"Ze śmiercią w srogi tan…". Historia polskich pilotów z Dywizjonu 303 - jest to prezentacja którą, wykonałem na egzamin ustny z polskiego w VIII klasie. Opowiada ona o bohaterskiej walce polskich pilotów w trakcie Bitwy o Anglię.
3. Autor i geneza książki
o Dywizjonie 303 [1]
Arkady Adam Fiedler (ur. 28 listopada 1894 w
Poznaniu, zm. 7 marca 1985 w Puszczykowie) –
polski prozaik, reportażysta, przyrodnik i
podróżnik, porucznik Wojska Polskiego.
W lutym 1940 Arkady Fiedler przez Francję
dotarł do Wielkiej Brytanii, gdzie poznał polskich
lotników uczestniczących w Bitwie o Anglię.
Napisał o nich głośną książkę Dywizjon 303 – jej
przedruki krążyły w okupowanej Polsce,
podnosząc morale społeczeństwa.
W latach 1942–1943 pływał na polskich
statkach handlowych – wysiłek wojenny
naszych marynarzy opisał w książce „Dziękuję
ci, kapitanie”.
4. Autor i geneza
książki o Dywizjonie 303 [2]
„Gdy we wrześniu 1940 roku zameldowałem się w Londynie u generała Władysława Sikorskiego,
głównodowodzącego Polskich Sił Zbrojnych w Wielkiej Brytanii, zdziwiłem się, że żaden z licznych na
Wyspie literatów nie wpadł dotychczas na pomysł ujęcia piórem rewelacyjnych wyczynów polskich
lotników z Dywizjonu 303, o których tyle hymnów pochwalnych właśnie pisano w prasie angielskiej.
Generał Sikorski z serdecznością skierował mnie na lotnisko w Northolt pod Londynem, gdzie
Dywizjon stacjonował. Zaprzyjaźniwszy się łatwo z całym dywizjonem, zarówno z myśliwcami jak
mechanikami, skwapliwie zabrałem się do pracy, którą postanowiłem ująć jako szersze
sprawozdanie z pola walki, pisane na gorąco i gorącym sercem patrioty, sprawozdanie, a nie utwór
tak zwanej literatury pięknej – bo takie właśnie było kategoryczne zapotrzebowanie w tej
wyjątkowej, napiętej chwili”.
6. Gatunek utworu
Dywizjon 303 to powieść reportażowa - należy
do literatury faktu. Wszystkie wydarzenia miały
miejsce, postaci także są autentyczne. Autor,
jako ich świadek, relacjonuje wypadki,
występuje w roli sprawozdawcy. Poszczególne
rozdziały utworu mają charakter reportażu, czyli
gatunku publicystyczno-literackiego
obejmującego sprawozdania z wydarzeń,
których autor był uczestnikiem lub
bezpośrednim światkiem.
8. Czas i miejsce akcji
Wydarzenia obejmują okres dwóch miesięcy –
sierpień i wrzesień 1940 roku. W tym czasie
rozegrała się bitwa o Anglię – rozstrzygająca
losy II wojny światowej. Miejsce akcji jest
szczególne – wydarzenia rozgrywają się w
powietrzu. Tu walczą przeciwnicy, tu lotnicy
cieszą się, cierpią i giną. Przestrzeń powietrzną
nad Wielką Brytanią wypełniają myśli,
oczekiwania i nadzieje polskich i brytyjskich
pilotów, których łączy wspólny cel – pokonanie
wspólnego wroga. Cała bitwa o Anglię trwała
od 10 lipca do 31 października 1940 roku, polscy
lotnicy brali w niej udział od początku do
końca. Główna bitwa miała miejsce 15
września 1940 roku.
10. Początki Dywizjonu [1]
Pierwotnie brytyjscy dowódcy krytycznie
oceniali możliwości bojowe Polaków. W ich
mniemaniu latali na przestarzałych maszynach,
nie znali języka angielskiego i pochodzili z armii
rozbitej przez Niemców. Szczególną krytyką
wobec Polaków wyróżniał się marszałek Hugh
Dowding, oficer RAF-u i naczelny dowódca w
czasie bitwy o Anglię. Sytuacja odmieniła się
natomiast po zaatakowaniu Anglii przez
Niemców. Wówczas polscy piloci zostali
zaangażowani do udziału w walkach, szybko
stając się instruktorami angielskich myśliwców.
11. Początki Dywizjonu [2]
Dywizjon 303 oficjalnie został sformowany 2
sierpnia 1940 roku w angielskim Northolt.
Pierwszym dowódcą jednostki został major
Zdzisław Krasnodębski, natomiast jego
zastępcą płk Witold Urbanowicz. Pomimo
podwójnego dowództwa, decydujący głos ws.
decyzji i działań dywizjonu 303 miał brytyjski
oficer z ramienia RAF. Polscy piloci nie byli
bowiem jeszcze wtedy zaznajomieni ze sztabem
dowódczym RAF, językiem angielskim oraz
ogólnymi procedurami i szkoleniami.
Początkowa kadra pododdziału wynosiła 13
oficerów i 8 pilotów podoficerów oraz 135
polskich pracowników naziemnych.
13. Bitwa o Anglię [1]
Dywizjon 303 po raz pierwszy uczestniczył w
walkach powietrznych 31 sierpnia 1940 roku.
Wówczas polska jednostka dokonała wielkiego
wyczynu zestrzeliwując 6 samolotów
niemieckich, nie ponosząc strat własnych. W
czasie bitwy o Anglię w 1940 roku początkowo
przypisywano mu 126 pewnych zestrzeleń,
później te szacunki zostały zmienione na 110.
Skuteczność polskiego dywizjonu
najprawdopodobniej przechyliła szalę
zwycięstwa na stronę aliancką, pomimo, iż
polska jednostka dysponowała starszymi
myśliwcami typu „Hawker Hurricane”, natomiast
Brytyjczycy latali na nowocześniejszych
„Supermarine Spitfire”.
14. Bitwa o Anglię [2]
Dywizjon 303 zaliczany jest do najlepszych i
najskuteczniejszych jednostek myśliwskich II
wojny światowej. Łącznie piloci Dywizjonu 303
im. Tadeusza Kościuszki w latach 1940-1945
zniszczyli 297 niemieckich samolotów,
prawdopodobnie zestrzelili 35 kolejnych oraz
uszkodzili 25 innych. Jednymi z
najskuteczniejszych pilotów dywizjony byli:
Witold Urbanowicz, Jan Zumbach, Mirosław
Ferić oraz Józef Frantisek (Czech).
16. Słowa Winstona Churchilla
„Nigdy w historii ludzkich konfliktów tak wielu
nie zawdzięczało tak dużo tak nielicznym”
Są to słowa angielskiego premiera Winstona
Churchilla doskonale podsumowujące
bohaterską walkę polskich pilotów z Dywizjonu
303, odwagę jaką wykazywali w czasie Bitwy o
Anglię i ich wpływ na losy wojny.
19. Hymn Dywizjonu 303 (tekst)
Motorów huk, jak marsza grają silniki
Ze śmiercią w srogi tan, tęsknota nas gna.
Motorów huk, to zwykła piosnka lotnika,
Motorów huk, serc rytmem w piersiach gra.
Przez mrok i gęste mgły,
W obronie obcych wysp,
To my — Dywizjon 303
To my!
Na skrzydłach naszych błyszczą polskie znaki,
Na skrzydłach wiatr wolności pieśń nam gra,
Jak wolnych pieśń, płyniemy ponad światem,
Aż padnie w proch siedlisko zbrodni i zła!
Melodią serca równo grają śmigła
Jak zemsty zew, ten śpiew do boju nas gna —
Ta pieśń, nasza pieśń, na tych znakach,
Na skrzydłach nam gra...
W bój na zew, w bój na zew
Podniebny lot, zwycięski śpiew!
Orłowy lot, jak racą strzelić w błękity,
Na wroga z góry spaść i strącić z chmur!
Spitfiry w lot! Na grzbietach gnać
Messerschmittów,
O Polskę tu, toczymy z wrogiem bój.
Przez mrok i gęste mgły,
W obronie obcych wysp,
To my — Dywizjon 303
To my!
Na skrzydłach naszych błyszczą polskie znaki...
21. Wnioski
• Polscy piloci w trakcie II wojny światowej
wykazywali się ogromną odwagą i
determinacją.
• Mimo upadku Polski nie poddali się, przedostali
się do Anglii i walczyli dalej.
• Dywizjon 303 wpłynął znacząco na losy wojny
inspirując innych.
