X quang bụng không sửa soạn

XQUANG
BỤNG KHÔNG SỬA SOẠN
(PLAIN ABDOMEN FILM)

MỤC TIÊU
1. PHÂN BIỆT XQUANG BKSS – KUB

2. HÌNH ẢNH TRÀN KHÍ Ổ BỤNG TƯ THẾ
ĐỨNG? TƯ THẾ NẰM?

3. HÌNH ẢNH TẮC RUỘT CƠ HỌC?
TẮC RUỘT CƠ NĂNG? PHÂN BIỆT?

BKSS – KUB
(PLAIN ABDOMEN – KIDNEYS, URETERS, BLADDER)

BKSS KUB

Mục đích Bất thường ổ bụng: tràn khí ổ Bất thường hệ niệu: vị trí,
bụng, mực nước hơi … kích thước, sỏi cản quang ..

Chuẩn bị bn Không cần Làm sạch bụng

Tư thế chụp Đứng, nằm nghiêng trái Nằm

Phim đạt Vòm hoành ---> lỗ bịt Cực trên thận (D11) – bờ
trên xương mu

BKSS đứng KUB

BKSS nằm nghiêng T

TRÌNH TỰ ĐỌC PHIM (THAM KHẢO)

• THÀNH BỤNG

• CẤU TRÚC XƯƠNG

• VÒM HOÀNH

• TẠNG ĐẶC

• ỐNG TIÊU HÓA

HÌNH ẢNH BÌNH THƯỜNG
TRÊN PHIM BKSS
1. DẠ DÀY
2. RUỘT NON
3. ĐẠI TRÀNG
4. GAN
5. LÁCH (+/-)
6. THẬN
7. ĐÓNG VÔI BÌNH THƯỜNG
8. CÁC ĐƯỜNG MỠ

Dạ dày Ruột non
Gan

̣
Thân
Đường mỡ
cạnh phúc
mạc

Đường mỡ
cạnh cơ
thắt lưng

Đại tràng

Lách to

Đóng vôi đm chủ

Vôi hóa tĩnh mạch vùng chậu
(phlebolith)

Đóng vôi
sụn sườn

CÁC HÌNH ẢNH BẤT THƯỜNG
TRÊN PHIM BKSS
• MỨC DỊCH
• CÁC QUAI RUỘT DÃN
• CÁC QUAI RUỘT BỊ ĐẨY
• KHÍ TỰ DO
• KHÍ SAU PHÚC MẠC
• KHÍ TRONG ĐƯỜNG MẬT, TĨNH MẠCH CỬA
• KHÍ Ở THÀNH BỤNG
• ĐÓNG VÔI BẤT THƯỜNG
• CÁC ĐƯỜNG MỠ
• DỊCH TỰ DO

Quai ruột non dãn

Mức dịch - khí

Gan lớn đẩy các quai ruột

Khí sau phúc mạc
Khí tự do dưới hoành
(quanh thận)

Khí trong tĩnh mạch cửa

Khí trong đường mật

Sỏi túi mật Sỏi thận

Nang giả tụy đóng vôi

Đóng vôi tụy/ viêm tụy mạn

Dịch ổ bụng

Đường mỡ cạnh phúc mạc
không liên tục/ VPM

HÌNH ẢNH BỆNH LÝ BỤNG CẤP

1. TRÀN KHÍ Ổ BỤNG

2. TẮC RUỘT

TRÀN KHÍ Ổ BỤNG

1. NGUYÊN NHÂN

2. HÌNH ẢNH XQUANG

NGUYÊN NHÂN
1. THỦNG TẠNG RỖNG
2. SAU PHẪU THUẬT
3. NGUYÊN NHÂN PHỤ KHOA
….

XQUANG
1. H.A TƯ THẾ ĐỨNG

2. H.A TƯ THẾ NẰM NGHIÊNG TRÁI

3. H.A TƯ THẾ NẰM

4. CHẨN ĐOÁN PHÂN BIỆT

5. THỦNG TẠNG RỖNG KHÔNG THẤY LIỀM KHÍ

6. TRƯỜNG HỢP THỦNG ĐẶC BIỆT

H.A TƯ THẾ ĐỨNG
• HÌNH LIỀM SÁNG GIỮA GAN – DD VÀ
CƠ HOÀNH

• MỘT HOẶC HAI BÊN

• 20 – 50ml/ 6 – 8g (60% trường hợp)

HÌNH ẢNH TƯ THẾ NẰM NGHIÊNG TRÁI

• KHÍ GIỮA THÀNH BỤNG – BỜ NGOÀI GAN
THÀNH BỤNG – HỐ CHẬU PHẢI

• CHỤP KHI TƯ THẾ ĐỨNG KHÔNG THẤY
HAY LƯỢNG KHÍ ÍT

HÌNH ẢNH TƯ THẾ NẰM

• DẤU HIỆU QUẢ BÓNG
• DẤU HIỆU RIGLER
• DẤU HIỆU TAM GIÁC
• DẤU HIỆU DÂY CHẰNG LIỀM

DẤU HIỆU QUẢ BÓNG
Khí ở phần cao, trước ổ bụng

DẤU HIỆU RIGLER
Thấy hai bên thành ống tiêu hóa

DẤU HIỆU TAM GIÁC
Hình sáng tam giác giữa các quai ruột

DẤU HIỆU DÂY CHẰNG LIỀM
Đường mờ ¼ trên phải cạnh cs

PHÂN BIỆT LIỀM KHÍ DƯỚI HOÀNH

• TÚI KHÍ DẠ DÀY

• MÔ PHỔI: Giữa đáy phổi và cung sườn sát trên

• H.C CHILAIDITI: Ruột giữa gan và cơ hoành

Dạ dày

H.C CHILAIDITI

Liềm khí

LIỀM KHÍ DƯỚI HOÀNH
CÓ THỂ KHÔNG THẤY

• THỦNG VÀO SAU PHÚC MẠC

• THỦNG VÀO HẬU CUNG MẠC NỐI VỚI LỖ WINSLOW BỊ BÍT

• THỦNG PHẦN CAO ỐNG TIÊU HÓA ĐƯỢC PHÚC MẠC BÍT

• LỖ THỦNG BỊ BÍT DO GIẢ MẠC HOẶC VIÊM PHÙ NỀ

TRƯỜNG HỢP THỦNG ĐẶC BIỆT

• THỦNG VÀO HỆ MẬT: Hình sáng dạng nhánh cây tại gan

• THỦNG VÀO SAU PHÚC MẠC: Khí dọc theo bóng thận
dọc cơ thắt lưng, mỡ cạnh pm

• THỦNG VÀO HẬU CUNG MẠC NỐI:
Khoảng khí rộng tại thượng vị.

Thủng vào hệ mật

Thủng vào sau phúc mạc

TẮC RUỘT
1. TẮC RUỘT CƠ HỌC

2. TẮC RUỘT CƠ NĂNG

3. PHÂN BIỆT T.R CƠ NĂNG VÀ CƠ HỌC

TẮC RUỘT CƠ HỌC
1. DẤU HIỆU TẮC RUỘT

2. TẮC RUỘT NON HAY ĐẠI TRÀNG

3. XOẮN ĐẠI TRÀNG SIGMA

DẤU HIỆU TẮC RUỘT
• DÃN OTH TRÊN CHỖ TẮC: 3 – 8 giờ sau tắc

• MỰC NƯỚC HƠI TRÊN CHỖ TẮC: 12 – 24g sau tắc
Tắc cao có thể không có
Tư thế nằm: quai ruột dãn với lượng hơi ít tạo hình tràng hạt

• MẤT HƠI DƯỚI CHỖ TẮC:12 – 48g sau tắc

Giai đoạn sớm: dãn các quai ruột non,
chưa có mực nước hơi

MÖÏC NÖÔÙC HÔI BÌNH THÖÔØNG CUÛA
OÂTH
DAÏ DAØY: 1
RUOÄT NON </=3
HAØNH TAÙ
TRAØNG: 1
HOÃNG- HOÀI
TRAØNG: 2
MANH TRAØNG: 1

TAÉC CÔ HOÏC ÑAÏI TRAØNG
Van hoài manh traøng hoaït ñoäng toát
(Chỉ có mực nước hơi ñại tràng)

TAÉC CÔ HOÏC ÑAÏI TRAØNG
Van hoài manh traøng hoaït ñoäng khoâng hieäu quaû
(Mực nước hơi đñại tràng + RN)

Đại tràng

Ruột non

Daáu hieäu XQ thöôøng nhaàm vôùi taéc ruoät cô hoïc cuûa
phaàn thaáp ruoät non

TẮC RUỘT NON HAY TẮC ĐẠI TRÀNG

Tắc ruột non Tắc đại tràng
Vị trí Nằm ở trung tâm Nằm ở ngoại biên

Niêm mạc Chạy ngang hết khẩu Chỉ chạy ngang một
kính. Kích thước nhỏ, phần. Kích thước lớn,
gần nhau xa hơn
Chiều rộng > chiều cao Chiều rộng< chiều cao
Quai ruột

Nhiều Ít
Số lượng
Phân Không Có

Tắc ruột non Tắc đại tràng

Tắc ruột non
Tắc đại tràng

XOẮN ĐẠI TRÀNG SIGMA
• ĐOẠN SIGMA DÃN, CAO LÊN QUÁ VÙNG CHẬU
----> ‘U NGƯỢC’ HAY ‘HẠT CÀ PHÊ’

• LÚC ĐẦU CHỨA KHÍ, MỰC NƯỚC HƠI, SAU ĐẦY DỊCH
TẠO HÌNH ‘GIẢ U’

U ngược

Thành bên trong 2 quai
ruột cạnh nhau

TẮC RUỘT CƠ NĂNG
• KHÔNG DO TẮC NGHẼN (Viêm phúc mạc, rối loạn điện giải, chấn thương)

• DÃN RUỘT NON VÀ ĐẠI TRÀNG GIỐNG NHAU

• MỰC NƯỚC HƠI (+/-), THƯỜNG CÙNG MỘT MỨC
TRÊN MỘT QUAI RUỘT

Dãn toàn bộ các quai ruột Mực nước hơi ngang nhau trên cùng quai ruột

PHÂN BIỆT TẮC RUỘT CƠ HỌC VÀ
TẮC RUỘT CƠ HỌC
Tắc ruột cơ học Tắc ruột cơ năng

-Có bít tắc ống tiêu hoá -Không có bít tắc
-Còn nhu động ruột -Không còn nhu động
-Dãn trên chỗ tắc -Dãn toàn bộ hay khu trú
-Hai mực nước hơi chênh -Hai mực nước hơi ngang
nhau trên cùng một quai nhau trên cùng một quai ruột
ruột

Dãn các quai ruột và mực nước hơi ngang nhau/TRCN

Mực nước hơi
chênh nhau/TRCH

X quang bụng không sửa soạn

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to X quang bụng không sửa soạn

Similar to X quang bụng không sửa soạn (20)

X quang bụng không sửa soạn