SIÊU ÂM MÔ MỀM TRONG BỆNH LÝ CƠ XƯƠNG KHỚP

1. SIÊU ÂM MÔ MỀM
TRONG BỆNH LÝ CƠ XƯƠNG KHỚP
BS.CKI. Nguyễn Nghiệp Văn

2. MỤC TIÊU
1. Nhận biết được hình ảnh siêu âm các cấu trúc
phần mềm .
2. Biết thực hành siêu âm một số bệnh lý phần
mềm cơ bản.

3. TỔNG QUAN
• Nhu cầu siêu âm mô mềm hàng ngày trong các
cơ sở y tế tương đối cao, bệnh lý khá đa dạng ,
bác sĩ làm siêu âm cơ xương khớp và phần
mềm phải nắm rõ các cấu trúc giải phẫu học và
các bệnh lý cơ bản để chẩn đoán chính xác các
tổn thương và bệnh lý khác nhau.

4. KỸ THUẬT LÀM SIÊU ÂM
PHẦN MỀM BÌNH THƯỜNG
Sử dụng đầu dò linear độ phân giải cao từ 7- 10
MHz để khảo sát phần mềm vị trí nông, các chi,
Một số máy siêu âm da có đầu dò linear tần số rất
cao > 12 MHz (siêu âm da không đề cập trong bài
này).
Sử dụng đầu dò convex 3.5 – 5 MHz mô mềm
ở vị trí sâu (vùng mông, cơ đùi…)

5. Bắt đầu từ lớp da, hình ảnh siêu âm là lớp phản âm
dày, đến lớp dưới da phản âm kém (chủ yếu là mô
mỡ dưới da) . Các bó cơ phản âm kém với lớp cân
mạc bao phản âm dày bên ngoài. Bên trong các bó cơ
có những dải phản âm dày xếp song song khi cắt dọc.

6. Hình ảnh siêu âm cơ thay đổi:
Khi cơ đang co, chúng có vẻ dày hơn,
độ phản âm tăng hơn;
Ở những người có bó cơ vạm vỡ,
chúng có thể phản âm kém hơn.

7. SIÊU ÂM CÁC BỆNH LÝ PHẦN MỀM
Các bệnh lý phần mềm về cơ bản gồm :
1. Bệnh lý viêm.
2. Bệnh lý chấn thương
3. Tổn thương dạng nang
4. Tổn thương bướu

8. Bệnh lý viêm
1.Viêm mô tế bào.
2. Viêm áp xe mô mềm – cơ.
3. Viêm hoạt dịch.
4. Giant cell tumor of tendon sheath

9. Viêm mô tế bào

10. Viêm cơ

11. Áp xe lạnh

13. Giant cell tumor of tendon sheath

14. Bệnh lý chấn thương
1. Khối máu tụ.
2. Rách (đứt ) gân – cơ.
3. Thoát vị bao cơ
4. Dị vật.

15. Hematoma thành bụng

16. Đứt bán phần gân duỗi ngón tay (3)

17. Rách cơ cẳng chân do đá bóng

18. Thoát vị bao cơ

19. Dị vật bàn chân
Bn nam, dẫm mảnh gương vỡ cách 3 tháng đã lấy ra (tưởng hết),
nay sưng mu chân, đi đau.

20. Dị vật xương cá trong lưỡi
Bn nữ, sưng cộm lưỡi 2 ngày, trước đó có ăn cá bị mắc xương

21. Dị vật silicoma vùng mông
Bn chích thẳng silicone vào mông cách 1 năm,
hiện tại nổi gồ nhiều cục dưới da vùng mông

22. Tổn thương dạng nang
Nang hoạt dịch.
1.
Bọc bã .
2.
Nang nhầy.
3.

23. Nang hoạt dịch kheo (Baker’s cyst)

24. Bọc bã dưới da

25. Tổn thương dạng bướu
Bản chất mô học bướu có thể từ bất cứ thành
•
phần nào từ da, mô mỡ, cơ, bao hoạt dịch,
mô liên kết, mô thần kinh, mạch máu và bạch
mạch...
U có thể lành tính hay ác tính, nguyên phát
•
hay thứ phát.

26. Các bệnh lý bướu thường gặp khi siêu âm
1. Bướu mỡ.
2. Bướu mạch máu.
3. Bướu thần kinh.
4. Bướu bạch mạch.
5. Bướu hoạt dịch .
6. Bướu cơ (cơ vân, cơ trơn).

27. Bướu mỡ hông lưng trái
(Bn nữ 63t, nổi u hông lưng trái > 1 năm )

28. Bướu mỡ vùng gáy

29. Bướu mỡ thành bụng

30. Bướu máu trong lưởi

31. Bướu máu trong cơ cánh tay phải , đóng vôi

32. Bướu máu trong cơ tứ đầu đùi:
đau khu trú khi đi, vận động nhanh.

33. Glomus tumor dưới móng tay

34. Bướu bạch mạch
Bé sinh ra đã thấy u má trái, kích thước ngày càng tăng

35. Bướu sợi thần kinh
(Morton’s neuroma)

36. Neurofibroma

37. Sarcoma cơ đùi
Bn nữ, 33t, nổi u cứng mặt trong đùi phải vài tuần nay,
không đau.

38. Carcinoma ống tiêu hóa seeding thành bụng
( Bn nữ, mổ K đại tràng trái cách 3 năm,
gần 1 tháng nay nổi u thành bụng vùng vết mổ cũ )

39. KẾT LUẬN
Siêu âm bệnh lý mô mềm được thực hiện
•
khá nhiều ở các cơ sở y tế hàng ngày,
khảo sát thương tổn với mức độ chính xác cao
với chi phí thấp .