wstęp

1. Dr Grażyna Penkowska

2. jest uogólnioną i lokalną refleksją filozoficzną i
naukową nad człowiekiem i jego wychowaniem,
opartą na zróżnicowanych paradygmatach
naukowych, zmierzającą do odkrywania i
systematyzowania prawidłowości procesów
wychowania, kształcenia i samokształcenia
człowieka w stałym i zmiennym kontekście
kulturowym oraz tworzenia ogólnej i
szczegółowej teorii pedagogicznej.”
J. Gnitecki, Wstęp do ogólnej metodologii badań w
naukach pedagogicznych, Wyd. UAM, Poznań 2006, s. 15

3. Jest ogólną i szczegółową metodologią opartą
na nowoczesnym i ponowoczesnym ujęciu
filozofii nauki i edukacji, uniwersalnym i
lokalnym dyskursem poznania, badaniach
empirycznych, prakseologicznych i
hermeneutycznych, analizie procedur
badawczych i ich rezultatów oraz opisie
zastanej rzeczywistości edukacyjnej oraz
projektowaniu nowych jej stanów.”
 Op. cit. S. 15

4. WIEDZA POTOCZNA WIEDZA NAUKOWA
zindywidualizowana, subiektywna jednolita, systematyczna
konkretna i praktyczna abstrakcyjna, ogólna
operuje językiem potocznym, mało precyzyjnym, posiada komponenty
emocjonalne
język nauki jest wolny od ocen
nie jest systematyczna, jest mało spójna Immanentną cechą nauki jest systematyczność i uporządkowanie
działa ona na zasadzie pewnej oczywistości. Jest to produkt naszych
doświadczeń, życia, naszych bliskich.
empiryczne uzasadnienia sądów są sprawą zasadniczą. Uzasadnienie musi być
uzasadnieniem intersubiektywnym, procedura badawcza jawna, określony
stopień pewności i generalizacji sądów.

5.  Uporządkowana
 Niesprzeczna wewnętrznie
 Obiektywna
 Intersubiektywnie komunikowalna
 Weryfikowalna
T. Pilch, T. Bauman, Zasady badań
pedagogicznych, Warszawa 2001, s. 27

6.  Eksploracyjne i weryfikacyjne:
◦ eksploracyjne – (badania formulatywne); zwykle celem tych badań jest sformułowanie problemu badawczego;
◦ weryfikacyjne – celem ich jest szukanie odpowiedzi weryfikujących hipotezy, odpowiedzi na pytania
problemowe;
 Diagnostyczne i odkrywcze:
◦ diagnostyczne – celem ich jest zaliczenie zjawisk do kategorii teoretycznych;
◦ odkrywcze – pozwalają odkryć nowe, nieopisane zjawiska i twierdzenia;
 Opisowe i eksplanacyjne:
◦ opisowe – celem ich jest stwierdzenie występowania jakichś zjawisk i ich opisanie;
◦ eksplanacyjne – mają wyjaśnić, dlaczego te zjawiska występują, jak przebiegają, jakie czynniki nimi rządzą. W
nauce ceni się je bardziej od opisowych.
 Z intencją sprawozdawczą i badania zmierzające do generalizacji (uogólnień):
◦ z intencją sprawozdawczą – wnioski nie wykraczają poza objęte badaniem przypadki, jedynie je relacjonują;
◦ zmierzające do generalizacji – wnioski z nich wykraczają poza bezpośrednio objęte badaniem przypadki.
 Prognostyczne i nie wysuwające prognoz:
◦ prognostyczne - wycelowane na przewidywanie przyszłych zdarzeń, z intencją pragmatyczną;
◦ nie wysuwające prognoz – mówią o stanie aktualnym;
 Ewaluacyjne i deskryptywne:
◦ ewaluacyjne – oceniające;
◦ deskryptywne – opisowe;
 Jakościowe i ilościowe - istotny jest tutaj sposób uzasadniania twierdzeń;
 Teoretyczne i aplikacyjne:
◦ teoretyczne – wyrastają z hipotez w celu ich weryfikacji;
◦ aplikacyjne – nakierowane są na praktyczne działanie;