2. Ο ΜΥΣΤΡΆΣ
Ο Μυστράς, ήταν μία οχυρωμένη ελληνική πόλη και πρώην δήμος (Δήμος Μυστρά) στη Λακωνία της Περιφέρειας
Πελοποννήσου. Ευρισκόμενος στον Ταΰγετο, κοντά στην αρχαία Σπάρτη, ο Μυστράς υπήρξε πρωτεύουσα του
βυζαντινού Δεσποτάτου του Μυστρά το 14ο και 15ο αιώνα, βιώνοντας μία περίοδο ευημερίας και πολιτιστικής
άνθησης. Η περιοχή παρέμεινε κατοικημένη καθ' όλη τη διάρκεια της οθωμανικής περιόδου, όταν εσφαλμένα
θεωρήθηκε από τους δυτικούς ταξιδιώτες ότι ήταν η αρχαία Σπάρτη. Τη δεκαετία του 1830, εγκαταλείφθηκε και
χτίστηκε η νέα πόλη της Σπάρτης, περίπου 8 χιλιόμετρα ανατολικά.
3.
4. ΟΙ ΕΚΚΛΗΣΊΕΣ ΤΟΥ ΜΥΣΤΡΆ
• Στο Μυστρά δεσπόζουν 7 σημαντικές
εκκλησίες και μοναστήρια:
• Ο Άγιος Δημήτριος, Η Ευαγγελίστρια, Οι
Άγιοι Θεόδωροι, Η Παναγία η Οδηγήτρια, Η
Αγία Σοφία(πάνω από τα παλάτια), Η
Περίβλεπτος και Η Παντάνασσα
• Οι 7 Θρησκευρικοί τοποι είναι χτισμένοι με
Βυζαντινή αρχιτεκτονική
5. Ο ΆΓΙΟΣ ΔΗΜΉΤΡΙΟΣ
• Πρόκειται για συγκρότημα κτηρίων που βρίσκεται μέσα από το βορειότερο σημείο του εξωτερικού τείχους. Είναι το
αρχαιότερο σωζόμενο μνημείο της πόλης. Δύο είσοδοι, μια μικρή και παλαιότερη, νότια, και μια μεταγενέστερη και πιο
επιβλητική, στη δυτική αυλή, οδηγούν στο εσωτερικό του συγκροτήματος και στο ναό, ο οποίος είναι αφιερωμένος στον
Άγιο Δημήτριο. Εδώ στέφθηκε αυτοκράτορας ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος -η πλάκα με το δικέφαλο αετό στο κέντρο
του ναού μαρτυρεί αυτό ακριβώς το γεγονός. Ο ναός είναι μια τροποποιημένη μορφή της αρχικής τρίκλιτης βασιλικής
που άρχισε να χτίζεται μάλλον από το μητροπολίτη Ευγένιο το 1263. Κατά το 15ο αι., ο μητροπολίτης Ματθαίος
γκρέμισε την ξύλινη δίρριχτη στέγη. Στη θέση της κατασκευάστηκε ένα σύμπλεγμα τρούλων, ενώ παράλληλα
προστέθηκε ο γυναικωνίτης και καταστράφηκε το πάνω μέρος των τοιχογραφιών του εσωτερικού κλίτους. Έτσι ο ναός
μετατράπηκε σε βασιλική κάτω και σταυροειδή με τρούλο πάνω.
6.
7. ΕΥΑΓΓΕΛΊΣΤΡΙΑ
• Η Ευαγγελίστρια βρίσκεται στο καλντερίμι που οδηγεί από τη Μητρόπολη στη Μονή Βροντοχίου.
Είναι ένας μικρός δίστυλος σταυροειδής ναός, με καλαίσθητο τρούλο, νάρθηκα και γυναικωνίτη,
που χρονολογείται στα τέλη του 14ου ή στις αρχές του 15ου αι. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον
παρουσιάζει ο γλυπτός διάκοσμος στο εσωτερικό του, στον οποίο ξεχωρίζουν τα σκαλισμένα
κυβικά κιονόκρανα. Ο περίβολος του ναού χρησίμευε ως νεκροταφείο, αν και όπως μαρτυρεί η
ιδιαίτερη κομψότητά του αυτός δεν προοριζόταν εξαρχής για κοιμητήριο.
8.
9. ΜΟΝΉ ΒΡΟΝΤΟΧΊΟΥ (ΆΓΙΟΙ
ΘΕΌΔΩΡΟΙ, ΟΔΗΓΉΤΡΙΑ/ΑΦΕΝΤΙΚΌ)
• Οι Άγιοι Θεόδωροι και η Παναγία η Οδηγήτρια, οι μεγαλύτερες και πιο εντυπωσιακές εκκλησίες
του Μυστρά, βρίσκονται στη βόρεια γωνία του εξωτερικού τείχους. Αποτελούσαν τμήματα του
μοναστηριακού συγκροτήματος του Βροντοχίου, το οποίο ήταν πνευματικό κέντρο του Μυστρά
και χώρος ταφής των δεσποτών.
10.
11. ΑΓΊΑ ΣΟΦΊΑ
• Η Αγία Σοφία, που μάλλον ήταν καθολικό μονής και επίσημος ναός του παλατιού και των
ευγενών, βρίσκεται στην Επάνω Χώρα. Χτίστηκε ανάμεσα στο 1350 και το 1365 από το
Μανουήλ Καντακουζηνό, τον πρώτο δεσπότη του Μυστρά, και ταυτίζεται με το ναό του Ζωοδότη
Χριστού, ο οποίος ιδρύθηκε από τον Μανουήλ και μετατράπηκε σε ανδρικό μοναστήρι με
πατριαρχικό σιγίλλιο του 1365. Ανήκει στον απλό δίστυλο τύπο (τον ίδιο με την Ευαγγελιστρία
και την Περίβλεπτο) και διατηρεί λίγα μόνο στοιχεία από το γλυπτό διάκοσμο και τις
τοιχογραφίες της. Πάνω στα επίκρανα των κιόνων διακρίνεται το μονόγραμμα του κτήτορά της,
Μανουήλ Καντακουζηνού: Μανουήλ Καντακουζηνός Παλαιολόγος Δεσπότης Κτήτωρ.
12.
13. ΠΕΡΊΒΛΕΠΤΟΣ
• Το περίπλοκο και γραφικό μοναστηριακό συγκρότημα της Περιβλέπτου
βρίσκεται στο νοτιοανατολικό άκρο του οικισμού, δίπλα στον
απόκρημνο βράχο. Υπήρξε καθολικό μοναστηριού αφιερωμένου στην
Παναγία.