1. ‘Therapietrouw: noden en
mooie voorbeelden’
Kennissessie Voka Health Community
Ine SOMERS
5 november 2013

2. Toelichting kamerresolutie
therapietrouw
Ine SOMERS – parlementslid Open Vld
Commissie Volksgezondheid
Ine SOMERS
5 november 2013

3. 1. Wie lag aan de basis van deze resolutie?
INHOUDSTAFEL
2. Wat is therapietrouw?
3. Belang van deze resolutie.
4. Welke patiënt is therapietrouw en hoe wordt het gemeten?
Enkele beschouwingen.
5. Onderliggende redenen therapie ontrouw.
6. Mogelijke oplossingen.
7. Wat vraagt de resolutie.
8. Toekomst.
Ine SOMERS
5 november 2013

4. INHOUDSTAFEL
9. Cijfers over het gebrek aan therapietrouw inzake
medicatievoorschriften bij chronisch zieken.
10. Een greep uit recent cijfermateriaal.
11. Cijfers (elektronische meting) - Yoleen VAN CAMP – UA.
Ine SOMERS
5 november 2013

5. 1. Wie lag aan de basis van deze
resolutie?
-Ine SOMERS (Open Vld)
-Maya DETIEGE ( sp.a)
Van waaruit is deze resolutie ontstaan?
- Praktijkervaring
- Zowel vanuit de medische als economische sector
Ine SOMERS
5 november 2013

6. 2. Wat is therapietrouw?
De mate waarin het gedrag van de patiënt overeenstemt met
de door de patiënt en arts afgesproken therapie.
Ine SOMERS
5 november 2013

7. 3. Belang van deze resolutie?
3.1. Gezondheidsredenen
- Gebrek leidt tot meer opname in ziekenhuizen,
slechtere levenskwaliteit, hoger gebruik geneesmiddelen.
3.2. Financiële redenen
- Bovenstaande leidt tot meer uitgaven in de gezondheidszorg.
- België betaalt op basis van verrichtingen en niet op basis van
effectieve goede zorg.
Ine SOMERS
5 november 2013

8. 4. Welke patiënt is therapietrouw en
hoe wordt het gemeten? Enkele
beschouwingen
Patiënt:
- Er is momenteel niet echt een risicoprofiel vast te stellen bij patiënten.
- De patiënt die vandaag therapietrouw is, is dat niet noodzakelijk morgen.
Meten:
-Therapietrouw kan op verschillende manieren uitgedrukt worden.
- Gemiddeld aantal dosissen ingenomen (vb. 6/7=86%).
- Therapietrouw ja/nee (vb. als gemiddeld >80% ingenomen, dan ja).
-Therapietrouw kan op verschillende manieren gemeten worden en
dat beïnvloedt ook de cijfers.
- Zelfrapportage (louter bevragen of patiënten hun medicatie innemen).
- Piltelling (aantal pillen dat patiënten meenemen tellen en tellen hoeveel er
over blijven).
- Apotheekgegevens (inschatting op basis van afgehaalde voorschriften).
- Elektronische meting (voornamelijk gebruikt in studies waarbij de pillen in een
doosje worden gestopt met een chip die elke opening (=inname) meet.
Ine SOMERS
5 november 2013

9. 5. Onderliggende redenen therapie
ontrouw
- Afwezigheid van het besef van de omvang en de impact van gebrek
aan therapietrouw.
- Onvoldoende samenwerking tussen zorgverstrekkers leidt tot onvoldoende
monitoring en aanmoediging van de patiënt tot therapietrouw.
- Het financieringssysteem in België ontmoedigt lange
patiëntencontacten.
- De traditionele relatie tussen arts en patiënt.
- Te weinig gepersonaliseerde oplossingen.
- Onvoldoende duidelijke voorschriften.
- Gebrek aan gevalideerde effectieve technieken bij de patiënt.
Ine SOMERS
5 november 2013

10. 6. Mogelijke oplossingen
- Bewustmaking van de omvang en de gevolgen
van het gebrek aan therapietrouw.
- Een betere communicatie en samenwerking tussen
de actoren.
- Een andere patiënt-arts relatie.
- Geneesmiddeleninname optimaliseren.
Ine SOMERS
5 november 2013

11. 7. Wat vraagt de resolutie?
-Studie via KCE naar een gezondheidseconomische evaluatie naar
aantal gewonnen levensjaren en kostenefficiëntie voorstellen
formuleren.
-KCE de opdracht te geven om te onderzoeken of een betere
therapietrouw bereikt kan worden via het ‘Pay for quality’ programma.
-Bewustwording bij alle actoren van omvang en gevolgen van een
gebrek aan therapietrouw.
- Betere communicatietussen zorgverstrekkers in de hand werken en zo
een betere detectie en opvolging van therapietrouw tot stand te
brengen.
Ine SOMERS
5 november 2013

12. 7. Wat vraagt de resolutie?
-Betere communicatie tussen arts en patiënt tot stand te brengen.
-De inname van medicatie te vereenvoudigen.
Ine SOMERS
5 november 2013

13. 8. Toekomst
-Regering & Parlement: wie doet er iets mee?
-Belangrijk in verkiezingsprogramma’s.
-Belangrijk voor volgend regeerakkoord.
-Overheid scheidsrechter en coördinator, actoren op veld ook een
verantwoordelijkheid (patiënt, medische dienstverleners, bedrijven).
 Enkel bij samenwerking kan dit tot een goed resultaat komen
Ine SOMERS
5 november 2013

14. 9. Cijfers over het gebrek aan therapietrouw inzake medicatievoorschriften bij
chronisch zieken
Chronisch zieken kan je indelen in 6 groepen:
-1/6 van de patiënten volgt bijna perfect het medicatieschema op;
-1/6 neemt bijna alle voorgeschreven dosissen, maar vertoont soms wat
onregelmatigheid met betrekking tot de tijdstippen van inname;
-1/6 mist occasioneel een dagdosis en vertoont wat inconsistentie in de
tijdstippen van de inname;
-1/6 neemt drie of vier keer per jaar gedurende één dag geen
geneesmiddelen en slaat occasioneel een dosis over;
Ine SOMERS
5 november 2013

15. 9. Cijfers over het gebrek aan therapietrouw inzake medicatievoorschriften bij
chronisch zieken
-1/6 neemt maandelijks gedurende één dag geen geneesmiddelen
en slaat frequent een dosis over;
-1/6 neemt weinig of geen geneesmiddelen terwijl ze de indruk geven
van een goede therapietrouw.
Ine SOMERS
5 november 2013

16. 10. Een greep uit recent cijfermateriaal
Een greep uit recent cijfermateriaal:
-Hormoontherapie na borstkanker (Murphy 2012)
- 41-72% gemiddelde therapietrouw
- 31-73% stopt voor de behandeling voltooid is (5jaar)
-Digoxine bij hartfalen (Kongkaew 2012)
- 40% NIET therapietrouw
-Medicatie bij psoriasis (Thorneloe 2013)
- 22-67% WEL therapietrouw
Ine SOMERS
5 november 2013

17. 10. Een greep uit recent cijfermateriaal
-Antivirale medicatie bij hepatitis C en B (Lieveld 2013)
- 27-97% gemiddelde therapietrouw (hepatitis C) en 81-99% (hepatitis B)
- 27-96% WEL therapietrouw (gemiddelde therapietrouw ≥80%)
66-92% (gemiddelde therapietrouw 100%) WEL therapietrouw (hepatitis B)
-Medicatie bij de ziekte van Crohn en reuma (Fidder 2013)
- 70% WEL therapietrouw (Crohn) en 59% (reuma)
Ine SOMERS
5 november 2013

18. 11. Cijfers (elektronische meting) - Yoleen
VAN CAMP – UA
-Therapietrouw aan fosfaatbinders bij dialysepatiënten
(8 weken meting) - gepubliceerd in Journal of Nephrology –
aanvaard en verschijnt weldra)
-78% gemiddelde therapietrouw.
-Per week mist 50% een volledige dagdosis (een volledige dag zonder inname).
-22% mist minder dan één dagdosis per week, over alle 8 weken samen.
-Therapietrouw aan ace-inhibitoren bij diabetespatiënten
(8 weken meting)
- >90% gemiddelde therapietrouw.
Ine SOMERS
5 november 2013

19. 11. Cijfers (elektronische meting) - Yoleen
VAN CAMP – UA
- Therapietrouw aan bèta-blokkers bij hartfalenpatiënten
(8 weken meting)
- >90% gemiddelde therapietrouw.
- Therapietrouw aan hormoonmedicatie bij borstkanker
- Metingen lopen nog (resultaten voorjaar 2014).
- Therapietrouw bij reuma
- Metingen lopen nog (resultaten voorjaar 2014).
Ine SOMERS
5 november 2013