлынхэсэгттанилцуулсан.
Хэрэгжүүлсэн бодлого, нөлөөллийн
ажил:
• Асуудлыг нягтлан үзэх, боломжтой
шийдлийг гаргуулах зорилгоор
ХЗДХ-ны дэргэдэх ажлын хэсэгт
МБЗ-ийн гишүүн 10 гаруй
байгууллагын санал, гомдлыг
хүргүүллээ.
• МБЗ-ийн ТУЗ-ын дарга Б.Бямбасайхан
болон гүйцэтгэх захирал Ч.Мэргэн
нар МБЗ-ийн гишүүдийн төлөөлөлтэй хамт Хууль Зүй, Дотоод Хэргийн Сайд С.Бямбацогт болон түүний ажлын
албаныхантайуулзаж,гишүүдийн саналбодол,санаазовоожбайгааасуудлыгтанилцууллаа.
• Ч.Мэргэн Монгол HD телевизийн нийтэд танигдсан мэтгэлцээний “НүүдэлШийдэл” нэвтрүүлэгт оролцож,
гишүүдийн үзэл, бодлогыг илэрхийлэхийн зэрэгцээ эдийн засгийн хөгжил буурсан энэ үед татвар нэмэхийг
эсэргүүцлээ.
• Мөн бүхгишүүдийгхамарсануулзалтыгзохионбайгуулж,“Хөрөнгөоруулагчнарыгхамгаалахнь”сэдвийнхүрээнд
гишүүдэд хөрөнгө оруулагчдын эрхийг хамгаалах чиглэлээр ажиллаж буй төрийн байгууллагуудын үйл ажиллагаа
болонүүргийн тухайтодорхоймэдээлэлөгөхзорилгоорсалбархэлэлцүүлгийгзохионбайгууллаа.
Бодлого,нөлөөллийнажлын үрдүн:
МБЗ-ийн санал нь ХЗДХЯ-ны ажил хэсгээс Ерөнхий Сайдад танилцуулсан холбогдох хууль, процедур болон үйл
ажиллагаагсайжруулахадашиглахдүн шинжилгээндбагтсанбайна.
7.МБЗ-ИЙНГИШҮҮДУЛААНБААТАРХОТЫН2016-2020ОНЫҮЙЛАЖИЛЛАГААНЫТӨЛӨВЛӨГӨӨНДСАНАЛАА
ТУСГАЛАА
Оршил: Улаанбаатар хотын 2016-2020 оны Үйл Ажиллагааны Төлөвлөгөөг хэлэлцэж байна. Хотын орлогч дарга
Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд С.Бямбацогттой хийсэн уулзалт, 2016.09.27

10. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 61 0
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
Ж.БатбаясгаланМБЗ-ийнгишүүдийгсаналааөгөхялангуяаэрчимхүч,байгальорчинболонногоонхөгжлийнсалбарын
талаарсаналааирүүлэхийг хүссэнюм.
Хэрэгжүүлсэнбодлого,нөлөөллийн ажил:
• Гишүүдийнсаналыг авахзорилгоорХотынОрлогчДаргаЖ.Баясгалантайзөвлөлдөхуулзалтыгзохионбайгуулсан.
• Мөнбусадгишүүдийнсаналыгтусгахзорилгоорцахимхаягаархүлээнавч,цахимзахидлыгМБЗ-ийналбанзахидлын
хамт Орлогч Даргад, хувийг Улаанбаатар хотын
ИХТ-ийнхэрэгалбандхүргүүллээ.
Бодлого,нөлөөллийнажлынүрдүн:
Батлагдсан Улаанбаатар хотын 2016-2020 оны
Үйл Ажиллагааны Төлөвлөгөөнд МБЗ-ийн
гишүүдийн санал дараах бүлэгт дараах чиглэлээр
туссан байна: агаар, ус, хөрс болон нийтийн
тээвэртэй холбоотой тулгамдсан асуудлыг
шийдвэрлэхийн тулд ОУ-ын шилдэг туршлагыг
судлах, хэрэгжүүлэх; эрчим хүч хэмнэх, байгаль
орчинд ээлтэй суурьшлын газрууд байгуулах,
УБ-т сэргээгдэх эрчим хүчний станц байгуулах,
УБ-ын такси үйлчилгээг дэмжих хөтөлбөрийг
хэрэгжүүлэхболомж,нөхцлийгбүрдүүлэххууль,эрх
зүйнорчингбийболгох.
8.ИЛ ТОД,ЁСЗҮЙТБИЗНЕСИЙН ТУРШЛАГЫГДЭМЖИХНЬ
Оршил: Бизнесийн эрүүл орчинг бүрдүүлэхэд бизнесүүд өөрсдийн дотоодын ёс зүйн бодлого дүрмийг сайжруулж,
шилдэгтуршлагаатүгээн дэлгэрүүлэх,хариуцлагааухамсарланажиллахшаардлагаүүсчбайна.
Хэрэгжүүлсэнбодлого,нөлөөллийн ажил:
• МБЗ нь ТиАй-Монгол байгууллагатай хамтран Ил Тод Байдал болон Ёс Зүйт Бизнесийн Туршлагыг Дэмжих
төслийгболовсруулж,Азийн Хөгжлийн Сангийнбуцалтгүйтусламжаархэрэгжүүлэхээрболлоо.
• Бэлэг, найрсаг байдлын тухай загвар
бодлогыг Бизнесийн Ёс Зүйн Ажлын
Хэсгээс боловсруулж, МБЗ-ийн гишүүн
байгууллагуудад түгээж, цаашид ашиглах
боломжтойболлоо.
• Чадавхийг бэхжүүлэх, бий болгох үйл
ажиллагааг хоёр удаа зохион байгуулж,
хэрэгжүүлсэн.
Бодлого,нөлөөллийнажлынүрдүн:
МБЗ-өөс авлигын эсрэг уриалгыг
бэлтгэн гаргаж, энэ чиглэлийн бодлого,
нөлөөллийн үйл ажиллгаандаа үндсэн
мэссэж болгон ашиглаж байна. МБЗ
нь Авилгатай тэмцэх газар болон энэ
чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг олон улсын
байгууллагаболохАзийнсан,Европынаюулгүй
байдал, хамтын ажиллагааны байгууллага, Их Британийн трэнспэрэнси интернэйшнэл-тэй хамтын ажиллагааг улам
бататган,тодорхойчиглэлээрхамтранажиллахаартогтоодбайна.
9. АЯЛАЛ ЖУУЛЧЛАЛ БОЛОН ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ САЛБАРЫГ ДЭМЖИХ ЗОРИЛГООР “АРХИГҮЙ” ӨДРИЙН ТООГ
ХЯЗГААРЛАХ
Оршил: УБ хотын ИТХ-ын 2009 оны 7-р сарын 1-ний өдрийн 91-р тогтоолын дагуу сар бүрийн эхний 1-ний өдөр архи,
согтууруулах ундаа худалдан, борлуулахыг хориглосон байдаг. Зочид буудал, үйлчилгээний салбарын бизнес эрхлэгчид
ялангуяа олон улсын стандартын дагуу үйл ажиллагаа эрхлэж байгаа зочид буудал, рестораны үйлчлүүлэгчдийн сэтгэл
ханамжбуурсан,түүнийулмаас орлого буурсангэдгээилэрхийлжбайна.
Хэрэгжүүлсэнбодлого,нөлөөллийнажил:
• УБ хотын Даргад боломжит шийдлийг санал болгосон албан захидлыг хүргүүллээ: 1) Сард зөвхөн нэг удаа архигүй
өдөр байх 2) Хэрэв нэгээс илүү өдөр архи, согтууруулах ундаа худалдан, борлуулахыг хориглосон бол ОУ-ын
стандарт болон чанарын шаардлага хангасан үйл ажиллагаа явуулж байгаа хуулийн этгээдүүд, зочид буудал болон
зоогийнгазруудыг хамруулахгүйбайх.
Бодлого,нөлөөллийн ажлынүрдүн:
УБ хотын Засаг Даргын Газрын Хуулийн хэлтсээс 12-р сарын 21-нд мэдэгдсний дагуу бидний саналыг судлаж байна.
Гэхдээ одоогийнтогтоосон “Архигүй”өдрийн тооцаашиднэмэгдэхгүйгэжмөнмэдэгдлээ.
Эрчим хүч ба байгаль орчны ажлын хжсгийн уулзалт, 2016.09.15
Ил тод байдал болон ёс зүйт бизнесийн туршлагыг дэмжих семинар, 2016.11.15

11. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 6 1 1
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
МБЗ-ИЙН АЖЛЫН ХЭСГҮҮДИЙН 2016 ОНЫ ОНЦЛОХ ҮЙЛ ЯВДЛУУД
Эрчим хүч, байгаль орчны ажлын хэсэг- Оны шилдэг ажлын
хэсэг
Татварын ажлын хэсэг- Оны хамгийн их мэдээлэлтэй ажлын хэсэг
Эрсдэлийн ажлын хэсэг- Оны хамгийн идэвхитэй ажлын хэсэгХуулийн ажлын хэсэг- Оны хамгийн хүчтэй дуу хоолой
болсон ажлын хэсэг
БИЗНЕСИЙН ЁС ЗҮЙН АЖЛЫН ХЭСЭГ
МБЗ-д шинээр бий болсон Бизнесийн ёс зүйн ажлын хэсэг нь 2015 оны 12 дугаар сард байгуулагдсан. Ажлын хэсэг нь
компанийн нийгмийн хариуцлага, компанийн засаглал, аж ахуйн нэгжүүд хуулийн хүрээнд үйл ажиллагаа явуулах, цэвэр
бизнесийн цар хүрээг нэмэгдүүлэхийн тулд МБЗ-ийн гишүүдэд цэвэр бизнесийн талаархи мэдлэг туршлагаа солилцох
талбар болох зорилготой. Ажлын хэсэг нь хариуцлагатай, ил тод, ёс зүйтэй бизнесийн ажиллагааг дэмжин ажиллах болно.
Огноо Сэдэв Илтгэгч Оролцогч
5 11/15/2016
Ил тод, ёс зүйт бизнесийн практикийг дэлгэрүүлэх сургалт семинар (workshop)
40
Монгол дахь бизнесийн шударга байдалтай
холбоотой нэн тулгамдсан асуудлууд, ил
тод, нээлттэй бизнесийн орчинг дэмжин
сурталчлах өмгөөллийн гол саналуудыг
хуваалцах зорилгоор ил тод, ёс зүйтэй
бизнесийн ажиллагааг дэмжин хөгжүүлэх
сургалт семинар
МБЗ Транспаренси Интернэйшнл
Монголия, Азийн сантай хамтран
зохион байгуулав. Гол илтгэгч
нь Тридент интегрити солюшнз
компанийн гүйцэтгэх захирал Др.
Марк Ловатт байлаа.
4 9/27/2016
Гуравдагч талын эрсдэлийг удирдахуй:
хамгийн сул холбоос шиг хүчтэй
Английн Транспаренси Интернэйшнл
байгууллагын Бизнесийн ёс зүйн
хөтөлбөрийн захирал Питер ван Вийн
10
Бэлэг сэлт, найрсаг байдлын талаар
баримтлах бодлогыг эцэслэж, цаашдын
боломжит гүйцэтгэлийн талаарх хэлэлцүүлэг
Дарга нар, Андерс Берглунд, Кристин
Хүдец

12. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 61 2
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
МБЗ-ийн БЁАХ-т үзүүлэх төслийн техникийн туслалцаагаар хэрэгжүүлэхээр төлөвлөсөн ажлууд
3 6/7/2016
Дэлхийн зөн: Байгууллагын нийгмийн хариуцлагын кэйс
судалгаа
Дэлхийн зөн, Д.Гэрэлмаа
11
Бэлэг сэлт, найрсаг байдлын талаар баримтлах бодлого,
Атлас Копкогийн бэлэн загвар дээр хийсэн бүлгийн
дасгал ажил
Бизнесийн ёс зүйн ажлын хэсгийн дарга
бөгөөд GIZ, Транспаренси интернэйшнлийн
Бизнесийн ёс зүйн хөтөлбөрийн менежер,
Кристин Хүдец
2 3/2/2016 Даатгалын салбарын ил тод байдал
Мандал женерал даатгалын андеррайтинг
хариуцсан захирал Б.Заяа
12
1 1/18/2016 Атлас Копко группын Бизнесийн ёс зүйн дүрэм
Бизнесийн ёс зүйн ажлын хэсгийн дарга
бөгөөд Атлас Копко, Ерөнхий захирал Андерс
Берглунд
15
ХӨРӨНГИЙН ЗАХ ЗЭЭЛИЙН АЖЛЫН ХЭСГИЙН ХУРЛУУД
Хөрөнгийн зах зээлийн ажлын хэсэг 2009 оны 5 сард байгуулагдсан. Ажлын хэсэг үнэт цаасны зах зээл, өр болон ипотекийн
зах зээл, хамтарсан хөрөнгө, даатгал зэрэг хувийн хэвшлийн хөгжилд нэн чухал Монголын хөрөнгийн зах зээлийн
хөгжлийн асуудалд анхааран ажилладаг.
Огноо Сэдэв Илтгэгч Оролцогч
2 4/5/2016
Оюу толгой төслийн санхүүжилт ОТ ХХК-ийн Байгууллагын санхүүгийн Ахлах
зөвлөх Х.Доржпалам
15
Кастодиан банкны талаарх мэдээлэл Хаан банкны Хөрөнгө зохицуулалт хариуцсан
захирал Б.Эрдэнэдэлгэр
1 1/22/2016
Хөрөнгийн зах зээлийн ажлын хэсгийн
зорилго, зорилтыг тодорхойлох, хурлын шинэ
хэлбэрийг танилцуулах
ING банкны Монгол дахь төлөөлөгчийн газрын
захирал, суурин төлөөлөгч асан Ховард Ламберт 12
БОЛОВСРОЛ, ИННОВАЦИЙН АЖЛЫН ХЭСГИЙН ХУРЛУУД
Боловсролын, инновацийн ажлын хэсэг нь 2009 оны 2 сард байгуулагдсан. Ажлын хэсэг нь Үндэсний ажиллах хүчний
чадамж болон олон улсад хүлээн зөвшөөрөхүйц мэргэжил олгох, дээд мэргэжлийн сургалтыг сайжруулах зорилгоор
засгийн газрын агентлагууд, донор байгууллагууд, Монголын болон Олон улсын дээд боловсролын институт, техникийн
болон мэргэжил олгох зэрэгт Монголын Бизнесийн Зөвлөлийн гишүүдтэй хамтран ажиллаж байна.
Огноо Сэдэв Илтгэгч Оролцогч
3 11/23/2016
Монголын антрепренерүүдийн чуулга уулзалт 2016
300 гаруйЮу: Монголын антрепренерүүдийн
чуулга уулзалт нь антрепренер, хөрөнгө
оруулагч, судлаач, санаачлагч, бодлого
боловсруулагчдын Монгол улс дахь
антрепренерийн хөгжлийн асуудлаар
хэлэлцдэг хамгийн том бөгөөд далайцтай
жил бүрийн цугларалт юм.
"Зохион байгуулагч: Монгол Улсын их сургуулийн
Бизнесийн сургууль
хамтран зохион байгуулагч: Хөдөө аж ахуй, хөнгөн
үйлдвэрийн яам, Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын
яам, Боловсрол, соёл, шинжлэх ухаан, спортын яам,
Мэдээллийн технологи, шинжлэх ухааны парк, МХАҮТ,
МБЗ, хөгжлийн шийдэл, Стартап Монголия, ШМТДС,
Аравт венчурс"
2 9/22/2016
Боловсрол, инновацийн ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүн
30
Fundacion Chile-ийн товч танилцуулга Эксэкютив Эксэлэнс Олон Улсын Бизнесийн Төвийн
Бизнесийн судалгааны судлаач Молли МакКеон
Инновацийн сан МУИС-ын Эдийн засгийн ухааны профессор, Др.
Ч.Хашчулуун
Инноваци ба бизнес Коллпро ХХК-ийн СХЗ, хамтран үүсгэн байгуулагч,
Старт-ап Монголия дэд ерөнхийлөгч Бат-Эрдэнийн
Идэр-Од
Антрепренерийн боловсрол, сургалт Хөгжлийн шийдэл, Гүйцэтгэх захирал Эрдэнэбатын
Бат-Орших
Иргэдийн оролцоогоор дамжуулан
антрепренерийг хөгжүүлэх: Green Nation
Challenge хөтөлбөрийн жишээ
Дэлхийн банкны зөвлөх Гантулгын Энхболор

13. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 6 1 3
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
ЭРЧИМ ХҮЧ, БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ АЖЛЫН ХЭСГИЙН ХУРЛУУД
МБЗ-ийн Эрчим Хүч, Байгаль орчны ажлын хэсэг нь анх 2010 оны 2 дугаар сард байгуулагдахдаа зөвхөн байгаль орчны
секторын асуудлыг хамран үйл ажиллагаа явуулж байсан. 2015 оны 2 дугаар сараас эхлэн Эрчим хүч, Байгаль орчны ажлын
хэсэг нэртэйгээр эрчим хүчний салбарын асуудлыг хамруулж үйл ажиллагаагаа өргөжүүлсэн. Монгол улсад байгаль орчинд
ээлтэй тогтвортой хөгжлийн бизнесийн туршлагыг (байгаль орчин, нийгэм, эдийн засаг) олон талын оролцоог түгээн
дэлгэрүүлэх мөн эрчим хүчний салбарын сүүлийн үеийн мэдээ мэдээллийг солилцоход ажлын хэсгийн зорилго оршино.
Огноо Сэдэв Илтгэгч Оролцогч
7 12/13/2016
Агаарын чанарыг сайжруулах: судалгаанаас арга хэмжээ хүртэл
Агаарын бохирдлын талаарх НҮБ-ын Хүүхдийн
сангийн арга хэмжээний үеэр илэрхийлсэн гол
шийдлүүдийн товчоон
НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн Монгол дахь
суурин төлөөлөгч Ноён Роберто Бэнэс
35
Агаарын бохирдлыг цэвэршүүлэх ба санал болгох
арга хэмжээнүүд, Бүлгийн танилцуулга 1
Лодойсамбын Дэлгэрзул, MD., Анагаахын
шинжлэх ухааны Үндэсний их сургууль,
Баянжаргалын Оюунтуяа, MS., Бие даасан
судлаач
Агаарын бохирдлыг цэвэршүүлэх ба санал болгох
арга хэмжээнүүд, Бүлгийн танилцуулга 2
"Энхболор – Дэлхийн банкны Green Nation
Challenge төслийн зөвлөх"
6 10/28/2016
Гэр хорооллын байр байдал, хөгжлийн санаачилгуудтай газар дээр нь очиж танилцах
8
Дарь эх, Дамбадаржаа, хавсаргасан талбай (Attach-
ment space), Ухаалаг хогийн цэг (Smart collection
point), Монголд үйлдвэрлэв (Made in Mongolia),
болон Ногоон нуур зэрэг хэд хэдэн газартай очиж
танилцах
Гэр хорооллын иргэдийн оролцоотой газрын
зураглалын төвөөр газарчлуулсан аялал
5 9/15/2016
Улаанбаатар хотыг 2016-2020 хүртэл хөгжүүлэх төлөвлөгөө
60
Улаанбаатар хотыг 2016-2020 хүртэл хөгжүүлэх
төлөвлөгөөний талаарх хэлэлцүүлэг
Улаанбаатар хотын орлогч дарга
Ж.Батбаясгалан
4 6/24/2016
Эрчим хүчинд хэмнэлттэй технологи ба олон улсын ажлын туршлагын талаарх дугуй ширээний
хэлэлцүүлэг
28
Эрчим хүчний хэмнэлттэй, дулаан, ухаалаг сууцны
шийдлүүд
Бэст Энержи Сэйвингс ХХК-ийн үүсгэн
байгуулагч Т.Оюунбат
НҮБ-ын байгаль орчны ассамблей, Рамсарын
конвенцид олон улсын санал, туршлага солилцох
талаар ДУГУЙ ШИРЭЭНИЙ ХЭЛЭЛЦҮҮЛЭГ
НҮБ-ын байгаль орчны ассамблейн
Ерөнхийлөгч С.Оюун
Рамсарын тамгын газрын Ази-номхон далай
харицсан зөвлөх асан Х.Солонго
3 5/26/2016
Эрчим хүчний үр ашиг ба сэргээгдэх эрчим хүч
17
GIZ байгууллагын хэрэгжүүлсэн Эрчим хүчний
системийн үр ашиг төсөл: Статус ба төлөв
GIZ, Эрчим хүчний бодлогын зөвлөх Майкл
Тимм
Төлбөрийн чадварт нийцсэн орон сууц ба хот дахин
төлөвлөлтийн төсөл: Сэргээгдэх эрчим хүч ба эрчим
хүчний системийн үр ашгийн бүрдэл хэсэг
АХБ-ын Хот төлөвлөлтийн ахлах мэргэжилтэн
Арнауд Хэкманн
1 5/5/2016
МБЗ-ийн анхдугаар чуулга уулзалтаар хэлэлцүүлэх боловсролтой холбоотой асуудлуудын талаарх
Засгийн газарт хүргүүлэх санал зөвлөмжүүдийн хэлэлцүүлэг
13
Тогтвортой хөгжлийн зорилго ба хувийн
хэвшлийн оролцоо: Зорилгодоо хүрэх үйл
ажиллагаанд хувийн хэвшлийн мониторинг
ба оролцоо
Эксэкютив Эксэлэнс Олон Улсын Бизнесийн Төвийн
гүйцэтгэх захирал бөгөөд Боловсролын ажлын хэсгийн
дарга Доктор Саха Меянатан
Дээд боловсролын үйл ажиллагаанд
Хөдөлмөрийн зах зээлийн судалгаа хийх
санал
Монголын хараат бус судалгааны хүрээлэн (IRIM) З.
Манлайбаатар

14. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 61 4
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
ХУУЛИЙН АЖЛЫН ХЭСГИЙН ХУРЛУУД
Монголын Бизнесийн Зөвлөл нь дэргэдээ 2007 оны 11 дугаар сард Хуулийн ажлын хэсгийг байгуулсан. Хуулийн ажлын
хэсэг нь хууль эрх зүй болон бизнесийн үйл ажиллагаатай холбоотой асуудлын талаар санал, зөвлөмж боловсруулах үндсэн
үүрэгтэй болно. Түүнчлэн, хуулийн ажлын хэсэг нь МБЗ-н гишүүдэд Монгол Улсын хууль, тогтоомжийн талаар хэрэгцээт
мэдээлэл олж авахад нь тусалдаг.
Огноо Сэдэв Илтгэгч Оролцогч
3 11/29/2016
Хөдөлмөрийн тухай хуулийн төсөл Минтер Эллисон, түнш Себастиан Росхолт
15
Хэрэглэгчийн эрх ашгийг хамгаалах тухай
хуулийн шинэчилсэн найруулга
Шударга өрсөлдөөн, хэрэглэгчийн төлөө
газрын илтгэл, танилцуулга
2 6/16/2016
Эрсдэл ба хуулийн ажлын хэсгийн хамтарсан хурал
15
Гамшгаас хамгаалах тухай хуулийн
шинэчилсэн найруулгын төслийн талаарх
сүүлийн үеийн мэдээ, үүний хувийн хэвшилд
хамаарах байдал (салбар хэлэлцүүлэг)
ОБЕГ-ын Бодлого, зохицуулалт, хамтын
ажиллагааны газрын мэргэжилтэн
Б.Баянмөнх
1 4/14/2016
Хөдөлмөрийн тухай хуулийн төсөлд хийсэн
судалгаа, мэдээлэл
Минтер Эллисон, түнш Себастиан Росхолт
13
Татварын хууль тогтоомжийн шинэчлэлд
оруулах санал
Хоган Ловеллс, зөвлөх Энтони Вүлей
НӨАТ-ийн тухай болон БОАТ-ын тухай хууль
дахь зарим асуудлууд
ЭмСиЭс Энержи ХХК-ийн Гүйцэтгэх
захирал Т.Мөнхтөр
2 4/26/2016
Эрчим хүчний эдийн засаг болон ногоон технологи
13
Эрчим хүчний эдийн засгийн хүрээлэн-Бид хэн бэ,
бидний шинэлэг арга хандлага
Эрчим хүчний эдийн засгийн хүрээлэн,
Р.Энхтүвшин
Ногоон технологийн инноваци Байгаль орчин, ногоон хөгжил, аялал
жуулчлалын яам, Г.Нямдаваа
1 2/5/2016
Ногоон зээл -Төрийн болон Хувийн хэвшлийн санаачилгууд
17
Тогтвортой санхүүжилтийн хөтөлбөр: Хувийн сан
байгуулах бэлтгэл, явцын талаарх сүүлийн үеийн
мэдээлэл
Тогтвортой санхүүжилтийн хөтөлбөрийн
Удирдах хорооны дарга, Ариг банкны
Гүйцэтгэх захирал Д.Төмөрхүү
Үндэсний концессийн жагсаалт: Сүүлийн үеийн
дэвшлүүд, ойрын хугацааны төслүүдийн тойм
Хөрөнгө оруулалтын газрын Концессийн
албаны дарга Ц.Батбаяр
ЭРСДЭЛИЙН АЖЛЫН ХЭСГИЙН ХУРЛУУД
МБЗ-ийн Эрсдэлийн ажлын хэсэг нь 2012 онд анх зохион байгуулагдсан Эрсдэлийн Удирдлагын Форумын үр дүнд бий
болсон. Энэхүү ажлын хэсэг 2015 онд үйл ажиллагаагаа эрчимжүүлж, шинэ бүтэц зохион байгуулалттайгаар ажиллаж
байна. Эрсдэлийн ажлын хэсэг нь Монголд тулгарч буй эрсдэлийн менежменттэй холбоотой асуудлыг сурталчлан таниулах
чиглэлээр тэргүүлэх үндсэн зорилготой бөгөөд үүнийг дараах замаар хэрэгжүүлнэ: Эрсдэлийн менежменттэй холбоотой
мэдээллийг хуваалцах; нийгмийн болон бизнесийн эрсдэлүүдийн талаарх мэдлэг, мэдээллийг сайжруулахад чиглэсэн үйл
ажиллагаануудыг зохион байгуулах, тэдгээрт оролцох; Монголд эрсдэлийн менежментийн салбарыг хөгжүүлэхэд хувь
нэмэр оруулах; МБЗ-ийн гишүүн байгууллага болон бусад бизнесийн байгууллагуудын эрсдэлийн менежменттэй холбоотой
шилдэг туршлагыг хуваалцах; бусад салбарын холбогдох талуудыг татан оролцуулах зэрэг болно.
Огноо Сэдэв Илтгэгч Оролцогч
7 2016/12/15
Эрсдэлийн ажлын хэсгийн (ЭАХ) жилийн эцсийн хурал, товчоон
ЭАХ-ийн 2016 онд хийж гүйцэтгэсэн
ажлын тойм, 2017 оны ажлын
төлөвлөгөөний хэлэлцүүлэг
ЭАХ-ийн дарга, Мандал женерал
даатгалын андеррайтинг хариуцсан
захирал Б.Заяа оройн зоог барив.
9

15. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 6 1 5
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
6 11/9/2016
Эрсдэлийн долдугаар форум, 11-р сарын 9
over 350
"Бизнесийн салбарынханд Монгол дахь
эрсдэлийн талаар цогц судалгааг танилцуулав"
Зохион байгуулагчид: Мандал женерал даатгал,
Голомт банк, Уиллис тауэрс Ватсон, Дэмжигч
байгууллагууд:МБЗ, Монгол Банк, Санхүүгийн
зохицуулах хороо, ОШМИ, Онцгой байдлын
Ерөнхий газар, ЭСТО, MIBG, PMI Монгол
5 10/13/2016
Гамшгаас хамгаалах тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийн талаарх МБЗ-ийн мэдэгдэл
13
Гамшгаас хамгаалах тухай хуулийн шинэчилсэн
найруулгын төслийн талаарх МБЗ-ийн
мэдэгдлийг ОБЕГ, Ерөнхийлөгчийн тамгын
газарт албан бичгээр хүргүүлэх
ОБЕГ-ын Бодлого, зохицуулалт, хамтын
ажиллагааны газрын ахлах мэргэжилтэн
Э.Алтанхишиг
Эрсдэлийн форумын хөтөлбөр, МБЗ-ийн
гишүүдийн үүрэг роль-хэлэлцүүлэг
ЭАХ-ийн дарга, Мандал женерал даатгалын
андеррайтинг хариуцсан захирал Б.Заяа
4 6/16/2016
Эрсдэл, хуулийн ажлын хэсгийн хамтарсан хурал
15Гамшгаас хамгаалах тухай хуулийн шинэчилсэн
найруулгын төслийн талаарх сүүлийн үеийн
мэдээ, үүний хувийн хэвшилд хамаарах байдал
(салбар хэлэлцүүлэг)
ОБЕГ-ын Бодлого, зохицуулалт, хамтын
ажиллагааны газрын мэргэжилтэн Б.Баянмөнх
3 4/27/2016
Ажлын байрны эрсдэлийн удирдлага, эрүүл ахуй, аюулгүй байдал
10
"Ажлын байрны эрсдэлийн удирдлага​​" ​​Хөдөлмөрийн аюулгүй ажиллагаа, эрүүл
ахуйн менежментийн хүрээлэнгийн (ОШМИ)
гүйцэтгэх захирал Сарантуяагийн Мойлтмаа ​
Эмнэлгийн тусламж цаг алдалгүй авах
боломжгүй тохиолдолд ажлын байран дахь
эрүүл мэнд, аюулгүй байдлын эрсдэлтэй ажиллах
зөвлөгөө
Мандал женерал даатгалын Эрүүл мэндийн
даатгал хариуцсан захирал А.Өсөхбаяр (M.D.,
M.Sc​)
2 3/9/2016
Зуд, малын даатгал
9
Хөдөө, орон нутгийн зудын нөхцөл байдлын
талаарх тайлан
ОБЕГ-ын мэргэжилтэн Ч.Туяа
Малын индексжүүлсэн даатгалын хэлбэр,
төрийн өмчит хөдөө аж ахуйн давхар даатгалын
ХК-ийн танилцуулга
Хөдөө аж ахуйн давхар даатгал ХК-ийн
Гүйцэтгэх захирал Г.Энхтайван
1 1/21/2016
Татвартай холбоотой хэргүүдийн кэйс судалгаа
14
Монгол Улсын дээд шүүхэд очсон татвартай
холбоотой хэргүүдийн кэйс судалгаа
ИЭлСи Хууль зүйн фирмийн Хуульч
Х.Болорчимэг
ТАТВАРЫН АЖЛЫН ХЭСГИЙН ХУРЛУУД
Хойд Америк – Монголын Бизнесийн Зөвлөлийн Монгол дахь салбар нь Татварын ажлын хэсгийг 2003 онд байгуулсан.
Татварын ажлын хэсэг нь бизнестэй холбоотой ерөнхий асуудалд санал зөвлөмж боловсруулдаг.
Огноо Сэдэв Илтгэгч Оролцогч
3 2016-12.01
Татварын талаарх сургалт семинар–
Татварын хяналт шалгалт, татвартай
холбоотой маргаан: анхаарах асуудлууд
Зохион байгуулагч: Прайс Уотерхаус Куперс
(ПУК),ПУК-ийн Гүйцэтгэх захирал бөгөөд ТАХ-ын
дарга Ч.Цэндмаа
30
2 5/18/2016
БОАТ-ын тухай хуулийн төслийн
бизнесийн салбарт хамаарах байдлын
талаар хэлэлцэж, БОАТ-ын тухай хуулийн
төслийн талаар байр сууриа илэрхийлсэн
баримт бичгийн төсөл боловсруулах
БОАТ-ын тухай хуулийн төслийн талаарх мэдээлэл
1 3/2/2016
НӨАТ-ын тухай шинэ хуулийн танилцуулга Гааль, татварын ерөнхиий газрын татварын
орлогын газрын татварын улсын ахлах байцаагч
О.Алтанхорол
16

16. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 61 6
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
МБЗ-ИЙН 2016 ОНЫ САР ТУТМЫН ХУРЛЫН ТОЙМ
НЭГДҮГЭЭР САР
Гүйцэтгэх захирал асан Жим Двайер Хоган
Ловеллсийн Антони Вүүллейг Хуулийн Ажлын
хэсгийн шинэ даргаар томилж буйгаа зарлалаа.
Илтгэлүүд:
• Монгол дахь АНУ-ын ЭСЯ-ын Худалдааны
ахлах мэргэжилтэн Майкл Д. Ричмонд АНУ-
ын Лас Вегас хотноо зохион байгуулагдах уул
уурхайн “MinExpo 2016” олон улсын чуулга
уулзалтын талаар гишүүдэд танилцуулж,
оролцохыг урив.
• Монгол Улсын Засгийн Газар, АНУ-ын
Мянганы Сорилтын Корпораци хоорондын
Хоёр дахь удаагийн Мянганы сорилтын
Компакт гэрээний хэрэг эрхлэх газрын
Үндэсний зохицуулагч Э. Содонтогос
байгууллагынхаа төсөл хөтөлбөрүүдийн
дараачийн үе шатны талаар танилцууллаа.
• Хөдөлмөрийн Үндэсний Намын Удирдах
зөвлөлийн гишүүн Т.Бат-Оргил улс төрийн
тогтолцоон дахь авлигын асуудал болон
Монгол Улсын ардчиллын талаарх өөрийн
үзэл бодлыг илэрхийлэв.
• МонголынИпотекийнКорпорацийн(МИК)
Гүйцэтгэх захирал Д.Гантөгс гишүүдэд
төрөөс хэрэгжүүлж буй 8 хувийн хүүтэй
ипотекийн зээлийн хөтөлбөртэй холбоотой
зээлийн өсөлтийн талаар танилцууллаа.
ХУДАЛДАА, ЛОЖИСТИКИЙН АЖЛЫН ХЭСГИЙН ХУРЛУУД
Тус ажлын хэсэг нь салбарын шилдэг туршлага болон мэдлэгт суурилан төрийн бодлого, стратегийг цаашид илүү
боловсронгуй, тодорхой болгоход чиглэсэн оновчтой, практик шийдлүүдийг тодорхойлох, тэдгээрийг санал болгохыг
зорьж ажиллана. Тус зорилгын хүрээнд дараах чиглэлүүдийг хамрах болно. Үүнд: ложистикийн үйл явцын стандартчилал;
үр ашиг; зах зээлийн хүртээмж; гааль ба хяналт; дотоодын тээвэр/агуулах зэрэг тус тус багтана.
Огноо Сэдэв Илтгэгч Оролцогч
2 10/26/2016
Монгол улсын Стратегийн ач холбогдол бүхий барааны худалдааны талаарх семинар
50
"Өндөр технологид суурилсан бүтээгдэхүүн,
өндөр өртөгтэй "стратегийн ач холбогдол
бүхий" бараа, технологийн худалдаа,
тэдгээрийг дэлхийн томоохон экспортлогч
улсууд хэрхэн зохицуулдаг талаарх семинар"
Зохион байгуулагч: АНУ-ын Нью-Йоркийн
Их сургууль, Албаны их сургууль, Бодлогын
судалгааны төв, Монголын Бизнесийн Зөвлөл,
МХАҮТ, АНУ-ын элчин сайдын яамтай хамтран
зохион байгуулав.
1 5/10/2016
AT Mart төсөл МөнхЗамбала корпораци, Б.Цэцэнгуа
​МБЗ-ийн анхдугаар чуулга уулзалтаар хэлэлцүүлэх ложистиктой холбоотой асуудлуудын талаарх
Засгийн газарт хүргүүлэх санал зөвлөмжүүдийн хэлэлцүүлэг

17. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 6 1 7
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
ХОЁРДУГААР САР
Илтгэлүүд:
• Ашигт малтмалын газрын
Дарга Д.Үүрийнтуяа гуравдугаар
сарын 6-9-ний өдрүүдэд Метро
Торонто үзэсгэлэнгийн танхимд
зохионбайгуулагдахКанадынуул
уурхайнхайгуулч,олборлогчдын
холбооны (PDAC) уул уурхайн
чуулга уулзалтад Монгол Улсаас
оролцох төсөл, хөтөлбөрийн
төлөвлөгөөг танилцуулав.
• Монгол дахь Австралийн тэтгэлгүүдийг хэрэгжүүлэгч хөтөлбөрийн Хүний нөөцийн
хөгжил, түншлэлийн менежер Л.Энхтүвшин эмэгтэйчүүдийг Австрали улсын их дээд
сургуульд суралцуулах “Эмэгтэйчүүдийн манлайлал” хөтөлбөрийн талаар танилцууллаа.
• МерсиКорын Монгол дахь Суурин төлөөлөгч Женнифер Бийлман “зуд” гэх мэт
байгалийнгамшгийгдавантуулах,тэдгээрээсурьдчилансэргийлэхчадавхийгбэхжүүлэх
чиглэлээр тус байгууллагаас хийж буй ажлын талаар мэдээлэл өглөө.
• Санхүүгийн зохицуулах хорооны Зах зээлийн хөгжлийн газрын Дарга А.Батпүрэв
Монголын санхүүгийн зах зээл, Монголын хөрөнгийн бирж дэх сүүлийн үеийн ололт
дэвшилтүүдийн талаар танилцуулав.
• Тус оройн хурлын төгсгөлд Монполимет группын Ерөнхий захирал Н.Мөнхнасан
үйлдвэрлэл, бүтээн байгуулалт, барилга угсралтын чиглэлээр идэвхтэй ажиллаж буй
группынхээ талаар танилцуулсан юм.
ГУРАВДУГААР САР
Гүйцэтгэх захирал асан Жим Двайер
гишүүдэд дөрөвдүгээр сарын 21-нд МБЗ-
ийн чуулга уулзалт болох гэж буйг сануулаад
чуулга уулзалтаар хэлэлцүүлэх асуудал, санал
зөвлөмжөө өгөхийг уриалав. Тэрбээр, тус
чуулга уулзалт нь хамрах асуудал, зөвлөмжийн
хувьд өргөн цар хүрээтэй байх тул бусад чуулга
уулзалтаас ялгаатай болохыг онцоллоо. Чуулга
уулзалтаас гарах саналыг ирэх сонгуулиас өмнө
олон нийт, улс төрийн намуудад зориулан
хэвлэл, мэдээллийн хэрэгслээр түгээх юм.
Илтгэлүүд:
• Камминс Монголия компанийн Ерөнхий
менежер Стив Роуз хамгийн том бие даасан
мотор үйлдвэрлэгч болохын хувьд Камминс
брэндийн дэлхий нийтэд санал болгодог
хүчирхэг шийдлүүдийн талаар танилцууллаа.
• Черчилл компанийн Гүйцэтгэх захирал
Барри Эванс хүнсний үйлдвэрлэлийн
аюулгүй байдал, рестораны бизнесийн талаар
ярив.
• Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн Тамгын
газрын дарга П.Цагаан долдугаар сарын 15-
16-нд зохион байгуулагдах Ази-Европын
11 дэх удаагийн дээд хэмжээний уулзалтын
(АСЕМ) бэлтгэл ажлын явц байдлын талаар
гишүүдэд мэдээлэл хийлээ.

18. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 61 8
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
ДӨРӨВДҮГЭЭР САР
Чулууны Мэргэн МБЗ-ийн Гүйцэтгэх захирлаар
томилогдсоноос хойшхи анхны хурал бөгөөд тус
зөвлөлийгшинээртэргүүлэхтөлөвлөгөөгөөтанилцуулсан
билээ. Түүнчлэн Мэргэн, Гүйцэтгэх захирлын суудлаа
өгч буй Жим Двайерт есөн тугт найман морины дүрслэл
бүхий жаазтай зургаар гэнэтийн бэлэг барьж, “Энэ бол
итгэл найдварыг бэлэгддэг” хэмээн тайлбарласан юм.
Илтгэлүүд:
• АНУ-ын Элчин сайд Женнифер Галт АНУ, Монгол
Улстай Ил тод байдлын түншлэлийг хэрэгжүүлэх чиглэлд цаашид хэрхэн хамтран
ажиллах талаар танилцуулав.
• Даяндэлхийнногоонхөгжлийнхүрээлэнгийн(GGGI)
Монгол дахь Суурин төлөөлөгч Жон Лайонс болон
Энжи Монголия байгууллагын Бизнес хөгжлийн
менежер Томас Папазов нар эрчим хүчний үр ашиг,
эрчим хүчний үйлчилгээ дэх бизнес боломжийн
талаар танилцууллаа.
• Монголын Геологи, уул уурхайн мэргэжлийн
институтийн ерөнхийлөгч, КюЭмСи компанийн
Захирал M. Дагва Монгол Улсад өрнөсөн
стандартчлалын үйл явцыг нэгэн голдрилд оруулах үүднээс тус улсын хэд хэдэн
мэргэжлийн байгууллагуудыг нэг дор төвлөрүүлсэн байгууллага байгуулах төлөвлөгөөгөө
танилцууллаа.
• Голдс Жимийн Ерөнхий менежер Б.Очхүү гишүүдийг тавдугаар сарын 14-ний өдөр шинэ
бялдаржуулах төвийн нээлттэй өдөрлөгт хүрэлцэн ирэхийг урив.
ТАВДУГААРСАР
Гүйцэтгэх захирал Ч.Мэргэн Аж ахуйн нэгжийн орлогын албан
татварын(ААНОАТ)тухайхуулийнтөслийгхянахТатварынболон
Хуулийн хамтарсан Ажлын хэсгийн хурал амжилттай болсныг
тэмдэглээд уг хурлаар хэлэлцсэн асуудлуудыг товч танилцуулж,
МБЗ-ийн хууль эрхзүйн салбарын ажлуудыг онцоллоо. ТУЗ-
ийн Дарга Б.Бямбасайхан, өнгөрөгч дөрөвдүгээр сард болж
өндөрлөсөн МБЗ-ийн анхдугаар чуулга уулзалтаас гарсан үр дүнг
нэгтгэн тоймлож, бизнесийн орчны тогтвортой байдлыг бий
болгох, цар хүрээг тэлэх, орчныг сайжруулах зэрэг нь тус чуулга
уулзалттын үеэр яригдаж байсан гол асуудлууд болохыг онцлон
тэмдэглэсэнюм.ТэрбээрМБЗдээрхчуулгауулзалтаасгарахтайлан
бизнес эрхлэгчдэд Монголын бизнесийн орчныг сайжруулахад
юу шаардлагатай байгааг олж харахад нь тус дөхөмтэй болохыг
онцоллоо.
Илтгэлүүд:
• СантМаралСангийнЗахиралЛувсандэдэвийнСумати,сонгуулийнсанал
хураалтын явцын талаар танилцуулж, “МАН эвсэл байгуулахгүйгээр
засгийн эрх барих боломж өндөр байна” хэмээн урьдчилан зөв
таамаглажээ.
• Хоган Ловеллс ХХК-ийн Зөвлөх Антони Вүүллей “Сайн, муу ба ээдрээ”
Монгол Улсын татварын шинэ хуулийн талаарх бүрэн хэмжээний
судалгаатанилцуулав.
• Текстарс хөрөнгө оруулалтын компанийн Зүүн Өмнөд Ази хариуцсан
захирал Д.Бат-Октябрь Монголын старт-ап соёл, гадаадад боловсрол
эзэмшээд эх орондоо эргэн ирж буй залуу антрепренерүүдийн шинэ
давалгааныталаарярив.
• МонголынБяслагурлаачдынхолбооны(MACU)ГүйцэтгэхзахиралМайкл
Морроу,ГанданЛайвХауз,МексиХан,Гуантанамераресторануудынэзэн,
түнш Я.Энхээ нар Монголд бяслаг хийх бага оврын үйлдвэрлэлийнхээ
талаартанилцууллаа.

19. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 6 1 9
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
ДОЛДУГААР САР
МБЗ-ийн Гүйцэтгэх захирал Ч.Мэргэн
МБЗ-ийн Ажлын хэсгийн зохицуулагч
асан П.Хулангоод баяр хүргэж, зөвлөлийн
үйл ажиллагаа тэр дундаа сарын хурлууд
хэдхэн сарын хугацаанд хэр сайжирсан
талаар тоо баримт танилцуулав.
Хэлэлцүүлэг: “Сонгуулийн үр дүн: Эдийн
засаг болон бизнесийн орчинд үзүүлэх
нөлөө” Хэлэлцүүлгийг МБЗ-ийн ТУЗ-ийн
дэд дарга агсан Питер Морроу удирдан
явуулав. Хэлэлцүүлэгт Тарва Инвестмент энд Эдвайзори ХХК-ийн Гүйцэтгэх захирал
Камерон МакРае, Улс төр, эдийн засгийн ажиглагч/нийтлэлч Жаргалсайхан Де Факто,
Хувийн хэвшлийг дэмжих үндэсний зөвлөлийн гүйцэтгэх захирал Доктор Ч.Хашчулуун нар
оролцлоо.
НАЙМДУГААР САР
МБЗ-ийн ТУЗ-ийн дарга Баянжаргалын
Бямбасайхан, МБЗ-ийн үүсгэн байгуулагч
Питер Морроу таалал төгссөн талаар
эмгэнэлийн үгээр хурлыг нээж, чимээгүй
хүндэтгэл үзүүллээ. Тэрбээр, “Питер МБЗ-
ийн зүрх, сэтгэл нь байсан юм. Энэ өрөөнд
байгаа хүн бүр Питер Монголын төлөө юу
хийж бүтээснийг мэдэж байгаа буй заа”
хэмээн хэлэв.
Хэлэлцүүлэг: “Эдийн засгийн орчин ба санал
зөвлөмж”
Хэлэлцүүлгийг Тарва Инвестмент энд
Эдвайзори ХХК-ийн Гүйцэтгэх захирал
Камерон МакРае удирдан явуулав.
Хэлэлцүүлэгт Гадаад харилцааны яамны
Гадаад худалдаа, эдийн засгийн хамтын
ажиллагааны газрын дарга Доктор В.Энхболд,
Хувийн хэвшлийг дэмжих үндэсний
зөвлөлийн Гүйцэтгэх захирал Доктор
Ч.Хашчулуун, Олон улсын санхүүгийн
корпорацийн Монгол дахь суурин төлөөлөгч
Туен Нгуен нар оролцлоо.
ЕСДҮГЭЭР САР
МБЗ, Үндэсний мэдээний корпораци (National News Corporation)-тай санамж бичиг,
Даян дэлхийн байгаль орчны стратегийн хүрээлэн (IGES)-тэй түншлэлийн гэрээг тус тус
үзэглэлээ. Санамж бичиг үзэглэх ёслолын дараа шинэ гишүүд хамтдаа зургаа даруулж,
хурлын бусад оролцогчид хоорондоо танилцан яриа өрнүүлсэн юм.
Илтгэлүүд:
• Даян дэлхийн байгаль орчны стратегийн хүрээлэнгийн (IGES) Цаг уур, эрчим хүч
хариуцсан бүсийн захирал Казухиса Коакуцу – “Хамтарсан зээл олгох механизмын
чиглэлээрх Монгол-Японы хамтын ажиллагаа ба Монголын үйлдвэрлэл эрхлэгчдэд
өгөх санал зөвлөмж”
• Үндэсний мэдээний корпорацийн (National News Corporation) Гүйцэтгэх захирал
Э.Долгион – “Блүүмберг телевиз: Монголд бизнесээ өргөжүүлэхэд хэвлэл, мэдээллийн

20. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 62 0
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
хэрэгслийг ашиглах нь”
• Сийберри фарм продактс (Seaberry Farm Products) ХХК-ийн Гүйцэтгэх захирал
Д.Болортуяа – “Олон улсын зах зээлд гарах боломж, сорил бэрхшээлүүд”
АРАВДУГААРСАР
МБЗ Монгол дахь импортлогч компаниудад
давхар дарамт ачаа болж болзошгүй байгаа Гарал
үүслийн гэрчилгээний тухай асуудлыг эргэн хөндөж
үргэлжлүүлсэнюм.Түүнчлэнхурлынонцлохасуудал
нь Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлын асуудал
байсан бөгөөд үүнийг бууруулахын тулд хэрхвэл
зохихталаарсаналаахэлэхийггишүүдээсхүслээ.
Хэлэлцүүлэг:“Хөрөнгөоруулагчдынэрхашгийгхамгаалахнь”
Хэлэлцүүлгийг МБЗ-ийн ТУЗ-ийн Дарга Баянжаргалын
Бямбасайхан удирдан явуулав. Хэлэлцүүлэгт Хууль зүй, дотоод
хэргийн яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга Г.Баясгалан,
Үндэсний хөгжлийн газрын Хөрөнгө оруулалтын нэгдсэн
бодлогын хэлтсийн дарга Г.Жаргалсайхан, Нийслэлийн хөрөнгө
оруулагчдын эрх ашгийг хамгаалах зөвлөлийн дарга Д.Мөнх-
Эрдэнэ, Вагнер Ази ХХК-ийн Гүйцэтгэх захирал Стив Поттер нар
оролцлоо.
АРВАНХОЁРДУГААР САР
МБЗ-ийн Гүйцэтгэх захирал Ч.Мэргэн, 12 дугаар сарын 1-нд Гадаад Харилцааны Сайд
Ц.Мөнх-Оргилын өргөн барьсан гаалийн тарифийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах хуулийн
төслийг Улсын их хурлаар хэлэлцүүлэхийг гишүүдийн 72.3 хувь нь дэмжсэн болохыг
мэдэгдлээ. Гарал үүслийн гэрчилгээтэй холбоотой асуудал нь шинэ зардал үүсгэж, Монгол
Улсын хэмжээнд явагдах бүхий л бизнесийн үйл ажиллагааг хойш чангааж болзошгүй байгаа
тул энэ асуудал МБЗ-ийн анхаарлыг татаж буй гол асуудал байсан хэвээр байна. Импортын
бүх бараанд гарал үүслийн гэрчилгээжүүлэлт хийх шинэ зохицуулалтын хэрэгжилтийг 2017
оны нэгдүгээр сарын 1 хүртэл хойшлуулжээ.
Илтгэлүүд:
• Гадаад Харилцааны Сайд Ц.Мөнх-Оргил
• Голомт Банкны Ерөнхий эдийн засагч Ханс Холзакер - “2017 оны валютын чиг хандлага”

21. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 6 2 1
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
Great Wines for All Occasions - Every Day !
Xanadu Wines LLC
TeL 7000 1045 www.winebar.mn sales@dars.mn

22. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 62 2
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
2017 онд Дэлхийд алдарт, Европын хамгийн
эртний тансаг зэрэглэлийн Кемпински зочид
буудлын 120 жил, Монгол улс дахь салбар
зочид буудал нээгдэсний 10 жилийн ой давхар
тохиож байна.
Европын тансаг зэрэглэл, Монголын
үндэстний хүндлэх ёс уламжлалтай хослуулан,
зочин нэг бүрт хүрч үйлчлэх нь бидний соёл
билээ. Бид үргэлж сайнаас шилдэг рүү нь
тэмүүлдэг.
Тэнгэр ресторан нь ажлын бүх өдрүүдэд,
бүтэн өдрийн турш , өдөр бүр өөр буфет
цэсээрүйлчилж эхэллээ.
Тав тухтай бизнесийн орчин таныг хүлээж
байна.
Кемпински Хаан Палас Зочид буудал
Т +976 11 463 463
и reservations.ulaanbaatar@kempinski.com
kempinski.com/ulaanbaatar
Европын тансаг үйлчилгээ, Монголын уламжлалт зочлох ёс

23. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 6 2 3
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
2016 ОНЫ ОНЦЛОХ ҮЙЛ ЯВДЛУУД
1. МБЗ-ийн анхдугаар чуулга уулзалт, 2016 оны 4 дүгээр сарын 21
МБЗ-ийн Чуулга Уулзалт нь анх удаа зохион байгуулагдсан бөгөөд 25 бизнесийн салбарын томоохон илтгэгч
нар илтгэл тавьж, 200 гаруй хүмүүс оролцсон юм. Уг чуулга уулзалтын гол зорилго нь хувийн салбарынхны
санал хүсэлт, дуу хоолойг Засгийн газарт Зөвлөмж байдлаар хүргүүлэх байв.
2. “Дарс ба Органик Монгол бяслаг” 2016 оны 6 дугаар сарын 07
Энэхүү арга хэмжээний үеэр, олны танил тогооч Энхээгийн “Амарбаясгалант” бяслагыг анх удаа олон нийтэд
танилцуулсан бөгөөд 60 орчим МБЗ-ийн гишүүд болон бусад гишүүн бус байгууллагуудын төлөөлөл оролцов.
Бяслагны мэргэжилтнүүдийн зүгээс ХАМГИЙН ШИЛДЭГ бяслагны арга хэмжээ гэж үзэв.

24. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 62 4
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
3. “Австри улсын төлөөлөгчидтэй уулзав” 2016 оны 6 дугаар сарын 8
Австриулсынэрүүлмэнд,үйлдвэржилт,банксанхүүболонхүнснийсалбарынбизнесийнтөлөөлөгчид
манай гишүүд болон гишүүн бус байгууллагын 50 гаруй хүмүүстэй уулзав.
4. “МБЗ-ийн Хөлбөмбөгийн Цомын Аварга Шалгаруулах Тэмцээн”, 2016 оны 7 дугаар сарын 02
BCM Cup 2016 тэмцээнийг Xac Бaнкны хөлбөмбөгийн баг аваргалж, хоёрдугаар байрыг Оюу толгой
баг, гуравдугаар байрыг Голомт банкны баг тус тус эзэллээ.
5. “Сингапур улсын төлөөлөгчидтэй бизнесийн зоог барив”, 2016 оны 7 дугаар сарын 15
Сингапурын 13 гаруй бизнесийн томоохон салбарын төлөөлөгчид 40 гаруй МБЗ-ийн гишүүд болон
гишүүн бус байгууллагын төлөөлөгч нартай ганцаарчилсан болон групп уулзалтуудыг хийв.
“Өнгөрөгч Бямба гаригт болсон BCM Football Cup 2016 хөлбөмбөгийн тэмцээний ивээн тэтгэгчээр СОС Медика
Монголия байгууллагыг урин оролцуулсанд дахин талархсанаа илэрхийлье. Та бүхний эрүүл мэндийг хариуцан
ажиллах таатай байлаа”, СОС Медика Монголия эмнэлгийн Менежер - Шэрли Палмер

25. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 6 2 5
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
6. “Манлайлал, стратегийн хувьсал” уулзалт, арга хэмжээ 2016 оны 8 дугаар сарын 29
Олон улсын болон дотоодын судлаач, эрдэмтэд орчин үеийн нөхцөлд таарч тохирох нүүдлийн
амьдралын хэв маягын хамгийн боломжийн арга барилын талаар МБЗ-ийн гишүүдтэй уулзаж,
мэдлэг мэдээллээ солилцсон юм. Уг сургалт семинарыг Номадик Скүүл Оф Бизнес ХХК-тай хамтран
зохион байгуулав.
7. “Монгол-Бразилийн анхдугаар хоёр
талт бизнесийн уулзалт”, 2016 оны 9
дүгээр сарын 19
Бразил-Монгол 2 талын анхны бизнес
уулзалт байсан бөгөөд төлөөлөгчид
мах, бараа бүтээгдэхүүний экспорт,
импорт, аялал жуулчлал, ноос ноолууран
бүтээгдэхүүн, арьс шир зэрэг салбарыг
илүүтэй сонирхож байв.
“Танай байгууллага маш олон хэрэгцээтэй, сонирхолтой арга хэмжээг зохион байгуулдаг тун сайн байгууллага
юм. Түүнчлэн сошиал ертөнцөд нэн идэвхтэй байж бүхий л арга хэмжээ, мэдээ мэдээллийг хуваалцан түгээж
байдаг шүү”, Монголын Хоршооны сургалт, мэдээллийн төвийн Маркетингийн мэргэжилтэн - Ц.Мягмарсүрэн
“Та бүхэнтэй хамтран ажиллах маш сайхан байлаа. Уур амьсгал нэн тааламжтай байсныг уригдсан зочдын
ярианаас олонтаа сонсож байлаа. Мэргэжлийн байж чадсанд баярлалаа. Хүлээн авалтын үеэр сайхан уур амьсгал
бүрдүүлж өгсөн Ноён Мэргэн танд талархал илэрхийлье”, Квинтэссэншиалли Монголия, Ерөнхий менежер -
Энхмандах

26. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 62 6
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
9. МБЗ-ийн Шинэ жилийн цэнгүүн–“МБЗ-ийн Гишүүд Авьяастай”, 2016 оны 12 дугаар сарын 8
Гишүүнчлэл шинэчлэлийн хүлээн авалтын оронд МБЗ анх удаа МБЗ-ийн Гишүүд Авьяастай сэдвээр Шинэ
жилийн үдэшлэгийг амжилттай зохион байгуулав. 200 суудлаар төлөвлөж байсан ч 230 зочид төлөөлөгчид ирж
оролцсонюм.10гаруйхүчтэйөрсөлдөөндундаасБритишдундсургуулийнЖонКоБаголонолонбүсгүйчүүдийн
(бас залуусын) зүрх сэтгэлийг уярааж, 3,000,000 төгрөгийн эзэн болов. Шигшээд ХХБ-ны “Гоёмсог Банкирууд”
баг болон CallPro компанийн хөгжилтэй шог яригч Батбилэг нар өрсөлдсөн юм.
“Та бүхэн жишиг тогтоож чадлаа. МБЗ Шинэ жилийн цэнгүүний жишиг стандартыг тогтоож чадлаа”, Занаду
Вайнс компанийн Захирал - Грэхэм Тэйлор
“Маш гоё зохион байгуулсан та нарт баяр хүргэе!”, Вагнер Ази Автомотив ХХК-ийн Гүйцэтгэх захирал - Гаррет
Уйлсон
8. “Yelloween Masquerade Ball” 2016 оны 10 дугаар сарын 31
Өмнө нь Парис, Нью Иорк болон Токио зэрэг дэлхийн томоохон хотуудад зохиогдож байсан “Veuve Clicquot
Yelloween” үдэшлэг сая өнгөрсөн Halloween баярын үеэр Улаанбаатар хотод анх удаа зохиогдсон юм. Энэхүү
арга хэмжээг МСМ групп болон Шангри-ла зочид буудалтай хамтран зохион байгуулсан. 1 дэх өдрийн орой
200 гаруй хүмүүс Наадам бар-т цуглацгаасан юм.

27. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 6 2 7
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
МБЗ МЭДЛЭГ ТҮГЭЭХ СУРГАЛТ СЕМИНАР
2015 оны 5 дугаар сараас эхлэн “ Мэдлэг түгээх сургалт семинар” үйл ажиллагааг МБЗ-ийн гишүүн байгууллагын
ажилтнуудад үнэ төлбөргүйгээр тогтмол зохион байгуулж байна. Гишүүн байгууллагууд өөрсдийн мэддэг,
чаддаг зүйлсээ бусад гишүүдтэйгээ хуваалцах, түүнчлэн нэг нэгэнтэйгээ ажил мэргэжлийн чиглэлээр илүү
танилцаж холбогдох боломжийг олгох үүднээс энэхүү шинэ үйл ажиллагааг санаачлан хэрэгжүүлж байна. 2016
онд нийт 9 сургалт семинар зохион байгуулж, нийт 200 гаруй хүнийг хамруулав. 2016 онд зохион байгуулсан
сургалт семинарын тойм мэдээллийг дараах хүснэгтээс харна уу.
Сэдэв Сургагч багш Огноо
Төвлөрөл 333 Ш. Амартүвшин, Аксел Фишер академийн гүйцэтгэх захирал 2016.12.22
6 Сигма шар бүс
Б. Хуншагай, Вагнер Ази Тоног Төхөөрөмж ХХК-ний Сургалт
хариуцсан менежер
2016.10.10
Өөрчлөлтийн менежментийн
хэлэлцүүлэг
Э.Чинзориг, Дэйл Карнеги Трэйнинг олон улсын сургалтын
байгууллагын Монгол дахь салбарын сургалт хариуцсан захирал
2016.09.16
Системийн сэтгэлгээг ашиглан
байгууллагын үйл ажиллагааг цэгцлэх
нь
Д.Жаргалсайхан, О.Бадрал, Д.Саранчимэг, Эм Ай Эйч Жи ХХК
2016.08.18
Тоног төхөөрөмжийн менежментийн
технологийн шийдэл
Х.Уянга, Э.Мөнхдэлгэр,
2016.06.15
Зардлын хяналт болон хүнд цаг үеийн
менежмент
Ч.Мэргэн Монголын Бизнесийн Зөвлөлийн Гүйцэтгэх Захирал
2016.05.04
Байгууллагынхаа стратегийг үнэлж,
стратегийн төсөөлөлөө тодорхойлох
арга зүй
Ч.Энхболд (PhD) Компанийн Засаглалын Хөгжлийн Төвд
бизнесийн стратегийн менежер, Санхүү Эдийн Засгийн Дээд
Сургуулийн бизнесийн удирдлагын тэнхмийн ахлах багш
2016.03.21
Өөрийн зорилгоо хэрхэн
тодорхойлох болон удирдах чадвараа
танин мэдэх
Антони Виллоби, Номадик Скүүл Оф Бизнесийн гүйцэтгэх захирал
2016.02.24
Ажлын байран дахь хэлний
мэдлэгийн стандарт жишиг
Д.Оргилмаа, Сантис боловсролын төвийн Ерөнхий захирал
2016.01.27

28. Ж И Л И Й Н Т А Й Л А Н 2 0 1 62 8
2016МОНГОЛЫНБИЗНЕСИЙНЗӨВЛӨЛ
МБЗ ИХ СУРГУУЛИЙН АНГИ ТАНХИМД
“МБЗ их сургуулийн анги танхимд” хөтөлбөр 2012 оны 3 дугаар сараас хэрэгжиж эхэлсэн. Тус хөтөлбөрийн
хүрээнд их дээд сургуулиудын оюутнуудыг ирээдүйн ажил мэргэжлийн гараандаа бэлтгэхэд нь дэмжлэг
өгөх зорилгоор цуврал лекцүүдийг зохион байгуулдаг. Одоогийн байдлаар дараах таван их дээд
сургуультай хамтран ажиллаж байна, үүнд: Шинжлэх ухаан технологийн их сургууль (ШУТИС), Монгол
улсын их сургууль (МУИС), Монголын үндэсний их сургууль (МҮИС), Хүмүүнлэгийн ухааны их сургууль
(ХУИС), Санхүү эдийн засгийн дээд сургууль (СЭЗДС) тус тус багтана. Өнөөг хүртэл нийт 2700 гаруй
багш, оюутан энэхүү хөтөлбөрт хамрагдаад байна. 2016 онд зохион байгуулсан лекцүүдийн талаарх тойм
мэдээллийг дараах хүснэгтээс харна уу.
Сэдэв Илтгэгч Байршил Огноо
Оюутны
тоо
CV бичих болон ажлын ярилцлаганд
хэрхэн ажилттай орох нь
Ж.Номин, Монголиа Талент Нетворк СЭЗДС 2016.11.24 120
CV бичих болон ажлын ярилцлаганд
хэрхэн ажилттай орох нь
Ж.Номин, Монголиа Талент Нетворк ХУИС 2016.05.05 210
Тогтвортой хөгжил Монгол болон
дэлхий дахинд
С.Оюун, УИХ-н гишүүн асан, Зориг сан ХУИС 2016.04.18 200
CV бичих болон ажлын ярилцлаганд
хэрхэн ажилттай орох нь
Ж.Номин, Монголиа Талент Нетворк СЭЗДС 2016.03.24 70
Монгол улсын Хэвлэл мэдээллийн
бодлого
Д.Нарантуяа, Мэдээллийн агентлаг ХУИС 2016.03.15 180
Дэлхийн аялал жуулчлалын зах зээлд
шинэ бүтээгдэхүүн эрэлт хэрэгцээ
Т.Баттулга, Лүүк Монголиа ХУИС 2016.03.03 190
Байгууллагын удирдлага
Антони Виллоби, Жози Стокер, Нүүдлийн
Бизнесийн сургууль
ХУИС 2016.02.25 200
Монгол Улсын уур амьсгалын өөрчлөлт
& COP21
Ц.Гэрэлт-Од, Байгаль орчин, ногоон
хөгжлийн, аялал жуулчлалын яам (MoEG-
DT)
МУИС 2016.02.23 30
Хувь хүний хөгжил: Шинэ улирал
Амартүвшин, гүйцэтгэх захирал, АФА
акедеми
СЭЗДС 2016.02.18 70