SlideShare a Scribd company logo
Баруун зүүн тал бөмбөлөг




     1960-аад оны эцсээр Калифорнийн Их Сургуулийн профессор Рожер
Сперри тархины бор гадаргын гүнзгий хувьсалд судалгаа хийж зохих үр дүнд
хүрснийхээ төлөө Нобелийн шагнал хүртэв. Сперригийн эхний судалгаа нь
тархины бор гадарга хоёр тал бөмбөлөгөөс тогтдог, тэдгээрт хүний оюуны суурь
чадварууд тархсан болохыг илрүүлсэн билээ.


     Британий судлаач Колин Роуз “хэрэв та дуу сонсож байгаа бол тархины
зүүн тал бөмбөлөг үгийг нь, баруун тал бөмбөлөг аяыг нь сонсож байдаг.
Иймээс хүссэн дууныхаа үгийг хялбар тогтоодог. Ингэж тогтооход зүүн, баруун
талууд хоёулаа хамрагдаж, дээр нь лимбийн систем дотор байдаг сэтгэл
хөдлөлийн төв хамтарч оролцдог учраас тогтооход хялбархан” хэмээн дүгнэжээ.
Хүний тархины хэсгүүдэд тодорхой оюуны цогц чадварууд хуваагдан байрласан
байдаг. Гэхдээ үүнийг тухайн нэг чадвар нь яг 100% тэр хэсэгтээ байдаг гэж
үзэх нь алдаатай болно. Тархи нэгдмэл нэг нэг учраас тэр хэсэгтээ арай илүү
давамгай гэж хэлж болно. Тэгээд ч зарим хүний хувьд зүүн тархины хийдэг
зарим үйлдлүүдийг баруун нь сайн хийж байсан жишээ бий. Тал бөмбөлгүүд нь
бие биетэйгээ гурван зуун сая мэдрэлийн эсүүдээс бүрддэг, хоорондоо
харилцан үйлчилдэг, физик-химийн гайхамшигтай системээр холбогддог. Үүний
үр дүнд олон улсын автомат телефон холбоотой ижил зарчмаар хоорондоо
мэдээллийг тасралтгүй сольж байдаг.
Их тархинд хуваарилагдсан оюуны чадварууд:




   Зүүн тал:                                  Баруун тал:

     • Үг, яриа                                    • Өнгө
      • Шугам                                    • Төсөөлөл
    • Жагсаалт                                  • Мөрөөдөл
      • Дугаар                                    • Хэмнэл
     • Цаг Тоо                                  • Орон зай
       • Логик                                   • Хэмжээс
      • Анализ                                     • Дүрс
                                                  • Синтез




     Христофор Колумб “Шинэ ертөнцийг” нээхийн тулд Атлантын далайг
гатлахаас хоёр мянган жилийн өмнө орчин үеийн полинезчуудын өвөг дээдэс
Атлантаас хавьгүй өргөн Номхон далайг гаталж байжээ. Үүнийг Норвегийн
алдарт жуулчин Тур Хейрдал” КОН-ТИКИ” салаар баталсан, монгол уншигчид
мэдэж байгаа. Тэд ингэж явахдаа Нар, Сар, оддоор баримжаалж байсан нь
“орон зайн интеллект чадвар” юм. Энэ чадвараар манай монголчуудын өвөг
дээдэс муугүй байсан, одоо ч монгол хүнд орон зайгаар баримжаалах чадвар
бий. Профессор Гарднер болон түүний мэргэжил нэгтнүүд Соломоны арлуудын
оршин суугчдыг судалж үзэхэд тархины тэр хэсэг нь илүү хөгжсөн байжээ.
Цагаан толгойт үсэг хэрэглэдэг хүмүүсийн тархины зүүн тал бөмбөлөг нь илүү
хөгжсөн байдаг бол ханз үсгээр бичдэг хүмүүсийн тархины баруун тал бөмбөлөг
нь илүү хөгжсөн байдаг нь нотлогдлоо.

More Related Content

What's hot

өсвөр насны онцлог
өсвөр насны онцлогөсвөр насны онцлог
өсвөр насны онцлог
mngntsetseg_bsndorj2014
 
ой тогтоолт
ой тогтоолтой тогтоолт
ой тогтоолт
Oyuka Oyu
 
Ой тогтоолт
Ой тогтоолтОй тогтоолт
Ой тогтоолтBorte
 
17 соцеметрийн судалгаа
17 соцеметрийн судалгаа 17 соцеметрийн судалгаа
17 соцеметрийн судалгаа
Tsuntsaga Ch
 
оюун ухаан ба авьяас чадвар
оюун ухаан ба авьяас чадвароюун ухаан ба авьяас чадвар
оюун ухаан ба авьяас чадвар
Enkhtuya Batchuluun
 
сэтгэхүй ба хэл яриа
сэтгэхүй ба хэл яриасэтгэхүй ба хэл яриа
сэтгэхүй ба хэл яриа
Ариунгэрэл Миз
 
зохион бодохуй
зохион бодохуйзохион бодохуй
зохион бодохуй
MaRaLaa
 
тархины бүтэц
тархины бүтэцтархины бүтэц
тархины бүтэцEnkhbold1211
 
сэрэмтгий эсийн физиологи
сэрэмтгий эсийн физиологисэрэмтгий эсийн физиологи
сэрэмтгий эсийн физиологи
khashkhorol mashbat
 
сэтгэлийн хөдөлгөөн ба зориг
сэтгэлийн хөдөлгөөн ба зоригсэтгэлийн хөдөлгөөн ба зориг
сэтгэлийн хөдөлгөөн ба зориг
Enkhtuya Batchuluun
 
Хоол боловсруулах тогтолцоо
Хоол боловсруулах тогтолцооХоол боловсруулах тогтолцоо
Хоол боловсруулах тогтолцоо
Сэтгэмж Цогцолбор Сургууль
 
Neurophysiology мэдрэлийн физиологи
Neurophysiology  мэдрэлийн физиологиNeurophysiology  мэдрэлийн физиологи
Neurophysiology мэдрэлийн физиологиAltanzul Bayarsaikhan
 
хижээл болон өтөл насны сэтгэл зүй
хижээл болон өтөл насны сэтгэл зүйхижээл болон өтөл насны сэтгэл зүй
хижээл болон өтөл насны сэтгэл зүйZulaa Bold
 

What's hot (20)

өсвөр насны онцлог
өсвөр насны онцлогөсвөр насны онцлог
өсвөр насны онцлог
 
ой тогтоолт
ой тогтоолтой тогтоолт
ой тогтоолт
 
хүртэхүй
хүртэхүйхүртэхүй
хүртэхүй
 
Ой тогтоолт
Ой тогтоолтОй тогтоолт
Ой тогтоолт
 
Философи гэж юу вэ
Философи гэж юу вэФилософи гэж юу вэ
Философи гэж юу вэ
 
Leg4
Leg4Leg4
Leg4
 
Лекц 3
Лекц 3Лекц 3
Лекц 3
 
17 соцеметрийн судалгаа
17 соцеметрийн судалгаа 17 соцеметрийн судалгаа
17 соцеметрийн судалгаа
 
Лекц 7
Лекц 7Лекц 7
Лекц 7
 
темперамент
темпераменттемперамент
темперамент
 
оюун ухаан ба авьяас чадвар
оюун ухаан ба авьяас чадвароюун ухаан ба авьяас чадвар
оюун ухаан ба авьяас чадвар
 
сэтгэхүй ба хэл яриа
сэтгэхүй ба хэл яриасэтгэхүй ба хэл яриа
сэтгэхүй ба хэл яриа
 
зохион бодохуй
зохион бодохуйзохион бодохуй
зохион бодохуй
 
тархины бүтэц
тархины бүтэцтархины бүтэц
тархины бүтэц
 
сэрэмтгий эсийн физиологи
сэрэмтгий эсийн физиологисэрэмтгий эсийн физиологи
сэрэмтгий эсийн физиологи
 
сэтгэлийн хөдөлгөөн ба зориг
сэтгэлийн хөдөлгөөн ба зоригсэтгэлийн хөдөлгөөн ба зориг
сэтгэлийн хөдөлгөөн ба зориг
 
Хоол боловсруулах тогтолцоо
Хоол боловсруулах тогтолцооХоол боловсруулах тогтолцоо
Хоол боловсруулах тогтолцоо
 
Neurophysiology мэдрэлийн физиологи
Neurophysiology  мэдрэлийн физиологиNeurophysiology  мэдрэлийн физиологи
Neurophysiology мэдрэлийн физиологи
 
Лекц 6
Лекц 6Лекц 6
Лекц 6
 
хижээл болон өтөл насны сэтгэл зүй
хижээл болон өтөл насны сэтгэл зүйхижээл болон өтөл насны сэтгэл зүй
хижээл болон өтөл насны сэтгэл зүй
 

Viewers also liked

3. deed medrel chuhual
3. deed medrel chuhual3. deed medrel chuhual
3. deed medrel chuhualotgonubuns
 
сэтгэл судлал
сэтгэл судлалсэтгэл судлал
сэтгэл судлалeegii_ss22
 
Ой тогтоолт
Ой тогтоолтОй тогтоолт
Ой тогтоолт
Gantulga Dashdondov
 
Ой тогтоолт реферат
Ой тогтоолт рефератОй тогтоолт реферат
Ой тогтоолт реферат
Batbaatar Everlastinghero
 

Viewers also liked (9)

Leg11
Leg11Leg11
Leg11
 
3. deed medrel chuhual
3. deed medrel chuhual3. deed medrel chuhual
3. deed medrel chuhual
 
сэтгэл судлал
сэтгэл судлалсэтгэл судлал
сэтгэл судлал
 
Лекц 1
Лекц 1Лекц 1
Лекц 1
 
Leg1
Leg1Leg1
Leg1
 
Лекц 5
Лекц 5Лекц 5
Лекц 5
 
Ой тогтоолт
Ой тогтоолтОй тогтоолт
Ой тогтоолт
 
Лекц 2
Лекц  2Лекц  2
Лекц 2
 
Ой тогтоолт реферат
Ой тогтоолт рефератОй тогтоолт реферат
Ой тогтоолт реферат
 

More from tserendulamaa (20)

Nansaa
NansaaNansaa
Nansaa
 
үндсэн долоон эгшиг
үндсэн долоон эгшигүндсэн долоон эгшиг
үндсэн долоон эгшиг
 
үндсэн долоон эгшиг
үндсэн долоон эгшигүндсэн долоон эгшиг
үндсэн долоон эгшиг
 
Nansaa
NansaaNansaa
Nansaa
 
уртын хэмжүүр
уртын хэмжүүруртын хэмжүүр
уртын хэмжүүр
 
Nansaa
NansaaNansaa
Nansaa
 
Тест
ТестТест
Тест
 
судалгаа
судалгаасудалгаа
судалгаа
 
алжаал
алжаалалжаал
алжаал
 
мөнхөө
мөнхөөмөнхөө
мөнхөө
 
зөвлөмж
зөвлөмжзөвлөмж
зөвлөмж
 
н авиа үсэг
н авиа үсэгн авиа үсэг
н авиа үсэг
 
2233
22332233
2233
 
5 hoshuu mal
5 hoshuu mal5 hoshuu mal
5 hoshuu mal
 
цахим хичээл оля
цахим хичээл оляцахим хичээл оля
цахим хичээл оля
 
хүн орчин
хүн орчинхүн орчин
хүн орчин
 
судалгаа
судалгаасудалгаа
судалгаа
 
зөвлөгөө1
зөвлөгөө1зөвлөгөө1
зөвлөгөө1
 
зөвлөгөө2
зөвлөгөө2зөвлөгөө2
зөвлөгөө2
 
дука
дукадука
дука
 

баруун зүүн тал бөмбөлөг

  • 1. Баруун зүүн тал бөмбөлөг 1960-аад оны эцсээр Калифорнийн Их Сургуулийн профессор Рожер Сперри тархины бор гадаргын гүнзгий хувьсалд судалгаа хийж зохих үр дүнд хүрснийхээ төлөө Нобелийн шагнал хүртэв. Сперригийн эхний судалгаа нь тархины бор гадарга хоёр тал бөмбөлөгөөс тогтдог, тэдгээрт хүний оюуны суурь чадварууд тархсан болохыг илрүүлсэн билээ. Британий судлаач Колин Роуз “хэрэв та дуу сонсож байгаа бол тархины зүүн тал бөмбөлөг үгийг нь, баруун тал бөмбөлөг аяыг нь сонсож байдаг. Иймээс хүссэн дууныхаа үгийг хялбар тогтоодог. Ингэж тогтооход зүүн, баруун талууд хоёулаа хамрагдаж, дээр нь лимбийн систем дотор байдаг сэтгэл хөдлөлийн төв хамтарч оролцдог учраас тогтооход хялбархан” хэмээн дүгнэжээ. Хүний тархины хэсгүүдэд тодорхой оюуны цогц чадварууд хуваагдан байрласан байдаг. Гэхдээ үүнийг тухайн нэг чадвар нь яг 100% тэр хэсэгтээ байдаг гэж үзэх нь алдаатай болно. Тархи нэгдмэл нэг нэг учраас тэр хэсэгтээ арай илүү давамгай гэж хэлж болно. Тэгээд ч зарим хүний хувьд зүүн тархины хийдэг зарим үйлдлүүдийг баруун нь сайн хийж байсан жишээ бий. Тал бөмбөлгүүд нь бие биетэйгээ гурван зуун сая мэдрэлийн эсүүдээс бүрддэг, хоорондоо харилцан үйлчилдэг, физик-химийн гайхамшигтай системээр холбогддог. Үүний үр дүнд олон улсын автомат телефон холбоотой ижил зарчмаар хоорондоо мэдээллийг тасралтгүй сольж байдаг.
  • 2. Их тархинд хуваарилагдсан оюуны чадварууд: Зүүн тал: Баруун тал: • Үг, яриа • Өнгө • Шугам • Төсөөлөл • Жагсаалт • Мөрөөдөл • Дугаар • Хэмнэл • Цаг Тоо • Орон зай • Логик • Хэмжээс • Анализ • Дүрс • Синтез Христофор Колумб “Шинэ ертөнцийг” нээхийн тулд Атлантын далайг гатлахаас хоёр мянган жилийн өмнө орчин үеийн полинезчуудын өвөг дээдэс Атлантаас хавьгүй өргөн Номхон далайг гаталж байжээ. Үүнийг Норвегийн алдарт жуулчин Тур Хейрдал” КОН-ТИКИ” салаар баталсан, монгол уншигчид мэдэж байгаа. Тэд ингэж явахдаа Нар, Сар, оддоор баримжаалж байсан нь “орон зайн интеллект чадвар” юм. Энэ чадвараар манай монголчуудын өвөг дээдэс муугүй байсан, одоо ч монгол хүнд орон зайгаар баримжаалах чадвар бий. Профессор Гарднер болон түүний мэргэжил нэгтнүүд Соломоны арлуудын оршин суугчдыг судалж үзэхэд тархины тэр хэсэг нь илүү хөгжсөн байжээ. Цагаан толгойт үсэг хэрэглэдэг хүмүүсийн тархины зүүн тал бөмбөлөг нь илүү хөгжсөн байдаг бол ханз үсгээр бичдэг хүмүүсийн тархины баруун тал бөмбөлөг нь илүү хөгжсөн байдаг нь нотлогдлоо.