5. การปรับตัวด้านพฤติกรรม เช่น การอพยพของนกปากห่างจากสภาพอุณหภูมิต่ำ ในทางตอนเหนือของทวีปเอเชีย มาอยู่ทางตอนใต้ของทวีปเอเชียเป็นการชั่วคราว เพราะมีอุณหภูมิที่เหมาะสมกว่า

6. ผลของอุณหภูมิต่อการปรับตัวด้านโครงสร้าง เช่น การปรับตัวของหมีขั้วโลกหรือ สัตว์ ในเขตหนาว มีขนยาวปกคลุม มีชั้นไขมันใต้ผิวหนังหนา เป็นต้น

7. ผลของอุณหภูมิต่อการเติบโต การแพร่พันธ์และขยายพันธ์ เช่น การเจริญของจุลินทรีย์ ( พวกเห็ด รา ) พบว่าถ้ามีอุณหภูมิเหมาะสมจะเจริญเติบโตได้ดี หรือการฟักไข่ของแม่ไก่ ซึ่งต้องรักษาอุณหภูมิให้เหมาะสม เสมอ เป็นต้น

12. ระบบนิเวศบนบก เรื่องแสงจะไม่มีผลกระทบกับผู้ผลิต เพราะแสงพอเพียง

13. ส่วนระบบนิเวศ ในแหล่งน้ำโดยเฉพาะในทะเล แสงมักมีผลกระทบต่อสิ่งมีชีวิตโดยเฉพาะผู้ผลิต

29. นักเรียนลองพิจารณาดูว่าความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตกับสิ่งมีชีวิตในโลกจะแบ่งได้กี่ลักษณะ   

33. ส่าหร่ายสีเขียว กับ รา

34. ไรโซเบียมกับปมรากถั่ว

37. มองเห็นผึ้งวนเวียนเฝ้าเปลี่ยน เชยชมเกสรดอกไม้ ผึ้งได้ประโยชน์เพราะได้กินน้ำหวานจากดอกไม้ ส่วนดอกไม้ก็ได้ประโยชน์เพราะผึ้ง ช่วยผสมเกสรให้ ความสัมพันธ์จึงเป็นแบบต่างฝ่ายต่างได้ ประโยชน์

38. ควาย กับ นกเอี้ยง

39. นกเอี้ยงเลี้ยงควายเฒ่า นกเอี้ยง กิน เซลล์ที่ตายแล้วตามผิวหนังของควาย และกินเหา เห็บ หมัด ที่เกาะตามผิวหนัง ส่วนควายก็ได้ทำความสะอาดผิวหนัง และได้กำจัดเหา เห็บ และ หมัดออกจากตัว ด้วย.....ถือเป็นการได้ประโยชน์ด้วยกันทั้งสองฝ่าย

41. พลูด่างกับต้นไม้ใหญ่ พลูด่างได้อาศัยร่มเงาและความชื้น จากต้นไม้ โดยต้นไม้ไม่ได้ประโยชน์ และก็ไม่เสียประโยชน์แต่อย่างไร

42. กล้วยไม้กับต้นไม้ใหญ่ กล้วยไม้จะยืดเกาะอยู่บริเวณผิวของเปลือก ของต้นไม้ใหญได้รับความชื้นหรือแร่ธาตุ จาก เปลือกต้นไม้ โดยที่ต้นไม้ไม่ได้รับประโยชน์ แต่ก็ใม่เสียประโยชน์

43. ปลาฉลามกับเหาฉลาม เหาฉลามเป็นปลาชนิดหนึ่ง ครีบหลังจะเปลี่ยนเป็นอวัยวะ สำหรับเกาะ มันจะเกาะติดปลาฉลามไปในที่ต่าง ๆ มันจะกินเศษอาหารที่เหาฉลามกินเหลือ โดยที่ปลามไม่ได้ประโยชน์แต่ก็ไม่เสียประโยชน์

46. กาฝากกับต้นมะม่วง กาฝากที่เกาะกับต้นมะม่วง รากของกาฝากจะชอนไชไปถึงท่อน้ำ ท่ออาหารของต้นมะม่วง แล้วแย่งน้ำ อาหารจากต้นมะม่วง

47. ต้นฝอยทองกับต้นไม้อื่น ต้นฝอยทองจะฝังรากลงไปในพืชแล้ว ดูดน้ำและอาหารจากพืชมาใช้

48. พยาธิต่าง ๆ ที่อาศัยอยู่กับร่างกายคนและสัตว์

49. การแย่งธาตุอาหารและแสงสว่างของพืช เช่น ผักตบชวาในบึง บัวในสระ การแย่งเป็นจ่าฝูงในสัตว์บางชนิด เช่น สิงโต เสือ ปลาในบ่อเลี้ยงที่แย่งอาหารกัน เช่น ปลาสวาย ปลาดุก การแย่งกันครอบครองอาณาเขต เช่น ฝูงลิง เสือ สิงโต ฯลฯ -,- 6. ภาวะแก่งแย่งแข่งขัน (competition) กาฝากบนต้นไม้ พยาธิใบไม้ในตับสัตว์ เหาบนศีรษะคน เห็บหรือหมัดบนผิวลำตัวสุนัข พยาธิตัวตืดในกล้ามเนื้อหมู +,- 5. ภาวะเป็นปรสิต (parasitism) เฟินบนต้นไม้ใหญ่ เหาฉลามกับปลาฉลาม นกทำรังบนต้นไม้ เพรียงหินบนกระดองเต่า +,0 3. ภาวะเกื้อกูล (commensalism) ดอกไม้กับแมลง นกเอี้ยงกับควาย มดดำกับเพลี้ย ซีแอนีโมนีกับปูเสฉวน ฯลฯ +,+ 2. การได้ประโยชน์ร่วมกัน (protocooperation ต้นไทรกับต่อไทร โพรโทซัวในลำไส้ปลวกกับปลวก ไลเคน ไรโซเบียมในปมรากถั่ว ราไมคอร์ไรซาในรากสนหรือรากปรง ฯลฯ +,+ 1. ภาวะพึ่งพาอาศัย (mutualism) ผลการสำรวจ สัญลักษณ์ รูปแบบความสัมพันธ์