2. Trung Taâm Kyõ Thuaät Toång Hôïp Höôùng Nghieäp – Phuù Nhuaän
Chöông I:
Baøi 1:
I. TÍNH ƯU VI T C A ðI N NĂNG:
1/ Saûn xuaát ñieän naêng: D s n xu t t nhi u d ng năng lư ng khaùc nhau: gioù, th y
năng, năng lư ng m t tr i, năng lư ng nguyeân t …
2/ Truyeàn taûi ñieän naêng: D truy n t i ññi xa vaø nhanh (b ng v t t c aùnh saùng 300.000
km/s), phaân ph i t n nơi tieâu th .
3/ Bieán ñoåi sang caùc daïng naêng löôïng : Deã bi n ññ i sang caùc d ng năng lư ng khaùc
b ng caùc thi t b ññi n: quang, cơ, hoùa, nhi t năng ...
II. TI T KI M ðI N NĂNG:
1/ Söû duïng hôïp lyù ñieän naêng trong s n xu t:
Gi m s m t maùt ññi n treân ññư ng daây.
H thoáng aùnh saùng b trí h p lyù.
Traùnh tieâu th voâ ích (VD: maùy ch y khoâng t i…)
S d ng ñuùng vaø h t coâng su t.
2/ Söû duïng hôïp lyù ñieän naêng trong sinh ho t:
Th i gian s d ng h p lyù (S d ng khi coù nhu c u).
Ch n thi t b coù coâng su t phuø h p (ñeøn, maùy ñieàu hoøa ...).
III. ÑAËC ÑIEÅM CUÛA NGH ðI N:
1/ ð i tư ng vaø m c ñích c a ngh ñi n: Laø nh ng coâng vi c v ññi n như: ñño lư ng
ññi n, truy n t i ññi n, caùc thi t b t i ññi n trong sx vaø sinh ho t.
2/ ði u ki n lao ñ ng: Moâi trư ng laøm vi c c a ngh coù th trong nhaø, ngoaøi tr i ho c
treân cao.
IV. YEÂU CAÀU CUÛA NGH ðI N:
Coù ki n th c ññi n k thu t, cơ k thu t.
Laøm ññư c nh ng coâng vi c như: ñño ññi n, s a ch a m ng ññi n.
Coù ññ y ññ s c kh e thích nghi coâng vi c. Coù tính c n th n, chính xaùc, kieân trì, an toaøn
ññi n.
V. TRIEÅN VOÏNG CUÛA NGHEÀ ÑIEÄN ÔÛ NÖÔÙC TA:
Ngaøy caøng phaùt trieån veà soá löôïng vaø coù yeâu caàu cao veà chaát löôïng.
Nhaân löïc cung öùng cho ngheà caàn ñaùp öùng nhu caàu phaùt trieån XH.
Gv: Buøi Quoác Ñaïi Trang 2
6. Trung Taâm Kyõ Thuaät Toång Hôïp Höôùng Nghieäp – Phuù Nhuaän
Chöông II:
Baøi 4:
I. DAÂY D N:
1/ Khaùi nieäm: G m coù 2 ph n:
● V : B ng nh a PVC (Poly Vinyl Clorua) caùch ñi n, coù nhi u maøu s c khaùc nhau.
● Loõi: Thư ng laøm b ng ñ ng, nhoâm. Coù ti t di n troøn, d p.
2/ Phaân lo i daây daãn ñieän:
a) Daây ñơn c ng: Coù 1 loõi, beân ngoaøi coù v
b c caùch ñi n.
ð ch c daây ngư i ta g i theo ti t di n (mm2) ho c
ñư ng kính c a daây (1/10 mm).
- G i theo ñư ng kính : VD – daây 10, 12, 16, 20, 30 …
- G i theo ti t di n : VD – daây 0,5mm2; daâây 0,75mm2 ...
b) Daây ñoâi m m: Coù 2 loõi, m i loõi g m nhi u s i
xo n l i nhau.
ð ch c daâây, ngư i ta g i theo s s i vaøññư ng kính
m i daây.
VD : Daây 19 x 0,2 x 2 (Coù 19 sôïi m i s i coù ñöôøng kính 0,2mm – daây ñoâi ).
Daây 19 x 0,2 (Coù 19 sôïi m i s i coù ñöôøng kính 0,2mm– daây ñôn meàm ).
c) Daây caùp:
* C u t o:
Daây caùp thư ng coù kích thư c l n, g m nhi u daây d n caùch ññi n v i nhau b i l p v caùp
ch u taùc d ng cơ vaø hoùa c a moâi trư ng như nh a PVC, thi c chì, nh a ñư ng, s i gai…
* Phaân lo i: Coù 2 lo i chính: caùp m m vaø caùp ng m.
- Caùp m m: g m nhi u daây ññơn vaø khoâng coù v b o v b ng kim lo i neân m m.
- Caùp ng m: v thư ng coù ph kim lo i như theùp, theùp pha k m ... vaø coù nhi u l p b o v .
CAÙP 3 PHA CAÙP 1 PHA
II. CH N DAÂY D N:
Khi ch n daây d n ph i căn c :
1/ Tr s cư ng ñ doøng ñi n daây d n ch u ñ ng (d n doøng ñi n l n Ø ñöôøng kính daây l n).
2/ Coâng d ng t ng lo i daây. Ví duï daây baøn uûi coù sôïi vaûi gai boïc beân ngoøai.
Gv: Buøi Quoác Ñaïi Trang 6
7. Trung Taâm Kyõ Thuaät Toång Hôïp Höôùng Nghieäp – Phuù Nhuaän
Chöông II:
Baøi 5:
I. KHAÙI NIEÄM NOÁI DAÂY:
Khi tieán haønh laép raùp, söûa chöõa thieát bò duøng ñieän hoaëc thieát laäp caùc maïch ñieän, vieäc noái daây
daãn vaøo caùc boä phaän cuûa thieát bò laø coâng vieäc heát söùc thöôøng xuyeân vaø khaù quan troïng.
II. YEÂU CAÀU MOÁI NOÁI DAÂY DAÃN:
G m 4 yeâu c u:
1) D n ññi n t t.
2) ð b n cơ h c cao.
3) An toaøn ññi n.
4) CoÙ th m m .
III. THÖÏC HAØNH NOÁI DAÂY:
A/ Muïc ñích – yeâu caàu:
1) Muïc ñích:
Bieát söû duïng caùc duïng cuï vaø thöïc hieän moái noái daây daãn ñuùng kyõ thuaät.
2) Yeâu caàu: Hieåu ñöôïc quy trình, thöïc hieän ñöôïc moái noái ñuùng kyõ thuaät vaø phaïm vi
öùng duïng caùc kieåu noái.
B/ Kyõ naêng hoå trôï:
1) Goït voû caùch ñieän
2) Laøm saïch loõi daây
C/ Duïng cuï vaø vaät lieäu:
1) Duïng cuï: Kìm moû nhoïn, kìm caét, kìm tuoát daây, dao, tuanôvit.
2) Vaät lieäu: Daây ñoâi meàm, daây ñôn cöùng coù Ф nhoû, caàu chì, coâng taéc.
D/ Quy trình thöïc hieän noái daây:
1) Laøm khoen hôû.
Gv: Buøi Quoác Ñaïi Trang 7
9. Trung Taâm Kyõ Thuaät Toång Hôïp Höôùng Nghieäp – Phuù Nhuaän
Chöông III
Baøi 6:
I. TAÙC DUÏNG SINH LYÙ CUÛA DOØNG ÑIEÄN ÑOÁI VÔÙI CÔ THEÅ NGÖÔØI:
1/ Taùc duïng kích thích:
Khi ngöôøi chaïm vaøo phaàn töû mang ñieän, cô theå bò co giaät, bò roái loaïn caùc
quaù trình sinh lyù, meâ man baát tænh. Neáu taùc duïng kích thích keùo daøi 4 6
giaây, coù theå cheát ngöôøi.
2/ Taùc duïng gaây chaán thöông:
Khi ñeán gaàn vaät mang ñieän coù ñieän theá cao, vaãn coù theå bò ñieän giaät do
phoùng ñieän hoà quang. Do doøng hoà quang raát lôùn seõ bò chaán thöông hay
cheát.
II. NHÖÕNG YEÁU TOÁ CHUÛ YEÁU CHUÛ YEÁU AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN MÖÙC ÑOÄ TAÙC HAÏI DO
ÑIEÄN GIAÄT:
1/ Ñieän trôû ngöôøi:
Phuï thuoäc vaøo tình traïng da, beà maët da, dieän tích tieáp xuùc phaàn töû mang ñieän.
Doøng ñieän qua ngöôøi caøng taêng, ñieän trôû giaûm, nguy hieåm caøng nhieàu.
2/ Trò soá doøng ñieän qua ngöôøi:
Cöôøng ñoä doøng ñieän caøng lôùn, nguy hieåm caøng cao.
3/ Thôøi gian doøng ñieän qua ngöôøi:
Thôøi gian doøng ñieän qua ngöôøi caøng laâu, nguy hieåm caøng taêng nhanh, do aûnh höôûng söï phaùt
noùng,ñieän trôû ngöôøi giaûm.
4/ Ñöôøng ñi cuûa doøng ñieän qua ngöôøi:
Phuï thuoäc phaân löôïng doøng ñieän qua tim.
5/ Taàn soá cuûa doøng ñieän:
T n s doøng ññi n caøng cao caøng ít nguy hi m (t n s doøng ññi n c a chuùng ta: 50 nguy
hi m).
TAÙC HAÏI CUÛA DOØNG ÑIEÄN ÑOÁI VÔÙI CÔ THEÅ CON NGÖÔØI
Cöôøng ñoä
Doøng ñieän xoay chieàu
doøng ñieän Doøng ñieän 1 chieàu
(50 Hz 60 Hz)
(mA)
0.6 1.5 Caûm giaùc teâ. Khoâng caûm giaùc.
2 3 Caûm giaùc raát teâ.
5 7 Co giaät cô vaø run. Ñau nhö kim ñaâm vaø noùng.
Tay khoù rôøi khoûi vaät coù ñieän, caûm Ñau nhöùc vaø boûng taêng leân raát
8 10
giaùc thaáy ñau. maïnh.
Tay khoâng rôøi khoûi vaät coù ñieän, ñau Boûng taêng leân vaø baét ñaàu coù
20 25
nhöùc, khoù thôû. hieän töôïng co quaép.
50 80 Hoâ haáp bò teâ lieät, tim ñaäp raát maïnh. Raát noùng, khoù thôû,caùc baép thòt
co quaép.
Hoâ haáp bò teâ lieät, keùo daøi quaù 3 giaây
90 100 Hoâ haáp bò teâ lieät.
thì tim ngöng ñaäp.
Gv: Buøi Quoác Ñaïi Trang 9
10. Trung Taâm Kyõ Thuaät Toång Hôïp Höôùng Nghieäp – Phuù Nhuaän
BAÛNG PHAÂN LÖÔÏNG DOØNG ÑIEÄN QUA TIM THEO CON ÑÖÔØNG
DOØNG ÑIEÄN QUA NGÖÔØI
Ñöôøng doøng ñieän qua ngöôøi Phaân löôïng doøng ñieän qua tim (%)
- Töø chaân qua chaân. 0.4
- Töø tay qua tay. 3.3
- Töø tay traùi qua chaân. 3.7
- Töø tay phaûi qua chaân. 6.7
CHÖÔNGIII:
Baøi 7:
I. NGUYEÂN NHAÂN GAÂY RA TAI NAÏN ÑIEÄN:
1/ Do voâ yù chaïm phaûi vaät mang ñieän.
2/ Do chaïm phaûi caùc boä phaän kim loaïi voán khoâng mang
ñieän do “chaïm voû” trôû thaønh mang ñieän.
3/ Do ñieän aùp böôùc. (trong phaïm vi baùn kính 20m töø ñieåm
chaïm ñaát)
4/ Do phoùng ñieän hoà quang (Theo taùc duïng gaây chaán thöông
trong söï nguy hieåm cuûa ñieän).
II. CAÙC BIEÄN PHAÙP THÖÏC HIEÄN AN TOAØN:
1/ Ñònh kyø kieåm tra tình traïng caùch ñieän.
2/ Söû duïng ñieän aùp thaáp.
3/ Noái ñaát
- Thieát bò goàm 1 daây daãn noái phaàn voû thieát bò vôùi coïc coù R nhoû
caém saâu xuoáng ñaát.
- Neáu ngöôøi ñöùng ôû ñaát chaïm vaøo voû thì ngöôøi vaø maïch noái ñaát
maéc song song, doøng ñieän phaàn lôùn qua maïch noái ñaát.
Gv: Buøi Quoác Ñaïi Trang 10
11. Trung Taâm Kyõ Thuaät Toång Hôïp Höôùng Nghieäp – Phuù Nhuaän
4/ Noái ñaúng the.á
Duøng daây daãn noái boä phaän maø ta tieáp xuùc vôùi saøn ñöùng laøm vieäc. Neáu chaïm voû thì caùc boä
phaän naøy cuøng ñieän theá, do ñoù khoâng coù ñieän qua ngöôøi.
5/ Duøng caùc phöông tieän baûo veä.
- Söûa chöõa: phaûi ngaét ñieän.
- Duïng cuï: phaûi boïc caùch ñieän.
- Nôi aåm öôùt: caàn coù gaêng tay hay uûng caùch ñieän.
III. SÔ CÖÙU NGÖÔØI BÒ ÑIEÄN GIAÄT:
1/ Taùch naïn nhaân ra khoûi vaät mang ñieän.
2/ Hoâ haáp nhaân taïo.
a) Phöông phaùp co duoãi tay b) Phöông phaùp haø hôi thoåi ngaït
.
IV. QUY T C AN TOAØN KHI S D NG ðI N:
1/ Khi s a ch a ho c di chuy n thi t b ññi n ph i c t ngu n ññi n, duøng buùt th ññi n
ññ ki m tra.
2/ ð i v i caùc thi t b m i ho c ññ laâu khoâng s d ng trư c khi s d ng ph i ki m tra.
3/ Trư ng h p b t bu c laøm vi c v i v t mang ññi n ph i coù d ng c b o h .
4/ Thư ng xuyeân ki m tra daây n i ññ t, v thi t b ññi n coù ch m maùt khoâng.
Ñoà duøng ñieän trong gia
ñình
1- …………………………………………….
2- …………………………………………….
3- …………………………………………….
4- …………………………………………….
5- …………………………………………….
6- …………………………………………….
7- …………………………………………….
8- …………………………………………….
Gv: Buøi Quoác Ñaïi Trang 11
32. Trung Taâm Kyõ Thuaät Toång Hôïp Höôùng Nghieäp – Phuù Nhuaän
Baøi : Veõ sô ñoà lí thuyeát vaø thöïc haønh maïch ñieän
M ch ñi n có 1 c u chì b o v toàn m ch, 2 công t c ñơn ñi u Ñieåm
khi n 2 ñèn ñ c l p.
Sô ñoà vò trí daïng 1:
................................................................................................................................................
Sô ñoà vò trí daïng 2:
Gv: Buøi Quoác Ñaïi Trang 32
33. Trung Taâm Kyõ Thuaät Toång Hôïp Höôùng Nghieäp – Phuù Nhuaän
Baøi : Veõ sô ñoà lí thuyeát vaø thöïc haønh maïch ñieän
M ch ñi n có 1 c u chì b o v toàn m ch, 1 công t c ñơn ñi u Ñieåm
khi n 2 ñèn tròn sáng m (N i ti p) , 1 c m có ñi n thư ng tr c.
Sô ñoà vò trí daïng 1:
................................................................................................................................................
Sô ñoà vò trí daïng 2:
Gv: Buøi Quoác Ñaïi Trang 33
34. Trung Taâm Kyõ Thuaät Toång Hôïp Höôùng Nghieäp – Phuù Nhuaän
Baøi : Veõ sô ñoà lí thuyeát vaø thöïc haønh maïch ñieän
M ch ñi n có 1 c u chì b o v toàn m ch, 1 công t c ñơn ñi u Ñieåm
khi n 2 ñèn tròn sáng bình thư ng (Song song), 1 c m có ñi n
thư ng tr c.
Sô ñoà vò trí daïng 1:
................................................................................................................................................
Sô ñoà vò trí daïng 2:
Gv: Buøi Quoác Ñaïi Trang 34
35. Trung Taâm Kyõ Thuaät Toång Hôïp Höôùng Nghieäp – Phuù Nhuaän
Baøi : Veõ sô ñoà lí thuyeát vaø thöïc haønh maïch ñieän
M ch ñi n có 1 c u chì b o v toàn m ch, 1 công t c ñơn: ñóng - Ñieåm
ng t m ch, 1 công t c kép ñi u khi n 2 ñèn th p sáng luân phiên.
Sô ñoà vò trí daïng 1:
..................................................................................................................................................
Sô ñoà vò trí daïng 2:
Gv: Buøi Quoác Ñaïi Trang 35
36. Trung Taâm Kyõ Thuaät Toång Hôïp Höôùng Nghieäp – Phuù Nhuaän
Baøi : Veõ sô ñoà lí thuyeát vaø thöïc haønh maïch ñieän
M ch ñi n ñi u khi n ñèn c u thang (M t c u chì b o v , 2 công t c Ñieåm
kép 2 v trí khác nhau, ñi u 1 ñèn tròn)
Sô ñoà vò trí :
Gv: Buøi Quoác Ñaïi Trang 36
37. Trung Taâm Kyõ Thuaät Toång Hôïp Höôùng Nghieäp – Phuù Nhuaän
Baøi : Veõ sô ñoà lí thuyeát vaø thöïc haønh maïch ñieän
M ch ñi n có 1 c u chì b o v toàn m ch, 1 công t c kép ñi u khi n Ñieåm
2 ñèn tròn theo yêu c u 1 ñèn sáng t ho c 2 ñèn sáng m , 1 c m
có ñi n thư ng tr c.
Sô ñoà vò trí daïng 1:
.................................................................................................................................................
Sô ñoà vò trí daïng 2:
Gv: Buøi Quoác Ñaïi Trang 37
38. Trung Taâm Kyõ Thuaät Toång Hôïp Höôùng Nghieäp – Phuù Nhuaän
Baøi : Veõ sô ñoà lí thuyeát vaø thöïc haønh maïch ñieän
M ch ñi n có 2 c u chì b o v , 2 công t c ñơn ñi u khi n 2 ñèn Ñieåm
riêng bi t, 1 c m.
Sô ñoà vò trí daïng 1:
................................................................................................................................................
Sô ñoà vò trí daïng 2:
Gv: Buøi Quoác Ñaïi Trang 38
39. Trung Taâm Kyõ Thuaät Toång Hôïp Höôùng Nghieäp – Phuù Nhuaän
Baøi : Veõ sô ñoà lí thuyeát vaø thöïc haønh maïch ñieän
Ñieåm
Sô ñoà vò trí daïng 1:
................................................................................................................................................
Sô ñoà vò trí daïng 2:
Gv: Buøi Quoác Ñaïi Trang 39
40. Trung Taâm Kyõ Thuaät Toång Hôïp Höôùng Nghieäp – Phuù Nhuaän
Baøi : Veõ sô ñoà lí thuyeát vaø thöïc haønh maïch ñieän
Ñieåm
Sô ñoà vò trí daïng 1:
................................................................................................................................................
Sô ñoà vò trí daïng 2:
Gv: Buøi Quoác Ñaïi Trang 40