SlideShare a Scribd company logo
PPuueessttaa eenn 
pprrááccttiiccaa ddeell 
aapprreennddiizzaajjee 
ccooooppeerraattiivvoo 
Para que el alumnado trabaje de forma cooperativa 
necesita QUERER, SABER y PODER 
FFAASSEE II 
FFAASSEE IIII 
FFAASSEE IIIIII 
Creación y cohesión 
de grupo 
Mostrar las 
ventajas de la 
cooperación 
QQUUEERREERR 
El aprendizaje 
cooperativo como 
contenido a enseñar 
Diseñar 
situaciones 
que permitan 
aprender a 
cooperar 
SSAABBEERR 
El aprendizaje 
cooperativo como 
recurso para 
enseñar y aprender 
Implantar una 
estructura en 
la que se 
pueda y se 
deba cooperar 
PPOODDEERR
PPRRIIMMEERROOSS PPAASSOOSS:: 
CCOONNOOCCIIMMIIEENNTTOO DDEELL 
AALLUUMMNNAADDOO 
RREECCOOGGEEMMOOSS 
IINNFFOORRMMAACCIIÓÓ 
NN 
LLAASS 
IINNTTEELLIIGGEENNCCIIAA 
SS MMÚÚLLTTIIPPLLEESS 
SSOOCCIIOOGGRRAAMM 
AA
TEST DDEE IINNTTEELLIIGGEENNCCIIAASS 
MMÚÚLLTTIIPPLLEESS Marca en cada una de las afirmaciones la casilla que más se 
corresponda con tu forma de ser y actuar; 
0: Nunca 1: Casi nunca 2: A veces 3: Con frecuencia 
4: Siempre 0 1 2 3 4 
A 1 Escuchar música es una de mis aficiones preferidas. 
2 Tarareo la música que me gusta mientras hago otras cosas. 
3 Sigo el ritmo de las canciones con la mano o con el pie. 
4 Aprendo con facilidad las letras de algunas canciones. 
5 Me gusta bailar. 
6 He pensado en aprender a tocar algún instrumento. 
7 Prefiero escuchar música que ver la televisión 
B 1 Cuando hablo gesticulo mucho con las manos. 
2 Prefiero moverme y me canso si tengo que estar sentado. 
3 Se me dan bien los deportes. 
4 La gente piensa que bailo bien. 
5 Prefiero un acto deportivo a ir al cine. 
6 Cuando un aparato se rompe, intento desmontarlo y arreglarlo. 
7 Practico algún deporte al menos un día a la semana.
EELL SSOOCCIIOOGGRRAAMMAA 
VVEENNTTAAJJAASS IINNCCOONNVVEENNIIEENNTTEESS 
EEss mmuuyy sseenncciilllloo.. 
NNoo rreeqquuiieerree mmaatteerriiaall.. 
SSee aapplliiccaa eenn 1155 
mmiinnuuttooss.. 
SSee aapplliiccaa 
ccoolleeccttiivvaammeennttee.. 
PPrrooppoorrcciioonnaa uunnaa ggrraann 
ccaannttiiddaadd ddee 
TTrraabbaajjoo aaññaaddiiddoo ddee 
aannáálliissiiss ee iinntteerrpprreettaacciióónn ddee 
ddaattooss.. 
SSeeggúúnn aauummeennttaa llaa eeddaadd 
ppuueeddee aauummeennttaarr llaa 
rreessiisstteenncciiaa aa llaass pprreegguunnttaass.. 
EEll ssoocciiooggrraammaa,, iigguuaall qquuee 
eell ggrruuppoo,, ssiieemmpprree eessttáá eenn 
ccoonnttiinnuuoo mmoovviimmiieennttoo..
PRINCIPIOS BBÁÁSSIICCOOSS DDEELL 
SSOOCCIIOOGGRRAAMMAA 
LLooss aalluummnnooss eelleeggiiddooss oo rreecchhaazzaaddooss lloo ssoonn 
eenn ffuunncciióónn ddee llaa pprreegguunnttaa ppllaanntteeaaddaa.. 
EEll ssoocciiooggrraammaa ddeebbee aaddaappttaarrssee aa llaa eeddaadd 
ddeell aalluummnnaaddoo aall qquuee ssee llee aapplliiccaa.. 
LLooss ddaattooss oobbtteenniiddooss ssoonn ssiieemmpprree sseeccrreettooss 
yy ccoonnffiiddeenncciiaalleess.. 
DDeessccrriibbee yy mmuueessttrraa ssiittuuaacciioonneess aaccttuuaalleess,, 
ppeerroo nnoo pprreeddiiccee mmoommeennttooss ffuuttuurrooss..
TTIIPPOOSS GGrruuppoo ddee ppeerrssoonnaass 
ccoonn mmaayyoorr 
iinnttiimmiiddaadd 
YYOO 
GGrruuppoo ddee 
ppeerrssoonnaass ccoonn 
bbuueennaa rreellaacciióónn 
GGrruuppoo ddee 
ppeerrssoonnaass ssiinn 
rreellaacciióónn
Valoraciones ggrruuppaalleess 
OOrrddeennaa ddeell 11 aall 55 lloo qquuee vvaalloorraass mmááss eenn 
ttuuss aammiiggooss//aass ((eelliiggee ssoollaammeennttee cciinnccoo 
ccaarraacctteeEErrííssss ttssiicciiaannss))cceerroo//aa.. 
VVaa aa llaa mmooddaa.. 
EEss ttrraabbaajjaaddoorr//aa.. 
EEss ccoommpprreennssiivvoo//aa.. 
CCuueennttaa ccoonnmmiiggoo.. 
HHaaccee ddeeppoorrttee.. 
EEss iinntteelliiggeennttee.. 
EEss gguuaappoo//aa..
PPrreegguunntt 
aass 
11..¿AA qquuiiéénn eelleeggiirrííaass 
ppaarraa ttrraabbaajjaarr eenn eeqquuiippoo?? 
EEnn pprriimmeerr 
lluuggaarr……………………………… 
EEnn sseegguunnddoo 
lluuggaarr………………………… 
EEnn tteerrcceerr lluuggaarr 
……………………………… 
22..¿AA qquuiiéénn nnoo eelleeggiirrííaass 
ppaarraa ttrraabbaajjaarr eenn eeqquuiippoo?? 
EEnn pprriimmeerr 
lluuggaarr……………………………… 
EEnn sseegguunnddoo 
lluuggaarr………………………… 
EEnn tteerrcceerr lluuggaarr 
……………………………… 
33..¿AA qquuiiéénn eelleeggiirrííaass 
ppaarraa ppaassaarr uunnaa ttaarrddee 
ddee ffiieessttaa?? 
EEnn pprriimmeerr 
lluuggaarr……………………………… 
EEnn sseegguunnddoo 
lluuggaarr………………………… 
EEnn tteerrcceerr lluuggaarr 
……………………………… 
44..¿AA qquuiiéénn nnoo eelleeggiirrííaass 
ppaarraa ppaassaarr uunnaa ttaarrddee ddee 
ffiieessttaa?? 
EEnn pprriimmeerr 
lluuggaarr……………………………… 
EEnn sseegguunnddoo 
lluuggaarr………………………… 
EEnn tteerrcceerr lluuggaarr 
………………………………
AAUUTTOOPPEERRCCEEPPCCIIÓÓNN 
55..¿QQuuiieenn ccrreeeess qquuee ttee hhaabbrráá 
eelleeggiiddoo ppaarraa ttrraabbaajjaarr eenn 
eeqquuiippoo?? 
EEnn pprriimmeerr 
lluuggaarr………………………………………… 
EEnn sseegguunnddoo 
lluuggaarr…………………………………… 
EEnn tteerrcceerr 
lluuggaarr………………………………………….. 
66..¿QQuuiieenn ccrreeeess qquuee ttee hhaabbrráá 
eelleeggiiddoo ppaarraa ppaassaarr uunnaa ttaarrddee 
ddee ffiieessttaa?? 
EEnn pprriimmeerr 
lluuggaarr………………………………………… 
EEnn sseegguunnddoo 
lluuggaarr…………………………………… 
EEnn tteerrcceerr
MMAATTRRIIZZ SSOOCCIIOOMMÉÉTTRRIICCAA 
11 22 33 44 55 66 77 88 99 1100 1111 1122 1133 1144 1155 
11 11 1 3 3 2 2 
22 1 2 3 
33 
44 1 3 2 1 2 
55 1 1 2 2 3 3 
66 1 3 2 1 2 
77 1 
88 1 2 2 3 3 1 
99 2 1 3 
1100 1 2 
1111 1 2 2 1 3 3 
1122 2 1 3 
1133 3 3 1 2 1 2 
1144 3 2 2 1 1 3 
1155 1 2 1 3
SSTTAATTUUSS SSOOCCIIOOMMÉÉTTRRIICCOO 
EE11 
xx33 
EE22 
xx22 
EE33 
xx11 
TT RR11 
xx33 
RR22 
xx22 
RR33 
xx11 
TT TT -- TT 
1 1 2 - 7 1 - 1 4 3 
2 - - - O 5 1 1 18 -18 
3 - - - 0 - - - 0 0 
4 5 1 2 19 - - - 0 19 
5 1 1 1 6 - 1 - 2 4 
6 1 2 - 7 2 - 1 7 0 
7 - 1 - 4 - 3 - 6 -2 
8 1 1 2 7 - - - 0 7 
9 2 3 1 13 - - 1 1 12 
10 1 - - 3 - - - 0 3 
11 - - 3 3 1 1 1 6 -3 
12 1 1 1 6 - - - 0 6 
13 1 1 1 6 - 1 - 2 4 
14 - - 1 1 - 1 1 3 -2 
15 - - - 0 - - - 0 0
TTIIPPOOSS OOBBSSEERRVVAABBLLEESS 
El líder Mayoría de elecciones- Influye mucho en 
el grupo . 
El rechazado total Solamente recibe rechazos . 
El aislado No elige ni es elegido, no rechaza ni es 
rechazado. 
El marginado Elige, pero no es elegido por nadie. 
El rechazado 
parcial 
Recibe menos elecciones que rechazos. 
El bien integrado Recibe algunas elecciones y algunos 
rechazos. 
El polémico Recibe bastantes elecciones y bastantes 
rechazos. 
La eminencia gris Prácticamente aislado. Se relaciona casi 
exclusivamente con el líder.
MMAANNIIFFEESSTTAACCIIOONNEESS EE 
IINNTTEERRVVEENNCCIIÓÓNN EEll llííddeerr EEss pprroobbaabbllee qquuee nnoo hhaayyaa uunnoo ssoolloo.. EEss iimmppoorrttaannttee 
vvaalloorraarr llaass rreellaacciioonneess eennttrree eellllooss.. 
EEll rreecchhaazzaaddoo 
ttoottaall 
PPrreesseennttaa ggrraavveess pprroobblleemmaass ddee ddiisscciipplliinnaa.. SSuueelleenn 
ffrraaccaassaarr eenn llooss eessttuuddiiooss.. 
EEll aaiissllaaddoo SSoollaammeennttee ssee ddeetteeccttaa ccuuaannddoo eell ssuujjeettoo ttiieennee 
lliibbeerrttaadd ppaarraa ddeejjaarr eenn bbllaannccoo llaass pprreegguunnttaass.. 
EEll mmaarrggiinnaaddoo NNii ééssttee nnii eell aanntteerriioorr ssuueelleenn pprreesseennttaarr pprroobblleemmaass 
aall pprrooffeessoorr,, ppeerroo eess nneecceessaarriioo ttrraattaarr ddee iinntteeggrraarrllooss 
eenn eell ggrruuppoo.. 
EEll rreecchhaazzaaddoo 
ppaarrcciiaall 
SSuu pprreesseenncciiaa ssuueellee nnoottaarrssee eenn eell ggrruuppoo,, yyaa qquuee 
nnoorrmmaallmmeennttee eess bbaassttaannttee rreevvoollttoossoo.. SSuueellee hhaacceerrssee 
eell ggrraacciioossoo.. 
EEll bbiieenn iinntteeggrraaddoo NNoo ttiieennee llaass ccaarraacctteerrííssttiiccaass ddeell llííddeerr,, ppeerroo ttiieennee 
uunnaa iinntteeggrraacciióónn bbuueennaa.. 
EEll ppoolléémmiiccoo PPrreesseennttaa ccaarraacctteerrííssttiiccaass ppoossiittiivvaass yy nneeggaattiivvaass.. 
SSuueellee ddiivviiddiirr aall ggrruuppoo,, IInnfflluueenncciiaa bbaassttaannttee 
eelleevvaaddaa.. 
LLaa eemmiinneenncciiaa 
GGrraann iinnfflluueenncciiaa eenn eell ggrruuppoo aauunnqquuee ccaassii nnoo ssee
FFAASSEE II :: QQuueerreerr 
CCRREEAACCIIÓÓNN YY CCOOHHEESSIIÓÓNN 
DDEELL GGRRUUPPOO 
DDIINNÁÁMMIICCAASS DDEE 
SSEENNSSIIBBIILLIIZZAACCIIÓÓNN
LLAA CCOOHHEESSIIÓÓNN DDEELL 
GGRRUUPPOO EESS UUNNAA 
CCOONNDDIICCIIÓÓNN 
NNEECCEESSAARRIIAA,, PPEERROO NNOO 
SSUUFFIICCIIEENNTTEE,, 
PPAARRAA TTRRAABBAAJJAARR EENN 
EEQQUUIIPPOOSS 
CCOOOOPPEERRAATTIIVVOOSS EENN LLAA 
CCLLAASSEE..
AApplliiccaacciióónn ddee llaass 
ddiinnáámmiiccaass 
AAggrruuppaammiieenntt 
ooss 
DDuurraacciióónn TTiieemmppoo 
GGrruuppoo ccllaassee ttoottaall 
PPaarreejjaass 
vvaarriiaabblleess 
GGrruuppooss 
iinnffoorrmmaalleess 
EEnnttrree 55 yy 
1155 mmiinnuuttooss,, 
aauunnqquuee eessttee 
ttiieemmppoo ppooddrrííaa 
ssuuppeerraarrssee 
ddeeppeennddiieennddoo 
ddeell ccoonntteenniiddoo 
ddee llaa 
aaccttiivviiddaadd.. 
HHaassttaa uunn mmeess,, 
ssii bbiieenn llaass 
aaccttiivviiddaaddeess ddee 
ccoohheessiióónn ddee ggrruuppoo 
ddeebbeenn sseerr 
ppeerrmmaanneenntteess aa lloo 
llaarrggoo ddee ttooddoo eell 
ccuurrssoo.. 
¿CCuuáánnddoo?? EEnn llaa 
ttuuttoorrííaa
TTiippooss ddee ddiinnáámmiiccaass 
PPAARRAA HHAACCEERR 
GGRRUUPPOO 
PPAARRAA FFOOMMEENNTTAARR EELL 
TTRRAABBAAJJOO EENN EEQQUUIIPPOO 
PPrreetteennddeenn:: PPrreetteennddeenn:: 
FFaavvoorreecceerr llaa iinntteerrrreellaacciióónn,, eell 
ccoonnoocciimmiieennttoo mmuuttuuoo,, llaa 
ppaarrttiicciippaacciióónn,, llaa eemmppaattííaa…… 
DDeessaarrrroollllaarr hhaabbiilliiddaaddeess 
ssoocciiaalleess 
FFoommeennttaarr eell ccoonnsseennssoo eenn llaa 
ttoommaa ddee ddeecciissiioonneess.. 
HHaacceerr rreeaalliiddaadd llaa iinncclluussiióónn 
ddee ttooddoo eell aalluummnnaaddoo.. 
DDeemmoossttrraarr llaa nneecceessiiddaadd ddeell 
ttrraabbaajjoo eenn eeqquuiippoo.. 
DDeessccuubbrriirr llaa uuttiilliiddaadd ddeell 
ttrraabbaajjoo eenn eeqquuiippoo ppaarraa 
mmeejjoorraarr eell pprroodduuccttoo ffiinnaall
DINÁMICAS PPAARRAA HHAACCEERR 
GGRRUUPPOO 
CCoonnoozzccáámmoonnooss 
EEll oovviilllloo ddee llaannaa 
RReeffrraanneess 
LLaa ggaallaaxxiiaa 
EEll bbllaannccoo yy llaa ddiiaannaa 
JJuueeggoo ddee llaa 
aauuttooeessttiimmaa 
LLooss ccuuaattrroo mmoonnjjeess 
EEll ggrruuppoo nnoommiinnaall
LLaa eennttrreevviissttaa 
11-- NNooss ddiissttrriibbuuiimmooss eenn ppaarreejjaass.. 
22-- DDuurraannttee 55 mmiinnuuttooss eellaabboorraammooss llaass pprreegguunnttaass qquuee 
vvaammooss aa hhaacceerrllee aa nnuueessttrraa ppaarreejjaa.. 
33-- NNooss ccoonntteessttaammooss mmuuttuuaammeennttee llaass pprreegguunnttaass.. 
44-- EEllaabboorraammooss uunn bbrreevvee tteexxttoo ccoonn llaa iinnffoorrmmaacciióónn 
oobbtteenniiddaa.. 
55-- SSee lloo ddaammooss aa lleeeerr aa nnuueessttrraa ppaarreejjaa ppaarraa vveerr ssii eessttáá 
ddee aaccuueerrddoo.. 
66-- PPrreesseennttaammooss aa nnuueessttrraa ppaarreejjaa aall rreessttoo ddee llaa ccllaassee..
HHAABBIILLIIDDAADDEESS QQUUEE SSEE 
PPRREETTEENNDDEENN 
DDEESSAARRRROOLLLLAARR 
RReessppeettaarr eell ttuurrnnoo ddee ppaallaabbrraa 
RReessppeettaarr llaass ooppiinniioonneess 
aajjeennaass 
SSaabbeerr eessccuucchhaarr 
LLllaammaarr ppoorr eell nnoommbbrree 
CCuuiiddaarr llooss mmaatteerriiaalleess yy 
pprreessttaarrllooss 
AAyyuuddaarr yy rreecciibbiirr aayyuuddaa……
TTee eessccuucchhoo
DDIINNÁÁMMIICCAASS SSOOBBRREE LLAA 
IIMMPPOORRTTAANNCCIIAA DDEELL TTRRAABBAAJJOO 
CCOOOOPPEERRAATTIIVVOO 
-LLooss ccuuaaddrraaddooss 
ccooooppeerraattiivvooss 
-EEll eeqquuiippoo ddee MMaannuueell 
-EEll jjuueeggoo ddee llaa NNAASSAA 
-- LLooss ggaannssooss 
-EEll eeqquuiippoo ddee ffúúttbbooll 
-- LLaa ccooooppeerraattiivvaa 
-EEnn uunn ttaalllleerr ddee 
ccaarrppiinntteerrííaa
LLaa ttoorrttuuggaa yy llaa 
lliieebbrree
Ni la liebre ni la tortuga se rindieron después de llooss ffrraaccaassooss.. LLaa 
lliieebbrree ddeecciiddiióó ttrraabbaajjaarr mmááss dduurroo yy ppoonneerr mmááss eessffuueerrzzoo.. LLaa ttoorrttuuggaa 
ccaammbbiióó ssuu eessttrraatteeggiiaa ppoorrqquuee yyaa eessttaabbaa ttrraabbaajjaannddoo lloo mmááxxiimmoo qquuee 
ppooddííaa.. DDeebbeemmooss ttoommaarr nnoottaa ddee eessttoo.. 
EEnn llaa vviiddaa,, ccuuaannddoo nnooss eennffrreennttaammooss ccoonn uunn ffrraaccaassoo,, aallgguunnaass vveecceess 
eess aapprrooppiiaaddoo ttrraabbaajjaarr mmááss dduurroo yy ppoonneerr mmááss eessffuueerrzzoo.. AAllgguunnaass 
vveecceess eess aapprrooppiiaaddoo ccaammbbiiaarr ddee eessttrraatteeggiiaa ee iinntteennttaarr aallggoo ddiiffeerreennttee.. 
YY aallgguunnaass vveecceess eess aapprrooppiiaaddoo hhaacceerr aammbbaass ccoossaass.. 
LLaa lliieebbrree yy llaa ttoorrttuuggaa ttaammbbiiéénn aapprreennddiieerroonn oottrraa lleecccciióónn vviittaall.. 
CCuuaannddoo ddeejjaammooss ddee ccoommppeettiirr ccoonnttrraa uunnaa ppeerrssoonnaa yy eenn ssuu lluuggaarr 
eemmppeezzaammooss aa ccoommppeettiirr ccoonnttrraa llaa ssiittuuaacciióónn,, ffuunncciioonnaammooss mmuucchhoo 
mmeejjoorr.. 
EEll ttrraabbaajjoo eenn eeqquuiippoo ttrraattaa pprriinncciippaallmmeennttee ddee uunn lliiddeerraazzggoo 
ssiittuuaacciioonnaall,, ddeejjaannddoo qquuee llaa ppeerrssoonnaa ccoonn llaa ccoommppeetteenncciiaa eesseenncciiaall 
rreelleevvaannttee,, ttoommee eell lliiddeerraazzggoo eenn ddiissttiinnttaass ssiittuuaacciioonneess.. 
RReeuunniirr rreeccuurrssooss,, ttrraabbaajjaarr ppoonniieennddoo eenn jjuueeggoo yy ddeessaarrrroollllaannddoo aall 
mmááxxiimmoo llaass pprrooppiiaass ccoommppeetteenncciiaass yy,, aaddeemmááss,, hhaacceerrlloo eenn eeqquuiippoo,, eess 
uunnaa mmaanneerraa mmuucchhoo mmááss eeffiiccaazz ddee ccoonnsseegguuiirr llooss oobbjjeettiivvooss qquuee eell 
ttrraabbaajjoo eexxcclluussiivvaammeennttee iinnddiivviidduuaall..
FFAASSEE IIII :: SSaabbeerr 
EELL AAPPRREENNDDIIZZAAJJEE 
CCOOOOPPEERRAATTIIVV00 
EEss uunn ccoonntteenniiddoo qquuee hhaayy qquuee 
eennsseeññaarr yy 
ttrraabbaajjaarr ddee ffoorrmmaa eexxppllíícciittaa,, 
ssiisstteemmááttiiccaa,, eessttrruuccttuurraaddaa yy 
oorrddeennaaddaa..
EEQQUUIIPPOOSS DDEE 
TTRRAABBAAJJOO 
FFOORRMMAACCIIÓÓNN FFUUNNCCIIOONNAAMMIIEENN 
TTOO 
AAssppeeccttooss aa tteenneerr eenn 
ccuueennttaa 
NNoorrmmaass 
ggeenneerraalleess 
FFuunncciioonnaammiieenn 
ttoo 
11.. CCaarraacctteerrííssttiiccaass ddeell 
aalluummnnaaddoo 
22.. NNúúmmeerroo ddee iinntteeggrraanntteess ppoorr 
eeqquuiippoo yy nnúúmmeerroo ddee eeqquuiippooss 
33.. CCrriitteerriiooss ppaarraa llaa ffoorrmmaacciióónn 
ddee llooss ggrruuppooss 
44.. DDiissppoossiicciióónn eenn eell aauullaa 
AA.. DDoottaarr ddee iiddeennttiiddaadd pprrooppiiaa 
aall eeqquuiippoo:: nnoommbbrree yy llooggoottiippoo 
BB.. DDeetteerrmmiinnaacciióónn yy 
aassiiggnnaacciióónn ddee rroolleess 
CC.. DDeeffiinniicciióónn ddee llaass 
ffuunncciioonneess pprrooppiiaass ddee ccaaddaa rrooll 
DD.. EEllaabboorraacciióónn ddeell CCuuaaddeerrnnoo 
ddee EEqquuiippoo
CCAARRAACCTTEERRÍÍSSTTIICCAASS DDEELL 
AALLUUMMNNAADDOO 
 RReennddiimmiieennttoo 
aaccaaddéémmiiccoo:: ((aallttoo,, 
mmeeddiioo,, bbaajjoo)) 
 NNiivveell ddee rraazzoonnaammiieennttoo 
mmoorraall.. 
 AAccttiittuuddeess aannttee eell 
ccoonnfflliiccttoo yy llaa 
ddiivveerrssiiddaadd:: ttoolleerraanncciiaa,, 
ssoolliiddaarriiddaadd…… 
 NNiivveell ddee rreecchhaazzoo oo 
aacceeppttaacciióónn ddeennttrroo ddeell 
ggrruuppoo 
 SSoocciiooggrraammaa 
 TTeesstt iinntteelliiggeenncciiaass 
mmúúllttiipplleess 
 CCaalliiffiiccaacciioonneess eessccoollaarreess 
 OObbsseerrvvaacciióónn…… 
VVaarriiaabblleess ppaarraa 
aannaalliizzaarr 
AAllgguunnooss 
iinnssttrruummeennttooss
PPEERRFFIILLEESS DDEELL 
AALLUUMMNNAADDOO 
BBuueenn rreennddiimmiieennttoo.. 
CCaappaacciiddaadd ppaarraa ddaarr 
aayyuuddaa 
RReennddiimmiieennttoo bbaajjoo.. 
NNeecceessiiddaadd ddee aayyuuddaa 
RReessttoo ddeell 
aalluummnnaaddoo
NNÚÚMMEERROO DDEE 
IINNTTEEGGRRAANNTTEESS DDEELL 
EEQQUUIIPPOO CCuuaannttoo mmeennoorr sseeaa eell 
eeqquuiippoo 
CCuuaannttoo mmaayyoorr sseeaa eell 
eeqquuiippoo 
mmeennoorr eess:: 
llaa ddiivveerrssiiddaadd ddee ccaappaacciiddaaddeess,, 
iinntteerreesseess,, 
rriittmmooss ddee aapprreennddiizzaajjee…… 
mmeennoorr eess:: 
llaa ccoonnffiiaannzzaa,, 
llaass iinntteerraacccciioonneess ppeerrssoonnaalleess,, 
LLaa rreessppoonnssaabbiilliiddaadd ppeerrssoonnaall… 
SSEE RREECCOOMMIIEENNDDAA QQUUEE LLOOSS EEQQUUIIPPOOSS 
EESSTTÉÉNN FFOORRMMAADDOOSS PPOORR CCUUAATTRROO 
AALLUUMMNNOOSS ppoorrqquuee 
eexxiissttee ssuuffiicciieennttee ddiivveerrssiiddaadd yy ssee 
ffaacciilliittaa:: 
llaa ppaarrttiicciippaacciióónn,, 
eell ffuunncciioonnaammiieennttoo,, 
llaa ccoooorrddiinnaacciióónn,,……
CRITERIOS PPAARRAA FFOORRMMAACCIIÓÓNN DDEE 
EEQQUUIIPPOOSS 
HHOOMMOOGGEENNEEIIDDAADD// 
HHEETTEERROOGGEENNEEIIDDAA 
DD 
DDIISSTTRRIIBBUUCCIIÓÓNN 
DDEELL AALLUUMMNNAADDOO 
LLooss eeqquuiippooss sseerráánn 
bbáássiiccaammeennttee 
hheetteerrooggéénneeooss 
SSiinn eemmbbaarrggoo,, ttaammbbiiéénn 
ssee ppuueeddeenn uuttiilliizzaarr 
ccrriitteerriiooss ddee 
hhoommooggeenneeiiddaadd ppaarraa 
rreeaalliizzaarr ddeetteerrmmiinnaaddaass 
aAaAcclltt iaiavvzziiaaddrraaddeess 
EElleeggiiddooss ppoorr eell 
aalluummnnaaddoo 
EElleeggiiddooss ppoorr eell 
pprrooffeessoorraaddoo
DDIISSPPOOSSIICCIIÓÓNN EENN EELL 
AAUULLAA 
LLooss iinntteeggrraanntteess ddee ccaaddaa ggrruuppoo ppooddrráánn mmiirraarrssee aa llaa 
ccaarraa ddee ffoorrmmaa qquuee ppuueeddaann,, iinntteerraaccttuuaarr,, ccoommppaarrttiirr 
mmaatteerriiaalleess,, vveerr aall pprrooffeessoorr oo pprrooffeessoorraa…… 
GGrruuppooss ssuuffiicciieenntteemmeennttee sseeppaarraaddooss ppaarraa qquuee nnoo 
hhaayyaa iinntteerrffeerreenncciiaass eennttrree eellllooss aa llaa hhoorraa ddee 
ddeessaarrrroollllaarr eell ttrraabbaajjoo.. 
FFáácciill ddeessppllaazzaammiieennttoo ppoorr eell aauullaa ppaarraa aacccceeddeerr aa 
mmaatteerriiaalleess yy rreeccuurrssooss,, iinntteerraacccciioonnaarr ccoonn llooss ddeemmááss 
ccoommppaaññeerrooss yy ccoommppaaññeerraass yy ccoonn eell pprrooffeessoorr oo 
pprrooffeessoorraa.. 
FFlleexxiibbiilliiddaadd.. LLaa ddiissttrriibbuucciióónn ddeell mmoobbiilliiaarriioo ddeebbee 
ppeerrmmiittiirr ccaammbbiiaarr llooss eeqquuiippooss ccoonn ffaacciilliiddaadd yy 
rraappiiddeezz..
PASO DDEE UUNNAA EESSTTRRUUCCTTUURRAA 
IINNDDIIVVIIDDUUAALLIISSTTAA AA UUNNAA 
CCOOOOPPEERRAATTIIVVAA

More Related Content

What's hot

Desarrollo del aparato cardiovascular
Desarrollo del aparato cardiovascularDesarrollo del aparato cardiovascular
Desarrollo del aparato cardiovascular
Cesar Salcedo
 
Shehzad Aslam (Final C V)
Shehzad Aslam (Final C V)Shehzad Aslam (Final C V)
Shehzad Aslam (Final C V)Shahzad Aslam
 
Cutting safety ppt vivek nirwal
Cutting safety ppt vivek nirwalCutting safety ppt vivek nirwal
Cutting safety ppt vivek nirwal
vivek nirwal
 
Le meilleurs du spirituel
Le meilleurs du spirituelLe meilleurs du spirituel
Le meilleurs du spirituel
Rabah HELAL
 
Grupo nº 1. la madera
Grupo nº 1. la maderaGrupo nº 1. la madera
Grupo nº 1. la maderapaulasofi
 
Diction
 Diction Diction
Diction
Rabah HELAL
 
[Slideshare] fiqh-course (august 2014-batch) -#8-bid'ah-controversy -(1-octob...
[Slideshare] fiqh-course (august 2014-batch) -#8-bid'ah-controversy -(1-octob...[Slideshare] fiqh-course (august 2014-batch) -#8-bid'ah-controversy -(1-octob...
[Slideshare] fiqh-course (august 2014-batch) -#8-bid'ah-controversy -(1-octob...Zhulkeflee Ismail
 
Effective communication
Effective communicationEffective communication
Effective communicationtanuja nair
 
el aborto "NO PUDO NACER"
el aborto "NO PUDO NACER"el aborto "NO PUDO NACER"
el aborto "NO PUDO NACER"
Adrian Rivera
 
Resum _ moment présent _ 02
Resum _  moment présent _  02Resum _  moment présent _  02
Resum _ moment présent _ 02
Rabah HELAL
 
11 ways to_be_a_happy__employee_
11 ways to_be_a_happy__employee_11 ways to_be_a_happy__employee_
11 ways to_be_a_happy__employee_DuKien
 
Grimorio de los seres cosmicos de frater malak
Grimorio de los seres cosmicos de frater malakGrimorio de los seres cosmicos de frater malak
Grimorio de los seres cosmicos de frater malak
Innana Sol
 
Demande de fond Ellyot Radburn (version Française)
Demande de fond Ellyot Radburn (version Française)Demande de fond Ellyot Radburn (version Française)
Demande de fond Ellyot Radburn (version Française)
ELLYOT RADBURN
 
Voie de la perfection reésumé
Voie de la    perfection reésuméVoie de la    perfection reésumé
Voie de la perfection reésumé
Rabah HELAL
 
Pyramid Ferments Tips
Pyramid Ferments TipsPyramid Ferments Tips
Pyramid Ferments Tips
Local Food
 
Chaste beautiful love 1
Chaste beautiful love   1Chaste beautiful love   1
Chaste beautiful love 1
Antonio Bernard
 
A true woman 5
A true woman   5A true woman   5
A true woman 5
Antonio Bernard
 
Coran islam-house
Coran   islam-houseCoran   islam-house
Coran islam-house
Rabah HELAL
 

What's hot (20)

Desarrollo del aparato cardiovascular
Desarrollo del aparato cardiovascularDesarrollo del aparato cardiovascular
Desarrollo del aparato cardiovascular
 
Bahan ajar ttm 4
Bahan ajar ttm 4Bahan ajar ttm 4
Bahan ajar ttm 4
 
Shehzad Aslam (Final C V)
Shehzad Aslam (Final C V)Shehzad Aslam (Final C V)
Shehzad Aslam (Final C V)
 
Cutting safety ppt vivek nirwal
Cutting safety ppt vivek nirwalCutting safety ppt vivek nirwal
Cutting safety ppt vivek nirwal
 
Le meilleurs du spirituel
Le meilleurs du spirituelLe meilleurs du spirituel
Le meilleurs du spirituel
 
Grupo nº 1. la madera
Grupo nº 1. la maderaGrupo nº 1. la madera
Grupo nº 1. la madera
 
Diction
 Diction Diction
Diction
 
[Slideshare] fiqh-course (august 2014-batch) -#8-bid'ah-controversy -(1-octob...
[Slideshare] fiqh-course (august 2014-batch) -#8-bid'ah-controversy -(1-octob...[Slideshare] fiqh-course (august 2014-batch) -#8-bid'ah-controversy -(1-octob...
[Slideshare] fiqh-course (august 2014-batch) -#8-bid'ah-controversy -(1-octob...
 
Effective communication
Effective communicationEffective communication
Effective communication
 
el aborto "NO PUDO NACER"
el aborto "NO PUDO NACER"el aborto "NO PUDO NACER"
el aborto "NO PUDO NACER"
 
Resum _ moment présent _ 02
Resum _  moment présent _  02Resum _  moment présent _  02
Resum _ moment présent _ 02
 
11 ways to_be_a_happy__employee_
11 ways to_be_a_happy__employee_11 ways to_be_a_happy__employee_
11 ways to_be_a_happy__employee_
 
Grimorio de los seres cosmicos de frater malak
Grimorio de los seres cosmicos de frater malakGrimorio de los seres cosmicos de frater malak
Grimorio de los seres cosmicos de frater malak
 
Demande de fond Ellyot Radburn (version Française)
Demande de fond Ellyot Radburn (version Française)Demande de fond Ellyot Radburn (version Française)
Demande de fond Ellyot Radburn (version Française)
 
Voie de la perfection reésumé
Voie de la    perfection reésuméVoie de la    perfection reésumé
Voie de la perfection reésumé
 
Pyramid Ferments Tips
Pyramid Ferments TipsPyramid Ferments Tips
Pyramid Ferments Tips
 
Chaste beautiful love 1
Chaste beautiful love   1Chaste beautiful love   1
Chaste beautiful love 1
 
A true woman 5
A true woman   5A true woman   5
A true woman 5
 
3.5.2 ms linda george
3.5.2 ms linda george3.5.2 ms linda george
3.5.2 ms linda george
 
Coran islam-house
Coran   islam-houseCoran   islam-house
Coran islam-house
 

Viewers also liked

La carpinteria
La carpinteriaLa carpinteria
La carpinteria
María Rosa Sayago
 
Dijo si
Dijo siDijo si
Durbes novada prezentacija
Durbes novada prezentacijaDurbes novada prezentacija
Durbes novada prezentacijalrplv
 
Prajwal - Demuris Lab Meeting - 4Jun2015
Prajwal - Demuris Lab Meeting - 4Jun2015Prajwal - Demuris Lab Meeting - 4Jun2015
Prajwal - Demuris Lab Meeting - 4Jun2015Prajwal Bahukhandi
 
Diapositivas
Diapositivas Diapositivas
Diapositivas
Elvia Díaz García
 
Ndynata ega profil
Ndynata ega profilNdynata ega profil
Ndynata ega profil
ndynata
 
Initas Ates prezentācija
Initas Ates prezentācijaInitas Ates prezentācija
Initas Ates prezentācija
lrplv
 
UNIV Final Reflection
UNIV Final ReflectionUNIV Final Reflection
UNIV Final Reflection
DillonAustin
 
Aizputes novada prezentācija
Aizputes novada prezentācijaAizputes novada prezentācija
Aizputes novada prezentācija
lrplv
 
Grobinas novada prezentacija
Grobinas novada prezentacijaGrobinas novada prezentacija
Grobinas novada prezentacija
lrplv
 
Priekules novada prezentācija
Priekules novada prezentācijaPriekules novada prezentācija
Priekules novada prezentācija
lrplv
 
Aprendizaje cooperativo
Aprendizaje cooperativoAprendizaje cooperativo
Aprendizaje cooperativo
edelgadocolegionazaret
 
9 Tips for Stacking the Deck - From CEO David Pottruck
9 Tips for Stacking the Deck - From CEO David Pottruck9 Tips for Stacking the Deck - From CEO David Pottruck
9 Tips for Stacking the Deck - From CEO David Pottruck
David Pottruck
 
Final Presentation on Iron Nanoparticles_Prajwal (1)
Final Presentation on Iron Nanoparticles_Prajwal (1)Final Presentation on Iron Nanoparticles_Prajwal (1)
Final Presentation on Iron Nanoparticles_Prajwal (1)Prajwal Bahukhandi
 
Role of the pharmacist in medication safety.
Role of the pharmacist in medication safety.Role of the pharmacist in medication safety.
Role of the pharmacist in medication safety.
Subash321
 

Viewers also liked (18)

Git Introduction
Git IntroductionGit Introduction
Git Introduction
 
La carpinteria
La carpinteriaLa carpinteria
La carpinteria
 
Dijo si
Dijo siDijo si
Dijo si
 
Durbes novada prezentacija
Durbes novada prezentacijaDurbes novada prezentacija
Durbes novada prezentacija
 
Prajwal - Demuris Lab Meeting - 4Jun2015
Prajwal - Demuris Lab Meeting - 4Jun2015Prajwal - Demuris Lab Meeting - 4Jun2015
Prajwal - Demuris Lab Meeting - 4Jun2015
 
Diapositivas
Diapositivas Diapositivas
Diapositivas
 
Capitulo iii
Capitulo iiiCapitulo iii
Capitulo iii
 
Ndynata ega profil
Ndynata ega profilNdynata ega profil
Ndynata ega profil
 
Initas Ates prezentācija
Initas Ates prezentācijaInitas Ates prezentācija
Initas Ates prezentācija
 
UNIV Final Reflection
UNIV Final ReflectionUNIV Final Reflection
UNIV Final Reflection
 
Aizputes novada prezentācija
Aizputes novada prezentācijaAizputes novada prezentācija
Aizputes novada prezentācija
 
Grobinas novada prezentacija
Grobinas novada prezentacijaGrobinas novada prezentacija
Grobinas novada prezentacija
 
Priekules novada prezentācija
Priekules novada prezentācijaPriekules novada prezentācija
Priekules novada prezentācija
 
Aprendizaje cooperativo
Aprendizaje cooperativoAprendizaje cooperativo
Aprendizaje cooperativo
 
9 Tips for Stacking the Deck - From CEO David Pottruck
9 Tips for Stacking the Deck - From CEO David Pottruck9 Tips for Stacking the Deck - From CEO David Pottruck
9 Tips for Stacking the Deck - From CEO David Pottruck
 
Final Presentation on Iron Nanoparticles_Prajwal (1)
Final Presentation on Iron Nanoparticles_Prajwal (1)Final Presentation on Iron Nanoparticles_Prajwal (1)
Final Presentation on Iron Nanoparticles_Prajwal (1)
 
cell wall
cell wall cell wall
cell wall
 
Role of the pharmacist in medication safety.
Role of the pharmacist in medication safety.Role of the pharmacist in medication safety.
Role of the pharmacist in medication safety.
 

Similar to Trabajo cooperativo II

Ley de la atracción.
Ley de la atracción.Ley de la atracción.
Ley de la atracción.
Antonella_Ramos
 
Power point m ery bueno
Power point m ery buenoPower point m ery bueno
Power point m ery bueno
Merypilar
 
Monday overview
Monday overviewMonday overview
Monday overview
Michelle Jeffcoat
 
Primeros auxilios ami agos terminado
Primeros auxilios ami agos terminadoPrimeros auxilios ami agos terminado
Primeros auxilios ami agos terminadogabrielasilvina1970
 
Los 7 pecados capitales del practicante de bibliotecologia
Los 7 pecados capitales del practicante de bibliotecologia Los 7 pecados capitales del practicante de bibliotecologia
Los 7 pecados capitales del practicante de bibliotecologia Patricia Carruthers
 
Desarrollo embriologico de sistema musculo esquelético, patron de miembros
Desarrollo embriologico de sistema musculo esquelético, patron de miembrosDesarrollo embriologico de sistema musculo esquelético, patron de miembros
Desarrollo embriologico de sistema musculo esquelético, patron de miembros
Daniel Vázquez
 
Experiencias de Participación y Concertación
Experiencias de Participación y ConcertaciónExperiencias de Participación y Concertación
Experiencias de Participación y Concertación
ProGobernabilidad Perú
 
Nemathelmintos en aves
Nemathelmintos en avesNemathelmintos en aves
Nemathelmintos en aves
Julio Salazar
 
La sangre
La sangreLa sangre
La sangre
Diego Villegas
 
5 constitution 6
5 constitution  65 constitution  6
5 constitution 6
Rabah HELAL
 
8 constitution
8 constitution8 constitution
8 constitution
Rabah HELAL
 
Programa de Modificación de Conducta
Programa de Modificación de ConductaPrograma de Modificación de Conducta
Programa de Modificación de Conducta
Karen Chacon Rivera
 
MODEL PHOTOGRAPHY – What is it all about?
MODEL PHOTOGRAPHY – What is it all about?MODEL PHOTOGRAPHY – What is it all about?
MODEL PHOTOGRAPHY – What is it all about?
robertdeleon80
 
Material módulo 2 evea
Material módulo 2 eveaMaterial módulo 2 evea
Material módulo 2 eveaAntonio Flores
 
Celula
CelulaCelula
Celula
WILLYWIL
 
La constitución
La constituciónLa constitución
La constitución
Manuel Corrales Garcia
 
Sujetoypredicado 100506101837-phpapp01
Sujetoypredicado 100506101837-phpapp01Sujetoypredicado 100506101837-phpapp01
Sujetoypredicado 100506101837-phpapp01
Carlos Fontalvo
 
Medicacion nueva
Medicacion nuevaMedicacion nueva
Medicacion nueva
odonpro
 

Similar to Trabajo cooperativo II (20)

Ley de la atracción.
Ley de la atracción.Ley de la atracción.
Ley de la atracción.
 
Reclutamiento
ReclutamientoReclutamiento
Reclutamiento
 
Power point m ery bueno
Power point m ery buenoPower point m ery bueno
Power point m ery bueno
 
Monday overview
Monday overviewMonday overview
Monday overview
 
Primeros auxilios ami agos terminado
Primeros auxilios ami agos terminadoPrimeros auxilios ami agos terminado
Primeros auxilios ami agos terminado
 
Los 7 pecados capitales del practicante de bibliotecologia
Los 7 pecados capitales del practicante de bibliotecologia Los 7 pecados capitales del practicante de bibliotecologia
Los 7 pecados capitales del practicante de bibliotecologia
 
Desarrollo embriologico de sistema musculo esquelético, patron de miembros
Desarrollo embriologico de sistema musculo esquelético, patron de miembrosDesarrollo embriologico de sistema musculo esquelético, patron de miembros
Desarrollo embriologico de sistema musculo esquelético, patron de miembros
 
Experiencias de Participación y Concertación
Experiencias de Participación y ConcertaciónExperiencias de Participación y Concertación
Experiencias de Participación y Concertación
 
Nemathelmintos en aves
Nemathelmintos en avesNemathelmintos en aves
Nemathelmintos en aves
 
La sangre
La sangreLa sangre
La sangre
 
5 constitution 6
5 constitution  65 constitution  6
5 constitution 6
 
8 constitution
8 constitution8 constitution
8 constitution
 
Programa de Modificación de Conducta
Programa de Modificación de ConductaPrograma de Modificación de Conducta
Programa de Modificación de Conducta
 
MODEL PHOTOGRAPHY – What is it all about?
MODEL PHOTOGRAPHY – What is it all about?MODEL PHOTOGRAPHY – What is it all about?
MODEL PHOTOGRAPHY – What is it all about?
 
Material módulo 2 evea
Material módulo 2 eveaMaterial módulo 2 evea
Material módulo 2 evea
 
Celula
CelulaCelula
Celula
 
La constitución
La constituciónLa constitución
La constitución
 
Primer hemiciclo
Primer hemicicloPrimer hemiciclo
Primer hemiciclo
 
Sujetoypredicado 100506101837-phpapp01
Sujetoypredicado 100506101837-phpapp01Sujetoypredicado 100506101837-phpapp01
Sujetoypredicado 100506101837-phpapp01
 
Medicacion nueva
Medicacion nuevaMedicacion nueva
Medicacion nueva
 

Trabajo cooperativo II

  • 1. PPuueessttaa eenn pprrááccttiiccaa ddeell aapprreennddiizzaajjee ccooooppeerraattiivvoo Para que el alumnado trabaje de forma cooperativa necesita QUERER, SABER y PODER FFAASSEE II FFAASSEE IIII FFAASSEE IIIIII Creación y cohesión de grupo Mostrar las ventajas de la cooperación QQUUEERREERR El aprendizaje cooperativo como contenido a enseñar Diseñar situaciones que permitan aprender a cooperar SSAABBEERR El aprendizaje cooperativo como recurso para enseñar y aprender Implantar una estructura en la que se pueda y se deba cooperar PPOODDEERR
  • 2. PPRRIIMMEERROOSS PPAASSOOSS:: CCOONNOOCCIIMMIIEENNTTOO DDEELL AALLUUMMNNAADDOO RREECCOOGGEEMMOOSS IINNFFOORRMMAACCIIÓÓ NN LLAASS IINNTTEELLIIGGEENNCCIIAA SS MMÚÚLLTTIIPPLLEESS SSOOCCIIOOGGRRAAMM AA
  • 3. TEST DDEE IINNTTEELLIIGGEENNCCIIAASS MMÚÚLLTTIIPPLLEESS Marca en cada una de las afirmaciones la casilla que más se corresponda con tu forma de ser y actuar; 0: Nunca 1: Casi nunca 2: A veces 3: Con frecuencia 4: Siempre 0 1 2 3 4 A 1 Escuchar música es una de mis aficiones preferidas. 2 Tarareo la música que me gusta mientras hago otras cosas. 3 Sigo el ritmo de las canciones con la mano o con el pie. 4 Aprendo con facilidad las letras de algunas canciones. 5 Me gusta bailar. 6 He pensado en aprender a tocar algún instrumento. 7 Prefiero escuchar música que ver la televisión B 1 Cuando hablo gesticulo mucho con las manos. 2 Prefiero moverme y me canso si tengo que estar sentado. 3 Se me dan bien los deportes. 4 La gente piensa que bailo bien. 5 Prefiero un acto deportivo a ir al cine. 6 Cuando un aparato se rompe, intento desmontarlo y arreglarlo. 7 Practico algún deporte al menos un día a la semana.
  • 4. EELL SSOOCCIIOOGGRRAAMMAA VVEENNTTAAJJAASS IINNCCOONNVVEENNIIEENNTTEESS EEss mmuuyy sseenncciilllloo.. NNoo rreeqquuiieerree mmaatteerriiaall.. SSee aapplliiccaa eenn 1155 mmiinnuuttooss.. SSee aapplliiccaa ccoolleeccttiivvaammeennttee.. PPrrooppoorrcciioonnaa uunnaa ggrraann ccaannttiiddaadd ddee TTrraabbaajjoo aaññaaddiiddoo ddee aannáálliissiiss ee iinntteerrpprreettaacciióónn ddee ddaattooss.. SSeeggúúnn aauummeennttaa llaa eeddaadd ppuueeddee aauummeennttaarr llaa rreessiisstteenncciiaa aa llaass pprreegguunnttaass.. EEll ssoocciiooggrraammaa,, iigguuaall qquuee eell ggrruuppoo,, ssiieemmpprree eessttáá eenn ccoonnttiinnuuoo mmoovviimmiieennttoo..
  • 5. PRINCIPIOS BBÁÁSSIICCOOSS DDEELL SSOOCCIIOOGGRRAAMMAA LLooss aalluummnnooss eelleeggiiddooss oo rreecchhaazzaaddooss lloo ssoonn eenn ffuunncciióónn ddee llaa pprreegguunnttaa ppllaanntteeaaddaa.. EEll ssoocciiooggrraammaa ddeebbee aaddaappttaarrssee aa llaa eeddaadd ddeell aalluummnnaaddoo aall qquuee ssee llee aapplliiccaa.. LLooss ddaattooss oobbtteenniiddooss ssoonn ssiieemmpprree sseeccrreettooss yy ccoonnffiiddeenncciiaalleess.. DDeessccrriibbee yy mmuueessttrraa ssiittuuaacciioonneess aaccttuuaalleess,, ppeerroo nnoo pprreeddiiccee mmoommeennttooss ffuuttuurrooss..
  • 6. TTIIPPOOSS GGrruuppoo ddee ppeerrssoonnaass ccoonn mmaayyoorr iinnttiimmiiddaadd YYOO GGrruuppoo ddee ppeerrssoonnaass ccoonn bbuueennaa rreellaacciióónn GGrruuppoo ddee ppeerrssoonnaass ssiinn rreellaacciióónn
  • 7. Valoraciones ggrruuppaalleess OOrrddeennaa ddeell 11 aall 55 lloo qquuee vvaalloorraass mmááss eenn ttuuss aammiiggooss//aass ((eelliiggee ssoollaammeennttee cciinnccoo ccaarraacctteeEErrííssss ttssiicciiaannss))cceerroo//aa.. VVaa aa llaa mmooddaa.. EEss ttrraabbaajjaaddoorr//aa.. EEss ccoommpprreennssiivvoo//aa.. CCuueennttaa ccoonnmmiiggoo.. HHaaccee ddeeppoorrttee.. EEss iinntteelliiggeennttee.. EEss gguuaappoo//aa..
  • 8. PPrreegguunntt aass 11..¿AA qquuiiéénn eelleeggiirrííaass ppaarraa ttrraabbaajjaarr eenn eeqquuiippoo?? EEnn pprriimmeerr lluuggaarr……………………………… EEnn sseegguunnddoo lluuggaarr………………………… EEnn tteerrcceerr lluuggaarr ……………………………… 22..¿AA qquuiiéénn nnoo eelleeggiirrííaass ppaarraa ttrraabbaajjaarr eenn eeqquuiippoo?? EEnn pprriimmeerr lluuggaarr……………………………… EEnn sseegguunnddoo lluuggaarr………………………… EEnn tteerrcceerr lluuggaarr ……………………………… 33..¿AA qquuiiéénn eelleeggiirrííaass ppaarraa ppaassaarr uunnaa ttaarrddee ddee ffiieessttaa?? EEnn pprriimmeerr lluuggaarr……………………………… EEnn sseegguunnddoo lluuggaarr………………………… EEnn tteerrcceerr lluuggaarr ……………………………… 44..¿AA qquuiiéénn nnoo eelleeggiirrííaass ppaarraa ppaassaarr uunnaa ttaarrddee ddee ffiieessttaa?? EEnn pprriimmeerr lluuggaarr……………………………… EEnn sseegguunnddoo lluuggaarr………………………… EEnn tteerrcceerr lluuggaarr ………………………………
  • 9. AAUUTTOOPPEERRCCEEPPCCIIÓÓNN 55..¿QQuuiieenn ccrreeeess qquuee ttee hhaabbrráá eelleeggiiddoo ppaarraa ttrraabbaajjaarr eenn eeqquuiippoo?? EEnn pprriimmeerr lluuggaarr………………………………………… EEnn sseegguunnddoo lluuggaarr…………………………………… EEnn tteerrcceerr lluuggaarr………………………………………….. 66..¿QQuuiieenn ccrreeeess qquuee ttee hhaabbrráá eelleeggiiddoo ppaarraa ppaassaarr uunnaa ttaarrddee ddee ffiieessttaa?? EEnn pprriimmeerr lluuggaarr………………………………………… EEnn sseegguunnddoo lluuggaarr…………………………………… EEnn tteerrcceerr
  • 10. MMAATTRRIIZZ SSOOCCIIOOMMÉÉTTRRIICCAA 11 22 33 44 55 66 77 88 99 1100 1111 1122 1133 1144 1155 11 11 1 3 3 2 2 22 1 2 3 33 44 1 3 2 1 2 55 1 1 2 2 3 3 66 1 3 2 1 2 77 1 88 1 2 2 3 3 1 99 2 1 3 1100 1 2 1111 1 2 2 1 3 3 1122 2 1 3 1133 3 3 1 2 1 2 1144 3 2 2 1 1 3 1155 1 2 1 3
  • 11. SSTTAATTUUSS SSOOCCIIOOMMÉÉTTRRIICCOO EE11 xx33 EE22 xx22 EE33 xx11 TT RR11 xx33 RR22 xx22 RR33 xx11 TT TT -- TT 1 1 2 - 7 1 - 1 4 3 2 - - - O 5 1 1 18 -18 3 - - - 0 - - - 0 0 4 5 1 2 19 - - - 0 19 5 1 1 1 6 - 1 - 2 4 6 1 2 - 7 2 - 1 7 0 7 - 1 - 4 - 3 - 6 -2 8 1 1 2 7 - - - 0 7 9 2 3 1 13 - - 1 1 12 10 1 - - 3 - - - 0 3 11 - - 3 3 1 1 1 6 -3 12 1 1 1 6 - - - 0 6 13 1 1 1 6 - 1 - 2 4 14 - - 1 1 - 1 1 3 -2 15 - - - 0 - - - 0 0
  • 12. TTIIPPOOSS OOBBSSEERRVVAABBLLEESS El líder Mayoría de elecciones- Influye mucho en el grupo . El rechazado total Solamente recibe rechazos . El aislado No elige ni es elegido, no rechaza ni es rechazado. El marginado Elige, pero no es elegido por nadie. El rechazado parcial Recibe menos elecciones que rechazos. El bien integrado Recibe algunas elecciones y algunos rechazos. El polémico Recibe bastantes elecciones y bastantes rechazos. La eminencia gris Prácticamente aislado. Se relaciona casi exclusivamente con el líder.
  • 13. MMAANNIIFFEESSTTAACCIIOONNEESS EE IINNTTEERRVVEENNCCIIÓÓNN EEll llííddeerr EEss pprroobbaabbllee qquuee nnoo hhaayyaa uunnoo ssoolloo.. EEss iimmppoorrttaannttee vvaalloorraarr llaass rreellaacciioonneess eennttrree eellllooss.. EEll rreecchhaazzaaddoo ttoottaall PPrreesseennttaa ggrraavveess pprroobblleemmaass ddee ddiisscciipplliinnaa.. SSuueelleenn ffrraaccaassaarr eenn llooss eessttuuddiiooss.. EEll aaiissllaaddoo SSoollaammeennttee ssee ddeetteeccttaa ccuuaannddoo eell ssuujjeettoo ttiieennee lliibbeerrttaadd ppaarraa ddeejjaarr eenn bbllaannccoo llaass pprreegguunnttaass.. EEll mmaarrggiinnaaddoo NNii ééssttee nnii eell aanntteerriioorr ssuueelleenn pprreesseennttaarr pprroobblleemmaass aall pprrooffeessoorr,, ppeerroo eess nneecceessaarriioo ttrraattaarr ddee iinntteeggrraarrllooss eenn eell ggrruuppoo.. EEll rreecchhaazzaaddoo ppaarrcciiaall SSuu pprreesseenncciiaa ssuueellee nnoottaarrssee eenn eell ggrruuppoo,, yyaa qquuee nnoorrmmaallmmeennttee eess bbaassttaannttee rreevvoollttoossoo.. SSuueellee hhaacceerrssee eell ggrraacciioossoo.. EEll bbiieenn iinntteeggrraaddoo NNoo ttiieennee llaass ccaarraacctteerrííssttiiccaass ddeell llííddeerr,, ppeerroo ttiieennee uunnaa iinntteeggrraacciióónn bbuueennaa.. EEll ppoolléémmiiccoo PPrreesseennttaa ccaarraacctteerrííssttiiccaass ppoossiittiivvaass yy nneeggaattiivvaass.. SSuueellee ddiivviiddiirr aall ggrruuppoo,, IInnfflluueenncciiaa bbaassttaannttee eelleevvaaddaa.. LLaa eemmiinneenncciiaa GGrraann iinnfflluueenncciiaa eenn eell ggrruuppoo aauunnqquuee ccaassii nnoo ssee
  • 14. FFAASSEE II :: QQuueerreerr CCRREEAACCIIÓÓNN YY CCOOHHEESSIIÓÓNN DDEELL GGRRUUPPOO DDIINNÁÁMMIICCAASS DDEE SSEENNSSIIBBIILLIIZZAACCIIÓÓNN
  • 15. LLAA CCOOHHEESSIIÓÓNN DDEELL GGRRUUPPOO EESS UUNNAA CCOONNDDIICCIIÓÓNN NNEECCEESSAARRIIAA,, PPEERROO NNOO SSUUFFIICCIIEENNTTEE,, PPAARRAA TTRRAABBAAJJAARR EENN EEQQUUIIPPOOSS CCOOOOPPEERRAATTIIVVOOSS EENN LLAA CCLLAASSEE..
  • 16. AApplliiccaacciióónn ddee llaass ddiinnáámmiiccaass AAggrruuppaammiieenntt ooss DDuurraacciióónn TTiieemmppoo GGrruuppoo ccllaassee ttoottaall PPaarreejjaass vvaarriiaabblleess GGrruuppooss iinnffoorrmmaalleess EEnnttrree 55 yy 1155 mmiinnuuttooss,, aauunnqquuee eessttee ttiieemmppoo ppooddrrííaa ssuuppeerraarrssee ddeeppeennddiieennddoo ddeell ccoonntteenniiddoo ddee llaa aaccttiivviiddaadd.. HHaassttaa uunn mmeess,, ssii bbiieenn llaass aaccttiivviiddaaddeess ddee ccoohheessiióónn ddee ggrruuppoo ddeebbeenn sseerr ppeerrmmaanneenntteess aa lloo llaarrggoo ddee ttooddoo eell ccuurrssoo.. ¿CCuuáánnddoo?? EEnn llaa ttuuttoorrííaa
  • 17. TTiippooss ddee ddiinnáámmiiccaass PPAARRAA HHAACCEERR GGRRUUPPOO PPAARRAA FFOOMMEENNTTAARR EELL TTRRAABBAAJJOO EENN EEQQUUIIPPOO PPrreetteennddeenn:: PPrreetteennddeenn:: FFaavvoorreecceerr llaa iinntteerrrreellaacciióónn,, eell ccoonnoocciimmiieennttoo mmuuttuuoo,, llaa ppaarrttiicciippaacciióónn,, llaa eemmppaattííaa…… DDeessaarrrroollllaarr hhaabbiilliiddaaddeess ssoocciiaalleess FFoommeennttaarr eell ccoonnsseennssoo eenn llaa ttoommaa ddee ddeecciissiioonneess.. HHaacceerr rreeaalliiddaadd llaa iinncclluussiióónn ddee ttooddoo eell aalluummnnaaddoo.. DDeemmoossttrraarr llaa nneecceessiiddaadd ddeell ttrraabbaajjoo eenn eeqquuiippoo.. DDeessccuubbrriirr llaa uuttiilliiddaadd ddeell ttrraabbaajjoo eenn eeqquuiippoo ppaarraa mmeejjoorraarr eell pprroodduuccttoo ffiinnaall
  • 18. DINÁMICAS PPAARRAA HHAACCEERR GGRRUUPPOO CCoonnoozzccáámmoonnooss EEll oovviilllloo ddee llaannaa RReeffrraanneess LLaa ggaallaaxxiiaa EEll bbllaannccoo yy llaa ddiiaannaa JJuueeggoo ddee llaa aauuttooeessttiimmaa LLooss ccuuaattrroo mmoonnjjeess EEll ggrruuppoo nnoommiinnaall
  • 19. LLaa eennttrreevviissttaa 11-- NNooss ddiissttrriibbuuiimmooss eenn ppaarreejjaass.. 22-- DDuurraannttee 55 mmiinnuuttooss eellaabboorraammooss llaass pprreegguunnttaass qquuee vvaammooss aa hhaacceerrllee aa nnuueessttrraa ppaarreejjaa.. 33-- NNooss ccoonntteessttaammooss mmuuttuuaammeennttee llaass pprreegguunnttaass.. 44-- EEllaabboorraammooss uunn bbrreevvee tteexxttoo ccoonn llaa iinnffoorrmmaacciióónn oobbtteenniiddaa.. 55-- SSee lloo ddaammooss aa lleeeerr aa nnuueessttrraa ppaarreejjaa ppaarraa vveerr ssii eessttáá ddee aaccuueerrddoo.. 66-- PPrreesseennttaammooss aa nnuueessttrraa ppaarreejjaa aall rreessttoo ddee llaa ccllaassee..
  • 20. HHAABBIILLIIDDAADDEESS QQUUEE SSEE PPRREETTEENNDDEENN DDEESSAARRRROOLLLLAARR RReessppeettaarr eell ttuurrnnoo ddee ppaallaabbrraa RReessppeettaarr llaass ooppiinniioonneess aajjeennaass SSaabbeerr eessccuucchhaarr LLllaammaarr ppoorr eell nnoommbbrree CCuuiiddaarr llooss mmaatteerriiaalleess yy pprreessttaarrllooss AAyyuuddaarr yy rreecciibbiirr aayyuuddaa……
  • 22. DDIINNÁÁMMIICCAASS SSOOBBRREE LLAA IIMMPPOORRTTAANNCCIIAA DDEELL TTRRAABBAAJJOO CCOOOOPPEERRAATTIIVVOO -LLooss ccuuaaddrraaddooss ccooooppeerraattiivvooss -EEll eeqquuiippoo ddee MMaannuueell -EEll jjuueeggoo ddee llaa NNAASSAA -- LLooss ggaannssooss -EEll eeqquuiippoo ddee ffúúttbbooll -- LLaa ccooooppeerraattiivvaa -EEnn uunn ttaalllleerr ddee ccaarrppiinntteerrííaa
  • 23. LLaa ttoorrttuuggaa yy llaa lliieebbrree
  • 24. Ni la liebre ni la tortuga se rindieron después de llooss ffrraaccaassooss.. LLaa lliieebbrree ddeecciiddiióó ttrraabbaajjaarr mmááss dduurroo yy ppoonneerr mmááss eessffuueerrzzoo.. LLaa ttoorrttuuggaa ccaammbbiióó ssuu eessttrraatteeggiiaa ppoorrqquuee yyaa eessttaabbaa ttrraabbaajjaannddoo lloo mmááxxiimmoo qquuee ppooddííaa.. DDeebbeemmooss ttoommaarr nnoottaa ddee eessttoo.. EEnn llaa vviiddaa,, ccuuaannddoo nnooss eennffrreennttaammooss ccoonn uunn ffrraaccaassoo,, aallgguunnaass vveecceess eess aapprrooppiiaaddoo ttrraabbaajjaarr mmááss dduurroo yy ppoonneerr mmááss eessffuueerrzzoo.. AAllgguunnaass vveecceess eess aapprrooppiiaaddoo ccaammbbiiaarr ddee eessttrraatteeggiiaa ee iinntteennttaarr aallggoo ddiiffeerreennttee.. YY aallgguunnaass vveecceess eess aapprrooppiiaaddoo hhaacceerr aammbbaass ccoossaass.. LLaa lliieebbrree yy llaa ttoorrttuuggaa ttaammbbiiéénn aapprreennddiieerroonn oottrraa lleecccciióónn vviittaall.. CCuuaannddoo ddeejjaammooss ddee ccoommppeettiirr ccoonnttrraa uunnaa ppeerrssoonnaa yy eenn ssuu lluuggaarr eemmppeezzaammooss aa ccoommppeettiirr ccoonnttrraa llaa ssiittuuaacciióónn,, ffuunncciioonnaammooss mmuucchhoo mmeejjoorr.. EEll ttrraabbaajjoo eenn eeqquuiippoo ttrraattaa pprriinncciippaallmmeennttee ddee uunn lliiddeerraazzggoo ssiittuuaacciioonnaall,, ddeejjaannddoo qquuee llaa ppeerrssoonnaa ccoonn llaa ccoommppeetteenncciiaa eesseenncciiaall rreelleevvaannttee,, ttoommee eell lliiddeerraazzggoo eenn ddiissttiinnttaass ssiittuuaacciioonneess.. RReeuunniirr rreeccuurrssooss,, ttrraabbaajjaarr ppoonniieennddoo eenn jjuueeggoo yy ddeessaarrrroollllaannddoo aall mmááxxiimmoo llaass pprrooppiiaass ccoommppeetteenncciiaass yy,, aaddeemmááss,, hhaacceerrlloo eenn eeqquuiippoo,, eess uunnaa mmaanneerraa mmuucchhoo mmááss eeffiiccaazz ddee ccoonnsseegguuiirr llooss oobbjjeettiivvooss qquuee eell ttrraabbaajjoo eexxcclluussiivvaammeennttee iinnddiivviidduuaall..
  • 25. FFAASSEE IIII :: SSaabbeerr EELL AAPPRREENNDDIIZZAAJJEE CCOOOOPPEERRAATTIIVV00 EEss uunn ccoonntteenniiddoo qquuee hhaayy qquuee eennsseeññaarr yy ttrraabbaajjaarr ddee ffoorrmmaa eexxppllíícciittaa,, ssiisstteemmááttiiccaa,, eessttrruuccttuurraaddaa yy oorrddeennaaddaa..
  • 26. EEQQUUIIPPOOSS DDEE TTRRAABBAAJJOO FFOORRMMAACCIIÓÓNN FFUUNNCCIIOONNAAMMIIEENN TTOO AAssppeeccttooss aa tteenneerr eenn ccuueennttaa NNoorrmmaass ggeenneerraalleess FFuunncciioonnaammiieenn ttoo 11.. CCaarraacctteerrííssttiiccaass ddeell aalluummnnaaddoo 22.. NNúúmmeerroo ddee iinntteeggrraanntteess ppoorr eeqquuiippoo yy nnúúmmeerroo ddee eeqquuiippooss 33.. CCrriitteerriiooss ppaarraa llaa ffoorrmmaacciióónn ddee llooss ggrruuppooss 44.. DDiissppoossiicciióónn eenn eell aauullaa AA.. DDoottaarr ddee iiddeennttiiddaadd pprrooppiiaa aall eeqquuiippoo:: nnoommbbrree yy llooggoottiippoo BB.. DDeetteerrmmiinnaacciióónn yy aassiiggnnaacciióónn ddee rroolleess CC.. DDeeffiinniicciióónn ddee llaass ffuunncciioonneess pprrooppiiaass ddee ccaaddaa rrooll DD.. EEllaabboorraacciióónn ddeell CCuuaaddeerrnnoo ddee EEqquuiippoo
  • 27. CCAARRAACCTTEERRÍÍSSTTIICCAASS DDEELL AALLUUMMNNAADDOO  RReennddiimmiieennttoo aaccaaddéémmiiccoo:: ((aallttoo,, mmeeddiioo,, bbaajjoo))  NNiivveell ddee rraazzoonnaammiieennttoo mmoorraall..  AAccttiittuuddeess aannttee eell ccoonnfflliiccttoo yy llaa ddiivveerrssiiddaadd:: ttoolleerraanncciiaa,, ssoolliiddaarriiddaadd……  NNiivveell ddee rreecchhaazzoo oo aacceeppttaacciióónn ddeennttrroo ddeell ggrruuppoo  SSoocciiooggrraammaa  TTeesstt iinntteelliiggeenncciiaass mmúúllttiipplleess  CCaalliiffiiccaacciioonneess eessccoollaarreess  OObbsseerrvvaacciióónn…… VVaarriiaabblleess ppaarraa aannaalliizzaarr AAllgguunnooss iinnssttrruummeennttooss
  • 28. PPEERRFFIILLEESS DDEELL AALLUUMMNNAADDOO BBuueenn rreennddiimmiieennttoo.. CCaappaacciiddaadd ppaarraa ddaarr aayyuuddaa RReennddiimmiieennttoo bbaajjoo.. NNeecceessiiddaadd ddee aayyuuddaa RReessttoo ddeell aalluummnnaaddoo
  • 29. NNÚÚMMEERROO DDEE IINNTTEEGGRRAANNTTEESS DDEELL EEQQUUIIPPOO CCuuaannttoo mmeennoorr sseeaa eell eeqquuiippoo CCuuaannttoo mmaayyoorr sseeaa eell eeqquuiippoo mmeennoorr eess:: llaa ddiivveerrssiiddaadd ddee ccaappaacciiddaaddeess,, iinntteerreesseess,, rriittmmooss ddee aapprreennddiizzaajjee…… mmeennoorr eess:: llaa ccoonnffiiaannzzaa,, llaass iinntteerraacccciioonneess ppeerrssoonnaalleess,, LLaa rreessppoonnssaabbiilliiddaadd ppeerrssoonnaall… SSEE RREECCOOMMIIEENNDDAA QQUUEE LLOOSS EEQQUUIIPPOOSS EESSTTÉÉNN FFOORRMMAADDOOSS PPOORR CCUUAATTRROO AALLUUMMNNOOSS ppoorrqquuee eexxiissttee ssuuffiicciieennttee ddiivveerrssiiddaadd yy ssee ffaacciilliittaa:: llaa ppaarrttiicciippaacciióónn,, eell ffuunncciioonnaammiieennttoo,, llaa ccoooorrddiinnaacciióónn,,……
  • 30. CRITERIOS PPAARRAA FFOORRMMAACCIIÓÓNN DDEE EEQQUUIIPPOOSS HHOOMMOOGGEENNEEIIDDAADD// HHEETTEERROOGGEENNEEIIDDAA DD DDIISSTTRRIIBBUUCCIIÓÓNN DDEELL AALLUUMMNNAADDOO LLooss eeqquuiippooss sseerráánn bbáássiiccaammeennttee hheetteerrooggéénneeooss SSiinn eemmbbaarrggoo,, ttaammbbiiéénn ssee ppuueeddeenn uuttiilliizzaarr ccrriitteerriiooss ddee hhoommooggeenneeiiddaadd ppaarraa rreeaalliizzaarr ddeetteerrmmiinnaaddaass aAaAcclltt iaiavvzziiaaddrraaddeess EElleeggiiddooss ppoorr eell aalluummnnaaddoo EElleeggiiddooss ppoorr eell pprrooffeessoorraaddoo
  • 31. DDIISSPPOOSSIICCIIÓÓNN EENN EELL AAUULLAA LLooss iinntteeggrraanntteess ddee ccaaddaa ggrruuppoo ppooddrráánn mmiirraarrssee aa llaa ccaarraa ddee ffoorrmmaa qquuee ppuueeddaann,, iinntteerraaccttuuaarr,, ccoommppaarrttiirr mmaatteerriiaalleess,, vveerr aall pprrooffeessoorr oo pprrooffeessoorraa…… GGrruuppooss ssuuffiicciieenntteemmeennttee sseeppaarraaddooss ppaarraa qquuee nnoo hhaayyaa iinntteerrffeerreenncciiaass eennttrree eellllooss aa llaa hhoorraa ddee ddeessaarrrroollllaarr eell ttrraabbaajjoo.. FFáácciill ddeessppllaazzaammiieennttoo ppoorr eell aauullaa ppaarraa aacccceeddeerr aa mmaatteerriiaalleess yy rreeccuurrssooss,, iinntteerraacccciioonnaarr ccoonn llooss ddeemmááss ccoommppaaññeerrooss yy ccoommppaaññeerraass yy ccoonn eell pprrooffeessoorr oo pprrooffeessoorraa.. FFlleexxiibbiilliiddaadd.. LLaa ddiissttrriibbuucciióónn ddeell mmoobbiilliiaarriioo ddeebbee ppeerrmmiittiirr ccaammbbiiaarr llooss eeqquuiippooss ccoonn ffaacciilliiddaadd yy rraappiiddeezz..
  • 32. PASO DDEE UUNNAA EESSTTRRUUCCTTUURRAA IINNDDIIVVIIDDUUAALLIISSTTAA AA UUNNAA CCOOOOPPEERRAATTIIVVAA