1. Sociale innovatie, design denken en Theory U
Kennisnet Summerschool 2012

2. Waarom sociale innovatie?
 Innovatiesucces wordt voor 75% bepaald door
sociale innovatie.
de resterende 25% door technologische
innovatie
(maar heeft ook altijd gevolgen voor de uitvoerders
en voor de manier waarop het werk is georganiseerd)
Bron: Erasmus Concurrentie en Innovatie Motor 2005

3. Wat is sociale innovatie?
Sociaal kan betrekking hebben op:
 de uitkomst
 het proces
 “new ideas (products, services and models)
that simultaneously meet social needs and
create new social relationships or
collaborations. In other words, they are
innovations that are both good for society and
enhance society’s capacity to act.”
http://www.socialinnovationexchange.org/about
31-8-2012

4. 31-8-2012

5. Definities…
 “new ideas (products, services and models) that simultaneously meet social
needs and create new social relationships or collaborations. In other words,
they are innovations that are both good for society and enhance society’s
capacity to act.” http://www.socialinnovationexchange.org/about
 “vernieuwing van de arbeidsorganisatie en maximale benutting van
competenties, gericht op verbetering van de bedrijfsprestaties en
ontplooiing van talent.” Task Force Sociale Innovatie (2005) Sociale Innovatie, de Andere Dimensie,
Den Haag, p. 2.
 “het ontwikkelen van nieuwe management vaardigheden (dynamisch
managen), het hanteren van innovatieve organisatieprincipes (flexibel
organiseren) en het realiseren van hoogwaardige arbeidsvormen (slimmer
werken en talentontplooiing) om het concurrentievermogen en de
productiviteit te verbeteren” Bron: Erasmus Concurrentie en Innovatie Motor 2005
31-8-2012

6. Waarom sociale innovatie in het onderwijs?
 Passend onderwijs, opbrengstgericht
werken, 21st century skills, Ict-
ontwikkelingen, btw-verhoging, krimp,
vergrijzing, …

7. Voorbeeld: Studio Schools
 http://www.ted.com/talks/geoff_mulgan
_a_short_intro_to_the_studio_school.ht
ml
31-8-2012

8. Okee…, maar hoe doe je dat dan?
 Design Thinking
 Theory U
31-8-2012

9. 31-8-2012

10. Wat doet een designer?
 Start met een leeg vel!
 Vormt zich een beeld op basis van
eerdere ervaring
 Onderzoek en analyseert het probleem,
praat met betrokkenen, leeft zich in, PvE
 Schetst, ontwerpt, toetst, bouwt
prototypes, test, past aan, maakt en
verbetert (cyclisch)
31-8-2012

11. Uitgangspunten van Design Thinking
 Continu open staan voor de
veranderende wereld om je heen
 Herkennen van jezelf als actor daarin
 Inleven in de motivaties en behoeftes
van mensen
 Actief bijdragen aan verandering in de
gewenste richting

12. Het proces

14. 31-8-2012

15. Waarom innovatie vaak mislukt
 Negeren van de ‘blinde vlek’
Resultaten
(het wat)
Processen
(het hoe)
Bron
(het wie)
‘blinde vlek’: innerlijke
drijfveer van waaruit
we handelen

16. Waarom innovatie vaak mislukt
downloaden lapmiddelen
Wat? Hoe?

17. De U versimpeld
Wat? Hoe?
Waarom/ waartoe?

18. De U compleet
1. Seeing 5. Prototyping
(verwondering)
2. Sensing 4. Crystallizing
(inleving) (uitkristalliseren)
3. Presencing
(verbondenheid)

19. Drie weerstanden overwinnen,
drie valkuilen ontwijken
Mindless action
VoJ (doen zonder denken)
Van oordeel
naar
verwondering,
open mind
Blablabla…
VoC (sociale wenselijkheid)
Van afgescheiden
naar verbonden
door inleving
Actionless mind
VoF (denken zonder doen)
Loslaten van zekerheden
met moed

20. Vier niveaus van aandacht
Downloading - ‘talking nice’
 Ik-in-mij (wat mensen willen horen,
(‘downloaden’ van beleefdheid, angst,
gedachtepatronen) onzekerheid)

21. Vier niveaus van aandacht
Downloading - ‘talking nice’
 Ik-in-mij (wat mensen willen horen,
(‘downloaden’ van beleefdheid, angst,
gedachtepatronen) onzekerheid)
 Ik-in-het Debat - ‘talking tough’ (jouw
(open mind, feitelijk) mening, jouw gelijk, wat jij
denkt)

22. Vier niveaus van aandacht
Downloading - ‘talking nice’
 Ik-in-mij (wat mensen willen horen,
(‘downloaden’ van beleefdheid, angst,
gedachtepatronen) onzekerheid)
 Ik-in-het Debat - ‘talking tough’ (jouw
(open mind, feitelijk) mening, jouw gelijk, wat jij
denkt)
 Ik-in-jij Dialoog - onderzoeken van
(empathisch luisteren, meerdere perspectieven,
inleven in de ander) zelfreflectie

23. Vier niveaus van aandacht
Downloading - ‘talking nice’
 Ik-in-mij (wat mensen willen horen,
(‘downloaden’ van beleefdheid, angst,
gedachtepatronen) onzekerheid)
Debat - ‘talking tough’ (jouw
 Ik-in-het
(open mind, feitelijk) mening, jouw gelijk, wat jij
denkt)
 Ik-in-jij Dialoog - onderzoeken van
(empathisch luisteren, meerdere perspectieven,
inleven in de ander) zelfreflectie
 Ik-in-nu Presence – ‘collectieve
(generatief luisteren) creativiteit, stilte, spreken
vanuit hetgeen zich aandient’

24. Theorie U en Design Denken
 Ik-in-mij  Continu open staan voor
(‘downloaden’ van de veranderende wereld
gedachtepatronen) om je heen
 Herkennen van jezelf als
 Ik-in-het actor daarin
(open mind, feitelijk)
 Ik-in-jij  Inleven in de motivaties
(empathisch luisteren, en behoeftes van mensen
inleven in de ander)
 Ik-in-nu  Actief bijdragen aan
(generatief luisteren) verandering in de
gewenste richting

25. Herkennen U bij ict in onderwijs
 Ik-in-mij • Ict buiten ons
(‘downloaden’ van (‘heb er niets mee’)
gedachtepatronen) • Ict ontwikkelingen
 Ik-in-het beschouwend
(open mind, feitelijk) (stond erbij, keek ernaar)
 Ik-in-jij • Ict als onderdeel
(empathisch luisteren, belevingswereld leerling
inleven in de ander)
(participeren - ict als
 Ik-in-nu middel centraal)
(generatief luisteren)
• Hoe zet ik ict in voor het
doel wat ik wil bereiken?

26. Design Denken en ict in onderwijs
 Continu open staan • Ict buiten ons
voor de veranderende (‘heb er niets mee’)
wereld om je heen • Ict ontwikkelingen
 Herkennen van jezelf als beschouwend
actor daarin (stond erbij, keek ernaar)
 Inleven in de motivaties • Ict als onderdeel
en behoeftes van belevingswereld leerling
mensen
(participeren vanuit
 Actief bijdragen aan inleving - ict als middel
verandering in de centraal)
gewenste richting
• Hoe zet ik ict in voor het
doel wat ik wil bereiken?

27. Meer weten? (gratis!)
 Design Thinking for Educators (gratis download)
http://www.designthinkingforeducators.com/
 Theory U Samenvatting (gratis download):
http://www.presencing.com/sites/default/files/page-
files/Theory_U_Exec_Summary.pdf
e.bomas@kennisnet.nl
@ebomas
http://innovatie.kennisnet.nl
31-8-2012