1. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ &16-32
&16-18 Στο απόςπαςμα αυτό ο Ξενοφϊν αφθγείται ζνα ςθμαντικό γεγονόσ: τθν καταςτροφι
του ακθναϊκοφ ςτόλου ςτουσ Αιγόσ ποταμοφσ του Ελλθςπόντου που ςφράγιςε το τζλοσ του
Ρελοποννθςιακοφ πολζμου. Ρροςδιορίηει με ςαφινεια τισ ςυνκικεσ κάτω από τισ οποίεσ ζγινε
θ καταςτροφι. Ο αναγνϊςτθσ πρζπει να ζχει εποπτεία του χϊρου και του χρόνου αλλά και των
αιτίων, που προκάλεςαν "το γεγονόσ. Σ αυτό βοθκοφν 1) οι επιρρθματικοί προςδιοριςμοί,
κυρίωσ εμπρόκετοι 2) το αναπτυγμζνο ςφςτθμα των δευτερευουςϊν προτάςεων και των
μετοχϊν, 3) το λεξιλόγιο. Η αφιγθςθ μοιράηεται ανάμεςα ςτουσ δφο πρωταγωνιςτζσ, τουσ
Ακθναίουσ και τουσ Λακεδαιμονίουσ. Κυρίαρχθ προςωπικότθτα είναι ο Λφςανδροσ.
Πλο το κείμενο δζνεται με τον ςφνδεςμο δζ (χριςθ μεταβατική όχι αντιθετική), ο οποίοσ ςε
κάκε περίπτωςθ παρουςιάηει ζνα νζο βιμα ςτθ ςυνζχεια του λόγου.
&16-20 Οι αρχικζσ κινιςεισ των αντιπάλων ( 1 6 - 1 8 ) δίνονται κυρίωσ ςε χρόνο παρατατικό:
παίρνουν ζτςι εφροσ, διάρκεια. Πταν όμωσ οι δφο ςτόλοι πλθςιάηουν (20 κεξ.) θ αφιγθςθ
γίνεται ςε αόριςτο! οι αντίπαλοι επιςπεφδουν τθ ςφγκρουςθ τουσ. Η κατάλθψθ τθσ Λαμψάκου
(19) δίνεται με ηωθρότθτα ςε ιςτορικό ενεςτώτα («αίροχςι κατά κράτοσ»).
&25 Σ' αυτι τθν παράγραφο φαίνεται χαρακτθριςτικά πόςο βοθκοφν οι μετοχζσ για να δοκεί
-πζρα απο τθ ςαφινεια και το βάκοσ των ενεργειϊν: ο Ξενοφϊν οργανϊνει τον λόγο του
ζτςι] ϊςτε να ζχει τθ μεγαλφτερθ δυνατι ςαφινεια και ςυντομία. Το δεδομζνα ςτα οποία
ςτθρίηει ο Αλκιβιάδθ: τισ απόψεισ του και τισ ςυμβουλζσ του (ουκ ζν καλφ εφη..., παρήνει, εφη )
δθλϊνονται με μετοχζσ: κατιδων... όρμοχντασ...μετιόντασ...ζχοντασ). Η απεγνωςμζνθ
προςπάκειά του να πείςει τουσ Ακθναίουσ ςτρατθγοφσ να αλλάξουν λιμάνι δθλϊνεται και με
τθ χριςθ του Ραρατατικοφ (παρήνει) και κυρίωσ με τθν ξαφνικι χρθςιμοποίθςθ του ηωντανοφ
ευκζοσ: λόγου (ου όντεσ ναυμαχήςετε, εφη, όταν βοφληςθε )ςτον οποίο περικλείεται και το
βαςικό του επιχείρθμα.
.
&30-32 Εδϊ ο Ξενοφϊν χρθςιμοποιεί ςφντομεσ περιόδουσ (θ ςφνδεςθ με τον μεταβατικό δε )
και φωτίηει εντυπωςιακζσ λεπτομζρειεσ των δραματικϊν γεγονότων.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. & 1-4
§ 1 - 2 Μετά τθ ςυντριπτικι ιττα των Ακθναίων, κυρίαρχοσ τθσ πολι τικισ
κατάςταςθσ είναι ο Λφςανδροσ. Στόχοσ του είναι θ κατά λθψθ τθσ Ακινασ. Δε
βιάηεται όμωσ («επλει επί τό Βυηάντιον και Καλχθδόνα», §1, ςτθν είςοδο του
Βοςπόρου). Οι κινιςεισ του καταγράφονται ςτον παρατατικό (§1 -2)' επειδι
όμωσ δεν είναι απλϊ σ ςτρατιωτικζσ αλλά ζχουν και πολιτικι ςκοπιμότθ τα,
εντάςςονται ς' ζνα πλαίςιο άλλων ενεργειϊν και κινιςεων αυτό το πλαίςιο
ςυνκζτουν οι δευτερεφοντεσ όροι, και κυρίωσ οι επιρρθματικζσ μετοχζσ (2).
& 3 Η καταγραφι των αντιδράςεων ςτο ςτρατόπεδο των θττθμζνων μζςα ςτθν
πολιορκθμζνθ Ακινα, γίνεται με ανάλογθ τεχνικι όπωσ ςτισ 1-2. Η αναγγελία τθσ
ςυμφοράσ, οι πρϊτεσ εντυπϊςεισ δίνονται με «κινθματογραφικό» τρόπο, ςε χρόνο
παρατατικό και ςε μετοχζσ ενεςτϊτα. Οι μετοχζσ και εδϊ προςδιορίηουν και δίνουν το
βάκοσ τθσ πρϊτθσ αντίδραςθσ.
& 4 Τθν επόμενθ μζρα όμωσ, ςυγκαλείται θ Εκκλθςία του Διμου και παίρνει ζκτακτα μζτρα.
Μετά τισ πρϊτεσ εντυπϊςεισ οι Ακθναίοι ςυνζρχονται και δραςτθριοποιοφνται. Η χριςθ
1

2. των απαρεμφάτων, με το πολυςφνδετο «εδοξε... άποχϊςαι... καί εφτρεπίηειν, καί...
ζφιςτάναι, καί... παραςκευάηειν», που δθλϊνουν τισ αποφάςεισ τθσ Εκκλθςίασ, αποδίδουν
τθ δραςτθριότθτα μετά τθν απελπιςία και τον κρινο.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. & 16-23
&16 Η ευλυγιςία του λόγου φαίνεται ςε όλο το απόςπαςμα και χαρακτθριςτικά ςτθν &16
από το πλικοσ των ρθματικϊν τφπων. Οι μιςζσ περίπου λζξεισ τθσ παραγράφου (αν
εξαιρεκοφν άρκρα, ςφνδεςμοι και προκζςεισ) είναι ρθματικοί τφποι που δθλϊνουν τθ
δράςθ και τισ ενζργειεσ των πρωταγωνιςτϊν.
& 18 Σ' αυτιν τθν παράγραφο είναι χαρακτθριςτικι θ ελευκερία τθσ ελλθνικισ γλϊςςασ ωσ
προσ τθν τοποκζτθςθ των λζξεων μζςα ςε κάκε πρόταςθ. Το πλοφςιο κλιτικό ςφςτθμα τθσ
αρχαίασ ελλθνικισ διευκόλυνε αυτιν τθν ευλυγιςία.
& 20 Ο Ξενοφϊν ζχει αξιοποιιςει τισ δυνατότθτεσ που του παρζχει θ γλϊςςα, για να
ενςωματϊςει τουσ όρουσ του κειμζνου τθσ ςυνκικθσ μζςα ςτθν αφιγθςθ του ζτςι, ϊςτε να
διακρίνεται μια διαβάκμιςθ ανάμεςα ςτον βαςικό και ςτουσ κάπωσ δευτερεφοντεσ όρουσ.
Ο κφριοσ όροσ δθλϊνεται με ζνα απαρζμφατο (επε ςκαι), οι προκαταρκτικοί όροι με
τζςςερισ μετοχζσ (κακελόντασ, παραδόντασ, κακζντασ, νομίηοντασ).
& 1 6 - 2 3 Ολόκλθρο το απόςπαςμα κυριαρχείται από διπλωματικι/διαπραγματευτικι
δραςτθριότθτα. Τα ριματα που ςθμαίνουν εκφορά λόγου παίρνουν ποικίλεσ αποχρϊςεισ:
λζγω/όμολογϊ/άπαγγζλλω/κελεφω/ζρωτϊ/άποκρίνομαι/καλϊ/άντιλεγω/φθμί/προθγορϊ/
ςυνεπαινϊ.

3. Η ευλυγιςία του λόγου φαίνεται ςε όλο το απόςπαςμα και χαρακτηριςτικά ςτην
&16 από το πλήθοσ των ρηματικών τφπων. Οι μιςζσ περίπου λζξεισ τησ
παραγράφου (αν εξαιρεθοφν άρθρα, ςφνδεςμοι και προθζςεισ) είναι ρηματικοί
τφποι που δηλώνουν τη δράςη και τισ ενζργειεσ των πρωταγωνιςτών.

4. 4