09.09.2014 Salı Günü Ataşehir Ofisimizde gerçekleştirmiş olduğumuz "IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama" konulu çalışmaya ait sunumu bulabilirsiniz.
2. Eğitim İçeriği
Bölüm 1: Business Analysis Body of Knowledge (BABOK®)
Bölüm 2: Gereksinim
Bölüm 3: Gereksinim Toplama
Bölüm 4: CBAP® - CCBA® Sertifikasyon Sınavı Soru Örnekleri
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
3. Bölüm 1:
Business Analysis Body of
Knowlege (BABOK®)
Bu bölümde IIBA® Business Analysis Body of
Knowledge (BABOK®) bilgi alanları, görevleri ve
teknikleri ile ilgili özet bilgiler verilecektir.
4. Business Analysis Body of Knowledge (BABOK®)
İşletme
(Girişim)
Analizi
İş Analizi
Planlama ve
İzleme
Gereksinim
Toplama
Gereksinim
Analizi
Çözüm
Değerlendirme
ve Onay
Gereksinim
Yönetimi ve
İletişim
Bilgi Alanı
6
Temel Yetkinlik
6
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
Görev
32 / Gereksinim Toplama 4
Genel Teknik
34 / Gereksinim Toplama 10
Bilgi Alanları, Görevleri ve Teknikleri
5. Bölüm 2:
Gereksinim
Gereksinim Nedir?
Gereksinim Türleri
Gereksinimlerin Olgunlaşması
Gereksinim Statüleri
6. Gereksinim (Requirement)
Gereksinim Nedir?
1. Paydaşlar tarafından bir problemin çözümü veya bir hedefe ulaşım için ihtiyaç duyulan koşul veya
yetenektir.
2. Bir sözleşme, şartname, standart veya diğer resmi dokümanların gereğini yerine getirmek için çözüm
veya çözüm bileşeninde bulunması istenen koşul veya yetenektir.
Bir gereksinim ifade edilmemiş veya diğer gereksinimlerden türetilmiş veya doğrudan ifade edilmiş
olabilir. İş Analizi faaliyetlerinin ana amaçlarından bir tanesi gereksinimlerin tüm paydaşlar
açısından anlaşılır ve görünebilir olmasından emin olunmasıdır.
Gereksinimler bir kurumun geçmiş, güncel ve gelecek koşul ve yeteneklerini içerir ve kurumun
organizasyon yapısı, görevler, süreçler, politikalar, kurallar ve bilgi sistemlerini kapsar. Bir gereksinim
kurumun mevcut veya gelecek konularını tanımlayabilir.
Gereksinimlerin paydaşlar tarafından anlaşılabilmesi ve aksiyon alınabilmesi için gerekli detay
seviyesine inilmelidir.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
7. Gereksinim
Gereksinim Türleri
IIBA® tarafından Gereksinimler 4 başlık altında kategorize edilmiştir;
1. İş Gereksinimleri (Business Requirements)
2. Paydaş Gereksinimleri (Stakeholder Requirements)
3. Çözüm Gereksinimleri (Solution Requirements)
a. Fonksiyonel Gereksinimler (Functional Requirements)
b. Fonksiyonel Gereksinimler (Non-Functional Requirements)
4. Geçiş Gereksinimleri (Transition Requirements)
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
8. Gereksinim
Gereksinim Türleri
İş Gereksinimleri (Business Requirements)
Kurumun yüksek seviye hedefleri, amaçları veya ihtiyaçlarıdır,
Bir projenin başlatılma nedenidir. Proje ile ulaşılmak istenen hedefleri tanımlar. Proje başarısının ölçümü için uygulanacak
kriterleri verir,
İş Gereksinimleri bir kurumun ihtiyaçlarını bir bütün olarak tanımlar, paydaşların ihtiyaçlarını tanımlamaz,
İşletme (Girişim) Analizi bilgi alanı süreci kapsamında geliştirilir ve tanımlanır.
Paydaş Gereksinimleri (Stakeholder Requirements)
Belli bir paydaş veya paydaş grubunun ihtiyaçlarını tanımlar ve çözüm ile etkileşimlerini içerir,
Paydaş Gereksinimleri, İş Gereksinimleri ve Çözüm Gereksinimleri arasındaki köprüdür,
Gereksinim Analizi bilgi alanı süreci kapsamında geliştirilir ve tanımlanır.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
9. Gereksinim
Gereksinim Türleri
Çözüm Gereksinimleri (Solution Requirements)
İş ve Paydaş Gereksinimlerini karşılayacak çözümde bulunması gereken özellikleri içerir,
Gereksinim Analizi bilgi alanı süreci kapsamında geliştirilir ve tanımlanır.
Fonksiyonel Gereksinimler
Çözümün yönetmesi gereken davranış, operasyon ve bilgileri içerir ve çözümde bulunması gereken yetenekleri
tanımlar.
Fonksiyonel Olmayan Gereksinimler
Çözümün doğrudan davranışsal veya fonksiyonel özellikleri ile ilgili olmayan ve uygulandığı ortamda çözümün verimli
ve kaliteli yönetilebilmesi için ihtiyaç duyulan yeteneklerdir.
Aynı zamanda kalite ve tamamlayıcı gereksinimler olarak da bilinirler.
Bu gereksinimler kapasite, hız, güvenlik ve kullanılabilirlik ile ilgili ihtiyaçları içerebilir.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
10. Gereksinim
Gereksinim Türleri
Geçiş Gereksinimleri (Transition Requirements)
Kurumun mevcut durumundan yeni durumuna geçişi için çözümde bulunması gereken yetenekleri içerir,
Geçişin tamamlanması ile bu yeteneklerin tekrar kullanılması gerekmeyecektir,
Doğası gereği geçicidir ve diğer gereksinim tiplerinden farklıdır.
Mevcut ve hedef çözümler tanımlanmadan Geçiş Gereksinimleri tanımlanamamaktadır.
Genellikle mevcut çözümden veri dönüşümü, yetkinlik açıklarının tespiti ve hedeflenen duruma geçiş için gereken diğer
değişiklikleri içermektedir.
Çözüm Değerlendirme ve Onay bilgi alanı süreci kapsamında geliştirilir ve tanımlanır.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
11. Gereksinim
Gereksinimlerin Olgunlaşması
Proje ilerledikçe Gereksinimler de değişir ve detaylanır.
Bir avuç bilgi ile başlayan gereksinimler analiz edildikçe detay gereksinimler ortaya çıkar ve anlamlı gereksinimlere
dönüşür.
Analiz edilmiş gereksinimler kilit paydaşlar tarafından gözden geçirilir ve onaylanır.
Gözden geçirilmiş ve onaylanmış gereksinimler çözüm geliştirmek üzere bir temel oluşturur.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
12. Gereksinim
Gereksinim Statüleri
Gereksinim Statüsü Açıklama
Atanmış
(Allocated)
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
Bir çözüm veya çözüm bileşeni ile ilişkilendirilmiş
gereksinimdir.
Analiz Edilmiş
(Analyzed)
Özellikleri belirlenmiş ve modellenmiş gereksinimdir.
Onaylanmış
(Approved)
Paydaşlar tarafından gözden geçirilmiş ve onaylanmış
gereksinimlerdir.
İletişilmiş
(Communicated)
Paydaşlar ile paylaşılmış ve paydaşlar tarafından anlaşılmış
gereksinimlerdir.
Sürdürülebilir Kıllınmış ve Tekrar Kullanılabilir
(Maintained & Reusable)
Kurum açısından uzun vadeli veya ileri tarihli bir kullanıma
uygun hale getirilmiş gereksinimlerdir.
Önceliklendirilmiş
(Prioritized)
Organizasyon ve Paydaşlar açısından önemine göre öncelik
ve önem derecesi belirlenmiş gereksinimlerdir.
13. Gereksinim
Gereksinim Statüleri
Gereksinim Statüsü Açıklama
İfade Edilmiş
(Stated)
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
Gereksinim Toplama faaliyetleri sırasında Paydaşlar
tarafından ifade edilmiş ihtiyaçlardır.
İfade Edilmiş, Teyit Edilmiş
(Stated, Confirmed)
İş Analisti tarafından Paydaş İhtiyacının ve İş İhtiyacı
ilişkisinin teyit edildiği gereksinimlerdir.
İfade Edilmiş, Teyit Edilmemiş
(Stated, Unconfirmed)
Gereksinimlerin, İş Analistleri tarafından Paydaş İhtiyaçlarının
anlaşıldığı şeklidir.
İzlenmiş
(Traced)
Çözüm kapsamı dahilinde diğer gereksinimler ile ilişkileri
tespit edilmiş ve tanımlanmış gereksinimlerdir.
Geçerliliği Kontrol Edilmiş
(Validated)
Paydaşlara katma değer oluşturduğu tespit edilmiş, çözüm
kapsamı dahilinde olan ve İş hedefleri ile uyumlu
gereksinimlerdir.
Doğrulanmış
(Verified)
Kontrol edilmiş ve çalışmalara devam edilebilmesi için yeterli
kaliteye sahip gereksinimlerdir.
14. Bölüm 3:
Gereksinim Toplama
Gereksinim Toplama Bilgi Alanı ile ilgili Genel Bilgiler
Gereksinim Toplama Girdi/Çıktı Diyagramı
Gereksinim Toplama Faaliyetleri için Hazırlık
Gereksinim Toplama Faaliyetlerinin Yerine Getirilmesi
Gereksinim Toplama Faaliyet Sonuçlarının Dokümante Edilmesi
Gereksinim Toplama Faaliyet Sonuçlarının Teyit Edilmesi
Gereksinim Toplama İş Analizi Teknikleri
Gereksinim Toplama Sürecinde Yapılan 8 Hata
15. Gereksinim Toplama (Elicitation)
Genel Bilgiler
Gereksinim Toplama
• Gereksinim Toplama görevleri, Gereksinimlerin Çözümün geliştirilmesi için baz oluşturması nedeniyle İş
Analizi süreçlerinde kilit öneme sahiptir.
• İş ihtiyaçlarını karşılayan bir çözüm tasarlanabilmesi için gereksinimlerin tamam (complete), açık (clear),
doğru (correct) ve tutarlı (consistent) olması gerekmektedir.
• Sürecin başarısı Paydaş Katılımının sağlanması ile mümkündür.
• Gereksinim Toplama, İş, Paydaş, Çözüm ve Geçiş Gereksinimlerini tanımlamak için kullanılır. Bu
nedenle de bir Proje döngüsü boyunca tekrar edilen bir süreçtir.
• Gereksinim Toplama sürecinin doğru yönetilebilmesi için İş Analistinin bu görevleri yerine getirebilmek
için duruma uygun kullanılabilecek teknikleri bilmesi, duruma göre en uygun tekniği seçebilmesi ve her
bir tekniğin gerektirdiği hazırlık, uygulama ve tamamlama görevleri hakkında bilgi sahibi olması
gerekmektedir.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
16. Gereksinim Toplama (Elicitation)
Genel Bilgiler
Gereksinim Toplama
• Gereksinim Toplama için kullanılabilecek teknikler, İş Alanı, Kurum Kültürü ve Çevresi, İş Analistinin
Yetkinlikleri ve Gereksinim Teslimatları gibi faktörlere bağlıdır.
• Gereksinim Toplama çıktıları kullanılan tekniğe göre değişmektedir. Örneğin bir mülakat tekniği
kullanılması durumunda mülakat notları, anket tekniği kullanılması durumunda anket cevapları vb.
• Analiz çalışmalarının başlayabilmesi için yeterli düzeyde bilginin toplanmış olması gerekmektedir. Eksik,
tamamlanmamış veya hatalı gereksinimler analiz faaliyetleri sırasında ek gereksinim toplama faaliyetleri
kapsamında tamamlanmalıdır.
• Gereksinim Toplama faaliyetlerinin performansı “İş Analizi Planlama ve İzleme” bilgi alanı çıktılarından
olan “İş Analizi Planı” ve “İş Analizi Performans Ölçütleri” ile izlenmeli ve yönetilmelidir.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
17. Gereksinim Toplama (Elicitation)
Girdi / Çıktı Diyagramı
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
Görevler
1. Gereksinim
Toplama Faaliyetleri
İçin Hazırlık
3. Gereksinim
Toplama Sonuçlarının
Dokümante Edilmesi
2. Gereksinim
Toplama
Faaliyetlerinin Yerine
Getirilmesi
4. Gereksinim
Toplama Faaliyet
Sonuçlarının Teyit
Edilmesi
İş
Planı
İş İhtiyacı
Gereksinim
Yönetim Planı
Çözüm
Kapsamı
Kurumsal
Süreç Varlıkları
Paydaş Listesi,
Rolleri,
Sorumlulukları
2. Gereksinim
Toplama
Faaliyet
Sonuçları
1. Planlanmış
Kaynaklar
3. & 4. Paydaş
Çekinceleri
1. Destek
Materyal
Girdiler
Çıktılar
18. Gereksinim Toplama (Elicitation)
Gereksinim Toplama Faaliyetleri için Hazırlık
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
1. Gereksinim
Toplama Faaliyetleri
İçin Hazırlık
İş
Planı
İş İhtiyacı
Çözüm
Kapsamı
Paydaş Listesi,
Rolleri,
Sorumlulukları
1. Planlanmış
Kaynaklar
1. Destek
Materyal
Çıktılar
2. Gereksinim
Toplama
Faaliyetlerinin Yerine
Getirilmesi
İşletme (Girişim)
Analizi
İş Planının
Tanımlanması
İşletme (Girişim)
Analizi
İş İhtiyacının
Tanımlanması
İşletme (Girişim)
Analizi
Çözüm Kapsamının
Tanımlanması
İş Analizi Planlama
ve İzleme
Paydaş Analizi
Gerçekleştirilmesi
19. Gereksinim Toplama (Elicitation)
Gereksinim Toplama Faaliyetleri için Hazırlık
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
Teknikler
Beyin Fırtınası
Çalışması
Doküman Analizi
Odak Grubu
Çalışması
Bağlantı Analizi
Mülakat
Gözlem
Prototip Çalışması
Gereksinim Atölye
Çalışması
Açık / Kapalı Uçlu
Anket Çalışması
Paydaşlar
Tüm Paydaşlar
Proje Yöneticisi
• Bu görevi gerçekleştirmedeki amaç, Gereksinim Toplama Faaliyetlerinin
yerine getirilmesi için ihtiyaç duyulan tüm kaynakların organize edilmesi
ve planlanmasıdır.
• Seçilen Gereksinim Toplama tekniğinin kapsamı belirlenir ve ihtiyaç
duyulan destek materyal toplanır.
• Tüm kaynaklar (insan, araç-gereç, tesis) planlanır.
• Taraflar plan ile ilgili olarak bilgilendirilir.
• Olay bazlı gereksinim toplama faaliyetleri (beyin fırtınası çalışması, odak
grubu çalışması, mülakat, gözlem, prototip çalışması, gereksinim
toplama atölye çalışması) için temel kuralların belirlenmiş olması
gerekmektedir.
• Gereksinim Toplama Faaliyetleri sırasında yapılacak geribildirimlerin
sıklığı ve şekli ile ilgili olarak Paydaşlar ile mutabık kalınmalıdır.
• Gereksinim Toplama Faaliyet sonuçlarının teyit edilmesi ile ilgili süreç
konusunda Paydaşlar ile mutabık kalınmalıdır.
20. Gereksinim Toplama (Elicitation)
Gereksinim Toplama Faaliyetlerinin Yerine Getirilmesi
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
2. Gereksinim
Toplama
Faaliyetlerinin Yerine
Getirilmesi
İş
Planı
İş İhtiyacı
Çözüm
Kapsamı
Gereksinim
Yönetim Planı
2. Gereksinim
Toplama
Faaliyet
Sonuçları
Çıktılar
3. Gereksinim
Toplama Faaliyet
Sonuçlarının
Dokümante Edilmesi
İşletme (Girişim)
Analizi
İş Planının
Tanımlanması
İşletme (Girişim)
Analizi
İş İhtiyacının
Tanımlanması
İşletme (Girişim)
Analizi
Çözüm Kapsamının
Tanımlanması
İş Analizi Planlama
ve İzleme
Gereksinim Yönetim
Sürecinin Planlanması
1. Planlanmış
Kaynaklar
1. Destek
Materyal
Kurumsal
Süreç Varlıkları
21. Gereksinim Toplama (Elicitation)
Gereksinim Toplama Faaliyetlerinin Yerine Getirilmesi
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
Teknikler
Veri Sözlüğü*
Beyin Fırtınası
Çalışması
Doküman Analizi
Odak Grubu
Çalışması
Bağlantı Analizi
Mülakat
Gözlem
Prototip Çalışması
Gereksinim Atölye
Çalışması
Açık / Kapalı Uçlu
Anket Çalışması
Paydaşlar
Müşteri
Konu Alanı Uzmanları
Son Kullanıcı
Tedarikçi
Sponsor
Geliştirme Konu Alanı
Uzmanları
Operasyonel Destek
Proje Yöneticisi
Test Mühendisi
Düzenleyici
• Bu görevi gerçekleştirmedeki amaç, paydaşlar ile bir araya gelerek
ihtiyaçları ile ilgili gereksinimleri toplamaktır.
• Gereksinim toplarken kapsam kaymasına izin vermemek önemlidir.
Bunun için gereksinimlerin iş hedefleri ile ilişkilendirilmesi ve
gereksinimlerin kapsam dahiline alınıp alınmayacağının teyit edilmesi
önemlidir.
• Gereksinim toplarken gereksinim kaynağı, katma değeri ve önceliği
gibi özelliklerini belirlemek gereksinim yönetimi yaşam döngüsü
sürecinde fayda sağlayacaktır.
• Paydaş katılımının ve çalışma süresinin ölçümlenmesi sonraki
çalışmaların planlanması için girdi oluşturacaktır.
• Olay bazlı gereksinim toplama tekniklerinde gereksinimlerin toplanması
paydaşların bilgi seviyesine, katılım istekliliklerine ve grubun uzlaşma
becerisine bağlıdır.
• Tüm paydaşların gereksinim toplama faaliyetleri sırasında görüşlerini
ifade etmesi önemlidir.
22. Gereksinim Toplama (Elicitation)
Gereksinim Toplama Faaliyet Sonuçlarının Dokümante Edilmesi
3. Gereksinim
Toplama Faaliyet
Sonuçlarının
Dokümante Edilmesi 3.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
Gereksinimler
(ifade Edilmiş)
Çıktılar
4. Gereksinim
Toplama Faaliyet
Sonuçlarının Teyit
Edilmesi
2. Gereksinim
Toplama
Faaliyet
Sonuçları
3. Paydaş
Çekinceleri
4. Gereksinim
Toplama Faaliyet
Sonuçlarının Teyit
Edilmesi
İşletme (Girişim)
Analizi
İş İhtiyacının
Tanımlanması
Gereksinim Analizi
Gereksinimlerin
Önceliklendirilmesi
Çözüm Değ. & Onay
Geçiş
Gereksinimlerinin
Belirlenmesi
Gereksinim Analizi
Gereksinim Şartlarının
ve Modelinin
Belirlenmesi
İşletme (Girişim)
Analizi
İş Planının
Tanımlanması
Gereksinim Analizi
Varsayım ve Kısıtların
Tanımlanması
Çözüm Değ. & Onay
Org. Hazır
Bulunuşluğun
Değerlendirilmesi
23. Gereksinim Toplama (Elicitation)
Gereksinim Toplama Faaliyet Sonuçlarının Dokümante Edilmesi
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
Teknikler
Beyin Fırtınası
Çalışması
Doküman Analizi
Odak Grubu
Çalışması
Bağlantı Analizi
Mülakat
Gözlem
Problem İzleme
Prototip Çalışması
Gereksinim Atölye
Çalışması
Açık / Kapalı Uçlu
Anket Çalışması
Paydaşlar
İş Analisti
• Bu görevi gerçekleştirmedeki amaç, paydaşlar tarafından verilen
bilgilerin analizler sırasında kullanılmak üzere kayda geçirilmesidir.
• Dokümantasyon farklı şekillerde gerçekleştirilebilir;
• Çıktıları tanımlayan yazılı dokümanlar, örneğin toplantı notu,
• Görsel ve ses kayıtları,
• Yazı tahtası notları.
• Seçilen gereksinim toplama tekniği ve “İş Analizi Planı”nda belirlenen
“İş Analizi Yaklaşımı” hazırlanması gereken dokümantasyonları
belirleyecektir.
24. Gereksinim Toplama (Elicitation)
Gereksinim Toplama Faaliyet Sonuçlarının Teyit Edilmesi
4. Gereksinim
Toplama Faaliyet
Sonuçlarının Teyit
Edilmesi 4.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
Gereksinimler
(ifade Edilmiş,
Teyit Edilmiş)
Çıktılar
3.
Gereksinimler
(ifade Edilmiş)
4. Paydaş
Çekinceleri
(Teyit Edilmiş)
İşletme (Girişim)
Analizi
İş İhtiyacının
Tanımlanması
Gereksinim Analizi
Gereksinimlerin
Önceliklendirilmesi
Çözüm Değ. & Onay
Geçiş
Gereksinimlerinin
Belirlenmesi
Gereksinim Analizi
Gereksinim Şartlarının
ve Modelinin
Belirlenmesi
İşletme (Girişim)
Analizi
İş Planının
Tanımlanması
Gereksinim Analizi
Varsayım ve Kısıtların
Tanımlanması
Çözüm Değ. & Onay
Org. Hazır
Bulunuşluğun
Değerlendirilmesi
3. Paydaş
Çekinceleri
25. Gereksinim Toplama (Elicitation)
Gereksinim Toplama Faaliyet Sonuçlarının Teyit Edilmesi
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
Teknikler
Mülakat
Gözlem
Paydaşlar
Tüm Paydaşlar
• Bu görevi gerçekleştirmedeki amaç, paydaşlar tarafından ifade edilen
gereksinimlerin paydaşların iş hedefleri (problemi) ve paydaş ihtiyaçları
ile uyumlu olduğunu teyit etmektir.
26. Gereksinim Toplama (Elicitation)
İş Analizi Teknikleri
Avantajları
Kısa sürede çokca fikir toplanmasına olanak sağlar.
Yargılama içermeyen ortamlar yaratıcı düşünceyi tetikler.
Gereksinim Toplama Atölye Çalışması sırasında
paydaşlar arasında oluşan tansiyonu düşürmek için
etkilidir.
Veri Sözlüğü (Data Dictionary and Glossary)
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
Dezavantajları
Paydaşların yaratıcılığına ve katılım istekliliğine bağımlıdır.
Paydaşlar çalışma sırasında ortaya atılan fikirleri
tartışmayacakları konusunda mutabık olmalıdır.
Beyin Fırtınası (Brainstorming)
Avantajları
Paydaşların ortak terminoloji oluşturmasını ve
kullanmasını sağlar.
Dezavantajları
27. Gereksinim Toplama (Elicitation)
İş Analizi Teknikleri
Doküman Analizi (Document Analysis)
Avantajları
Sıfırdan başlamayı önler.
Mevcut materyalin kontrol edilmesi gereksinim tespitini
veya gereksinimlerin teyit edilmesini sağlar.
Diğer gereksinim toplama tekniklerinden elde edilen
verileri kontrol etme olanağı sunar.
Bağlantı Analizi (Interface Analysis)
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
Dezavantajları
Sadece mevcut durum ile sınırlıdır.
Mevcut dokümantasyon güncel veya geçerli olmayabilir.
Kullanılabilir dokümantasyonun bulunması ve incelenmesi
süreci zaman alabilir.
Avantajları
Bağlantıların erken tespiti daha sağlıklı planlama
yapılmasını destekler.
Dezavantajları
Sadece bağlantılar analiz edildiğinde çözüm ile ilgili diğer
konularda veri sunmaz.
28. Gereksinim Toplama (Elicitation)
İş Analizi Teknikleri
Odak Grubu Çalışması (Focus Group)
Avantajları
Aynı sayıdaki paydaşlar ile yapılacak mülakatlara göre
daha kısa süre ve maliyet ile gereksinimlerin
toplanmasına olanak sağlar.
Paydaşların davranış, tecrübe ve tercihleri ile ilgili
bilgilerin öğrenilmesini sağlar.
Aktif tartışma ve farklı sorular sorma imkanı katılımcıların
farklı görüşler ile kendi görüşlerini karşılaştırabilecekleri
bir ortam oluşturur.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
Dezavantajları
Grup çalışması olması, katılımcıların güven duyma sıkıntısı
çekmesine veya özel veya kişisel konuları tartışmaktan
sakınmasına neden olabilir.
Toplanan bilgi katılımcıların mevcut davranışları ile uyumlu
olmayabilir.
Grup fazla homojen olursa alınan cevaplar tüm gereksinimleri
yansıtmayabilir.
Grup etkileşimini ve tartışmasını yönetmek için yetkin bir
toplantı yöneticisi gerekmektedir.
Tüm katılımcıların zamanına uygun çalışma planı oluşturulması
zor olabilir.
Yeni veya değişen bir ürün/hizmet ile ilgili gereksinimleri
toplamak için uygun teknik değildir.
29. Gereksinim Toplama (Elicitation)
İş Analizi Teknikleri
Mülakat (Interview)
Avantajları
Katılımı destekler ve dostça bir ilişki oluşmasını sağlar.
Farklı durumlarda kullanılabilecek basit ve doğrudan bir
tekniktir.
Taraflar arasında tam bir tartışma ortamı sağlar, soru ve
cevaplara açıklama getirilmesini destekler.
Sözlü olmayan davranışların gözlemlenmesini sağlar.
Ek soruların sorulmasını ve cevapların anlaşıldığını teyit
edilmesini destekler.
Önceden belirlenmiş hedefler ile belirlenen zaman diliminde
konu üzerine odaklanılmasını sağlar.
Grup tekniklerinde ifade edilemeyen kişisel görüşlerin
aktarımını destekler.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
Dezavantajları
Paydaşlar arasında mutabakat gereken durumlar için uygun değildir.
Paydaşların yüksek düzeyde iş birliği ve katılımını gerektirir.
Verimli mülakatlar gerçekleştirilebilmesi için eğitim zorunludur.
Ek soruların sayısı mülakat yapan kişinin iş bilgisine bağlıdır.
Mülakat verilerinin çözümlenmesi ve analizi karışık ve maliyetlidir.
Mülakat sırasında konuların aydınlatılma seviyesine bağlı olarak,
sonuçların dokümante edilmesi mülakatı gerçekleştiren kişiye
bağımlıdır.
Mülakat çalışmasını mülakat yapılan kişinin yönetme risk vardır.
30. Gereksinim Toplama (Elicitation)
İş Analizi Teknikleri
Avantajları
İş ile ilgili mevcut süreçlerde gerçekci ve pratik bilgi
edinilmesini destekler.
Dokümante edilmemiş süreçler ile ilgili bilgi edinilmesini
sağlar.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
Dezavantajları
Sadece mevcut süreçler için kullanılabilir.
Zaman alıcı olabilir.
Gözlemlenen kişiyi rahatsız edici olabilir.
Gözlem sırasında istisnai veya kritilk durumlar ile
karşılaşılmayabilir.
Yüksek seviyede bilgi birikimi gerektiren veya kolay gözlem
yapılamayan durumlar için uygun olmayabilir.
Gözlem (Observation)
31. Gereksinim Toplama (Elicitation)
İş Analizi Teknikleri
Problem Takibi (Problem Trackling)
Avantajları
Problem takibi risklerin takibi ve çözümü için organize
metot sunar. Paydaşlar arasında problemlerin iletişimi için
zemin hazırlar ve problem çözümüne kadar risk üzerine
odaklanılmasını sağlar.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
Dezavantajları
Problemlerin önceliklendirilmediği, takım üyelerinin düzenli
gözden geçirme toplantılarına katılamadığı veya sıkı teslimat
tarihlerinin bulunduğu durumlarda kullanılması zor bir tekniktir.
32. Gereksinim Toplama (Elicitation)
İş Analizi Teknikleri
Prototip Çalışması (Prototyping)
Avantajları
Görsel olarak ihtiyaçlarını ifade etmeyi tercih eden
kullanıcıların gereksinimlerini toplamakta faydalıdır.
Kullanıcılar ile erken etkileşim sağlanmasını ve
geribildirim alınmasını destekler.
Kullan-At (throw-away) prototipler gereksinimler ile ilgili
süreç, veri ve iş kurallarının tespit edilmesi için ucuz bir
teknik sağlar.
Dikey (vertical) prototipler mevcut çözüm teknolojisi ile
yapılabilecekleri belirlemede faydalıdır ve kapasite
açıklarının belirlenmesine olanak sağlar.
Fonksiyonel (evolutionary/functional) prototipler geliştirme
konu alanı uzmanlarının kullanıcıların ihtiyaçlarını
öğrenmelerini kolaylaştırır.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
Dezavantajları
Hedeflenen yapının karmaşıklık düzeyine bağlı olarak prototip
çalışmaları zaman alıcı olabilir.
Prototip çalışmaları kapsamında çözüm teknolojisi ile ilgili
varsayımlarda bulunulması gerekmektedir.
Kullanıcıların çözüm ile ilgili olarak zaman, performans,
kullanılabilirlik ile ilgili gerçekci olmayan beklentiler içerisine
girmesine neden olabilir.
Kullanıcılar gereksinimler yerine tasarım üzerine odaklanabilir.
33. Gereksinim Toplama (Elicitation)
İş Analizi Teknikleri
Gereksinim Toplama Atölye Çalışmaları (Workshops)
Avantajları
Kısa sürede gereksinim toplanmasına olanak sağlayabilir.
Paydaşların iş birliği yapmasını, karar vermesini ve
gereksinimler ile mutabakata varmasını destekler.
Mülakatlara göre maliyet avantajı vardır.
Gereksinimler ile ilgili geri bildirimler anında alınır.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
Dezavantajları
Paydaşların katılımını planlamak zor olabilir.
Çalışmanın başarısı çalışma yöneticisinin yetkinliklerine ve
katılımcıların bilgi düzeylerine bağımlıdır.
Fazla katılımcının bulunduğu çalışmaların ilerlemesi yavaş
olabilir.
34. Gereksinim Toplama (Elicitation)
İş Analizi Teknikleri
Anket Çalışmaları (Survey/Questionnaire)
Avantajları
Kapalı uçlu sorular kullanılması istatistiksel analiz için
gerekli sayısal verileri sağlar.
Açık uçlu sorular kullanılması diğer gereksinim toplama
teknikleri ile kolayca elde edilemeyecek fikir ve görüşlerin
toplanmasına olanak sağlar.
Katılımcıların fazla zamanını almamaktadır.
Aynı lokasyonda bulunmayan paydaşlardan bilgi toplamak
için faydalıdır.
Çok sayıda görüş alınmasını destekler.
Hızlı ve göreceli ucuz olarak yönetilebilir.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
Dezavantajları
Açık uçlu sorular sorulması daha fazla analiz yapılmasını
gerektirir.
Örneklem seçilmesine karar verilmesi durumunda istatistiksel
yöntemler ile ilgili bilgi sahibi olunmasını gerektirir.
Bazı sorular boş bırakılabilir veya yanlış yanıtlanabilir.
Ek sorular veya anket çalışmaları yapılması ihtiyacını
oluşturabilir.
Mevcut davranışlar ile ilgili bilgi toplanması için uygun değildir.
Anketlere yanıt verme yüzdesi düşük olabilir.
35. Gereksinim Toplama (Elicitation)
Gereksinim Toplama Sürecinde Yapılan 8 Hata
1 Yetersiz Paydaş Analizi
2
3
Gereksinimlerin uygun dille ifade edilmemesi
Gereksinimler tamamlanmadan çözüme odaklanmak
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
36. Gereksinim Toplama (Elicitation)
Gereksinim Toplama Sürecinde Yapılan 8 Hata
4 Gereksinim Toplama faaliyetlerinin yönetilmemesi
5
6
Paydaşlar ile güven tesis etmemek
Gereksinimler üzerinde ortak bir anlama oluşmadan
Gereksinim Onayı almak
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
37. Gereksinim Toplama (Elicitation)
Gereksinim Toplama Sürecinde Yapılan 8 Hata
Paydaşlar ile paylaşabilmek için Gereksinimlerin
tam ve eksiksiz olması gerektiğine inanmak
7
8 Şablonların körü körüne kullanılması
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
38. Bölüm 4:
CBAP® - CCBA®
Sertifikasyon Sınavı Soru
Örnekleri
39. CBAP® - CCBA® Sertifikasyon Sınavı Soru Örnekleri
Soru 1
Soru : Hangi Gereksinim Toplama tekniği çok katılımcılı (20’den fazla) paydaş grupları için EN UYGUN tekniktir?
A. Anket.
B. Gereksinim Toplama Atölye Çalışması.
C. Odak Grubu.
D. Bağlantı Analizi.
Cevap : A. Gereksinim Toplama Atölye Çalışmaları tüm paydaşların katılımını gerektirmeleri nedeniyle 20’den fazla
katılımcının olduğu çalışmalara uygun değildir. Odak Grubu çalışmaları genellikle 6-12 katılımcıdan oluşmaktadır. Arayüz
analizi bir gereksinim toplama tekniği değildir. Çok katılımcılı gereksinim toplama faaliyetlerinde kullanılabilecek en uygun
teknik açık veya kapalı uçlu anketlerdir.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
40. CBAP® - CCBA® Sertifikasyon Sınavı Soru Örnekleri
Soru 2
Soru : Hangi gereksinim toplama tekniğinde paydaş ile yapılacak çalışma öncesinde, sorulacak sorular için hazırlık
yapılmasını gerektirir?
A. Anket.
B. Gereksinim Toplama Atölye Çalışması.
C. Mülakat.
D. Gözlem.
Cevap : C. Mülakat bir paydaş ile yapılan gereksinim toplama çalışmasıdır. Paydaş zamanının verimli kullanımı için mülakat
öncesinde sorulacak soruların hazırlanmasını gerekir. Paydaş sorulara cevap verdikçe İş Analisti gereksinimleri netleştirmek
için ek sorular sorubilir veya sormayı planladığı soruları değiştirebilir.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
41. CBAP® - CCBA® Sertifikasyon Sınavı Soru Örnekleri
Soru 3
Soru : Bir projenin başlangıç aşamasında veya bir iş ile ilgili bilgi edinmek için kullanılabilecek en iyi teknik
aşağıdaki seçeneklerden hangisinde verilmiştir?
A. Gözlem ve Bağlantı Analizi.
B. Mülakat ve Gereksinim Toplama Atölye Çalışmaları.
C. Açık ve Kapalı Uçlu Anketler.
D. Gözlem ve Doküman Analizi.
Cevap : D. Gözlem ve doküman analizi teknikleri paydaşların zamanını fazla almadan faydalı bilgiler toplanmasına olanak
sağlar. Gözlem, İş Analistine işi öğrenmenin yanında süreçte yapılabilecek iyileştirmeleri tespit edebilmesi için fırsat sunar.
Doküman analizi mevcut iş uygulamalarının (yıllık rapor, operasyonel süreçler, sektörel yayınlar), bilgi sistemlerinin (sistem
dokümanları, kullanıcı el kitapları, sistemin kendisi) ve rekabet analizlerinin araştırılmasını ve incelenmesini içerir.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
42. CBAP® - CCBA® Sertifikasyon Sınavı Soru Örnekleri
Soru 4
Soru : Paydaşların ne istediğini bilmediğini düşündüğünüzde alabileceğiniz en iyi aksiyon aşağıdaki seçeneklerden
hangisinde verilmiştir?
A. İşi kendiniz öğrenir ve paydaşa önerilerde bulunursunuz.
B. Proje Yöneticisinden başka bir paydaş atanmasını istersiniz.
C. Açık fikirli olur, iş hedefleri ve olası çözümleri üzerinde tartışırsınız.
D. Müşteriye gereksinimlerini netleştirdiğinde bilgi vermesini söylersiniz.
Cevap : C. İyi bir iş analisti paydaşlar ile iş hedeflerini tartışır ve gereksinimleri netleştirmeye çalışır. Diğer taraftan çözüm
ekibi ile çalışıp gereksinimleri karşılayan verimli bir çözüm oluşturmaya çalışır.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
43. CBAP® - CCBA® Sertifikasyon Sınavı Soru Örnekleri
Soru 5
Soru : İş Analistinin bir paydaştan gereksinim toplarken yapabileceği en iyi faaliyet aşağıdaki seçeneklerden
hangisinde verilmiştir?
A. İş ihtiyacı konusunda paydaş ile mutabık kalmak.
B. Paydaşı anladığından emin olmak için gereksinimi anladığı şekilde ifade etmek.
C. Paydaşı duyduğundan emin olmak için gereksinimi verildiği şekilde tekrarlamak.
D. Gereksinimleri not almak.
Cevap : B. Gereksinim Toplama faaliyetleri sırasında en önem verilmesi gereken unsur gereksinimlerin anlaşılmasıdır.
İletişimin doğru gerçekleştiğini kontrol etmenin en sağlıklı yolu, anladığımızı kendi sözcüklerimiz ile ifade edip, karşımızdaki
kişiden teyit istemektir.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
44. CBAP® - CCBA® Sertifikasyon Sınavı Soru Örnekleri
Soru 6
Soru : Gereksinim Toplama bilgi alanındaki görevler sıra ile gerçekleştirilmelidir. Aşağıdaki seçeneklerden
hangisinde görevler doğru sıra ile verilmiştir?
A. Hazırlık, Yerine Getirilmesi, Dokümante Edilmesi, Teyit Edilmesi.
B. Yerine Getirilmesi, Hazırlık, Dokümante Edilmesi, Teyit Edilmesi.
C. Dokümante Edilmesi, Hazırlık, Yerine Getirilmesi, Teyit Edilmesi.
D. Hazırlık, Dokümante Edilmesi, Yerine Getirilmesi, Teyit Edilmesi.
Cevap : A. Gereksinim Toplama bilgi alanı sürecinin başarısı görevlerin sırası ile yerine getirilmesi ile mümkündür. Sıralama
mantıklı ve hatırlanması kolaydır. Bir projede bu bilgi alanı sürecinin ve görevlerin tekrarlanabileceği unutulmamalıdır.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
45. CBAP® - CCBA® Sertifikasyon Sınavı Soru Örnekleri
Soru 7
Soru : Bir odak grubu çalışması için katılımcı seçerken homojen bir grup oluşturmanın avantajı aşağıdaki
seçeneklerden hangisinde doğru verilmiştir?
A. Katılımcılar farklı tecrübelere sahip olacaktır.
B. Katılımcıların farklı bakış açıları olacaktır.
C. Katılımcılar rahat olacak ve paylaşıma açık olacaktır.
D. Katılımcılar ürün veya hizmetin mevcut kullanıcıları olacaktır.
Cevap : C. Farklı tecrübeler ve bakış açıları heterojen grupların avantajıdır. Odaklı grubu katılımcıları bir ürün veya hizmetin
kullanıcıları olmak zorunda değildir. Çoğunlukla odak grubu çalışmaları homojen gruplardan oluşturulmakta olup, katılımcılar
rahat bir iletişim içerisinde bulunmaktadır. Bu yapısı ile homojen gruplar gereksinimler ile ilgili oluşturulan fikirleri tartıştıktan
sonra mutabakata varabilmektedir.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama
46. CBAP® - CCBA® Sertifikasyon Sınavı Soru Örnekleri
Soru 8
Soru : Aşağıdaki seçeneklerde verilen tekniklerden hangisi olay bazlı gereksinim toplama tekniklerinden biri
değildir?
A. Mülakat.
B. Anket.
C. Gereksinim Toplama Atölye Çalışması.
D. Gözlem.
Cevap : B. Olay bazlı gereksinim toplama teknikleri paydaşlar ile doğrudan etkileşim içerisinde bulunmasını gerektirir. Anket,
paydaşlar ile doğrudan etkileşim içerisinde bulunulmayan bir gereksinim toplama tekniğidir.
IIBA® Metodolojisi ile Gereksinim Toplama