2. TERMINOLOGIASYMBOL/CREDO/REGUŁA Nazwa „symbol” pochodzi od greckiego słowa symbolon (1), oznaczającego połowę przełamanego przedmiotu (na przykład pieczęci), pełniącą rolę znaku rozpoznawczego. W razie potrzeby przełamane części składano ze sobą i tym sposobem sprawdzano tożsamość osoby, która przyniosła drugą połowę. Symbolon (2), słowo to oznacza także zbiór, kolekcję lub streszczenie. Symbol wiary stanowi zatem także „zbiór podstawowych prawdwiary” (ELEMENT JEDNOŚCI)
3. TERMINOLOGIASYMBOL/CREDO/REGUŁA Ojcowie apostolscy i pisarze wczesnochrześcijańscy, a także Ojcowie Kościoła odnośnie do symbolu wiary posługiwali się m.in. określeniami: „reguła wiary”, „reguła prawdy”, „nauka wiary”. Współcześnie można spotkać zamienne stosowanie nazw „symbol wiary”, „wyznanie wiary” i „reguła wiary”. Wyznania wiary lub symbole, nazywane również Credo (łac. credo – „wierzę”), spotykamy w formie deklaratywnej („wierzę”) lub pytajnej („czy wierzysz?”).
4. SYMBOLE CHRZCIELNE W starożytności poszczególne Kościoły chrześcijańskie, zarówno na Wschodzie, jak i na Zachodzie, posiadały własne, niewiele różniące się od siebie symbole chrzcielne, które podczas katechez objaśniano katechumenom. Od połowy III wieku powierzano je im (traditio) do nauczenia się, a następnie odbierano (redditio) je od nich tuż przed chrztem. Starożytność chrześcijańska przekazała ich wiele…
5. FORMA DIALOGOWA Wyznanie wiary kandydata do chrztu w II wieku wyglądało następująco: Szafarz chrztu (biskup) zadawał kolejno pytania: – „Wierzysz w Boga, Ojcawszechmogącego?” – „Wierzysz w ChrystusaJezusa, Syna Bożego, który narodził się przez Ducha Świętego z Maryi Dziewicy, ukrzyżowany został pod Poncjuszem Piłatem, umarł i został pogrzebany, trzeciego dnia zmartwychwstał żywy, wstąpił do nieba, siedzi po prawicy Ojca, przyjdzie sądzić żywych i umarłych?” – „Wierzysz w DuchaŚwiętego, Kościół święty i zmartwychwstanie ciała?” Na każde pytanie biskupa kandydat do chrztu odpowiadał „Wierzę” i był zanurzany w wodzie. Forma ta jednocześnie zastępowała trynitarną formułę chrzcielną i była w Kościele zachodnim najczęściej używaną formułą aż do końca VI wieku. Na Wschodzie była prawdopodobnie używana do w. IV-V z dołączonym do niego wyrzekaniem się szatana.
6. DOSTRZEGALNY PODZIAŁ Kolejne części Wyznania Wiary koncentrują się wokół Osób Boskich, którym przypisane jest jakieś „dzieło”: BÓG OJCIECI DZIEŁO STWORZENIA JEZUS CHRYSTUSI DZIEŁO ODKUPIENIA (ZBAWIENIA) DUCH ŚWIĘTYI DZIEŁO UŚWIĘCENIA KOŚCIOŁA I CZŁOWIEKA
7. BÓG OJCIEC I DZIEŁO STWORZENIA W tej części występują trzy określenia na Boga: Ojciec Wszechmogący Stworzyciel
8. OJCIEC wyjątkowym narodem w starożytności, który INACZEJ NIŻ WSZYSTKIE NARODY spoglądał na Boga, był naród żydowski (izraelski). Wychowywali się klimacie wiary w Boga bliskiego, który prowadzi naród przez wieki. Traktowali Go jako ojca, który wyzwolił ich z niewoli egipskiej i utworzył w jeden naród. To przekonanie umocnił jeszcze Rabbi z Nazaretu – Jezus Chrystus. O Bogu mówił Abba, co można przetłumaczyć jako „tato”. To bliskie i bardzo intymne określenie.
9. WSZECHMOGĄCY Spośród wielu przymiotników, którymi możemy opisać Boga (miłosierny, dobry, sprawiedliwy…) Wyznanie Wiary podaje jeden: Wszechmogący. W tym bowiem określeniu kryją się wszystkie inne. Wszechmoc Boga to nie „pokaz siły”, ale okazywanie miłosierdzia całemu stworzeniu, to bycie wiernym i cierpliwym wobec ludzi, to przebaczanie grzechów… jest wszechmocny, bo potrafi „przebaczać” zło… Wszechmogący czy raczej bezradny?
10. STWORZYCIEL I wreszcie Stworzyciel. W pewnym sensie łączy się to z pojęciem Ojca. Od Niego pochodzi istnienie wszystkiego co ma życie. Rzeczy widzialne i niewidzialne. Pierwsze zdanie Biblii, rozpoczynające opis stworzenia świata i człowieka używa czasownika bara‛. Jest to taki czasownik, który występuje tylko z podmiotem BÓG. W ten sposób Autor natchniony chciał zaznaczyć na samym początku, że WSZYSTKO MA POCZĄTEK W BOGU, w JEGO PLANIE, W JEGO WOLI STWORZENIA. Nikogo nie było na początku, gdy Bóg stwarzał.
11. STWORZYCIEL Dopowiedzenie nieba i ziemioznacza właśnie CAŁOŚĆ stworzenia. Rzeczy widzialnych i niewidzialnych oznacza to samo. W ramach „rzeczy niewidzialnych” mamy do czynienia z istnieniem świata anielskiego. Część tego świata, z powodów nam nieznanych, odwróciła się od Stwórcy, i znalazła się w stanie ODDALENIA OD BOGA i walki z Nim. To świat demoniczny, który próbuje teraz oddalić człowieka od Boga Stwórcy i Ojca.
12. W skrócie: Strzeżcie się, żebyście nie gardzili żadnym z tych małych; albowiem powiadam wam: Aniołowie ich w niebie wpatrują się zawsze w oblicze Ojca mojego, który jest w niebie. Aniołowie są stworzeniami duchowymi, podporządkowanymi całkowicie Bogu Posiadają rozum i wolną wolę; są stworzeniami osobowymi i nieśmiertelnymi W sposób sobie właściwy uczestniczą w wypełnianiu misji zbawczej Chrystusa Ich istnienie jest wyraźnie stwierdzone przez Biblię… Można się zwracać w modlitwie do aniołów… Demony to istoty stworzone jako dobre, które na skutek własnej decyzji przeciwstawiają się Bogu Celem działań demonów jest zbuntowanie człowieka przeciw Bogu
13. Podsumowanie części pierwszej Bóg jest Istotą rozumną i wolną, którego istnienie jest niezależne od innych Człowiek jest istotą stworzoną, które istnienie jest całkowicie zależne od Boga Stwórcy Bóg nie posiada płci Bóg jest tajemniczą wspólnotą Kogoś rozpoznawanego jako OJCIEC, SŁOWO i DUCH z tym zastrzeżeniem, że Ojciec jest odrębny od Słowa (Syna) i odrębny od Ducha, a Słowo (Syn) nie jest tym samym co Duch
14. Podsumowanie części pierwszej Mówiąc o wszechmocy Boga należy pamiętać, że nie chodzi tu o „robienie na co mam ochotę” bez żadnych ograniczeń, ale o „moc” cierpliwego towarzyszenia człowiekowi w chwilach dobrych i złych; o „moc” cierpliwości wobec ludzkiego braku woli nawrócenia; o „moc” wyprowadzania dobra ze złych sytuacji Bóg stwarza świat NIEUSTANNIE Bóg rozpoczął stwarzać z niczego, uczynił to za pomocą swej woli i słowa W stwarzaniu uczestniczy CAŁY BÓG, tzn. Trzy Osoby
15. Podsumowanie części pierwszej Próbując opisać związek Boga ze światem stworzonym możemy posłużyć się dwoma wyrazami” TRANSCENDENTNY – czyli „zupełnie inny”, odrębny, „poza tym światem” IMMANENTNY – bliski temu światu, obecny w nim, działający na co dzień Ostatecznym celem życia ludzkiego jest życie wieczne z Bogiem Bóg z tymi, którzy Go kochają, współdziała we wszystkim dla ich dobra(Rz 8,28)
17. Warto zapamiętać Wiara w Jezusa może być pewnego rodzaju „zabawą” (może to łączyć się z przynależnością do jakiejś grupy religijnej, np. oratorium, SPE, KSM…) – „fajnie jest pośpiewać o Jezusie w miłym gronie” Wiara w Jezusa może być wygodnym sposobem „ułożenia sobie życia” Wiara w Jezusa… no bo przecież trzeba w coś wierzyć, tak dla świętego spokoju Im człowiek starszy, tym musi mieć solidniejszą OSOBISTĄ ODPOWIEDŹ na pytanie: „dlaczego wierzę akurat w Jezusa?”
18.
19. Wierzę w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jedynego, Pana naszego Syna jedynego… Ἐνἀρχῇἦνὁ Λόγος, καὶ ὁ Λόγοςἦνπρὸς τὸνΘεόν, καὶ Θεὸςἦν ὁ Λόγος. Początek w „tajemnicy Boga”: List do Kolosan: „On jest obrazem Boga niewidzialnego – pierworodnym wobec każdego stworzenia, bo w Nim wszystko zostało stworzone…”
20. Wierzę w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jedynego, Pana naszego Syna jedynego… Jeśli wyznasz słowami, że Jezus jest PANEM [kyrios] i uwierzysz w sercu, że Bóg wskrzesił Go z martwych, będziesz zbawiony. [Rz 10,9] Uczniowie Jezusa wykorzystali tu coś, co przyniosła Septuaginta – Kyrios – Pan Bóg!
21. Począł się z Ducha Świętego Narodził się z Maryi, Dziewicy Tajemnica Wcielenia On to dla nas ludzi i dla naszego zbawienia Zstąpił z nieba I za sprawą Ducha Świętego przyjął ciało z Maryi Dziewicy, i stał się człowiekiem Narodziny Jezusa to w przede wszystkim sprawa rozumienia RELACJI BOGA DO ŚWIATA STWORZONEGO – a dopiero na drugim miejscu – sprawa „seksu” Idea „nowego stworzenia”… Maryja nowym „ogrodem”, w którym Bóg samodzielnie stwarza nowego człowieka
22. Począł się z Ducha Świętego Narodził się z Maryi, Dziewicy Tajemnica Wcielenia On to dla nas ludzi i dla naszego zbawienia Zstąpił z nieba I za sprawą Ducha Świętego przyjął ciało z Maryi Dziewicy, i stał się człowiekiem Ap 21: Następnie ujrzałem nowe niebo i nową ziemię, bo pierwsze niebo i pierwsza ziemia przeminęły (…) Ten, który zasiadał na tronie, powiedział: OTO WSZYSTKO, CZYNIĘ NOWE! W Maryi, nowym „ogrodzie” rajskim, Bóg stworzył nowego człowieka – homo christianus, tak jak kiedyś stworzył homo sapiens
28. Osobą, która w czasie ziemskiego życia odczuwała głód, zmęczenie, ból…
29.
30. Czy Jezus widział jak umrze? Ukrzyżowany również za nas pod Poncjuszem Piłatem Został umęczony Pogrzebany Śmierć Jezusa na krzyżu należy do najbardziej dokumentowanych faktów z Jego historycznej egzystencji. Ewangelie zgodne są nie tylko co do samego faktu śmierci, ale również jego czasowej lokalizacji w piątek przed świętem Paschy
31. Czy Jezus widział jak umrze? Żydowskich przywódców drażnił Jezus od strony „religijnej”, oni jednak przekazali sprawę Piłatowi w kategoriach „politycznych” Śmierć Jezusa, gwałtowna i tragiczna jest następstwem Jego nauczania i postępowania Jezus w myśleniu faryzeuszów i saduceuszów niszczył porządek ustalony przez Boga.
32. Czy Jezus widział jak umrze? W odniesieniu do śmierci Jezusa rodzą się dwa pytania: 1. Czy Jezus wiedział, w jaki sposób umrze? 2. Czy własnej śmierci** nadał On znaczenie zbawcze? [czy łączył swoją śmierć z moim życiem w XXI wieku i jaki jest to związek?] **jakakolwiek by ona była.
33. Czy Jezus widział jak umrze? Dla uczniów Jezusa dużym problemem był fakt okrutnej i haniebnej śmierci ich mistrza. Z problemem tym zmagali się od samego początku, kiedy zaczęli głosić Jezusa Chrystusa jako jedynego zbawiciela ludzi. Trzeba było ogromnego wysiłku – najpierw własnej wiary – a następnie perswazji wobec innych, żeby w ukrzyżowanym skazańcu widzieć oczekiwanego Mesjasza.
34.
35. Ukazywanie się JezusaWcześniejsze doświadczenia teraz uzyskały nowy, wyjątkowy bodziec. Zmartwychwstanie, choć tajemnicze, „zaktualizowało” wiarę uczniów w to, że jest On obiecanym Mesjaszem.