1. Prof. Dr. André Aleman
(UMCG – BCN-Neuroimaging Center)
Keynotespeech
Wat gebeurt er in je hersenen,
als je ouder wordt?

2. André Aleman
Foto SieseVeenstra

3.  “Alles gaat achteruit bij het ouder worden”
 De feiten: sommige mentale functies gaan
achteruit, sommige verbeteren
Valt mie nait of…

4.  “Netwerken van familie, vrienden en kennissen krimpen drastisch
bij het ouder worden” (13% goed: het is niet zo)
 “Bezoek van kinderen is de laatste 20 jaar afgenomen” (25%
goed: het is niet zo)

5. Jeanne Calment, 122
Henny van Andel-Schipper, 115

6.  Wat gaat het sterkst achteruit bij het ouder
worden:
 A) geheugen
 B) denksnelheid
 C) ruimtelijke oriëntatie (kaartlezen, de weg
vinden)
 D) plannen, organiseren

7.  A) rond het 20e levensjaar
 B) rond het 40e levensjaar
 C) rond het 50e levensjaar
 D) rond het 60e levensjaar

13.  Appel
 Mandarijn
 Peer
 Huis
 Tuin
 Auto
 Bus
 Trein
 Pet
 Muts

15.  Tuin

16.  Bus

17.  Perzik

18.  Trein

19.  Hoed

20.  Sinaasappel

21.  Peer

23. Neuroticisme
Jaloezie en chagrijn
(stemmingswisselingen)
Lucas & Brent, 2009

26.  Complexe zaken kunnen doorgronden, inclusief relaties
tussen mensen
 Kennis en levenservaring
 Zelfreflectie en zelfkritiek
 Het accepteren van andermans perspectief en waarden
 Empathie en liefde voor de mensheid
 Oriëntatie op het goede
 Emotionele stabiliteit
 Besluitvaardigheid in onzekere situaties

27. Hersengebieden die het meest getroffen
worden

28. (Davis et al., 2009, Neuroimage)

29. Leeftijd: MCI, AD
60 jaar: 2.5%, 1%
75 jaar: 12%, 5%
85 jaar: 40%, 20%

30. Cabeza et al. Cereb. Cortex (2004)

31. 96 year-old karate
master, Seikichi Uehara

32. Calorie-arm, vetarm, suikerarm, rijk aan voedingstoffen (anti-oxidanten):
groenten, fruit, rijst, granen, thee, vis, schelpdieren

34. Betere vertakking kleine bloedvaten =
betere doorbloeding hersenweefsel
Murugesan e.a. (2012)
Lichaamsbeweging hangt samen met
verminderde eiwitopeenhoping (amyloïd
beta en gefosforileerd tau) en heeft
ontstekingsremmende werking in
hersenweefsel

35. Harms e.a. 2011

40. Mozolic e.a. (2010)

43. 75
85

44. 76

45. Chronische stress > meer eiwitophoping
Beter welbevinden > beter cognitief
functioneren

46. Prakash et al. SCAN 2012

47. -Dieet
-Lichaamsbeweging
-Uitdaging
-Nieuwheid
-Liefde

48.  Grote verschillen tussen ouderen in cognitieve
capaciteiten
 Populatie 80+ wordt 3x zo groot in komende 20 jaar
 Ouderen willen meer onafhankelijkheid in leefvormen
 Communicatie afstemmen op cognitieve capaciteiten
 Meer gebruik van multimedia en robotica