II Konferencja Naukowa : Nauka o informacji (informacja naukowa) w okresie zmian, Warszawa, 15-16.04.2013 r. Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych, Uniwersytet Warszawski
The 2nd Scientific Conference : Information Science in an Age of Change, April 15-16, 2013. Institute of Information and Book Studies, University of Warsaw
II Konferencja Naukowa : Nauka o informacji (informacja naukowa) w okresie zmian, Warszawa, 15-16.04.2013 r. Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych, Uniwersytet Warszawski
The 2nd Scientific Conference : Information Science in an Age of Change, April 15-16, 2013. Institute of Information and Book Studies, University of Warsaw
II Konferencja Naukowa : Nauka o informacji (informacja naukowa) w okresie zmian, Warszawa, 15-16.04.2013 r. Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych, Uniwersytet Warszawski
The 2nd Scientific Conference : Information Science in an Age of Change, April 15-16, 2013. Institute of Information and Book Studies, University of Warsaw
Prezentacja wygłoszona podczas zajęć z licealistami w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, III Oś Priorytetowa, „Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju”, Działanie 3.1 „Kompetencje w szkolnictwie wyższym”
metodologia do doktoratu, metodologia doktorat, metodologia dysertacji doktorskiej, metodologia pracy doktorskiej, metodologia rozprawy doktorskiej, metodyka pracy doktorskiej, metodyka rozprawy doktorskiej, metodologia w pracy doktorskiej, metodologia pracy dr
II Konferencja Naukowa : Nauka o informacji (informacja naukowa) w okresie zmian, Warszawa, 15-16.04.2013 r. Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych, Uniwersytet Warszawski
The 2nd Scientific Conference : Information Science in an Age of Change, April 15-16, 2013. Institute of Information and Book Studies, University of Warsaw
Prezentacja wygłoszona podczas zajęć z licealistami w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój, III Oś Priorytetowa, „Szkolnictwo wyższe dla gospodarki i rozwoju”, Działanie 3.1 „Kompetencje w szkolnictwie wyższym”
metodologia do doktoratu, metodologia doktorat, metodologia dysertacji doktorskiej, metodologia pracy doktorskiej, metodologia rozprawy doktorskiej, metodyka pracy doktorskiej, metodyka rozprawy doktorskiej, metodologia w pracy doktorskiej, metodologia pracy dr
Komunikat Dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej z 30 sierpnia 2013 r. w sprawie sposobu dostosowania warunków i form przeprowadzania w roku szkolnym 2013/2014 sprawdzianu i egzaminu gimnazjalnego do potrzeb uczniów (słuchaczy) ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym
Prezentacja systemowego wsparcia placówek oświatowych z zakresu myślenia krytycznego i narzędzi TOC. Wsparcie dla placówek oświatowych wszystkich poziomów edukacyjnych. Jak się uczyć, jak myśleć krytycznie, jak efektywnie nauczać, jak stać się lepszą szkołą
Poradnik ten pomoże Ci w przyswojeniu wiedzy o strukturze procesu komunikowania
się, warunkach skutecznego komunikowania się, stylach komunikowania się i rozwiązywaniu
konfliktów.
1) Konferencja „Rola całozyciowego
doradztwa kariery w rozwoju regionu i Polski”
2) Wywiad z Panią Dominiką Buczkowską
3) Dorosli w systemie edukacji formalnej: polityka i praktyka w Europie
4) Dziłania Biuro Karier Politechniki Wrocławskiej na rzecz studentów i absolwentów
5) „Badanie rynku edukacji wyższej i kształcenia ustawicznego na terenie Dolnego Śląska” – fragmenty raportu przygotowanego przez Collect Consulting Sp. z o.o. oraz Kantor Doradcy w Zarządzaniu
1. Warsztaty edukacyjno – aktywizujące
dla uczniów gimnazjum (klasa I,II)
„Przygotowujemy się do podjęcia decyzji
szkolno - zawodowej: planujemy
ścieżki i kroki.”
Opracowanie:
mgr Anna Wierzchowska – Szymanek ( PP-P nr 3 w Radomiu)
mgr Anna Filipowska ( PG nr 8 w Radomiu)
Radom, październik 2005
(wersja III uzupełniona)
2. Wprowadzenie
Prezentujemy Państwu materiał metodyczny, wspomagający pracę szkoły
z uczniem w obszarze orientacji szkolno – zawodowej na poziomie gimnazjum.
Potrzeby ucznia, uwarunkowane wymogami reformy systemu edukacji
i sytuacją na rynku pracy – stały się punktem wyjścia dla konstrukcji warsztatu.
Poprzez uczestnictwo w zajęciach, uczeń otrzymuje program – plan, widzi
„ścieżki i kroki” na drodze przygotowania do decyzji o wyborze szkoły
i zawodu. Wskazujemy mu źródła i sposoby zbierania niezbędnych informacji,
a także osoby doradców i instytucji wspomagających planowanie kariery.
Oddziałujemy na motywację ucznia i poczucie odpowiedzialności za kreowanie
przyszłości. Pobudzamy jego aktywność i wiarę we własne możliwości – to one
mogą być receptą na sukces.
W trakcie zajęć wykorzystujemy zalecone przez Ministerstwo Edukacji
materiały metodyczne i podręczniki, publikowane artykuły związane
tematycznie z celem warsztatu, a także – poezję i muzykę (wzorując się
na pomysłach Bogdana Sekuły). Wykaz materiałów i tekstów źródłowych
-podajemy w załączeniu.
Warsztaty są, w naszym przekonaniu – dobrą okazją do rozpoczęcia pracy
szkoły w zakresie orientacji szkolno – zawodowej. Wymagają obecności,
udziału wychowawcy, przez co edukują i aktywizują również wychowawcę.
Są znakomitym polem do współpracy pedagoga lub psychologa szkolnego
ze szkolnym doradcą zawodowym lub doradcami - pracownikami poradni
psychologiczno – pedagogicznej. Mogą być poprzedzone lub uzupełnione
(na lekcjach wychowawczych, WOS, informatyki) – załączonym programem
multimedialnym (dyskietka), co spełnia wymagania nowoczesnej edukacji
i oczekiwania młodzieży.
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 2
3. Z naszych doświadczeń w prowadzeniu warsztatów wynika, że warto je
wdrażać. Zbierane przez nas po zajęciach (w tym – pokazowych) informacje
zwrotne, a zwłaszcza opinie uczniów uczestniczących w warsztatach –
zdecydowanie potwierdzają wartość i sens takiej pracy.
Pracę naszą opatrzył recenzją Włodzimierz Trzeciak. Jesteśmy
zaszczycone pozytywną opinią tak znaczącego autorytetu w dziedzinie teorii
i praktyki doradztwa zawodowego w kraju i zagranicą. Wyrażamy
podziękowanie i wierzymy, że sprostamy oczekiwaniom, które czujemy.
Mając nadzieję, iż nasza propozycja uzyska zainteresowanie szkół
i poradni – zachęcamy Państwa do inwencji i wymiany doświadczeń,
by doskonalić tę formę orientacji szkolno - zawodowej.
Autorki
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 3
4. Recenzja „Warsztatów edukacyjno - aktywizujących dla uczniów
gimnazjum (klasa I, II) pt.: „Przygotowujemy się do podjęcia decyzji
szkolno-zawodowej : planujemy ścieżki i kroki", opracowanych przez
Autorki z Radomia, Panią mgr Annę Wierzchowską-Szymanek i Panią
mgr Annę Filipowską
Warsztaty edukacyjno-aktywizujące przeznaczone dla uczniów gimnazjum
(klasa I, II) stanowią cenną pomoc w planowaniu indywidualnych karier
edukacyjno-zawodowych. Sam układ zajęć, pomoce i materiały dlą.uczniów
są ze sobą klarownie powiązane, począwszy od fazy wstępnej warsztatu
(cel spotkania, wzajemne poznanie się) poprzez uświadomienie uczniom
„sylwetki absolwenta gimnazjum", czy wreszcie zastosowanie technik
poznania samego siebie, wykorzystując przy tym pracę grupy. Bardzo
interesujące są rozwiązania merytoryczne. Powiązane z oddziaływaniem
na uczniów nadają logiczny wymiar ich rozmyślaniom, aby później
po zakończeniu zajęć, umożliwić im zgłębianie i weryfikowanie dalszych
informacji o zawodach, drogach kształcenia i sytuacji na rynku pracy. Autorki
zaplanowały cały ciąg zdarzeń, żeby stymulować uczniów do wykonywania
pracy służącej powzięciu trafnej decyzji edukacyjno-zawodowej. W ramach
tych zajęć uczniowie uzyskują odpowiedni zestaw informacji umożliwiający
im podejmowanie skutecznych decyzji. Oprócz warstwy psychologicznej,
odnoszącej się do technik samopoznania i samoopisu, szczególnie cenne są
informacje i ćwiczenia, które poruszają sferę emocjonalną uczniów a odnoszą
się bezpośrednio do problematyki bezrobocia. Włączenie problematyki rynku
pracy do zajęć z uczniami jest, o tyle istotne, że często w ich własnym
środowisku rodzinnym znajdują się osoby bezrobotne. W związku
z powyższym, analiza rynku pracy służyć może uczniom w dalszej pracy
nad przygotowaniem odpowiedniego planu wyboru zawodu, w którym ten
element spełnia istotną rolę.
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 4
5. Reasumując : opracowanie Pani Anny Wierzchowskiej-Szymanek i Pani
Anny Filipowskiej oceniam zarówno pod względem merytorycznym
(w obszarze poradnictwa zawodowego ), jak i formy (w tym także wersji
komputerowej ) - bardzo wysoko. Uważam, że materiał ten i warsztaty
wychodzą naprzeciw oczekiwaniom młodzieży, zwłaszcza w zmieniającej się
sytuacji kraju i rosnącego bezrobocia, przybliżają bowiem uczniom strategię,
poprzez stymulację własnej aktywności, racjonalnego planowania kariery
zawodowej. Wskazane byłoby upowszechnienie tych zajęć w gimnazjach,
ponieważ stanowią one ciekawy przykład działań w obszarze profilaktyki
bezrobocia. Pozwalają bowiem uczniom uzyskać uniwersalne umiejętności
realistycznego wyboru zawodu, które w przyszłości będą mogli
wykorzystywać podczas sterowania swoją indywidualną karierą zawodową.
Warszawa, dn. 23.03.200lr. Włodzimierz Trzeciak
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 5
6. Warsztaty edukacyjno – aktywizujące
dla uczniów gimnazjum (klasa I, II)
autorstwo:
A. Wierzchowska – Szymanek: koncepcja warsztatu, zawartość merytoryczna,
dobór i układ treści.
A. Filipowska: weryfikacja merytoryczna warsztatu, edytorstwo, koncepcja
i opracowanie wersji multimedialnej
Temat: „Przygotowujemy się do podjęcia decyzji szkolno - zawodowej:
planujemy ścieżki i kroki.”
Cel: Aktywizacja uczniów do świadomego planowania ścieżki kariery
szkolno - zawodowej oraz poszukiwania doradców i źródeł informacji
wspomagających decyzje i wybory.
Miejsce warsztatów:
Sala - klasopracownia, w której możliwe jest ustawienie stolików i krzeseł
w kręgu.
Osoby prowadzące:
Pedagog / psycholog szkolny/ szkolny doradca zawodowy, doradca zawodowy
z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, wychowawca.
Czas trwania:
2 –3 jednostki lekcyjne po 45 minut
Pomoce:
• Magnetofon, kaseta z muzyką do czytanego tekstu
• 5-6 arkuszy szarego papieru, grube mazaki, lepik lub taśma klejąca
• małe karteczki, szpilki, kartki do notatek
• 4 komplety rozsypanki wyrazowej (załącznik nr 5)
• 1 komplet tekstu (załącznik nr 6) w dwóch kolorach, podzielonego
na karteczki
• teczki z gumką (dla każdego ucznia)
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 6
7. Materiały:
powielony pakiet dla uczniów
- „Sylwetka absolwenta gimnazjum” – załącznik nr 1
- „Przygotowanie do podjęcia decyzji zawodowej” – załącznik nr 2
- „Kroki podejmowania decyzji”- załącznik nr 3
- „Desiderata”– załącznik nr 4
teksty do wykorzystania na zajęciach :
- „Czynniki trafnego wyboru zawodu” (mat. do rozsypanki wyrazowej) –
załącznik nr 5
- „Praca dla informatyka i dla... czyścibuta” A. Sawicka - załącznik nr 6
- „Moja wizja kariery”- P. Kreft – załącznik nr 7
- „Śpiew ptaka” Antoni de Mello - załącznik nr 8
- przykładowe oferty pracy ( „Gazeta Wyborcza”, „Rzeczpospolita” itp.)
publikacje i opracowania
- Teczka Informacji o Zawodzie (przykładowa, szukaj w: PP-P, RUP,
CIiPKZ, MCIZ)
- „Informator o Zawodach”, wyd. Perspektywy, wyd.III poszerzone,
Warszawa 2005
- „ Zaplanuj Karierę!”, Podręcznik dla klas I – III Gimnazjum,
Gdańsk 2000
- „Zawody szkolnictwa zawodowego. Vademecum informacyjne doradcy
zawodowego”, MEN, Warszawa 2005
- „Victor”, „Gimnazjum”, „Perspektywy” ( przykładowe egzemplarze
czasopisma)
ankieta ewaluacyjna – załącznik nr 9
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 7
8. Scenariusz zajęć
1. Krótki wstęp na temat:
„ Po co spotkaliśmy się i co nas czeka” – zapoznanie uczniów z celem
spotkania.
2. „Przedstawiamy się...”
Ćwiczenie ma na celu integrację grupy oraz wyeliminowanie napięć.
• Krótkie przedstawienie osób prowadzących.
• Uczniowie wymieniają swoje imię, zapisują je na karteczce i przypinają .
3. Sylwetka ABSOLWENTA GIMNAZJUM.
(prezentacja, dyskusja kierowana)
Rozdajemy uczniom materiał z pakietu (załącznik nr 1).
Zapoznajemy uczniów z „sylwetką absolwenta” (odczytujemy). Prosimy
uczniów o chwilę namysłu nad powyższym materiałem, a następnie
prowokujemy dyskusję na temat: „Dlaczego właśnie taki powinien być
absolwent gimnazjum?”
• Podkreślamy, że są to oczekiwania nowoczesnej szkoły (gimnazjum)
wobec przyszłych absolwentów, zatem wszyscy gimnazjaliści, kończąc
szkołę powinni, oprócz zdobytej wiedzy - posiadać także w/w cechy
i umiejętności.
• Podpowiadamy kierunki myślenia rzucając hasła:
nowe szkoły ponadgimnazjalne
aktywność, samodzielność
zmienny rynek pracy
bezrobocie
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 8
9. sukces, kariera
poszukiwanie, planowanie
Wypowiedzi uczniów uzupełniamy, podkreślając najistotniejsze zmiany
spowodowane reformą szkolnictwa i sytuacją na rynku pracy:
Trendy w edukacji - dążenie do upowszechnienia średniego
wykształcenia (80% miejsc - w liceach ogólnokształcących,
profilowanych i technikach, a zaledwie 20% w zreformowanych
zasadniczych szkołach zawodowych)
Wzrost znaczenia umiejętności, kompetencji i cech osobowych
w uzupełnieniu do wiedzy i wiadomości szkolnych
W uzasadnieniu powołujemy się na:
wybrane oferty pracy (źródła: np. „Gazeta Wyborcza”,
„Rzeczpospolita”)
kluczowe umiejętności pracowników(oczekiwania pracodawców) :
umiejętność pracy w zespole
umiejętność współpracy z przełożonym
podstawowe umiejętności interpersonalne
umiejętność samokształcenia
umiejętność rozwiązywania problemów i samodzielnego
podejmowania decyzji
umiejętność odnalezienia się na zmieniającym się rynku
pracy
umiejętność organizowania i oceniania własnej pracy
umiejętność korzystania z różnych źródeł informacji
umiejętność posługiwania się komputerem
znajomość języków obcych 1
1
źródło: „Orientacja szkolna i zawodowa w gimnazjum. Rola nauczyciela” (skoroszyt) wyd. MEN...
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 9
10. Konieczność: dostrzegania tendencji na rynku pracy, uruchamiania
aktywności, mobilności zawodowej (gotowości do zmiany
kwalifikacji zawodowych), dostosowania się do oczekiwań
pracodawców
Podkreślamy, że adekwatna samoocena, umiejętność poszukiwania
informacji, podejmowania decyzji i elastyczność w planowaniu
przyszłości – to warunki sukcesu, kariery, minimalizacji zagrożenia
bezrobociem.
4.Ćwiczenie:
„Poznajemy uwarunkowania trafnej decyzji szkolno- zawodowej”
a/ Praca w grupach.
Przygotowujemy 4 komplety rozsypanki ( załącznik nr 5). Koperty dla grup
opatrzone są tytułami 4-ch zadań („Poznać siebie”, „Poznać zawody”...).
Dzielimy klasę na cztery grupy (uczniowie odliczają: wiosna, lato, jesień,
zima). Rozdajemy każdej grupie: kolorowe mazaki, szary papier, kopertę
z kompletem karteczek, na której podkreślamy wśród 4-ch tytułów
przydzielony temat zadania. Prosimy uczniów o dopasowanie określeń
(wybranie karteczek z kompletu) adekwatnych do haseł:
Grupa I : „ Co to znaczy poznać siebie ?”
Grupa II: „ Co to znaczy poznać zawody?”
Grupa III: „ Co to znaczy poznać ścieżki kształcenia?”
Grupa IV: „ Co to znaczy poznać rynek pracy ?”
Polecamy uczniom w grupach, by wyniki pracy (wybrane z rozsypanki
określenia) zapisali na dużych arkuszach, nadając planszom tytuły zgodne
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 10
11. z hasłem (blokiem analizowanych czynników). Wyłaniamy sprawozdawców
do prezentacji plansz powieszonych zgodnie z w/w porządkiem w widocznym
miejscu.
UWAGA ! - Osoby prowadzące pomagają grupom ( ćwiczenie trudne).
b/ Prezentacja i omawianie wyników pracy przez sprawozdawców.
5. Ćwiczenie:
„Poszukujemy informacji i informatorów – czyli jak można zbierać wiedzę
o sobie, o zawodach, o ścieżkach kształcenia i rynku pracy?”
(praca w grupach, metodą „burzy mózgów”).
Dzielimy klasę na trzy grupy (uczniowie w kręgu odliczają
„do trzech”).Rozdajemy kartki na notatki. Prosimy, by uczniowie w grupach
zastanowili się, zapisali na kartkach, a następnie ich liderzy ( sprawozdawcy
grup) przedstawili pomysły na to:
Grupa I: „ W jaki sposób, od kogo, skąd dowiem się, jaki jestem?”
( Wskazujemy jako pomoc planszę z blokiem „ Poznaję siebie”- z ćwiczenia 4).
Grupa II: „Jak mogę zebrać informacje o zawodach? Kto może mi pomóc?”
(wskazujemy jako pomoc planszę z blokiem „ Poznaję zawody”- z ćwiczenia 4).
Grupa III: „Jak mogę zebrać informacje o szkołach, o rynku pracy? Kto
może mi pomóc? Gdzie znajdę informacje?”
(wskazujemy jako pomoc planszę z blokiem „Poznaję ścieżki kształcenia” oraz
„Poznaję rynek pracy”- z ćwiczenia 4).
UWAGA ! - Osoby prowadzące pomagają grupom we wskazaniu źródeł informacji oraz
osób doradców – informatorów (ćwiczenie trudne).
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 11
12. 6. Podsumowanie pracy grup ( ćw. 4 i 5 )
Uzupełniamy pracę uczniów szczegółową informacją o możliwościach
zbierania wiedzy:
o sobie
o zawodach
o szkołach i ścieżkach kształcenia
o rynku pracy
poprzez:
A. Dokonywanie samooceny (autorefleksja, kwestionariusze, ankiety,
analiza ocen, testy, sprawdziany wiadomości), oraz zbieranie
informacji o sobie (od rodziców, rodzeństwa, wychowawcy,
nauczycieli, rówieśników, itp.)
B. Korzystanie ze źródeł : informacji / pomocy /doradców, jakimi
są:
• Szkoła macierzysta – pomoc wychowawcy, doradcy
zawodowego, pedagoga/psychologa szkolnego, wiadomości
przekazywane na lekcjach, oferta Szkolnego Ośrodka Kariery,
kąciki informacji, biblioteka szkolna, informatory i podręczniki
(prezentujemy np. „Zaplanuj karierę”, „Informator o Zawodach”
lub inne materiały informacyjne),
• Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna – punkty konsultacyjne,
pomoc doradców, testy psychologiczno-pedagogiczne, programy
komputerowe, materiały informacyjne, Teczki Informacji
o Zawodach (prezentacja przykładowych „Teczek”).
• Instytucje resortu pracy – Powiatowy Urząd Pracy, Centrum
Informacji i Planowania Kariery, Mobilne Centrum Informacji
Zawodowej
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 12
13. • Szkoły ponadgimnazjalne – ulotki, plakaty, informacje
uzyskiwane w sekretariatach szkół, udział w „Dniach
Otwartych”, „Giełdach Szkół”, itp
• Rozmowy z przedstawicielami zawodów, obserwacja pracy
w zawodach i na stanowiskach pracy ( w otoczeniu, na
wycieczkach)
• Media:
RADIO i TV- ogólnopolskie (np. programy TV
Edukacyjnej: „Kim być?”, „Zawodowy list gończy”,
itp.)- regionalne (wywiady, cykle informacyjne
o szkołach i zawodach)
PRASA - ogólnopolska
- Tu: prezentacja i krótkie omówienie
zawartości czasopisma „Victor”, skąd artykuł
„Praca dla ...” (zał. 6) wydrukowany
na papierze o dwóch kolorach i pocięty
na karteczki ze stwierdzeniami: „To
nieprawda, że...”, „To prawda, że...”
-rozdajemy do głośnego odczytania uczniom
lub odczytujemy sami.
- lokalna (informacje i artykuły
o szkołach, formach kształcenia, oferty pracy,
kursów i szkoleń itp. )
INTERNET
- baza informacyjna w systemie elektronicznego
naboru, strony www szkół, portale informacji,
doradztwa i pośrednictwa pracy
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 13
14. Na zakończenie podsumowania rozdajemy uczniom powielony schemat :
„Przygotowanie do decyzji szkolno – zawodowej” (załącznik nr 2.)
7. Przedstawienie programu pracy szkoły w zakresie przygotowania uczniów
do aktywnego udziału w życiu gospodarczym oraz podejmowania decyzji
szkolno – zawodowej (krótkie, syntetyczne zaprezentowanie oferty pomocy ze
strony szkoły)
działalność Szkolnego Ośrodka Kariery (jeśli jest w szkole)
zajęcia na lekcjach WOS
lekcje wychowawcze, spotkania z pedagogiem, psychologiem, szkolnym
doradcą zawodowym
treści związane z orientacją szkolno-zawodową na lekcjach
przedmiotowych
wycieczki do szkół, zakładów pracy, placówek urzędu pracy
kącik informacji szkolno - zawodowej, bank informacji w gabinecie
pedagoga, psychologa, szkolnego doradcy zawodowego
współpraca z poradnią psychologiczno-pedagogiczną – organizowanie
spotkań dla rodziców i uczniów , kierowanie na konsultacje i badania dla
potrzeb poradnictwa zawodowego
przygotowanie do decyzji szkolno-zawodowej – kl. III , drugi semestr
(szczegółowe informacje, warsztaty podsumowujące).
8. Podsumowanie części edukacyjnej warsztatu.
A. Rozdajemy uczniom materiał :„Kroki podejmowania decyzji”
(załącznik nr 3),
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 14
15. Prosimy o krótką analizę tekstu przed planowaną dyskusją w cz. B. Zwracamy
uwagę na kolejne kroki w procesie podejmowania decyzji, wymagające
rozłożenia w czasie.
Materiał pozostawiamy uczniom do dalszej pracy własnej w domu lub jako
kartę pracy pomocną do odrębnych zajęć szkolnych poświęconych planowaniu
i podejmowaniu decyzji szkolno – zawodowej.
B. Dyskusja na temat:
„Co oznaczają słowa i hasło:
„AKTYWNIE I ELASTYCZNIE PLANUJĘ ŚCIEŻKI KARIERY” ?”
Dyskusję prowadzimy, analizując znaczenie każdego słowa (elementu) hasła.
W podsumowaniu podkreślamy (wypisujemy na tablicy lub plakacie)
najważniejsze zasady aktywnego i efektywnego planowania przyszłości szkolno
- zawodowej:
1. „Mam oczy i uszy szeroko otwarte”, zaczynam poważnie myśleć
o przyszłości.
2. Rozpoznaję i rozwijam swoje możliwości.
3. Gromadzę informacje i materiały (mam własną „teczkę” )
4. Konfrontuję własne możliwości z wymaganiami szkoły, zawodu.
5. Ustalam własny plan i stale go weryfikuję
6. Jestem przygotowany na zmiany.
7. Myślę pozytywnie.
! Zbieramy od uczniów przykłady obrazujące myślenie pozytywne.
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 15
16. 9. Zakończenie: „Klucze, wskazówki, recepty na sukces”
z odwołaniem się do literatury, publikacji i poezji
Rozdajemy i odczytujemy „Desideratę” (załącznik nr 4)
„Czym jest kariera?” – krótka dyskusja, po której przytaczamy wybraną
opinię ucznia kl. II LO - P. Krefta – fragm. art. „Moja wizja kariery”
(załącznik nr 7)
Odczytujemy wolno, na tle wybranego fragmentu refleksyjnej muzyki
wiersz „Śpiew ptaka”- autorstwa Anthony de Mello (załącznik nr 8)
Zachęcamy uczniów do ukierunkowanej interpretacji wiersza pytaniami:
„Dlaczego orzeł wierzył, że jest podwórkowym
kogutem?”
„Czy myślicie, że pragnął być orłem?”
„Jaki błąd popełnił?”
„Gdyby wiedział kim jest, gdyby spróbował odnaleźć
swoją tożsamość - czy poszybowałby w górę, jak król
ptaków?
Zamykamy dyskusję refleksją - przesłaniem:
„POSZUKUJCIE AKTYWNIE ODPOWIEDZI NA DWA
KLUCZOWE PYTANIA:
-„Kim jestem?”
-„Kim chcę być?”
Wspólnie z prowadzącymi wypowiadamy do grupy życzenie:
„Życzymy Wam MOCY i SKRZYDEŁ”
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 16
17. 10. Zbieranie informacji zwrotnej od uczestników spotkania –
ankieta ewaluacji – ( załącznik nr 9).
UWAGA! W miarę możliwości i aktywności uczniów można dodatkowo:
Podać następujące propozycje wzbogacenia pracy klasy i szkoły – do dyskusji
i uzgodnienia z wychowawcą, opiekunem Szkolnego Ośrodka Kariery,
dyrektorem szkoły:
A.Założenie klasowego „banku - skarbca”:
• prowadzenia księgi (tytuł do wyboru przez klasę), w której
zbierane będą krótkie wpisy z odbytych zajęć n/t orientacji
zawodowej, materiały, wycinki z gazet, czasopism, notatki
z wyjść, wycieczek, spotkań
• gromadzenie klasowej medioteki – taśmy, kasety video, programy
na CD itp
B. Konkurs: „Ujawniamy talenty”
(w porozumieniu z nauczycielem plastyki, języka polskiego)
• Fraszki - np.„O zawodach na wesoło”
• Artykuły, wypracowania, – „Kim będę...”, „Moja przyszłość...”,
„Kim nie będę i dlaczego?”
• Karykatury o zawodach
C.Współzawodnictwo z innymi klasami w w/w obszarach np.
o nagrodę dyrektora szkoły.
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 17
18. MATERIAŁY I TEKSTY ŹRÓDŁOWE
1.„Desiderata”, za: www.wychowawca.pl (28 października 2005)
2.Kreft P., „Moja wizja kariery”, w: „Perspektywy”, IX 2000
3.„Orientacja szkolna i zawodowa. Rola nauczyciela” (skoroszyt), MEN,
Warszawa 2000
4. Sawicka A., „Praca dla informatyka i dla... czyścibuta”, w: „Victor”, nr
19/XII 2000
5. Sekuła B, Pielok C., „Zajęcia warsztatowe dla uczniów szkół
ponadpodstawowych”,CM PP-P MEN, Warszawa 1996
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 18
19. Aneks I
PAKIET DLA UCZNIÓW
Załącznik nr 1: „Sylwetka absolwenta gimnazjum”
Załącznik nr 2: „Przygotowanie do podjęcia decyzji zawodowej”
Załącznik nr 3: „Kroki podejmowania decyzji”
Załącznik nr 4: „Desiderata”
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 19
20. 2
Załącznik nr 1
OPTYMALNĄ JEST SYTUACJA GDY:
ABSOLWENT GIMNAZJUM
ZNA SIEBIE – ZNA ZAWODY – ZNA ŚCIEŻKI KSZTAŁCENIA
• potrafi określić swoje mocne strony
• jest świadomy swoich ograniczeń
• ma wgląd w swoje zainteresowania
• potrafi wskazać swoje umiejętności i uzdolnienia
• wie jaki ma temperament
• umie podejmować decyzje
• zna pojęcie zawodu, pracy, kwalifikacji zawodowych
• posiada informacje o funkcjonowaniu rynku pracy
• zna podstawowe podziały zawodów
• jest zorientowany gdzie szukać informacji o zawodach i jak je poznać
• wie, gdzie szukać pomocy w wyborze zawodu, szkoły i planowaniu kariery zawodowej
• zna różne drogi osiągania celu
• potrafi realnie ocenić swoje możliwości pracy w danym zawodzie
• posiada umiejętności uczenia się
• zna system kształcenia
• potrafi sporządzać dokumenty określone procedurą ubiegania się o pracę
• umie zanalizować ogłoszenia o pracy
• potrafi adaptować się do wymagań nowej szkoły i nowej rzeczywistości
• reprezentuje pozytywną postawę wobec pracy
CZUJE SIĘ ODPOWIEDZIALNY ZA SWÓJ LOS I SWOJĄ PRZYSZŁOŚĆ
2
źródło: „Orientacja szkolna i zawodowa w gimnazjum. Rola nauczyciela”. (skoroszyt) wyd. MEN...
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 20
21. Załącznik nr 2 3
PRZYGOTOWANIE DO PODJĘCIA DECYZJI ZAWODOWEJ
1. NAZYWAMY PROBLEM
2. ZBIERAMY INFORMACJE
O ŚCIEŻKCH O RYNKU
O ZAWODACH EDUKACYJNYCH
O SOBIE PRACY
• świat zawodów i ich • typy szkół
• zainteresowania podział • sieć szkół • trendy na rynku
• uzdolnienia • opisy zawodów • kryteria przyjęć pracy
• temperament • warunki; środowisko i warunki naboru • wskaźniki
• umiejętności pracy • przebieg kształcenia bezrobocia i
• osobowość zatrudnienia
• zadania i czynności w szkole/zawodzie
• stan zdrowia zawodowe • kwalifikacje • sposoby
• poszukiwania pracy
wiedza szkolna • narzędzia pracy absolwenta
• mocne i słabe • predyspozycje • możliwości • wymagania
strony kontynuowania pracodawców
i przeciwwskazania
do zawodów nauki i podnoszenia • potrzebne
umiejętności i
• perspektywy płacy kwalifikacji
i zatrudnienia • kursy, szkolenia kwalifikacje
uzupełniające zawodowe
• oferty pracy
ŹRÓDŁA INFORMACJI
• rodzina
• rówieśnicy, znajomi
• szkoła macierzysta
• poradnia psychologiczno-
pedagogiczna
• szkoły ponadgimnazjalne
• media (RTV, prasa,
Internet )
• informatory, książki,
programy komputerowe
• instytucje, urzędy pracy
• przedstawiciele zawodów
Załącznik. nr 3
3
opr. z wykorzystaniem diagramu ze źródła: „Orientacja szkolna i zawodowa w gimnazjum. Rola nauczyciela” (skoroszyt) wyd. MEN...
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 21
22. Kroki podejmowania decyzji
Krok 1. Określ, czego chcesz.
Pomyśl, jaka szkoła / zawód najbardziej Cię interesuje. Wypisz je, nawet, gdyby wydawały Ci się nieosiągalne.
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
Krok 2. Zastanów się, jakie posiadasz indywidualne możliwości i zasoby.
Zbierz: wiedzę, uzdolnienia, umiejętności, zainteresowania, preferencje i wartości, które cenisz. Zapisz je
sumiennie.
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....
Krok 3. Twoje alternatywne wybory.
Jaki zawód / szkołę wybrałbyś, gdyby nie udało Ci się zrealizować punktu 1? Wypisz kilka możliwości.
Uwzględnij opinie Twoich dobrych doradców.
....................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
Krok 4. Porównaj wszystkie propozycje
Jakie są zalety i wady, zyski i koszty każdego wyboru? Co / kto Ci pomoże, a gdzie mogą być przeszkody?
Staraj się kierować faktami.
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
Krok 5. Oceń szanse na sukces w każdym przypadku. Wybierz najlepszą możliwość.
Jaka możliwość najlepiej odpowiada Twoim potrzebom? Uszereguj swoje wybory od najbardziej do najmniej
satysfakcjonującego. Potem ułóż je inaczej: od najłatwiej do najtrudniej osiągalnych. Wyciągnij wnioski.
Zapisz, co
odkryłeś. .........................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
.............
Krok 6. Ułóż plan działania – planuj ścieżki i kroki.
Rusz głową, co zrobić, żeby osiągnąć to, co dla Ciebie osiągalne. Wszystko, co wymyślisz ubierz w rozsądek
i szczegóły. Uwierz, że się uda. Potem zaplanuj kolejność i czas.
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Krok 7. Oceń swoją decyzję.
Czy podjąłeś słuszną decyzję? Wróć do punktu 1, aby sprawdzić, czy masz wszystkie potrzebne dane
i informacje. Czy plan jest do wykonania? Jeśli masz wątpliwości – zastanów się, co zmienić. Jeśli nie – zapisz
swoją decyzję. Właśnie ją podjąłeś. Teraz zrealizuj.
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 22
23. ......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Załącznik 44
Desiderata
Przechodź spokojnie przez hałas i pośpiech i pamiętaj ,jaki spokój można znaleźć
w ciszy. O ile to możliwe, bez wyrzekania się siebie, bądź na dobrej stopie ze wszystkimi.
Wypowiadaj swą prawdę jasno i spokojnie i wysłuchaj innych, nawet tępych
i nieświadomych; oni też mają swoją opowieść. Unikaj głośnych i napastliwych - są udręką
ducha. Porównując się z innymi, możesz stać się próżny lub zgorzkniały, zawsze bowiem
znajdziesz gorszych i lepszych od siebie.
Niech twoje osiągnięcia, zarówno jak i plany, będą dla ciebie źródłem radości
Wykonuj swą pracę z sercem, jakkolwiek byłaby skromna; ją jedynie posiadasz w zmiennych
kolejach losu. Bądź ostrożny w interesach, na świecie bowiem pełno oszustwa, niech to ci
jednak nie przysłoni prawdziwej cnoty. Wielu ludzi dąży do wzniosłych ideałów i wszędzie
życie jest pełne heroizmu.
Bądź sobą, zwłaszcza nie udawaj uczucia, ani nie podchodź cynicznie do miłości,
albowiem wobec oschłości i rozczarowań ona jest wieczna jak trawa. Przyjmij spokojnie, co
ci lata doradzają, z wdziękiem wyrzekając się spraw młodości. Rozwijaj siłę ducha, aby
mogła cię osłonić w nagłym nieszczęściu. Nie dręcz się tworami wyobraźni. Wiele obaw rodzi
się ze znużenia i samotności.
Obok zdrowej dyscypliny, bądź dla siebie łagodny. Jesteś dzieckiem wszechświata nie
mniej niż drzewa i gwiazdy. Masz prawo być tutaj. I czy to jest dla ciebie jasne czy nie,
wszechświat jest bez wątpienia na dobrej drodze. Tak więc żyj w zgodzie z Bogiem,
czymkolwiek się trudnisz i jakiekolwiek są twoje pragnienia. W zgiełku i pomieszaniu życia
zachowaj spokój ze swą duszą. Przy całej złudności i znoju i rozwianych marzeniach jest to
piękny świat. Bądź uważny. Dąż do szczęścia
.
Anonimowy tekst z 1692 r znaleziony
w starym kościele św. Pawła w Baltimore
4
www.wychowawca.pl (28 października 2005)
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 23
24. Aneks II
TEKSTY I MATERIAŁY DO REALIZACJI WARSZTATÓW
Załącznik nr 5: Rozsypanka wyrazowa
Załącznik nr 6: „Praca dla informatyka i dla...czyścibuta”
Załącznik nr 7: „Moja wizja kariery”
Załącznik nr 8: „Śpiew ptaka”
Załącznik nr 9: Ankieta ewaluacyjna warsztatów
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 24
25. załącznik nr 5
• zainteresowania
..................................................................................
• uzdolnienia
..................................................................................
• temperament
..................................................................................
• umiejętności
..................................................................................
• osobowość
..................................................................................
• stan zdrowia
..................................................................................
• wiedza szkolna
...................................................................................
• mocne i słabe strony
..................................................................................
• świat zawodów i ich podział
..................................................................................
• opisy zawodów
..................................................................................
• warunki; środowisko pracy
..................................................................................
• zadania i czynności zawodowe
..................................................................................
• narzędzia pracy
..................................................................................
• predyspozycje i przeciwwskazania do zawodów
..................................................................................
• perspektywy płacy i zatrudnienia
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 25
26. ..................................................................................
• typy szkół
..................................................................................
• sieć szkół
..................................................................................
• kryteria przyjęć i warunki naboru
..................................................................................
• przebieg kształcenia w szkole /zawodzie
..................................................................................
• kwalifikacje absolwenta
..................................................................................
• możliwości kontynuowania nauki
i podnoszenia kwalifikacji
..................................................................................
• kursy, szkolenia uzupełniające
..................................................................................
• trendy na rynku pracy
.................................................................................
• wskaźniki bezrobocia i zatrudnienia
.................................................................................
• sposoby poszukiwania pracy
.................................................................................
• wymagania pracodawców
..................................................................................
• potrzebne umiejętności
i kwalifikacje zawodowe
..................................................................................
• oferty pracy
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 26
27. Załącznik nr 6 5
„Praca dla informatyka i dla... czyścibuta”
„ To nieprawda, że ...
Pielęgniarek już jest za dużo i nie ma sensu myśleć o tym zawodzie.
W ciągu najbliższych 10 lat powstaną prywatne kliniki i przychodnie, coraz więcej osób
będzie też stać na zaangażowanie fachowej opieki do małych dzieci, osób starszych czy
chorych.
Nauczyciele nie mają przed sobą przyszłości.
Będą bardzo potrzebni, stosunkowo najmniejsze zapotrzebowanie będzie na nauczycieli
specjalizujących się w uczeniu najmłodszych ( dzieci jest coraz mniej ). Natomiast
nauczyciele zawodu, prowadzący kursy czy też wykładający na wyższych uczelniach
mogą liczyć na interesujące oferty pracy.
Ludzie bez wyższego wykształcenia będą skazani na wykonywanie najgorzej
płatnych prac.
Według specjalistów, największe szanse zatrudnienia będą mieli pracownicy
z wykształceniem średnim ogólnokształcącym.
Specjalizacja w pracy będzie posunięta tak daleko, że każdy pracownik będzie znał
się tylko na maleńkim wycinku swojej dziedziny.
Przeciwnie - w przyszłości trzeba będzie umieć dostosować się do zapotrzebowania rynku
pracy, szybko zmieniać specjalizacje, wciąż opanowywać nowe umiejętności.
Zanikają zawody usługowe, rolę tę przejmą urządzenia techniczne.
Na opracowanej przez ekspertów liście zawodów z przyszłością są między innymi:
kosmetyczka, manicurzystka-pedicurzystka, wizażystka, gospodarze domów, zmywacze
szyb, a nawet .... czyścibut.
5
źródło: A. Sawicka „Praca dla informatyka i dla...czyścibuta”, „Victor”...
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 27
28. To prawda że ...
Trzeba uczyć się języków obcych.
Dla dzisiejszych nastolatków europejski, a nawet światowy rynek pracy będzie już
zapewne otwarty. Dobra znajomość języka obcego pozwoli na znalezienie atrakcyjnej
pracy w innym kraju, wybór miejsca zamieszkania.
Nie należy przy wyborze zawodu kierować się „owczym pędem”.
Niektóre kierunki robią się tak modne, że szybko dochodzi do „nadprodukcji”
specjalistów w jakiejś dziedzinie. Zresztą, nikt nie zostanie naprawdę dobrym księgowym
wbrew swoim prawdziwym zainteresowaniom i predyspozycjom.
Ludzie będą coraz bardziej zajmować się swoim zdrowiem, będzie więc popyt na
specjalistów z tej dziedziny.
Wiele wskazuje na to, że przeciętna długość życia wydłuży się a ludziom będzie zależało
również na jego jakości. Nie powinno zatem zabraknąć pracy dla lekarzy rodzinnych,
dentystów, masażystów. Oczywiście, dobrych.
Będzie się liczył nie sam dyplom, ale fakt ukończenia dobrej szkoły ( średniej lub
wyższej ).
Już teraz nie wszystkie instytucje i firmy traktują tak samo dyplomy różnych uczelni.
Tytuł zdobyty w słabej, za to drogiej szkole nie będzie zbyt wiele wart.”
W tekście wykorzystano materiały opublikowane w dzienniku „Rzeczpospolita” 15 listopada
2000 roku
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 28
29. CENNE ZAWARTOŚCI „VICTORA”
Ad. Ćwiczenie 6
1. PLAKATY lub OPISY ZAWODÓW - koniecznie dla „wspólnego
pożytku” np. na tablicę do Kącika Informacji lub Szkolnego Ośrodka Kariery
2. CYKL „ Poznajemy siebie” - PSYCHOZABAWY
np.:„Współodczuwanie”
„Dzielenie się z innymi”
„Wyobraźnia”
3. OPINIE ŚRODOWISKA RÓWIEŚNIKÓW – np.„Sylwetka gimnazjalisty
-jacy jesteśmy, jacy będziemy za 10 lat?”
4. CYKL „ Zawody przyszłości”
5. WĘDRÓWKI PO ŚWIECIE ZAWODÓW
6. TESTY EGZAMINACYJNE
TESTY KOMPETENCJI
np.WIEDZA O KULTURZE, TESTY JĘZYKOWE
7. INFORMATOR GIMNAZJALISTY - informacje o typach szkół
ponadgimnazjalnych, profilach
i kierunkach kształcenia w liceach
ogólnokształcących
i profilowanych,
zasady i terminy rekrutacji
8. WSKAZÓWKI DOT. EFEKTYWNEGO UCZENIA SIĘ np.:
techniki szybkiego czytania
i zapamiętywania tekstu,
„jak pokonać ortografię?”
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 29
30. Załącznik nr 7 6
„ MOJA WIZJA KARIERY”
„ /... /O karierze wszędzie głośno
Piszą o niej gazety, wykrzykują media, na każdym kroku znajdujemy dziesiątki ogłoszeń zawierających te
magiczne dla ludzi XXI wieku słowo: „z nami na szczyt kariery”, „jak zrobić karierę?” itp.
Jak podaje Kopaliński, kariera to „przebieg życiowej działalności, szybki awans, sukcesy, powodzenie” –
głównie superlatywy. Czy jednak zawsze to słowo kojarzyło się z dobrą pozycją życiową i z sukcesami?
Dawniej mianem kariery określano zawód, zajęcie, fach. Ale era kapitalizmu i rywalizacji pchnęła ludzi do
walki o jak najwyższe stanowiska, no i – zmieniła nieco definicję.
Zaczęto mówić o „wyścigu szczurów”
Tego określenia nie muszę chyba nikomu wyjaśniać, bo jest ono powszechnie znane
i – niestety – równie powszechnie występuje. Widać je nie tylko w „dorosłym” świecie, lecz niestety również
już w szkołach i na podwórku. To już nie jest normalna rywalizacja, kto lepiej gra w piłkę, czy kto dostał lepszy
stopień z klasówki – to np. obowiązkowe super ciuchy, „komórki”, samochód pod szkołą, korepetycje 6 razy
w tygodniu, edukacyjne obozy itp. Moim zdaniem można z pewnością dopisać linijkę do słownika... Nie jest to
jednak żadna nowość, bowiem już wcześniej Kopaliński , w roku 1968 napisał, że wyraz kariera ma niejakie
koneksje z francuskim carriere, co oznacza „tor wyścigowy”. Reasumując możemy się pokusić
o sformułowanie uproszczonej i pospolitej definicji: kariera – wyścig po stanowisko, pieniądze, pozycję .Czy
może bardziej by pasowało: żyj szybko, umieraj młodo? Dzisiejsze tempo życia i ciągłe dążenie za pieniądzem
przysparza lekarzom jeszcze więcej pracy przy...zawałowcach. I najczęściej chorzy nie mogą mieć do nikogo
pretensji. Czasami warto przypomnieć sobie, że istnieje coś takiego jak „zdrowie”. Pobiegać trochę, pojeździć
na rowerze, a nie tylko za biurkiem ze wzrokiem wpatrzonym w ekran komputera.
Jednak karierę robią wszyscy
- nie tylko ci, którzy głowę zza monitora wychylają tylko wtedy, kiedy kończy im się kawa, ale też pracownicy
fizyczni, aktorzy, piloci, stewardessy itd.
/.../ Często nurtuje mnie pytanie,
jak zrobić karierę?
A z tego, co słyszę dookoła, nie jest to tylko mój problem, bowiem mało znam osób, które nie chciałyby
osiągnąć sukcesu. Czy powinienem korzystać z licznych poradników temu poświęconych? Czy może najlepiej
pokieruje mną intuicja? A gdyby tak zasięgnąć rady fachowców? Kariera to chyba problem ( mniejszy lub
większy ) każdego z nas. Czy młody, czy stary, kobieta, czy mężczyzna – jeśli człowiek nie ma wymarzonej
pracy lub zajęcia – dąży raczej, żeby je osiągnąć. Każdy na swój sposób i próbuje osiągnąć cel. Ale czy jest
jakaś uniwersalna metoda? Na dziś myślę, że po pierwsze trzeba zaznaczyć, że kariera jest pojęciem
indywidualnym. Posłużę się tutaj bardzo prostym przykładem: dajmy na to, że mój kolega bardzo się ucieszy,
jeśli zdobędzie złoty medal na olimpiadzie i w ten sposób osiągnie szczyt swojej kariery. Dla mnie podobnym
sukcesem będzie medal brązowy, ponieważ jestem od niego słabszy fizycznie i wiem, że to będzie moje
maksimum. W ten sposób obaj będziemy zadowoleni, gdyż osiągnęliśmy ( każdy w swoim mniemaniu ) szczyt
kariery. Istnieją jednak również jakieś wrodzone predyspozycje, które
ułatwiają start
w danej dziedzinie. Wiadomo przecież, że osobnik wzrostu 168 cm nie będzie mistrzem w skoku wzwyż.
Te wrodzone talenty można chyba starać się ulepszyć. Ja np. staram się rozwijać w sobie te cechy, w których
pokładam nadzieje na przyszłość. Myślę, że jeśli dostatecznie je rozwinę, będę w życiu robił to, na co mam
ochotę, a przy okazji będę w tym dobry. Bo przecież o to chodzi, żeby dobrze robić to, co się najbardziej lubi.
To jest właśnie jedna z twarzy, jakie przybiera kariera człowieka.
/.../ Kolejne pytanie, czy jest tylko jeden rodzaj kariery – kariera zawodowa? Jeśli dobrze się przyjrzeć i
troszkę pofilozofować, to karierą okaże się całe życie. Moją ambicją jest przeżyć je godnie i to będzie sukces
uwieńczający moją karierę życiową.
/.../ Tak, chyba od tego w ogóle powinienem zacząć:
trzeba nauczyć się żyć,
żeby zacząć tworzyć swoją karierę zawodową. Ponieważ to praca ma być częścią życia, a nie życie częścią
pracy. Słyszałem parę historii o ludziach, którzy osiągnęli sukces – dorobili się naprawdę wspaniałego majątku
i wspaniałej reputacji. Co z tego, jeśli „budzili się” w wieku 50 lat bez żony, dzieci, rodziny
i znajomych...Święta spędzali pracując, urodzin nie obchodzili. Zapomnieli o dawnych marzeniach, wartościach.
Mają wymarzone wille z wybiegiem dla psa, z dużym podwórkiem, gdzie mogłyby bawić się dzieci
i spacerować żona, tylko...że ani żony, ani dzieci, ani nawet psa nie ma./.../”
Piotr Kreft, ucz. II klasy LO im. W. Jagiełły w Płocku
6
źródło: P. Kreft „Moja wizja kariery” , „Perspektywy”....
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 30
31. Załącznik nr 8 7
„ŚPIEW PTAKA”
„Pewien człowiek znalazł jajko orła.
Zabrał je i włożył do gniazda kurzego w zagrodzie.
Orzełek wylągł się ze stadem kurcząt
i wyrósł wraz z nimi.
Orzeł przez całe życie
zachowywał się jak kury z podwórka,
myśląc, że jest podwórkowym kogutem.
Drapał w ziemi szukając glist i robaków.
Piał i gdakał. Potrafił nawet trzepotać skrzydłami
i fruwać kilka metrów w powietrzu.
No bo przecież, czyż nie tak właśnie fruwają koguty?
Minęły lata i orzeł zestarzał się.
Pewnego dnia zauważył wysoko nad sobą,
na czystym niebie wspaniałego ptaka.
Płynął elegancko i majestatycznie
wśród prądów powietrza,
ledwo poruszając potężnymi, złocistymi skrzydłami.
Stary orzeł patrzył w górę oszołomiony.
- Co to jest ?
zapytał kurę stojącą obok.
- To jest orzeł, król ptaków -
odrzekła kura.
Ale nie myśl o tym.
Ty i ja jesteśmy inni niż on.
Tak więc orzeł więcej o tym nie myślał.
I umarł, wierząc,
że jest kogutem w zagrodzie.”
Anthony de Mello
Załącznik nr 9
7
źródło: B. Sekuła, C. Pielok „Zajęcia warsztatowe dla uczniów...”
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 31
32. ANKIETA EWALUACYJNA WARSZTATÓW
data.............................. prowadzący..........................................................................................
1. Czy warsztaty były dla Ciebie interesujące? ( zakreśl odpowiedź)
I I I I I
nie raczej nie trudno powiedzieć raczej tak tak
2. Oceń, w jakim stopniu uzyskane informacje, wiedza i materiały mogą pomóc Ci
w planowaniuTwojej przyszłości szkolnej i zawodowej: ( zakreśl odpowiedź)
I I I I I
w ogóle nie w niewielkim w średnim w dużym w bardzo dużym
stopniu stopniu stopniu stopniu
3. Czy uważasz, że warto takie zajęcia organizować dla młodzieży?
Czy polecił(a)byś je swoim kolegom i koleżankom? (zakreśl odpowiedź)
I I I I I
zdecydowanie raczej nie nie wiem raczej tak zdecydowanie
nie tak
4. Jeśli chcesz, możesz teraz postawić ocenę prowadzącym zajęcia:
.....................................................
Dziękujemy
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 32
33. OPRACOWANIE WYNIKÓW ANKIETY
EWALUACYJNEJ WARSZTATÓW:
„Przygotowujemy się do podjęcia decyzji szkolno – zawodowej :
- planujemy ścieżki i kroki”
Analizą objęto ankiety ewaluacyjne z warsztatów przeprowadzonych
przez autorki w okresie od III 2001 r. – VI.2001r w klasach drugich radomskich
gimnazjów: P. Gimnazjum nr 8 (3 klasy), P. Gimnazjum nr 4 (2 klasy)
i P. Gimnazjum nr 12 (1 klasa). Łączna ilość uczniów w/w szkół, którzy
wypełnili ankiety bezpośrednio po zajęciach wynosi 136 osób.
Ankiety, zgodnie z założeniem – były anonimowe.
Nadmienić należy, iż zajęcia warsztatowe, objęte ewaluacją, prowadzone
były przez autorki wspomagane przez: wychowawców klas, pedagogów
szkolnych lub pracowników PP-P nr 3 w Radomiu, zatem osoby prowadzące –
pracowały w różnym składzie, co zwiększa obiektywizm oceny warsztatów
przez podmiot i odbiorcę zarazem – ucznia.
Część I. ZESTAWIENIE WYNIKÓW – odpowiedzi na pytania.
1. W odpowiedzi na pytanie:
„Czy warsztaty były dla Ciebie interesujące?”-
• tak -odp. -47 uczniów (34,6%)
• raczej tak -odp. -62 uczniów (45,6%)
• trudno powiedzieć -odp. -18 uczniów (13,2%)
• raczej nie -odp. -5 uczniów (3,7%)
• nie -odp. -4 uczniów (2,9%)
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 33
34. 2. W odpowiedzi na pytanie:
„Oceń, w jakim stopniu uzyskane informacje, wiedza i materiały mogą
pomóc Ci w planowaniu Twojej przyszłości szkolnej i zawodowej”-
• w bardzo dużym - odp. 12 uczniów ( 8,8%)
• w dużym - odp. 69 uczniów ( 50,7%)
• w średnim - odp. 41 uczniów (30,1%)
• w niewielkim - odp. 11 uczniów (8,2%)
• w ogóle nie - odp. 3 uczniów (2,2%)
3. W odpowiedzi na pytanie:
„Czy uważasz, że warto takie zajęcia organizować dla młodzieży?
Czy poleciłbyś je swoim kolegom i koleżankom?”-
• zdecydowanie tak - odp. 69 uczniów (50,7%)
• raczej tak - odp. 46 uczniów (33,8%)
• nie wiem -odp. 14 uczniów (10,3%)
• raczej nie - odp. 5 uczniów ( 3,7%)
• zdecydowanie nie - odp. 2 uczniów (1,5%)
4. W odpowiedzi na pkt. 4 ankiety:
„ Jeśli chcesz, możesz teraz postawić ocenę prowadzącym zajęcia”
( uczniowie operowali przyjętą w szkole skalą ocen: 1- 6 , przy czym oceny
typu „ dobry +” lub „ -5” - zaokrąglano do pełnej, podstawowej wartości)
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 34
35. • ocenę 6 (cel.) - postawiło 9 uczniów ( 7%); ( w tym 1 osoba – 7-)
• ocenę 5 (bdb.) - postawiło 76 uczniów (59%)
• ocenę 4 ( db. ) - postawiło 32 uczniów (25%)
• ocenę 3 (dst.) - postawiło 8 uczniów ( 6%)
• ocenę 2 (dop.) - postawiło 2 uczniów ( 1%)
• ocenę 1 (ndst.) - postawiło 3 uczniów ( 2%)
Część II. ANALIZA WYNIKÓW, WNIOSKI.
Na 136 osób respondentów – uczniów, którzy wzięli udział w warsztatach:
109 uczniów (tj. 80%)- uznało warsztaty za interesujące lub raczej
interesujące;
81 uczniów (t/j 60%) - stwierdziło, że uzyskane informacje, wiedza
i materiały w bardzo dużym lub dużym stopniu mogą pomóc
młodzieży w planowaniu przyszłości szkolno – zawodowej;
115 uczniów (t/j 85%)-uznało, że warto takie zajęcia organizować dla
młodzieży,a respondenci poleciliby je swoim kolegom i koleżankom.
Interesujący, choć nieco ryzykowny punkt 4 ankiety, stawiający ucznia
w roli nauczyciela, „stawiającego ocenę” prowadzącym zajęcia, mimo
pokusydla niektórych uczniów, by wstawić „jedynkę” lub „dwóję” nawet
przy pozytywnej ocenie warsztatów w pytaniach nr 1, nr 2 i nr 3 - pozwolił
na uzyskanie kolejnego kryterium dobrego odbioru zajęć przez młodzież.
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 35
36. Na 130 osób (6-ciu uczniów nie wystawiło oceny) – 117 wystawiło oceny
od „dobrej” do „celującej”, a średnia oceny od uczniów dla prowadzących
wynosi: 4, 56.
Punkt ten podkreśla przede wszystkim ocenę pracy osób prowadzących,
na które niewątpliwie składają się wiedza, zaangażowanie i umiejętności,
zwłaszcza z zakresu komunikacji. Niemniej jednak, biorąc pod uwagę wysoki
krytycyzm młodzieży w wieku 14 – 15 lat, a także coraz większe doświadczenia
uczniów z atrakcyjną formą warsztatową, można by oczekiwać surowszych
ocen „za” tak trudny temat, jakim jest aktywizacja do planowania przyszłości
szkolno – zawodowej. Tym bardziej zatem uzyskana średnia nota, w sposób
niezależny (od osoby prowadzącej) wskazuje na wartość warsztatu i wysoce
koresponduje z wynikami ankiety w punktach 1, 2, 3.
Wnioski, które można wyciągnąć z analizy ankiety, to nie tylko
potwierdzenie przydatności, czy walorów warsztatów. Wyraźnie bowiem widać
na przykładzie odpowiedzi na pytanie 2, że uczniowie mają świadomość, iż zajęcia
mogą być pomocne w planowaniu ścieżek edukacyjno – zawodowych,
ale nie wyczerpują tematu, o czym bardzo wyraźnie we wprowa-dzeniu
do scenariusza informują autorki.
Zaskakujące jest, iż nawet osoby powściągliwie lub zdecydowanie
negatywnie oceniające warsztaty w pytaniach 1 i 2 – uważają, iż warto je
prowadzić z młodzieżą.
Wyniki ankiety wyłaniają również (nieliczną co prawda) grupę
młodzieży, która mało pozytywnie lub negatywnie zaznaczyła swój stosunek
do zajęć i tematu przyszłości szkolno zawodowej. Wydaje się, iż właśnie
ta grupa uczniów powinna uzyskać największą pomoc w przygotowaniach |
do wyboru szkoły i zawodu. Odpowiedzi mogą być uwarunkowane:
niepowodzeniami szkolnymi, słabą wydolnością środowiska rodzinnego
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 36
37. czy niskimi standardami kulturowo-wychowawczymi, gdzie brak aspiracji
zawodowych i negatywny stosunek do pracy osób dorosłych (a znaczących dla
młodzieży) – stanowią podstawowe przyczyny bezrobocia.
Warto zatem, korzystając z analizy ankiet przeprowadzonych co prawda
anonimowo, ale obrazujących globalnie (w skali klasy) dojrzałość młodzieży
do podejmowania tematu planowania przyszłości – omówić wyniki
z wychowawcą, pedagogiem lub psychologiem szkolnym, co pozwoli
na ułożenie indywidualnego programu pracy z klasą, nie tylko w obszarze
orientacji szkolno - zawodowej.
„Warsztaty edukacyjno – aktywizujące...”- A. Wierzchowska- Szymanek, A. Filipowska 37