አገር አቀፍ የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስልጠና ስትራቴጂ I&IIGTP ጥር 2008 ዓ.ም.

1. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት trainer BerhanuTadesse1

2. ዋና ዋና ይዘቶች
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት2
1. መግቢያ
2. የስሌጠናዉ ዋና ዓሊማ
2.1. ክፍሌ አንዴ የምንሰጣቸው አገሌግልቶች
2.2. አዯረጃጀት
I የበሇጸጉት ሀገራት ተሞክሮ
3.የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ሥሌጠና ስትራቴጂ ዋና ዋና ይዘቶች አሊማ ፣
4.የቴ/ሙ/ት/ሥ/ ነባራዊ ሁኔታዎች (እስከ መስከረም 1997)
5.የስትራቴጂው ዓሊማ
6.የስትራቴጂው መርሆዎች
7. የስትራቴጂው ቁሌፍ ተግባራት
8. የቴ/ሙ/ት/ሥ ስትራቴጂ ማስፈጸሚያ ዋና ዋና ተግባራት

3. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት3
1. የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠና ሰሌጣኞችን
በሜገባው መጠንና ጥራት በዕቅዴ መሰረት ውጤታማ
እንዱሆን ምን አይነት ስትራቴጂ ነው የሚጠቀመው?
የስሌጠናው ዋና አሊማ 10ኛ እና12 ሇማው
ፍሇከተመጨርሰው ሥራአጥ ወገኖቻችን በቴ/ሙ/ት/ስ/
ሰሌጥነው ወዯስራ እዱሰማሩ ማስቻሌ ነው።
መግቢያ፡ ዛሬ በዓሇማችን በሚገኙ ሀገሮች መካከሌ ሇሚታየው የኑሮ፣
የሀብትና የቴክኖልጂ ምጥቀት ሌዩነቶች ዋናው ምክንያት ሀገሮቹ
ሇሰው ኃይሊቸው ሌማት የሚሰጡት ትኩረት ሌዩነት ነው።
በመሆኑም አዲጊ ሃገራት ውጤታማ ሇመሆንም millennium
development goals /MDGs/ ማሳካት የሚቻሌበት ቁሌፍ መሳሪያ
መሆኑንም ያረጋገጠ ዘርፍ ሆኖሌ። ይህውም አሳን እዴታበሊው
ሇሇመነህ ሰው አሳውን መስጠት ሳይሆን እንዳት እዯሜያጠምዯው
ማስተማር እና ማሰሌጠኑ ነው ውጤታማ የሚያዯርገው።

4. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
4
መግቢያ የቀጠሇ…
በመሆኑም ሀገራችንም ከፍተኛ ትኩረት ሰታሇች
ይህውም የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ሥሌጠና
የኢኮኖሚ ዕዴገት በማምጣትና ዴህነትን በማሳወገዴ
ብልም ሃገሪቱ ከግብርና መር የእዴገት አቅጣጫ ወዯ
ኢንደስትሪ መር የእዴገት አቅጣጫ ሇመሸጋገር
ሇሚዯረገው ሽግግር ቁሌፍ አካሌ መሆኑ ይታወቃሌ፡፡
ሇምሳላ የበሇጸጉ የሚባለ አገራት በምሳላነት የቀረቡ
ሲሆን በዋናነት ስሇአገራችን ሰትራቴጂ ቀርቦሌ

5. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
5
መግቢያ የቀጠሇ…
አገራችን ያቀዯችውን የሁሇተኛውን የዕዴገትና
ትራንስፎርሜሽን እቅዴ ስኬታማ ሇማዴረግ
የቴ/ሙ/ትምህርትና ሥሌጠና ዴርሻ እጅግ ከፍተኛ ነው፡፡
የቴ/ሙ/ት/ሥሌጠና ከያዛቸው ቁሌፍ ተግባራት አንደ
የከተማውን የስራአጥ ወገኖቻችንን ችግር በማገናዘብ
ተጨባጭ ና ሥርነቀሌ ሇውጥ ሉያመጣ የሚችሌ ጥራቱን
የጠበቀ ሥሌጠና መስጠት ነው፡፡እንዯሚታወቀው በአዱስ
አበባ ከተማ ውስጥ በሥራ ገበያ ፍሊጎት ሊይ የተመሰረተ
በቴ/ሙ/ት/ስሌጠና በማጠናከር ተዯራሽነቱን በማስፋት
የመንግስት ቴ/ሙ/ት/ስ/ተቋማት ብቻውን መወጣት
ስሇማይችሌ የግሌእና መንግስታዊ ያሌሆኑ ዴርጅቶች /መያዴ/
ያሊቸው አስተዋውጾኦ የጎሊነው።

6. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
6
መግቢያ የቀጠሇ…
ኢትዮጵያ አገራችን በቀጣይ 10-15 ዓመታት መካከሇኛ ገቢ ያሊት
አገር የመሆን ራዕይ አሊት፡፡ይህንን ራዕይ ሇማሳካት የአገራችን
ኢንደስትሪዎች በዓሇም አቀፍ ዯረጃ በጥራት፣በዋጋና በአቅርቦት
ተወዲዲሪ በማዴረግና በእዴገትና ትራንስፎርሜሽን እቅዲችን
የተቀመጠዉን ወዯ ኢንደስትሪ የሚዯረገዉን ሽግግር
ሇማሳካት፣በዓሇም አቀፍ ዯረጃ ተወዲዲሪ የሆነ በዝቅተኛና
መካከሇኛ ዯረጃ የሰሇጠነ የሰው ሃይሌ በብዛትና በጥራት
የሚያስፇሌግ በመሆኑ የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ሥሌጠና
ስትራቴጂ ተዘጋጅቶ ተግባራዊ በመሆን ሊይ ይገኛሌ፡፡

7. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
7
መግቢያ የቀጠሇ…
ይህ ስትራቴጂ ሀገራችን እያካሄዯች ያሇውን
የሰሊም፣የዱሞክራሲና የሌማት አጀንዲዎች እዉን ሇማዴረግ
ዋነኛዎቹ የሆኑትን የበቃ የሰው ኃይሌና ተወዲዲሪ የሚያዯርጉ
ቴክኖልጂዎችን ከማቅረብ ረገዴ እጅግ የሊቀ ሚና ያሇዉ
የሌማቱ ቁሌፍ ነው፡፡
ከስራ እዴሌ ፇጠራም አንፃር በቴክኒክና ሙያ ትምህርትና
ስሌጠና ከሚሰሇጥነው ሙያተኛ ውስጥ ከፍተኛ ቁጥር
የሚይዘዉ በተናጠሌ ወይም በጋራ የራሱን ሥራ ፇጥሮ
በሙያው የሚተዲዯር ዜጋ ነው፡፡

8. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
8
መግቢያ የቀጠሇ…
አሁንም ቢሆን በየዯረጃው ከሚታዩ በአመሇካከት፣ በክህልት፣
በግብዓት፣ በአዯረጃጀትና አሰራር እንዱሁም በከተማ ውስጥ
ከሚታየው የስራ አጥ ቁጥር አንፃርና በህብረተሰቡ ካሇው ችግርና
የሰሇጠነ የሰዉ ኃይሌ ፍሊጎት አንፃር ረጅም ርቀት የሚቀረን
መሆኑን ግንዛቤ ተይዝዋሌ፡፡
በመሆኑም በየዯረጃዉ ያሇዉ አመራርና ባሇዴርሻ አካሊት ሀገራዊ
ራዕያችንም ሆነ የእዴገትና ትራንስፎርሜሽን እቅዲችን የሚሳካዉ
ብቁ የሰዉ ኃይሌና ችግር ፇቺ ቴክኖልጂዎችን ሇአምራችና
አገሌግልት ሰጪ ኢንደስትሪዎች ማቅረብ ሲቻሌ ነዉ ብል
በማመን ሇዘርፈ ተሌዕኮ መሳካት ሚናዉን ሉወጣ ይገባሌ፡፡

9. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
9
2. የስሌጠናዉ ዓሊማ
በአዱስ አበባ ከተማ አሰተዲዯር የቴክኒክና ሙያ
ትምህርትና ስሌጠና ከክፍሇ ከተማ ዕስከ ወረዲ ያለ
ኮማንዴ ፖስት የዘርፉን ስትራቴጂና የአፈፃፀም
አቅጣጫዎች ተገንዝበዉ የአመራርነት ሚናቸዉን
በተገቢዉ እንዱወጡ ሇማስቻሌ፣
በ2008 ዓ.ም የተያዙ እቅድችን በብቃት ሇመፈጸም
የሚያስችሊቸው ግንዛቤ ሇመፍጠር፣

10. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
10
2.1. ክፍሌ አንዴ የምንሰጣቸው አገሌግልቶች
በክፍሇከተማ ዯረጃ መቆጣጠተር የሚችሇው
“ኤንስቲቲውት” ማሇት የቴክኒክ እና ሙያ ትምህርትና
ሥሌጠና
1. በዯረጃ 1
2. በዯረጃ 2
3. በዯረጃ 3 የሚሰጥ ነው ላልች የገበያ ፍሊጏት
መሰረት ያዯረጉ አጫጭር ስሌጠናዎችን የሚሰጥ
መንግስታዊ/መንግስታዊ ያሌሆነ እንዱሁመ የግሌ
ሕጋዊ የስሌጠና ተቋማት ማሇት ነው፡፡ ከዯረጃ 1–3
የተገሇፁት የስሌጠና ፕሮግራሞች በፌዯራሌ ትምህርት
ሚኒስቴር የአፈፃፀም መመሪያዎች ውስጥ ተገሌጿሌ፡፡

11. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
11
የቀጠሇ…….
በ“ኮላጅ” ዯረጃ የቴክኒክ እና ሙያ ትምህርትና
ሥሌጠና አጠናክሮ ከሊይ የተጠቀሱትን ጨምሮ
ማሇትም በዯረጃ 1፣2፣3 እንዱሁም በተጨማሪ
በዯረጃ 4፣ በዯረጃ 5፣ እና ላልች የገበያ
ፍሊጏት መሰረት ያዯረጉ አጫጭር
ስሌጠናዎችን የሚሰጥ መንግስታዊ/መንግስታዊ
ያሌሆነ ሕጋዊ የስሌጠና ኮላጅ ማሇት ነው፡፡
ከዯረጃ 1 –5 የተገሇፁት የስሌጠና
ፕሮግራሞች በፌዯራሌ ትምህርት ሚኒስቴር
የአፈፃፀም መመሪያዎች ውስጥ ተገሌጿሌ፡፡

12. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
12
2.2. አዯረጃጀት
የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠና በክ/ከ
ጽ/ቤት ዯረጃ የተቋማት ጥራት ዋና የስራ ሂዯት
እና የኢንደሰተሪ ኤክስቴንሽን የስራ ሂዯት
I. በወጀመሪያ የተጠቀሰው የስራሂዯት
አዯሚከተሇው ይቀርባሌ
ራዕይ
- በስራ ገበያ ፍሊጎት ሊይ የተመሰረተ ጥራት ያሇው ስሌጠና
በመስጠት የስራ ፍሊጎት ያሇው በራሱ የሚተማመን ስራ ፇጣሪ
ሇአገሩ የማህበረሰብ እና ኢኮኖሚያዊ እዴገት አስተዋጽኦ
የሚያዯርግ ዜጋ መፍጠር

13. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
13
3.የስትራቴጂው ዋና ዋና ጉዲዮች
3.1 አጠቃሊይ
-አገራዊ ራዕይ
ከ20-30 ዏመት ኢትዮጵያን መካከሇኛ ገቢ ያሊት
አገር ማዴረግ
ይህን ራዕይ ዕውን ሇማዴረግ ቢያንስ 8 በመቶ
ዏመታዊ እዴገት ማስመዝገብ
ይህ እዴገት የአገራችንን ህሌውና የሚወስን
ይሆናሌ
ስሇሆነም በፍጥነት ማዯግ የሞትና የሽረት
ጥያቄ ሆኗአሌ፡፡

14. (ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
.)
14
3.2.እስትራቴጂዉ ከሌማትና ከዱሞክራሲያዊ ግንባታ
ፖሉሲዎች ጋር ያሇዉ ቁርኝት
በ1994 ዓ.ም የተቀረጸው የአገሪቷ የኢንደስትሪ ሌማት
ስትራተጂ ሇአገሪቷ የኢንደስትሪ ዕዴገት ዝቅተኛ መሆን የሠሇጠነ
የሰው ሐይሌ እጥረት ዋና መንስዔ እንዯሆነ ይጠቁማሌ፡፡
በተጨማሪም በ1994 ዓ.ም በመንግስት የተዘጋጀዉ
የማስፈጸም አቅም ግንባታ ስትራተጂ የቴ/ሙ/ት/ሥ
ሥርዓት ጥራትና ተገቢነት ሉኖረው እንዯሚገባ እና
እንዱሁም በ1994 ዓ.ም የተዘጋጀዉ የገጠር ሌማት
ፖሉሲዎች" ስትራተጂዎችና ሥሌቶች የቴ/ሙ/ት/ሥ
ሥርዓት ሇገጠር መሰረተ ሌማት መስፋፋት ወሳኝ
መሆኑን ይጠቁማሌ

15. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት15
ፖሉሲዎችና ስትራቴጂዎች ጋር ያሇዉ ቁርኝት፤
ከኢንደስትሪና ከከተማ ሌማት አንጻርም የዘርፉን
አሇም ኣቀፍ ተወዲዲርነት ከማጎሌበት ኣንጻር
የቴ/ሙ/ት/ሥ መጫወት ያሇበትን ገንቢ ሚና ግሌጽ
አዴርጎታሌ፣
በ1998 ዓ.ም የተነዯፇው የትምህርት ዘርፍ ሌማት ፕሮግራም
(ESDP- III) first GTP የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ሥሌጠና
ዘርፍን አጠቃሊይ አቅጣጫ አስቀምጧሌ፣

16. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
16
ፖሉሲዎችና ስትራቴጂዎች ጋር ያሇዉ ቁርኝት፤
በ2003 የወጣዉ በአዱሱ የጥቃቅንና አነስተኛ
ኢንተርፕራይዞች ሌማት ስትራቴጂ እንዯተመሇከተውም
ጥቃቅንና አነስተኛ ኢንተርፕራይዞችን ችግሮች በጥናት ሊይ
ተመስርቶ በቅዴሚያ በመሇየት፣ ችግር ፈቺ የሆነ፣ በፍሊጎት
ሊይ የተመሠረተ የኢንደስትሪ ኤክስቴንሽን አገሌግልት
በቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠና ዘርፍ የሚሰጥ ዴጋፍ
መሆኑን ያመሇክታሌ፣

17. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
17
በእዴገትና ትራትንስፎርማሽን እቅደ
በእዴገትና ትራትንስፎርማሽን እቅደ
የኢንደስትሪዉን ተወዲዲሪነት በማረጋገጥ ወዯ
ኢንደስትሪ የሚዯረገዉን ሽግግር ሇማሳካት፣ ገቢ
ምርቶችን ሇመተካትና ከስራ እዴሌ ፈጠራ ጋር
አያይዞ የዘርፉን ሚና አስቀምጦታሌ፣

18. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
18
የቀጠሇ…
የቴ/ሙ/ት/ሥ/ ተቋሞች ከሙያ ስሌጠናው በተጨማሪ
ኩባንያ የመፍጠርና የስራ አመራር ሥሌጠናም ዯርበው
በብቃት በመስጠት ከፍተኛ ሇውጥ እንዱያመጡ ይጠበቃሌ፡፡
በዚህም መሰረት የተቋማቱን የስራ አመራር በማጎሌበት
የምርት ጥራታቸውንና ምርታማነታቸውን በማሻሻሌ
በዓሇም አቀፍ ገበያ ተወዲዲሪነታቸውን ሉያረጋግጥ የሚችሌ
ጠንካራ የዴጋፍ ማዕቀፍ ተቀርፆ ተግባራዊ በመሆን ሊይ
ይገኛሌ።

19. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
19
የቀጠሇ…
የጥ/አ/ተ/ ዘርፍ ከማስፋፋትና ከማሳዯግ አኳያ
ቁሌፍ የሚሆነው በዘርፉ ተዋናይ የሆኑ
ክፍልችን አሰባስቦ በጋራ የሚያንቀሳቅስ
ጠንካራ የጋራ መዴረክ የመፍጠሩ ጉዲይና
በዚህም ዙሪያ የዘርፉን ችግሮች ሇመፍታት
የሚያስችሌ እቅዴ ነዴፎ መረባረብ ወሳኝ
ጉዲይ ነው።
የኢንደስትሪ ሌማት ስትራቴጂ 1994 ዓ.ም.

20. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
20
‹‹የጥ/አ/ተቋማት ዴጋፍ በአንዴ ማዕከሌ እንዱሰጥ
ተሞክሮአሌ፤ በተግባር ግን ሉሆን አሌቻሇም፤ ማሰባችንም
ትክክሌ አሌነበረም፤ ሁለንም አስፈሊጊ ዴጋፎች የሚሰጥ
ማዕከሌ ማግኘትም አስቸጋሪ ነው፤ አሁን የኢንደስትሪ
ኤክስቴንሽን አገሌግልት በቴ/ሙ/ት/ስ ተቋማት እንዱሰጥ
ስናስብ መዘጋጀትና መጠናከር እንዯሚገባቸው
እናውቃሇን፡፡ ግን አሁን ባሇንበት ሁኔታም ቢሆን እንኳን
የቴ/ሙ/ት/ሥ/ ተቋማት ቀዴሞ ከነበሩት የዴጋፍ ሰጪ
ማዕከሊት በብዙ ዕጥፍ የሚሻሌ አቅም አሊቸው፤ መጠናከር
አሇባቸው፤ ይህ ይታወቃሌ፡፡››
የጥ/አ/ተቋማት ሌማትን በሚመሇከት ክቡር ጠ/ሚ/ር
መሇስ ዜናዊ ያስቀመጧቸው የአፈጻጸም አቅጣጫዎች፣
የካቲት 15-19 /2003 ዓ.ም.

21. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
21
4. የቴ/ሙ/ት/ሥ/ ነባራዊ ሁኔታዎች (እስከ
መስከረም 1997)
የትምህርትና ሥሌጠና ፖሉሲውን መሰረት በማዴረግ
በተሇይ ከ1994 ዓ/ም ጀምሮ የግሌና የመንግስት
ተቋማት የተስፋፉ ቢሆኑም ከዚህ በታች የተዘረዘሩት
ዋና ዋና ችግሮች ነበሯቸው፦
 ኢንደስትሪው / ቀጣሪው ሇተፈሊጊው ሥራ ብቁ የሆነ የሰው
ኃይሌ አሇማግኘቱ፣
 ሠሌጣኞች ሥራ ማግኘት አሇመቻሊቸው፣
 ኢንደስትሪው ተወዲዲሪ አሇመሆኑ፣
 ሥሌጠና በማሰሌጠኛ ተቋማት ብቻ እንዱሰጥ መዯረጉ፣
 በዋናነት የሥሌጠና ዴግግሞሽ በመኖሩና የሃብት ብክነት
ማስከተለ፣

22. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
22
የቴ/ሙ/ት/ሥ/ ነባራዊ ሁኔታዎች (እስከ መስከረም
1999)
የችግሮቹ መንስኤዎች በከፊሌ:
የሚሰጡት ሥሌጠናዎች የሌማት ፕሮግራሞችንና
የአከባቢውን የገበያ ፍሊጎት መሰረት ያገናዘቡ
አሇመሆናቸው፣
ሥሌጠናው የኢንደስትሪውን ፍሊጎት መነሻ
በማዴረግ ባሇመዘጋጀቱ፣
ስርአተ ትምህርቱ በማዕከሌ ብቻ መዘጋጀቱ
እንዱሁም የጥራት ማስጠበቂያ ሰነዴ ተዯርጎ
መወሰደ፣

23. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
23
የቀጠሇ…
ኢንደስትሪውንና ላልች ባሇዴርሻዎችን
አሇማሳተፋቸው፣
ሥሌጠናዎች የሚሰጡት በተቋማት ውስጥ
ብቻ መሆኑ፣
በመዯበኛ ሥሌጠና ሊይ ያተኮረ መሆኑ፣
የሰሌጣኞች ብቃት የሚመዘነው ባሊቸው
የሙያ ብቃት ሣይሆን ባሊቸው የትምህርት
ማስረጃ ሊይ ያተኮረ መሆኑ፣
ሇሁለም የሙያ ዏይነቶች የሚሰጠው
የሥሌጠና ጊዜ አንዴ ዏይነት መሆኑ ነው።

24. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
24
5.የስትራቴጂው ዓሊማ
በሃገሪቷ ብቁ፣ ተነሳሽነት እና የፈጠራ ክህልት ያሇው
የሰሇጠነ የሰው ሀይሌ መፍጠርና ኢንደስትሪውን
ተወዲዲሪ የሚያዯርግ ምርጥ ቴክኖልጅ በማሸጋገር
በሃገሪቷ ዴህነትን ማስወገዴና ሇማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ
ዕዴገት አስተዋጽኦ ማዴረግ ነው፡፡
ዝርዝር ዓሊማዎች፣ የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠና ተቋማትን
የቴክኖልጂ ሽግግር ማዴረግ፣
የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠናን (መዯበኛውንና መዯበኛ ያሌሆነውን)
ጥራት በሁለም ዯረጃ ማሻሻሌና ከስራ ገበያው ፍሊጎት ጋር ማጣጣም፣
ሇአገር እዴገት ቁሌፍ ሚና ባሊቸው የስራ መስኮች ሊይ ትኩረት በማዴረግ
አግባብነት ያሇው የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠና የሚሰጥበትን
መንገዴ ማመቻቸት ፣

25. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
25
የእስትራቴጂው ዝርዝር ዓሊማዎችየቀጠሇ…
1.የገበያውን የሰሇጠነ የሰው ኃይሌ ፍሊጎት ሇማወቅ ጥናት ማካሄዴ
2.ስርዓተ ስሌጠና ፣ የመማሪያ እና ማሰሌጠኛ ማኑዋሌ እንዱሁም
የሰሌጠና ሰርተፍኬት በኢትዮጵያ የሙያ ዯረጃ፣ ምዯባ (Ethiopian
Occupational Standard) መሰረት በማዘጋጀት ሇቴክኒክና ሙያ
ተቋማት ማሰራጨት፣
3.ገበያውን መሰረት ያዯረገ ስሌጠና በመስጠት ከተማዋ፣
ክፍሇከተማው እንዱሁም ወረዲዎች የምትፇሌገውን ብቃት ያሇው
የሰሇጠነ የሰው ኃይሌ ማፍራት፣
4.ሇጥቃቅንና አነስተኛ ኢንተርፕራይዝ አንቀሳቃሾች የክህልት ክፍተት
ስሌጠና መስጠት
5.ስሌጠናውን ከስራ ጋር ማስተሳሰር

26. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
26
የእስትራቴጂው ዝርዝር ዓሊማዎች የቀጠሇ…
ሇቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠና ስርአት ሁለም ተዋናዮችና
ባሇዴርሻዎች የተቀናጀ የአሰራር ማዕቀፍ መፍጠርና
ኢንደስትሪውም በቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠና በሰፉው
እንዱሳተፍ ማበረታታት፣
የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠናን ፣ በብቃት ሇመምራት
ተገቢውን ተቋማዊ አዯረጃጀትና አስፇሊጊውን ብቁ የሰው ሃይሌ
አቅም መገንባት፣

27. 6.መርሆዎች
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
27
ተቋማት የቴክኖልጂ ማቀቢያና ማሸጋገሪያ ማዕከሊት
እንዱሆኑ ማዴረግ፣
ተቋማት ብቁ የሰው ሀይሌ መፍጠሪያና የአነስተኛና
ጥቃቅን ተቋማት መፈሌፈያ እንዱሆኑ ማዴረግ፣
በገበያ ፍሊጎት የሚመራ ሥሌጠና እንዱኖር ማዴረግ፣
የዕዴሜ ሌክ ትምህርት ዕዴሌን ማመቻቸት፣
ተሇማጭ የሆነ የት/ሥ/ አሠጣጥ ሥርዓት መዘርጋት፣
የትብብር ሥሌጠናን ማስፋፋት፣
ያሌተማከሇ ሥርዓት መዘርጋት፣
የተቀናጀና የተዋሃዯ ሥርዓት መዘርጋት፣
የባሇዴርሻዎች ተሳትፎን ማሳዯግ፣

28. 7.የስትራቴጂው ቁሌፍ ተግባራት
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
28
1 የፖሉሲና ሥርዓት ዝርጋታ
2
የሙያ ዯረጃዎችና የብቃት ማረጋገጫ ሥርዓት
ዝርጋታ
3 የሰው ሃብት ሌማት
4 የተቋማት ግንባታ
5
የትብብርና የኩባንያዎች ውስጥ
ሥሌጠና
6
የኢንደስትሪ ኤክስቴንሽንና ቴክኖልጂ ሽግግር
አገሌግልት

29. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
29
የትምህርት ስሌጠናውን ፕሮግራም ሇመስጠት የሚያግዙ
ሰነድች
- የኢትዮጵያ የሙያ ዯረጃ ምዯባ
- ስርዓተ ስሌጠናዎች
- መማሪያ እና ማሰሌጠኛ ማኑዋልች (TTLM), modules
and curriculmes, occpational standards and
units of compitancies/
- የስሌጠና ማጠናቀቂያ ሰርተፍኬት
- የትብብር ስሌጠና ሀንዴ ቡክ
- የትብብር ስሌጠና እየሰጡ ያለ ካምፓኒዎች ዝርዝር
- የትምህርት ስሌጠና መረጃ መቀበያ ቅጾች

30. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
30
II.የኢንደስትሪ ኤክስቴንሽን አገሌግልት ዋና የስራ ሂዯት
የኢንደስትሪ ኤክስቴንሽን ተግባሩም የቴክኖልጂ ሽግግር
ማምጣት ነውየጥራትና ምርታማነት ማሻሻያ (ካይዘን) አሰራር በ MSEs
በአንዴ ኢንተርፕራይዝ ውስጥ የካይዘን አስተሳሰብን ሙለ ሇሙለ
ሇመተግበር ቁርጠኝነት፣ የነቃ ተሳትፎና ታሊቅ ተነሳሽነት
በኢንተርፕራይዙ ሰራተኞች መታየት ያሇባቸው ዋና ዋና ጉዲዮች
ናቸው።
ካይዘን ጥራትን በመጨመር፣ ወጪን በመቀነስ፣ የምርተ አቅርቦት
ጊዜን በመቀነስ፣ የዯንበኛን ፍሊጎት በመጨመር እና የሰራተኞችን
የግሌ ፇጠራ ባህሌን ቀጣይነት ባሇው መሌኩ በማዲበር የኢንተፕራይዙን
እዴገት የሚያረጋግጥ ስርአት ነው።

31. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
31
በአዱስ አበባ ከተማ ውስጥ በሥራ ገበያ
ፍሊጏት ሊይ የተመሠረተ የቴክኒክና ሙያ
ትምህርትና ሥሌጠና ስርዓት በማስፇን በ2012
ዓ.ም በዓሇም አቀፍ ዯረጃ ተወዲዲሪና ሥራ
ፇጣሪ የሆኑ ዜጏችን በብዛትና በጥራት
ማፍራት
ዓሊማ

32. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
32
በአዱስ አበባ ከተማ ውስጥ ሕብረተሰቡንና
ኢንደስትሪውን በማሳተፍ ውጤትንና ጥራትን መሠረት
ያዯረገ ሥሌጠናና የቴክኖልጂ ሽግግር ማዕከሊት የሚሆኑ
ተቋማትን በየዯረጃው በማስፊፊትና በማጠናከር
የጥቃቅንና አነስተኛ ኢንተርፕራይዞችንና የሕብረተሰቡን
ተጠቃሚነት ማረጋገጥ
ተሌዕኮ፡-

33. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
33
በአዱስ አበባ ከተማ ሇጥቃቅንና አነስተኛ
ኢንተርፕራይዞች በኢንደስትሪ ኤክስቴንሽን
አገሌግልት የክህልት ክፍተትን በመሙሊትና
የቴክኖልጅ ሌማት ተጠቃሚ በማዴረግ
በገበያ ብቁና ተወዲዲሪ ሆነው ሰፉ የሥራ ዕዴሌ
እንዱፇጥሩና ገቢያቸው እንዱሻሻሌ ማዴረ
የቀጠሇ…

34. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
34
ግብ 1- ተሇይተው በመጡ በገበያ ፍሊጎት ሊይ የተመሠረተ ውጤታማ የሥሌጠና ስርዓት
መዘርጋት
ግብ 2- የኢንደስትሪ ኤክስቴንሽን አገሌግልት በመስጠት የከተማዋን ሥራ አጥነት
መቀነስ
ግብ 3. የጥቃቅንና አነስተኛ አንቀሳቃሾች የክህልት ክፍተት ሥሌጠና ሽፊን ማሳዯግ
ግብ 4. የምክር አገሌግልት ሽፊን ማሳዯግ
ግብ 5. የኢንደስትሪ ኤክስቴንሽን የመረጃ ሽፊን፣ ጥራትና ተዯራሽነትን ማሳዯግ
ግብ 6. ሇጥቃቅንና አነስተኛ ኢንተርፕራይዞች የቴክኖልጂ አቅርቦት ማሳዯግ
ግብ 7. የጋራ አገሌግልት አሰጣጥ ስርዓት ማጠናከር
ግብ 8. የመረጃ አያያዝ ስርዓትን ማጠናከር
ግብ 9. ከባሇዴርሻ አካሊት ጋር ቅንጅታዊ አሠራርን ማጠናከር
ግብ 10. የምዘናና ሽሌማት ስርዓት ማጠናከር
ግብ 11. የአመራሩን፣ የአሠሌጣኙንና የፇፃሚውን አቅም ማሳዯግ
ግብ 12. የኢንፎርሜሽን ካፒታሌ አቅምን ማሳዯግ
ግቦች

35. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
35
የቀጠሇ…..
የካይዘን ስርአት ተከታታይ የሆነ የብቃት እዴገት
የሚያመጣ ስረዓት ሲሆን የኢንተርፕራይዙ የበሊይ
አመራሮች ቁርጠኝነትና የሁለም ሰራተኞች
ተሳትፎ በአሰራር የሇውጥ ሂዯት ውስጥ ዋና
ተዋኒያን የሚያዯርግና መጠነኛና እያዯገ የሚሄዴ
ሇውጥን የሚያመጣ እንዱሁም በትኩረት
ችግሮቹን ከምንጩ እየሇየና ምሊሽ እየሰጠ
የሚሄዴ የሇውጥ ስርአት ነው፡፡

36. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
36
The poor
(with low
income)
Figure: ከዚህ አዙሪት እዳት ነው የምንወጣው? The Poverty
Cycle inTVET MAPPING STUDY IN ETHIOPIA

37. A.A.TVET (S.A.)37
1
2-3
6-9
12-18
X?
ፍሊጎት አቅርቦት
የሰው ኃይሌ ፍሊጎትና አቅርቦት
ትስስርና የዕድገት መሰሊሌ
ቴ/ሙ/ት/ሥ
ዯረጃ 4-5
ቴ/ሙ/ት/ሥ
ዯረጃ 1-3
PhD
Musters
Bachelor

38. ጉሇላ ክ/ከ/ቴ/ሙ/ጽ/ቤጽ38
Figure 1: The Current Structure of the Ethiopian Education and Training System
የቴ/ሙ/ት/ስ/ዯረጃ/መሰሊሌ ACADEMIC PATHWAY
TVET PATHWAY
THE
WORL
D
OF
WORK
General (Lower) Secondary
Education
10
n
15
n
9
n
16
n
በዯረጃ 1&2
Levels
I & II
21
n
Post graduate
n
Higher Education
n
>21
n
First Degree
20
n
19
n
First Cycle
Pre-Primary
7
n
5
n
12
n
9
n
3
n
7
n
1
n
5
Second
Cycle
8
n
13
n
14
n
6
n
11
n
4
n
10
n
2
n
8
n
6
n
General
Primary
Education
4
Age Grade Level of Education
KG
በዯረጃ/
Level V
(Polytechnics)
በዯረጃ/
Levels
III & IV
12
n
11
n
18
n
17
n
Preparatory (Higher
Secondary) Education
Dropouts
Pathways determined by grade 10 results
Dropouts
Dropouts

39. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
39

40. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
40
ክፍሌ አንዴ
ሀ. የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠና አሁን ያሇበት ሁኔታና
የበሇጸጉት ሃገሮች ተሞክሮ
የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠና አሁን ያሇበት ሁኔታ ሠፉ
ቁጥር ያሇው የአገራችን ሠራተኛ ሃይሌ በትምህርት ዯረጃውና
በምርታማነቱ እጅግ ዝቅተኛ መሆኑ
በከተማ ከሚገኘው የስራ ሀይሌ የማይናቅ ቁጥር ያሇው ዯመወዝ
በማይከፇሌበት የቤተስብ ስራ ሊይ ተሰማርቶ የሚገኝ መሆኑ
ከፍተኛ ቁጥር ያሊቸው ዯግሞ በራሳቸው አነስተኛ ሥራ
የሚተዲዯሩ ሲሆን ከነዚህ ውስጥ አብዛኛዎቹ በዴህነት አፊፍ ሊይ
የሚገኙ መሆኑ

41. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
41
የቀጠሇ…
ሠፉ ቁጥር ያሇው የአገራችን ሠራተኛ ሃይሌ በትምህርት
ዯረጃውና በምርታማነቱ እጅግ ዝቅተኛ መሆኑ
በከተማ ከሚገኘው የስራ ሀይሌ የማይናቅ ቁጥር ያሇው
ዯመወዝ በማይከፇሌበት የቤተስብ ስራ ሊይ ተሰማርቶ
የሚገኝ መሆኑ
ከፍተኛ ቁጥር ያሊቸው ዯግሞ በራሳቸው አነስተኛ ሥራ
የሚተዲዯሩ ሲሆን ከነዚህ ውስጥ አብዛኛዎቹ በዴህነት
አፊፍ ሊይ የሚገኙ መሆኑ

42. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት42
የቀጠሇ…….
በከተሞች ሠፉ ቁጥር ያሇው መስራት የሚችሌ
ሃይሌ በሥራ አጥነት ተመዝግቦ የሚገኝ ሲሆን
በገጠርም ከፉሌ ስራ አጥነት ተስፊፍቶ የሚገኝ
መሆኑ
የወጣት ሥራ አጦች ቁጥር ከላልች ሥራአጥ
የህብረተሰብ ክፍልች አንፃር ሲታይ በጣም ከፍተኛ
መሆኑ ችግሩን ይበሌጥ አሳሳቢ የሚያዯርገው
መሆኑ

43. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
43
የቀጠሇ…….
በሁለም የኢኮኖሚ ዘርፎች በተሇይም ከአዱስ አበባ
ውጪ እና ከፍተኛ የብቃት ዯረጃ በሚጠይቁ የኢኮኖሚ
ዘርፎች የሰሇጠነ ሰው ሃይሌ እጥረት መኖሩ
ከሊይ የተጠቀሱትን ችግሮች ሇመቅረፍ የቴክኒክና ሙያ
ትምህርትና ስሌጠና መስፊፊት የነበረበት ቢሆንም
በተሇምድ በተበጣጠሰ ሁኔታ በተሇያዩ ዯረጃዎች
በተሇያዩ ተቋማት ወጥነት በላሇው መሌክ ሲሰጥ
ቆይቷሌ

44. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት44
የቀጠሇ……
ስሇሆነም አገሪቷ በተሇያዩ ሙያዎች የሰሇጠኑ ቴክኒሻኖች
የሚያስፇሌጓት ቢሆንም የሚሰጠው የስሌጠና ፕሮግራም
ኋሊቀርና ካሇው የስራ ሁኔታ ጋር ያሌተዛመዯ መሆኑን
በመረዲት ከ1980ዎቹ መጨረሻ ጀምሮ የቴክኒክና ሙያ
ትምህርትና ስሌጠና ስርዓትን ሇማሻሻሌ ሰፉ ስራ
እየተሰራ ነው
በዚህ መሰረት የቴክኒክና ሙያ ተቋማት በሁለም
የሃገራችን ክፍልች እየተስፊፈ ነው

45. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት45
የቀጠሇ…
በአዱስ አበባ ከተማ አስተዲዯር የቴክኒክና ሙያ
ትምህርትና ሥሌጠና ኤጀንሲ እንዯ ኤጀንሲ
ራሱን ችል የካቲት 4 ቀን 2001 ዓ.ም በአዋጅ
ቁጥር 11/2001 መሠረት የተቋቋመ መስሪያ
ቤት ነው፡፡
በክፍሇ ከተማ ዯረጃ 2003 ሲቋቋም በአዴማሱን
በማስፋት በወረዲዯረጃ በ 2004 ተመሰረተ

46. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት46
የቀጠሇ….
የተመጣጠነ የፆታ ተዋፅኦ እንዱኖርም የሴቶችን
ተሳትፎ ሇማሳዯግ ስራ ተሰርቶ ውጤት
ተመዝግቧሌ፡፡ ሆኖም ሴቶች በብዛት እየሰሇጠኑ
ያለት በንግዴ ስራና እንዯ ጨርቃጨርቅና
መስተንግድ በመሳስለት በተሇምድ የሴቶች ሥራ
ተዯርገው በሚቆጠሩ ሙያዎች ሲሆን በላልች
የስሌጠና ዘርፎች ተሳትፎአቸው አነስተኛ ነው

47. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት47
የቀጠሇ….
ሰሌጣኞች ከኢንደስትሪ ጋር የሚተዋወቁበት የስራ ሊይ
ሌምምዴ ስሌት በመዯበኛው ፕሮግራም ውስጥ ቢካተትም ስሇ
ፕሮግራሙ በአሰሪ ዴርጅቶች በቂ ግንዛቤ ባሇመፇጠሩና
በዕቅዴ ዝግጅት ሂዯትም እንዱሳተፈ ባሇመዯረጉ በአፇፃፀሙ
ሊይ በርካታ ችግሮች አጋጥመውታሌ
ሇዘርፈ በተሇይም በመንግስት ተቋማት የሚመዯበው መዋዕሇ
ንዋይ ውሱንነት አንደ ችግር ቢሆንም በላሊ በኩሌ ዯግሞ
በከፍተኛ ወጪ የተገዙ መሳሪያዎች በሙለ አቅማቸው ሥራ
ሊይ ሰሇማይውለ የሃብት ብክነት ይታያሌ

48. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት48
የቀጠሇ….
በየሙያ ዓይነቱ በቂ መምህራን አሇመኖር ሇዘርፈ
ዕዴገት ማነቆ ሆኖ የቆየ ነው፡፡ ያለትም ቢሆኑ
የብቃት ዯረጃቸው አነስተኛ ነው፡፡ መምህራን
በስራቸው ሊይ እንዱቆዩ የሚያዯርግ የማበረታቻ
ስርዓት ያሇመኖርና በዝንባላአቸው ሳይሆን
አማራጭ ስሊጡ ብቻ ወዯ መምህርነት የሚመጡ
መኖራቸው ትሌቁ ችግር ነው፡፡

49. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት49
የቀጠሇ….
በመሆኑም ሥሌጠናው ገበያው የሚፇሌገውን
ብቃት ያሇው፣ ተነሳሽነትን የተሊበሰና ከሥራው
ፍሊጎት ጋር ራሱን የሚያስማማ ብልም
የኢኮኖሚውን ዕዴገትና ሌማት የሚያራምዴ
የሰው ሃይሌ ሇመፍጠር እንዱቻሌ ወቅታዊና
አዲዱስ መሰረታዊ ሇውጦችን ማካተት በማስፇሇጉ
ይህ አገር አቀፍ የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና
ስሌጠና ስትራቴጂ ተዘጋጅቷሌ፡፡

50. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት50
I የበሇጸጉት ሀገራት ተሞክሮ
ሇምሳላ፡- በአሇማችን ሊይ በተትረፈረፈ የተፈጥሮ ሃብት ፣
ጉሌበት ፣ ካፒታሌ ጥገኛ ሳይሆኑ የበሇፀጉትን ሶስት
አገሮች መጥቀስ ይቻሊሌ፣
ጃፓን በህዝብ ብዛት ከኢትዮጵያ ጋር ስትነፃፀር
የተቀራረበች ስትሆን የአገሪቷ አቀማመጥ 80% ተራራማ
ነው፡፡ በዚህም ሇእርሻና ሇእንስሳት ርባታ የማትመችና
የተትረፈረፈ የተፈጥሮ ማዕድንም የላሊት ነች፡፡ ነገር ግን
እስከ ቅርብ አመታት በተፈጥሮ አዯጋ ከመመታቷ በፊት
የዓሊማችን ሁሇተኛ ቁንጮ የኢኮኖሚ መሪ የነበረች
አሁንም በኢኮኖሚ ቀዯምት ከሚባለት አገሮች ተርታ
ያሇች ነች፡፡

51. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
51
የቀጠሇ…
በአገሪቷ ብቻ ምርታቸውን በማቅረብ ያሌተወሰኑት
ግዙፍ ዴርጅቶች በአገራቸው የተፇጥሮ ሃብት
ምርታቸውን ሇማሳዯግ ሳይወሰኑ መጠነ ሰፉ የሆነ ጥሬ
እቃዎችን በማስገባትና / Importing raw materials /
በአገራቸው የተመረቱ ያሇቀሊቸው ጥራት ያሊቸውን
በርካታ ምርቶች በመሊው ዓሇም በመሸጥ / Exporting
manufactured products / እስከ አሁን ዴረስ
ሇአሇማችን ከፍተኛ ዴርሻ አሊቸው፣

52. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት52
የቀጠሇ…
በጃፓን ሀገር በተሇያዩ ዘርፎች ማሇትም በማምረቻ
ኢንደስትሪዎች (በተሇይ በቶዮታ የመኪና ማምረቻ)፣ በጤና
ጣቢያዎች፣ ባንኮች እና የመሳሰለት ተቋማት ውስጥ ተሞክሮ
ታሊቅ እምርታን ያስገኘ የጥራትና ምርታማነት ማሻሻያ
ፍሌስፍና ነው፡፡
የሚከተለትም የአስተዲዯር ፇሌስፇና ካይዘን የዯንበኛን
ፍሊጎት ሙለ በሙለ ሇማርካት የምርት ማምረትንም ሆነ
የአገሌግልት አሰጣጥ ጥራት ሇማሻሻሌ ተከታታይ የሆነና
የማያቋርጥ ምርትንና የአመራረት ዑዯትን የሚያሻሽሌ
የሇውጥ ፍሌስፍና ነው።

53. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
53
•በምሳላነት የቀረበችው
ሁሇተኛዋ ሀገር ሲውዘርሊንድ ስትሆን በዓሊማችን ሊይ
የቆዳ ስፋቷ አነስተኛ ነው ፡፡ ሇዓሇም የሚበቃ
የተትረፈረፈ የግብርና ምርትም ይሁን ሇእንስሳት ርባታ
በቂ የሆነ መሬት የላሊት በመሆኗ የካካዋ ምርት የላሊት ፣
በቸኮላት ምርት የአሇማችን ቁንጮ በብዛትና በጥራት
አምርቶ ሇዓሇም በማቅረብ ተጠቃሽነት ያሊት ናት ሀገሪቱ
በዓሇማችን የቆዳ ስፋት አነስተኛ ከሚባለት አገራት
የምትመዯብ ስትሆን ይህም ጥራት ያሇው የወተት ምርት
ሇዓሇም በብዛት ሌታቀርብ የሚያስችሊት አይዯሇችም
ይህንን ችግር ሇመቅረፍ የቻሊቸው ምርቶችን ከውጭ
በማስገባት ቸኮላት ሇማምረት የሚሆኑ የወተት
ተወጽኦችን ከውጭ በማስገባት ሇምርቾዋ ጥራት ሆኗሌ ፡፡

54. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
54
የቀጠሇ…
ይህች የዓሇማችን ትንሽ አገር የህዝቦቿ የአኗኗር ዘይቤ ሲታይ
ያሇስጋት የሚኖሩ የዓሊማችን ተምሳላት አገር ስትሆን በጸጥታ
፣ በስራ የዓሇማችን ጠንካራና ሰሊማዊ ኑሮ በመኖር ፣ ማህበራዊ
፣ ኢኮኖሚያዊ ፣ ፖሇቲካዊ መሥተጋብር የሠፈነበት ታሊቅ
ሀገር ነች፣
ስሇካናዳ፣ ጀርመን፣ አውስትራሉያ ና ዯቡብኮሪያ ማብራሪያ
አያስፈሌጋቸውም ምክንያቱም ምርታማነታቸው ብቻሳይሆን
ከራሳቸው አሌፈው የራሳቸውን ህዝብ የኑሮዯረጃ አሻሽሇው
በርካታ ስዯተኞችን ተቀብሇው እንዯ አገራቸው በማኖር
ከላልች አገሮች አብሊጫውን ስሇሚይዙም ነው ምንም እንኮን
በስዯተኛ በኩሌ ዯቡብ ኮሬያን ባያካትትም፣
፣ በመሆኑም የሚከተለት ስረአተ ት/ት ቴ/ሙ/ት/ስ በነዘሁ
አገሮች ተቀምሮ በመሰጠትሊይ ብቻሣይ ሆን
የኤኮኖሚመርሆቸውም ነው።

55. ሇ. ስትራቴጂው ከሌማትና ከዱሞክራሲያዊ ግንባታ ፖሉሲዎች ጋር
ያሇው ቁርኝት
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት55
 መንግስት ፇጣንና ዘሊቂ የኢኮኖሚ ዕዴገት በማስመዝገብ
ዴህነትን ሇማስወገዴ የሚያስችለ የተሇያዩ ዕቅድችን
ነዴፏሌ፡፡የግብርናና የገጠር ሌማት ፣ የከተማ ሌማትና
የኢንደስትሪ ሌማት ስትራቴጂዎቻችን ሇእዴገታችን አንደና
ትሌቁ ማነቆ የሰሌጠን የሰው ሃይሌ እጥረት መሆኑ
አስምረውበታሌ፡፡

56. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት
56
የቀጠሇ….
በ1994 ዓ.ም. የተቀረፀው የኢንደስትሪ
ሌማት ስትራቴጂ ከሙያም ሆነ ከስነ ምግባር
አንፃር ብቃት ያሇውና የኢንደስትሪ እዴገት
ግቦችን በዘሊቂነት ሉያሳካ የሚችሌ የሰው ሃይሌ
የሚፇጥር የትምህርትና ስሌጠና ስርዓት
እንዲሌነበረ አስቀምጧሌ፡፡

57. የቀጠሇ….
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት57
በ1996ዓ.ም. የተዘጋጀው የከተሞች
የኢንደስትሪና የከተማ ሌማት ፓኬጅም
በግንባታ አስተዲዯር አቅም ግንባታና የዘርፈን
አሇም አቀፍ ተወዲዲሪነት ከማጎሌበት አንፃር
የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠና
መጫወት ያሇበት ገንቢ ሚና አሳይቷሌ፡፡

58. የቀጠሇ….
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት58
በ2004ዓ.ም. የተነዯፇው የትምህርት ዘርፍ ሌማት
ፕሮግራም (ESDP) IV የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና
ስሌጠና ዘርፍን አጠቃሊይ ራዕይ አስቀምጧሌ፡፡
በውጤት ሊይ የተመሰረተና ገበያ ተኮር የሆነ፣ ጎናዊና
አምዲዊ ተያያዥነት ያሇው ውሁዴ የቴ/ሙ/ት/ስ/
ሥርዓት መዘርጋት እንዯሚገባ ያስቀምጣሌ፡፡

59. የቀጠሇ….
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት59
 ስሇዚህ የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠና
ስትራቴጂያችን ከላልች የሌማትና
ዳሞክራሲ ግንባታ ፖሉሲዎቻችን ጋር ጥብቅ
ቁርኝት ያሇው መሆኑን መረዲት ይቻሊሌ፡፡

60. ክፍሌ ሁሇት 1.ራዕይ እና ዓሊማዎች
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት60
1.1. ራዕይ
የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠና ራዕይ ሇአገሪቷ
ኢኮኖሚያዊና ማህበራዊ ዕዴገት አስተዋፅኦ
የሚያበረክት ብቁና በሙያው የሚተማመን ዜጋ
በማፍራት የህዝቡን የኑሮ ሁኔታ ማሻሻሌና ቀጣይነት
ባሇው ሁኔታ ዴህነትን ማጥፊት ነው፡፡

61. 1.2.ዋና ዓሊማ
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት61
 የዚህ ስትራቴጂ አጠቃሊይ ዓሊማበሃገሪቷ ብቁ እንዱሁም
ተነሳሽነትና የፇጠራ ክህልት ያሇው የሰራተኛ ሃይሌ በመፍጠር
በሃገሪቷ ዴህነትን ማስወገዴና ሇማህበራዊና ኢኮኖሚያዊ
እዴገት አስተዋፅኦ ማዴረግ ነው፡፡ ይህም የሚተገበረው
በሁለም የኢኮኖሚ ዘርፎች ፍሊጎት ሊይ የተመሰረተና ከፍተኛ
ጥራት ያሇው የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠና በሁለም
ዯረጃ ክህልታቸውን ሇማዲበር ሇሚፇሌጉ ሰዎች ሁለ
በማመቻቸት ነው፡፡

62. 1.3. ዝርዝር ዓሊማዎች
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት62
ተቋማት የቴክኖልጂ ሽግግር ማዕከሊት የሚሆኑበትን
አሰራር ማጠናከር
የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠናን (መዯበኛውንና
መዯበኛ ያሌሆነውን) ጥራት በሁለም ዯረጃ ማሻሻሌና
ከስራ ገበያው ፍሊጎት ጋር ማጣጣም፡፡
የተቀናጀ፣የተዋሃዯ፣በውጤት ሊይ የተመሰረተና
ያሌተማከሇ ስርዓትን መፍጠርና ማጠናከር፡፡

63. የቀጠሇ….
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት63
ሇአገር ዕዴገት ቁሌፍ ሚና ባሊቸው የስራ መስኮች ሊይ
ትኩረት በማዴረግ አግባብነት ያሇው ስሌጠና
የሚሰጥበትን መንገዴ ማመቻቸት፡፡
ሇሁለም ተዋናዮችና ባሇዴርሻዎች የተቀናጀ የአሰራር
ማዕቀፍ መፍጠርና ኢንደስትሪውም በስሌጠናው ሊይ
በሰፉው እንዱሳተፍ ማበረታታት፡፡

64. የቀጠሇ….
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት64
 በኢትዮጵያ የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠናን በብቃት
ሇመምራት ተገቢውን ተቋማዊ አዯረጃጀትና አስፇሊጊውን ብቁ
የሰው ሃይሌ አቅም መገንባት፡፡
 ቀሌጣፊ፣ወጪ ቆጣቢና ዘሇቄታ ያሇው የፊይናንስ ስርዓትና የስራ
አመራር መዋቅር መዘርጋት፡፡
 ሴቶችንና የገጠሩን ነዋሪ ህዝብ እንዱሁም ሌዩ ፍሊጎት ያሊቸውን
ወገኖች የሙያ ክህልት ባሇቤት በማዴረግ በራሳቸው ጉዲይ
ተሰሚነታቸውን ማጠናከርና እኩሌ የተሳትፎ እዴሌ ማግኘታቸውን
ማረጋገጥ፡፡

65. 2.መርሆዎች
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት65
ከሊይ የተዘረዘሩትን ዓሊማዎች ሇማሳካት
የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠና ስርዓቱ
የሚመራበትና ሇቀጣዩ ዕዴገት መነሻ
የሚያዯርጋቸው መርሆዎች የሚከተለት
ናቸው፡፡

66. 2.1. የቴ/ሙ/ት/ስ/ ተቋማት የቴክኖልጂ ሽግግር ማዕከሊት
እንዱሆኑ ማዴረግ
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት66
 አዲዱስና ምርጥ ቴክኖልጂዎችን በመቅዲትና ወዯ
ኢንደስትሪው በማስተሊሇፍ ኢንደስትሪውን በአሇም አቀፍ
ዯረጃ ተወዲዲሪነቱን ማሳዯግ
 ቴክኖልጂዎቹ የአካባቢን ችግሮች ሇመፍታት በሚያስችለ
የፇጠራ አቅም ግንባታ ሊይ ያተኮሩና በውጤታቸውም ሇሃገር
ኢኮኖሚ ጉሌህ አስተዋፅኦ የሚያዯርጉ መሆን አሇባቸው

67. 2.2. በገበያ ፍሊጎት የሚመራ ስሌጠና እንዱኖር
ማዴረግ
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት67
 የስራ ገበያው ሇሚፇሌገው ክህልትና የብቃት ዯረጃ ምሊሽ
የሚሰጥ ስሌጠና መስጠት ያስፇሌጋሌ
 የስራ ገበያ ጥናት ማዴረግና ስሌጠናን በስፊትና በተሇያዩ
አማራጮች(MODS OF DELIVERY) ማካሄዴ ይገባሌ


68. 2.3. ዓምዲዊና ጎናዊ ተያያዥነትና የዕዴሜ ሌክ
ትምህርት ዕዴሌን(Life-long Learning)
ማመቻቸት
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት68
በየጊዜው እያዯገ ከሚሄዯው ቴክኖልጂና የስራ
አዯረጃጀት ጋር በሚጣጣም መንገዴ በሁለም
ዯረጃ የሚገኙ ባሇሙያዎች ወቅቱ የሚፇሌገውን
አዲዱስ እውቀት፣ክህልትና ባህሪ እንዱያገኙና
ራሳቸውን በተከታታይነት እንዱያሳዴጉ ማስቻሌ

69. 2.4. ተሇማጭ(Flexible) የሆነ ትምህርትና ስሌጠና
አሰጣጥ ስርዓት መዘርጋት
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት69
በትምህርትና ስሌጠና አሰጣጡ የተሇያዩ የመግቢያና
የመውጫ ዕርከኖችን በመፍጠር ከሁኔታዎችና ከስራ
ገበያ ፍሊጎት ጋር የሚሇዋወጥ አካሄዴ በማመቻቸት
ሰዎች ሙያቸውን ሇማሳዯግ ከሚፇሌጉበት አቅጣጫ
አንፃር ታይቶ ተግባራዊ ማዴረግ ያስፇሌጋሌ

70. 2.5. የባሇዴርሻዎችን ተሳትፎ ማሳዯግ
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት70
 ስራው በትምህርትና ስሌጠና ዘርፍ፣ በስራ ገበያ፣በኢንደስትሪ፣
በጥቃቅንና አነስተኛ የንግዴ ስራ፣ በግብርና፣ በገጠር ሌማትና
በህዝብ አስተዲዯር በቅንጅት የሚከናወን ተግባር ነው
 የአገሪቱ ኢኮኖሚ እያዯገ በሄዯ ቁጥር የተሇያዩ ባሇዴርሻዎች
ተሳትፎና ፍሊጎት በሂዯት እየተሇወጠ ሉሄዴ ይችሊሌ
 ሥሌጠናዎች በመንግስት፣ በግለ ዘርፍና መንግስታዊ ባሌሆኑ
ዴርጅቶች ተሳትፎ ይካሄዲሌ

71. 2.6. ያሌተማከሇ አሰራር መዘርጋት
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት71
 የትምህርትና ስሌጠና ስርዓቱ አገሌግልት አሰጣጥ ቀሌጣፊና
የተጠቃሚዎችን ፍሊጎት የሚያሟሊ ሇማዴረግ የተግባር ሃሊፉነቶች
ቀስበቀስ ወዯ ታችኛው የአስተዲዯር ዕርከን ማውረዴ
 ወዯፉት የማሰሌጠኛ ተቋማት ሇሚሰጡት ስሌጠና ስኬት ሙለ
ሀሊፉነትን ይረከባለ፡፡ እንዯ ሥራ አፇፃፀማቸው ሁኔታም የፊይናንስ
ዴጋፍ የሚሰጥበትን መንገዴ በመቀየስ አሰራሩን ማጠናከር
ያስፇሌጋሌ

72. 2.7. የተቀናጀና ተዋሃዯ ሥርዓት መዘርጋት
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት72
 የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠና ሥርዓት ከከፍተኛ
ትምህርት በታች ያለ በሁለም የመንግስትና መንግስታዊ
የሌሆኑ ተቋማትና ኩባንያዎች በመዯበኛ፣መዯበኛ ባሌሆነና
በኢ-መዯበኛ ፕሮግራሞች የሚሰጠውን ትምህርትና ስሌጠና
የጠቃሌሊሌ
 በሁለም የሃገሪቱ ክፍልች በሁለም ዯረጃ ያለ የህብረተሰብ
ክፍልችን ተጠቃሚ የሚያዯርግ የስሌጠና ዕዴሌ በስፊት
ይዘረጋሌ

73. ክፍሌ ሦስት
የቴ/ሙ/ት/ስ/ ስትራቴጂ ማስፇፀሚያ ዋና ዋና ተግባራት
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት73
1. ፖሉሲና ስርዓት ዝርጋታ
1.1 ካውንስልችና ቦርድችን ማቋቋም
 የተቋማትሥራ አመራር ቦርዴ አባሊት ከዘርፈ ባሇዴርሻዎችና ከዋና
ዋና የመንግስትና የግሌ ዴርጅቶች የተውጣጡ ሆነው በአካባቢው
የሚገኙ የንግዴ ህብረተሰብ አባሊት፣መንግስታዊ ያሌሆኑ
ዴርጅቶች፣የጥቃቅን ብዴርና ፊይናንስ ተቋማት፣ሲቪሌ
ማህበረሰብ፣ግብርናና ገጠር ሌማት፣ትምህርት፣ንግዴና
ኢንደስትሪ፣ ቸበር ኦፍ ኮሜርስ እና ላልች አግባብነት ያሊቸው
የመንግስታዊና መንግስታዊ ያሌሆኑ አካሊት የሚወከለበት
ይሆናሌ፡፡

74. 1.2. የኢትዮጵያ የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ሥሌጠና ብቃት ማዕቀፍ
(QUALIFICATION FRAMEWORK )ማዘጋጀትና መተግበር
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት74
ማዕቀፈ
 የሙያ ብቃት ዯረጃዎችን ሇይቶ የሚያስቀምጥ
 የብቃት ዯረጃ መገሇጫዎችን ማሇትም አንዴን ሥራ ተረክቦ
የሚሰራ ሙያተኛ ሉኖረው ስሇሚገባ የብቃት ዯረጃና
መስፇርት እንዱሁም የሃሊፉነት ዯረጃ ሇይቶ ሚያሳይና
 ከአንደ ሙያ ወዯ ላሊ፣ ከአንደ የብቃት ዯረጃ
ወዯሚቀጥሇው ዯረጃ የሚኖረውን ጎናዊና አምዲዊ ትስስር
የሚገሌፅ መመሪያ ይሆናሌ

75. 1.3. የፊይናንስ ሥሌት ማዘጋጀትና መተግበር
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት75
በዘርፈ የሚፇጠር የመውአሇ ንዋይ እጥረት ሇመቅረፍ
ጥራትን በማያዛባ ሁኔታ የወጪ ቁጠባ ስሌቶችና የገቢ
ምንጮች ሉቀየሱ ይገባሌ
 በዘርፈ የግሌ ኢንቨስትመንትን ማበረታታት
 የስሌጠና አሰጣጥ ቅሌጥፍናን በማሳዯግ ወጪን መቆጠብ
 በስሌጠና ተጠቃሚዎች ሊይ ከፍተኛ ጫና በማይፇጥር ሁኔታ
ወጪ እንዱጋሩ ማዴረግ
 የተቋማትን የገቢ ምንጭ ማጠናከር

76. 1.4. የምርምር ክትትሌና ግምገማ ማካሄዴ
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት76
1.4.1. የጥናትና ምርምር አቅምን መገንባት
1.4.2. የቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠና ከሥራ ገበያ
ክትትሌና ትንበያ ጋር ማስተሳሰር
1.4.3.ማኔጅመንት ኢንፎርሜሽን ሲስተም(MIS )
መዘርጋት

77. 1.5. የእውቅና አሰጣጥ ሥርዓት መዘርጋት
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት77
የእውቅና አሰጣጥ ሥርዓት ሁሇት ዓሊማዎች አለት
 ሇተቋማት የጥራት ዯረጃ ማነፃፀሪያ ማስቀመጥ፣
ተፇሊጊውን የጥራት ዯረጃ ሊይ ሇመዴረስ የሚያስችሊቸውን
የብቃት ዯረጃ ማሳየትና ዴጋፍ መስጠት እንዱሁም የውጤት
ዯረጃቸውን መገምገም
 ሰሌጣኞች ዯረጃቸውን የጠበቁ ተቋማትን በመሇየት የተሻሇ
የሥሌጠና አገሌግልት እንዱያገኙ ማዴረግ

78. 1.6. ስሇቴክኒክና ሙያ ትምህርትና ስሌጠና ግንዛቤ
መፍጠር
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት78
በየዯረጃው ያለ የአመሇካከትና
የግንዛቤ ችግሮችን ሇመቅረፍ
የሚያስችሌ ሥራ መስራት

79. 2. የሙያ ዯረጃ ዝግጅት፣ የብቃት ማረጋገጫ ምዘናና
የምስክር
ወረቀት አሰጣጥ ሥርዓት መዘርጋት
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት79
2.1.ውጤትን መሰረት ያዯረገ
( Outcome-based ) ሥሌጠና መስጠት

80. በኢንደስትሪና
በማሰሌጠኛ ተቋማት
ትብብር የሚሰጥ
ሥሌጠና
በኢንደስትሪ
ው መሪነት
የሚካሄድ
አቅርቦት
ፍሊጎት
በቴ/ሙ/ት/
ሥ/ ዘርፍ
መሪነት
የሚካሄድ
የዘርፉና የባሇድርሻዎች/የኢንደስትሪው ሚና
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት80

81. 2.2. የሙያ ዯረጃ ማዘጋጀት(Occupational
Standard development)
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት81
የሙያ ዯረጃ ሠራተኛው ከሥራ ገበያ ፍሊጎት
አንፃር ሉኖረው የሚገባውን ብቃት የሚገሌፅ
ሲሆንይህም አንዴ ግሇሰብ በሙያው ሇስራ
እንዱበቃ ማወቅ ያሇበትን የሚያመሇክትና
የሚጠበቅበትን የብቃት የብቃት ዯረጃ
በአጠቃሊይ የሚገሌፅ ነው፡፡

82. የቀጠሇ….
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት82
ብቃት ሲባሌ አንዴ የተወሰነ ሥራን
ሇማከናወን የሚያስፇሌግ ክህልት፣እውቀትና
ባህሪን ያጠቃሌሊሌ፡፡
የሙያ ዯረጃ አወጣጡ የሥራ ገበያ ፍሊጎትን
መሰረት ያዯረገ መሆን ይኖርበታሌ፡፡

83. 2.3. የሙያ ብቃት ምዘናና የምስክር ወረቀት አሰጣጥ ስርዓት
መተግበር
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት83
በማንኛውም መሌኩና በየትኛውም ቦታ
ሇተማሩና ሇሰሇጠኑ በሙያ ዯረጃው
የሚፇሇጉ መስፇርቶችን በማሟሊት ብቃት
አሇን ብሇው ሇሚቀርቡ ሁለ ይሰጣሌ፡፡

84. 3. የመምህራንና በየዯረጃው ሇሚገኙ የቴ/ሙ/ት/ስ/ አስፇፃሚ አካሊትና
ላልች ባሇሙያዎች አቅም ማጎሌበት
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት84
3.1. ሇመምህራን የቅዴመ ሥራና ተከታታይ
ሥሌጠና መሥጠት
3.2. የአስተዲዯር አካሊትን አቅም ማጎሌበት
3.3. ሇመምህራን አመቺ የሥራ ሁኔታን
መፍጠር

85. 4. የተቋማትን አቅም መገንባት
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት85
4.1. የመንግሥት ተቋማትን ማጠናከር
4.2. የግሌና መንግስታዊ ያሌሆኑ ተቋማትን ማጠናከር
4.3. የቴ/ሙ/ት/ስ/ ሇሥራ ዕዴሌ ፇጠራ ማመቻቸት
4.4. ሥርዓቱን በኢንፎርሜሽንና ኮሙኒኬሽን ቴክኖልጂ
መዯገፍ
4.5. ሇሰሌጣኞች የምክርና ዴጋፍ አገሌግልት
(Vocational guidance & counseling) መስጠት

86. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት86
 5. በኩባንያዎች/ኢንተርፕራይዞች ውስጥ እና በትብብር
የሚሰጡ ሥሌጠናዎችን (Cooperative & in-
company training ) ማስፊፊት70/30
Cooperative /Apparentship training
System training system
Make them become Competent
Labour Force to the Market
5 Steps for cooperative trainings
Training Plan, Training Stations, MoU,
Enterprise-based Trainers, Training Tools
and Equipment.

87. በኢንደስትሪ ፍሊጎት
መሰረት የበቃ የሰው
ኃይሌ
ትብብር ሥሌጠና
የቴ/ሙ/ት/ስ/ና የኢንደስትሪ ተቋማት የጋራ ሥራ
ቴ/ሙ/ት/ሥ ኢንደስትሪ
ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት87

88. ብቁ
ሙያተኛና
ቴክኖልጂ
ሇተወዳዳሪነት
የሚያስፈሌጉ
ዕውቀት፣ክህልት፣
የሥራ አመራር
አቅምና ቴክኖልጂ
ትምህርት
ያቋረጡ፤
ሥራ አጥ
ወጣቶች
ከመዯበኛ
ትምህርት
ነባር
ጥቃቅንና
አነስተኛ
ዕውቀት፣
ክህልትና
የሥራ
አመራር
አቅም
ቴክኒክና ሙያ ትምህርትና
ሥሌጠና
ምዘና
የገበያ ትስስርጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት88

89. ተቁ ዘርፍ/ኢንደስትሪ
1 ግብርና
2 ኢንደስትሪ ሌማት
2.1 ጨርቃ ጨርቅና አሌባሳት
2.2 ቆዳና የቆዳ ውጤቶች
2.3 ስኳርና ተጓዳኝ ምርቶች
2.4 ሲሚንቶ
2.5 ብረታ ብረትና ኢንጂነሪንግ
2.6 ኬሚካሌ (ፋርማሲቲዩካሌ፣
ህትመት፣ …)
2.7 አግሮ ኘሮሰሲንግ
3 ማዕድን
በዕድገትና ትራንስፎርሜሽን ዕቅድ
መሰረት የቴ/ሙ/ት/ስ/ የትኩረት ዘርፎች
ተቁ ዘርፍ/ኢንደስትሪ
4 ኢኮኖሚ መሠረተ-ሌማት
4.1 መንገድ ግንባታ
4.2 ባቡር ትራንስፖርት
4.3 መንገድ ትራንስፖርት
4.4 ባህር ትራንስፖርት
4.5 አየር ትራንስፖርት
4.6 ኢነርጂ
4.7 ውሃና መስኖ
4.8 ቴላኮሙኒኬሽንና አይሲቲ
4.9 ከተማ ሌማትና ኮ/ን
5 ንግድ
6 ጤና
7 ባህሌ፤ ቱሪዝምና ስፖርት
8 ሰራተኛና ማህበራዊጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት89

90. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት90
ከስእለ ምንዴን ነው የምትረደት ተወያዩበት

91. ጉሇላ ክፍሇ ከተማ ቴ/ሙ/ጽ/ቤት91
አመሰግናሇሁ