การอ่านจับใจความสำคัญ

1. การอ่านจับใจความสาคัญ คือ การค้นหาสาระสาคัญของเรื่องหรือของหนังสือที่อ่าน ส่วนนั้นคือ ข้อความที่มี
สาระครอบคลุมข้อความอื่นๆ ในย่อหน้านั้นหรือเนื้อเรื่องทั้งหมด ข้อความตอนหนึ่งหรือเรื่องหนึ่งจะมีใจความ
สาคัญที่สุดเพียงหนึ่งเดียว ซึ่งใจความสาคัญก็คือสิ่งที่เป็นสาระสาคัญของเรื่องนั่นเอง
ข้อควรปฏิบัติในการอ่านจับใจความสาคัญ
๑. อ่านผ่านๆ โดยตลอด เพื่อให้รู้ว่าเรื่องที่อ่านเป็นเรื่องเกี่ยวกับอะไร มีใคร ทาอะไร ที่ไหน อย่างไร เมื่อไร
๒. อ่านให้รายละเอียดอีกครั้งหนึ่ง เพื่อทาความเข้าใจเรื่องที่อ่าน
๓. เขียนเรียบเรียงใจความสาคัญของเรื่องที่อ่านด้วยสานวนภาษาของตนเอง
๔. อ่านทบทวนเพื่อตรวจสอบความถูกต้องอีกครั้งหนึ่ง
การอ่านจับใจความสาคัญเรื่อง ค้างคาว
ค้างคาวเป็นสัตว์ที่ออกหากินในเวลากลางคืน มันสามารถบินผาดโผนฉวัดเฉวียนไปมาโดยไม่ต้องพึ่ง
สายตา มันอาศัยเสียงสะท้อนกลับของตัวมันเอง โดยค้างคาวจะส่งคลื่นสัณญาณพิเศษซึ่งสั้นและรวดเร็ว เมื่อสัณ
ญาณไปกระทบสิ่งกีดขวางด้านหน้าก็จะสะท้อนกลับเข้ามาทาให้รู้ว่ามี อะไรอยู่ด้านหน้า มันจะบินหลบเลี่ยงได้
แม้แต่สายโทรศัพท์ที่ระโยงระยางเป็นเส้นเล็กๆ คลื่นเสียงก็จะไปกระทบแล้วสะท้อนกลับเข้าหูของมันได้ ไม่มี
สัตว์ชนิดไหนที่จะสามารถรับคลื่นสะท้อนกลับไปได้ในระยะใกล้ แต่ค้างคาวทาได้และบินวนกลับได้ทันท่วงที
วิธีการสรุปใจความ
ใคร = ค้างคาว
ทาอะไร = ออกหากิน
เมื่อไร = ตอนกลางคืน
อย่างไร = โดยไม่ใช้สายตา แต่อาศัยเสียงสะท้อนกลับของตัวมันเอง
ผลเป็นอย่างไร = สามารถหลบสิ่งกีดขวาง
ใจความสาคัญของเรื่อง ค้างคาว มีดังนี้
ค้างคาวจะออกหากินในตอนกลางคืน โดยไม่ต้องอาศัยสายตา แต่จะอาศัยเสียงสะท้อนกลับของตัวมันเอง
ที่มาและได้รับอนุญาตจาก :
เอกรินทร์ สี่มหาศาล และคณะ. ภาษาไทย ป.๕. พิมพ์ครั้งที่ ๓. กรุงเทพฯ: อักษรเจริญทัศน์.
การอ่านจับใจความสาคัญ หมายถึง การอ่านที่มุ่งค้นหาสาระของเรื่องหรือของหนังสือแต่ละเล่มที่เป็นส่วนใจความ สาคัญ
และส่วนขยายใจความสาคัญของเรื่อง
ใจความสาคัญ หมายถึง ข้อความที่มีสาระคลุมข้อความอื่น ๆ ในย่อหน้าหรือเรื่องนั้นทั้งหมด(ทาให้ผู้อ่านสามารถเข้าใจเรื่อง
ได้ง่าย) โดยมีข้อความอื่น ๆ เป็นเพียงส่วนขยายใจความสาคัญเท่านั้นข้อความหนึ่งหรือตอนหนึ่งจะมีใจความ สาคัญที่สุด

2. เพียงหนึ่งเดียวนอกนั้นเป็นใจความรอง
พลความหรือส่วนขยายใจความ หมายถึง ประโยคที่ช่วยขยายเนื้อความของใจความสาคัญเพื่อสนับสนุนหรือแสดงตัวอย่าง
เพื่อให้ผู้อ่านเกิดความเข้าใจมากขึ้น ซึ่งใน แต่ละย่อหน้าอาจมีพลความอยู่หลาย ๆ ประโยคได้
การอ่านจับใจความสาคัญให้เข้าใจง่ายและรวดเร็วผู้อ่านควรมีแนวทางและพื้นฐานดังนี้
๑. การมีพื้นฐานความเข้าใจเกี่ยวกับส่วนประกอบต่าง ๆ ของหนังสือ เช่น ชื่อเรื่อง คานา สารบัญ ฯลฯ ก็สามารถทาให้จับ
ใจความสาคัญของเรื่องได้
๒. ตั้งจุดมุ่งหมายในการอ่านเพื่อเป็นแนวทางใช้กาหนดวิธีอ่านให้เหมาะสม และจับใจความหรือหาคาตอบได้รวดเร็วขึ้น
๓. มีทักษะในการใช้ภาษาสามารถเข้าใจความหมายของคาศัพท์ต่าง ๆ
๔. มีประสบการณ์หรือภูมิหลังเกี่ยวกับเรื่องที่อ่าน มีความเข้าใจลักษณะของหนังสือ เพราะหนังสือแต่ละประเภทมีรูปแบบ
การแต่งและเป้ าหมายของเรื่องที่แตกต่างกัน
จุดมุ่งหมายของการจับใจความสาคัญ
๑. สามารถบอกรายละเอียดของเรื่องราวที่อ่านได้อย่างชัดเจน
๒. สามารถปฏิบัติตามคาสั่งและคาแนะนาได้
๓. เพื่อฝึกการอ่านเร็วและสามารถตอบคาถามได้ถูกต้อง
๔. สามารถสรุปหรือย่อเรื่องที่อ่านได้
๕. อ่านแล้วสามารถคาดการณ์ และหาความจริง แสดงข้อคิดเห็นได้
หลักในการอ่านจับใจความสาคัญ ควรปฏิบัติดังนี้
๑. ตั้งจุดมุ่งหมายในการอ่านให้ชัดเจน
๒. อ่านเรื่องราวอย่างคร่าวๆ พอเข้าใจ และเก็บใจความสาคัญของแต่ละย่อหน้า
๓. เมื่ออ่านจบให้ตั้งคาถามตนเองว่า เรื่องที่อ่านมีใคร ทาอะไร ที่ไหน เมื่อไร อย่างไร
๔. นาสิ่งที่สรุปได้มาเรียบเรียงใจความสาคัญใหม่ด้วยสานวนของคนเองเพื่อให้เกิดความสละสลวย
แหล่งที่มา: สหวิชาดอทคอม