διατροφή

1. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΑΞΙΟΥΠΟΛΗΣ
ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
των
μαθητών της Β τάξης
ΑΡΙΑΝΤΖΗ ΖΩΗ
ΚΕΦΑΛΟΥ ΕΥΔΟΞΙΑ
ΚΙΟΥΡΤΣΙΔΟΥ ΜΑΡΙΑ
ΚΟΥΤΑΛΙΔΟΥ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ
ΜΟΓΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ
ΜΠΟΥΡΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
ΞΑΝΘΟΠΟΥΛΟΥ ΑΡΓΥΡΗ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
ΤΣΑΠΑΡΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ
ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΟΥ ΔΑΝΑΗ
ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΜΑΡΙΑ
ΨΑΡΡΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Επιβλέπων : Δρένος Διονύσιος

2. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
Καθηγητής
Το φαγητό είναι η δύναμη που ενώνει την κοινωνία και κάνεις δεν είναι τόσο ικανός
ώστε να κατανοήσει το πραγματικό νόημα τις διατροφής του.
Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα οι θρησκευτικές διαφορές αποτέλεσαν και
αποτελούν παράγοντα διαμόρφωσης της διατροφικής συμπεριφοράς ομάδων
ανθρώπων με κοινές θρησκευτικές πεποιθήσεις.
Αρκετές από τις διατροφικές προσταγές που υπάρχουν στα ιερά βιβλία των
διαφόρων θρησκειών προτρέπουν τους πιστούς να απέχουν από συγκεκριμένες
τροφές και να επιλέγουν κάποιες άλλες. Πίσω από αυτούς τους κανόνες κρύβονται
ανησυχίες-φιλοσοφίες σχετικά με την υγεία και ευημερία των πιστών. Εδώ θα
εξετάσουμε τις 5 κύριες θρησκείες και τις διατροφικές οδηγίες που περιέχουν στα
ιερά τους βιβλία.
Θα ξεκινήσουμε από τον Ιουδαϊσμό. Η Παλαιά Διαθήκη, και πιο συγκεκριμένα τα
βιβλία λευιτικό, αριθμοί, δευτερονόμιο και τώρα, θεωρούν κάποια ζώα της στεριάς
ως ακάθαρτα και αυτό τα για τον λόγο αποκλείουν από τη διατροφή των πιστών.
Τέτοια παραδείγματα είναι το χοιρινό και ζώα που δεν διαιρούν την οπλή όπως ο
λαγός, η καμήλα και το γουρούνι. Ακόμη απαγορεύονται τα θαλασσινά και ο
συνδυασμός κρέατος και γαλακτοκομικών στο ίδιο γεύμα.
Ας ταξιδέψουμε στο Βουδισμό. Αρκετοί βουδιστές είναι χορτοφάγοι, αλλά κάποιοι
τρώνε και ψάρι. Έχει τη φιλοσοφία της οικολογικής ισορροπίας, δεδομένου ότι τα
φρούτα και τα λαχανικά υπάρχουν σε σχετική αφθονία στη φύση. Οι περισσότεροι
απέχουν από τα κρεατικά και το βοδινό. Πριν την εορτή της γέννησης, του φωτισμού
και του θανάτου του Βούδα είναι περίοδοι νηστείας και ξεκούρασης. Οι μοναχοί
νηστεύουν πλήρως κάποιες μέρες της σελήνης και μετά τα μεσάνυχτα αποφεύγουν τις
στερεές τροφές.
Οι ινδουιστές απέχουν από οποιαδήποτε τροφή καθυστερεί την πνευματική και
σωματική ανάπτυξη. Το κρέας δεν απαγορεύεται, αν και υπάρχουν περιορισμοί όπως

3. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
το χοιρινό, οι καμήλες, οι πάπιες, τα πουλερικά και τα θαλασσινά. Για τον ινδουισμό,
η αγελάδα θεωρείται ιερό ζώο. Πολλοί ινδουιστές είναι αυστηροί χορτοφάγοι. Τα
προϊόντα της αγελάδας, όπως το γάλα και το τυρί, θεωρούνται αγνά και μπορούν να
καταναλώνονται από τους πιστούς. Η νηστεία είναι στοιχείο του ινδουισμού και
συνοδεύει την προετοιμασία για μεγάλα γεγονότα, όπως oι γάμοι και οι κηδείες.
Και ας περάσουμε τώρα στο μουσουλμανισμό. Ο όρος χαλάλ αναφέρεται σε όλα τα
επιτρεπόμενα τρόφιμα, ενώ το χαράμ σε εκείνα που απαγορεύονται. Αποθαρρύνεται
η πρόσληψη καφέ, τσαγιού και αλκοολούχων. Η νηστεία των μουσουλμάνων
συνιστάται στην πλήρη αποχή από το φαγητό από την ανατολή μέχρι τη δύση του
ηλίου και καθιερωμένες νηστείες είναι η Δευτέρα και η Πέμπτη, 6 μέρες Σοουγάλ και
ένα μήνα το γνωστό ραμαντάνι. Η νηστεία για τους μουσουλμάνους συνοδεύεται
απαραιτήτως από προσευχή και φιλανθρωπίες. Η νηστεία διακόπτεται μετά τη δύση
του ηλίου με γεύμα που καλείται ιφτάρ και περιλαμβάνει την λήψη χουρμάδων και
νερού ή γλυκών αφεψημάτων.
Τελευταία αλλά ίσως η κεντρικότερη θρησκεία είναι η ανατολική ορθόδοξη
χριστιανική πίστη. Σύμφωνα με το ευαγγέλιο, που είναι ο λόγος του Θεού, δεν
απαγορεύεται κάποια τροφή γιατί ο Θεός όλα τα δημιούργησε για να τα προσφέρει
στον άνθρωπο. Ωστόσο, η ζωή πρέπει να έχει σαν βάση το μέτρο και την οικολογική
ισορροπία. Η νηστεία κατέχει κεντρική θέση στη ζωή της εκκλησίας και προετοιμάζει
τους πιστούς για τις μεγάλες εορτές της Γέννησης του Χριστού, της Ανάστασης και
της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Κάθε Τετάρτη και Παρασκευή είναι οι καθιερωμένες
μέρες νηστείας, εκτός αν συμπίπτουν με κάποια μεγάλη εορτή αγίου, θεομητορική
(για την Παναγία) ή δεσποτική (για το Χριστό) εορτή. Ο Χριστός ευλόγησε το ψωμί
και το κρασί και έκανε το θαύμα του πολλαπλασιαμού των άρτων και των ψαριών.
Αγάπησε τους ψαράδες και δεν θεωρώ τυχαίο ότι το ψάρι είναι τόσο ευεργετικό για
την υγεία των ανθρώπων.
Υπάρχουν θρησκείες που απαγορεύουν τα διεγερτικά, όπως ο καφές, το τσάι κι η
σοκολάτα, τα μπαχαρικά και τα συντηρητικά. Ακόμη απαγορεύεται η χρήση καπνού,
ο οποίος έχει συνδεθεί με καρδιαγγειακά, καρκίνο και νόσο των πνευμόνων. Τα
οφέλη για την υγεία είναι πολλά και διάφορα. Η χορτοφαγία σχετίζεται με
μακροζωία, ενώ παράλληλα σέβεται το περιβάλλον. Σε όποια θρησκεία και να
ανήκετε, είναι σημαντικό να απολαμβάνετε το φαγητό, στον βαθμό που σας
προσφέρει υγεία και ευτυχία.
«Δεν είναι μόνο η θρησκεία που καθορίζει και διαμορφώνει τη διατροφή. Το φαγητό
είναι πάντα συνάρτηση του τόπου, του κλίματος και της ιστορίας. Ο χριστιανισμός
δεν έχει την πληθώρα των διατροφικών περιορισμών που χαρακτηρίζουν άλλες
θρησκείες, τουλάχιστον όχι σε καθημερινή βάση. Αντίθετα, στα άλλα δόγματα
τίθενται διάφοροι περιορισμοί, ή ακόμη συχνά απουσιάζουν τελείως ορισμένες
τροφές από το τραπέζι των πιστών.
Το Κοράνι διαχωρίζει τις τροφές σε απαγορευμένες και αυτες που επιτρέπονται και
οι κυριότεροι περιορισμοί αφορούν την κατανάλωση χοιρινού και απαγορεύεται το
αλκοόλ. Η νηστεία του Ραμαντάν διαρκεί 30 ημέρες και προβλέπει αποχή από την
τροφή και το νερό από την ανατολή έως και τη δύση του Ηλιου.

4. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
Στον ιουδαϊσμό συναντάμε επίσης πολλούς περιορισμούς. Οι διατροφικοί κανόνες
περιγράφονται στο Τορά, ένα από τα δύο ιερά κείμενα των Ιουδαίων. Το χοιρινό είναι
κι εδώ απαγορευμένη τροφή, ενώ αντίθετα οι κόσερ, δηλαδή τροφές κατάλληλες για
κατανάλωση, είναι εκείνες που προέρχονται από “καθαρά” ζώα. Ο συνδυασμός του
κρέατος με τα γαλακτοκομικά προϊόντα απαγορεύεται. Ετσι απουσιάζουν τελείως
από την ιουδαϊκή κουζίνα κρέατα με κρεμώδεις σάλτσες, και ποτέ ένα γεύμα δεν
τελειώνει με τυριά όπως συμβαίνει στη δυτική διατροφή.
Με αυτό το πνεύμα πολλοί πιστοί αντιτίθενται στη θανάτωση των ζώων, αφού και
όποιος καταναλώνει κρέας λογικά είναι μέρος της φονικήςδιαδικασίας. Κατά
συνέπεια, η θανάτωση ενός ζώου είναι πράξη δολοφονίας και η κατανάλωση του
κρέατος κανιβαλισμός! Κύριο λόγο στη βουδιστική διατροφή έχουν οι οδηγίες του
Βούδα, για τα “πέντε στάδια τρώγοντας”, μια άσκηση που αναγκάζει τους πιστούς να
σταματήσουν και να σκεφτούν: ποιο τρόφιμο είναι αυτό, γιατί να το φάω, από πού
προέρχεται και πότε, πώς πρέπει να το φάω. Θα πρέπει να κάνουμε σαφές, πάντως,
πως και οι δύο αυτές θρησκείες δεν απαγορεύουν, δεν δυναστεύουν τους ανθρώπους,
απλά προσπαθούν να τους κάνουν καλύτερους. Συνεπώς το να τρώει κανείς κρέας
θεωρείται απλώς μια κακή συνήθεια και η χορτοφαγία δεν είναι απαραίτητη
προϋπόθεση, επειδή όμως προτείνεται ως τρόπος και στάση ζωής, για τον λόγο αυτόν
απουσιάζει και η έννοια της νηστείας, δεν έχει λόγο ύπαρξης. Κάποιοι βουδιστές
χορτοφάγοι δεν τρώνε και δεν καλλιεργούν το σχινόπρασο, το κρεμμύδι, το σκόρδο
και το πράσο. Μια θεωρία γι’ αυτό είναι ότι όλες αυτές είναι συγκομιδές ρίζας και η
ανάπτυξή τους απαιτεί τους οργανισμούς στο χώμα… Η αληθινή εξήγηση είναι πιο
απλή, ρίχνουν την πίεση και εμποδίζουν τους πιστούς να διαλογιστούν».
«Δυστυχώς, στις μέρες μας το βαθύτερο νόημα της νηστείας έχει μάλλον απολεσθεί.
Η νηστεία μας περιορίζεται στη μη κατανάλωση ζωικών προϊόντων και δεν
περιλαμβάνει αποχή από καθημερινές απολαύσεις όπως το τσιγάρο ή το αλκοόλ.
Μάλιστα δεν χρειάζεται να στερηθεί κανείς κάτι για να νηστέψει. Αντί για σοκολάτα
γάλακτος θα φάει υγείας, και την “πολύτιμη” και νόστιμη χοληστερίνη θα την πάρει
από τις αστακομακαρονάδες και τα μυδοπίλαφα. Ούτε λόγος βέβαια για εξαγνισμό
και αυτοκάθαρση. Η μοιχεία, το ψέμα, η κάθε λογής υποκρισία και όλες μας οι κακές
συνήθειες δεν έχουν, δυστυχώς, καταφέρει να συνδεθούν άμεσα με την έννοια της
νηστείας, αλλά όσο ζούμε ελπίζουμε. Γύρω από ένα γεμάτο τραπέζι ο κόσμος
πάντοτε φαίνεται καλύτερος…»
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΣΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ
Οι θρησκευτικές συνθήκες που επηρεάζουν τις διατροφικές συνήθειες ενός ατόμου,
ποικίλουν ανάλογα με τη θρησκεία και τις πεποιθήσεις του.
Στην Ορθόδοξη Χριστιανική πίστη, υπάρχουν αρκετές νηστείες που απαγορεύουν
την κατάλυση κάποιων τροφών σε ορισμένες
περιόδους του χρόνου.
Νηστεία είναι η αποχή από συγκεκριμένα είδη τροφίμων. Δεν είναι όμως μόνο αυτό.
Νηστεία είναι να τρώμε μικρές ποσότητες από τα επιτρεπόμενα τρόφιμα και να
προσπαθούμε να απέχουμε από κάθε αμαρτία, αφιερώνοντας ταυτόχρονα κάποιο
χρόνο της ημέρας στην προσευχή.

5. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
Η νηστεία , όμως, δεν υπάρχει μόνο στο Χριστιανισμό, αλλά και σε άλλες θρησκείες
και πολιτισμούς.
Στους αρχαίους ασιατικούς λαούς και στους Αιγυπτίους τη νηστεία επέβαλλαν επίσης
θρησκευτικοί λόγοι. Προκειμένου να ετοιμαστούν οι πιστοί για τη συμμετοχή τους σε
ιερές θρησκευτικές τελετές ή για να τιμήσουν ή να εξιλεώσουν κάποιο θεό έπρεπε να
απόσχουν γενικά ή μερικά από τροφές. Οι Αιγύπτιοι, όπως μας πληροφορεί ο
Ηρόδοτος, υποβάλλονταν σε νηστεία για θρησκευτικούς, αλλά και για λόγου
υγιεινής. Νήστευαν κυρίως στις μεγάλες εορτές της Ίσιδας.
Από τους Αιγυπτίους η συνήθεια πέρασε στους Έλληνες και τους Εβραίους, από τους
οποίους την παρέλαβαν αργότερα οι Χριστιανοί και οι Μωαμεθανοί.
Οι Εβραίοι νήστευαν χωρίς να τους το επιβάλλει κανένας θρησκευτικός κανόνας. Η
νηστεία των Εβραίων συνίστατο κυρίως στην μείωση του αριθμού των γευμάτων.
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΑΝΑ ΗΠΕΙΡΟΥΣ
ΑΜΕΡΙΚΗ
Οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής και οι απαιτήσεις της καθημερινότητας, δεν αφήνουν χρόνο
στους Αμερικανούς να ασχοληθούν με άλλα θέματα εκτός της εργασίας τους. Η
διατροφή τους μπαίνει σε δεύτερη μοίρα και δεν δίνουν ιδιαίτερη βαρύτητα στο
μενού τους.
Όταν λέμε λοιπόν ότι επρόκειτο να μετονομαστούν σε Έθνος των παχύσαρκων,
συμπεραίνουμε πως η διατροφή τους περιλαμβάνει τροφές με πολλά λίπη και
θερμίδες, τροφές ανθυγιεινές, που εισέρχονται κατά βάση στον οργανισμό, σε
μεγαλύτερο ποσοστό απ’ ότι τροφές που πρέπει να καταναλώνουν. Εμβαθύνοντας
λοιπόν στις διατροφικές τους συνήθειες, αυτές έχουν ως εξής: Μέσα στο 80% των
συσκευασμένων τροφίμων στις ΗΠΑ υπάρχουν γενετικά τροποποιημένες τροφές.
• Οι Αμερικανοί ξοδεύουν κάθε χρόνο περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια δολάρια
σε φαγητό φαστ φουντ.
• Ο μέσος Αμερικανός έφηβος παίρνει το 10% των ημερήσιων θερμίδων του από
αναψυκτικά.
• Η ετήσια κατανάλωση των
ντόνατς ανέρχεται σε
περισσότερα από 10
δισεκατομμύρια κομμάτια.
• Τα παιδιά παίρνουν περίπου το
ένα τέταρτο της συνολικής
ποσότητας λαχανικών που
καταναλώνουν από τσιπς και
τηγανητές πατάτες (όχι φρέσκες,
να επισημάνουμε).

6. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
• Κάθε άτομο στις ΗΠΑ καταναλώνει σε ετήσια βάση κατά μέσο όρο 80 κιλά ζάχαρη.
•Κάθε χρόνο χρησιμοποιούνται περισσότεροι από 1 δισεκατομμύριο τόνοι
φυτοφαρμάκων στις ΗΠΑ (πολλά από τα οποία ψεκάζονται απευθείας στα τρόφιμα,
ενώ έχουν ενοχοποιηθεί για πρόκληση διαφόρων τύπων καρκίνου και γενετικών
ανωμαλιών).
ΑΣΙΑ
Η Ασία είναι η μεγαλύτερη και από τις έξι ηπείρους της Γης. Καταλαμβάνει έκταση
43,82 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα, δηλαδή καταλαμβάνει περίπου το ένα
τρίτο από τη συνολική επιφάνεια της ξηράς του πλανήτη. Είναι επίσης η ήπειρος με
τους περισσότερους κατοίκους, περίπου 2,2 δισεκατομμύρια. Η Ασία είναι η πατρίδα
των περισσότερων φυτών που καλλιεργούνται στον κόσμο. Στην παραγωγή ρυζιού
είναι πρώτη στον κόσμο και παράγει το 90%, της παγκόσμιας παραγωγής. Το ρύζι
άλλωστε αποτελεί και τη βασική πηγή διατροφής των ασιατών. Έχει επίσης τη
μεγαλύτερη παραγωγή στον κόσμο σε τσάι. Είναι σε όλο τον κόσμο γνωστή η
ασυναγώνιστη ποιότητα του κινέζικου τσαγιού.
Η ήπειρος αυτή διαθέτει τεράστια κτηνοτροφική παραγωγή, καθώς σ’ αυτήν
εκτρέφονται μεγάλοι πληθυσμοί βοοειδών. Έτσι, ενώ πραγματικά υπάρχουν
τεράστιοι αριθμοί ζώων, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν και πηγή εσόδων για τον
πληθυσμό και πηγή διατροφής, μένουν, για θρησκευτικούς λόγους ανεκμετάλλευτα.
Αυτό που είναι από πολύ παλιά αναπτυγμένο στην Ασία είναι η σηροτροφία και
ιδιαίτερα στην Κίνα που έχει παράδοση αρκετών χιλιάδων χρόνων. Άλλωστε από την
Κίνα έφεραν στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία οι χριστιανοί καλόγεροι το μυστικό της
καλλιέργειας και της επεξεργασίας του μεταξιού. Σημαντικά αναπτυγμένη είναι και η
αλιεία, ιδιαίτερα στα νησιά και στις νότιες και ανατολικές ακτές της ηπείρου. Μεγάλη
οικονομική σημασία έχει η αλιεία για την Ιαπωνία, που κατέχει και τη δεύτερη θέση
στον κόσμο στην παραγωγή αλιευτικών προϊόντων
Οι 56 τεράστιες σε μέγεθος επαρχίες της Κίνας παρουσιάζουν σημαντικές διαφορές
και αποκλίσεις στις κουζίνες τους τόσο στα υλικά όσο και στον τρόπο μαγειρέματος
και προετοιμασίας τους. Η κινέζικη γαστρονομία χωρίζεται σε τέσσερις μεγάλες
κουζίνες: Στην κουζίνα του Πεκίνου, της Βόρειας Κίνας Σαντούγκ, της Σαγκάης και
της Ανατολικής Κίνας. Κυρίαρχα προϊόντα είναι τα δημητριακά, τα φασόλια σόγιας,
τα χορταρικά, τα λαχανικά (μαρούλι, κινέζικο λάχανο, πράσο, κρεμμύδια, ρέβες)
κρέατα (αρνί, χοιρινό), τα
πουλερικά (πάπια, κοτόπουλο,
περιστέρια) αλλά και άφθονα
ψάρια από τους ποταμούς και την
Κίτρινη Θάλασσα. Δεκάδες ειδών
ζυμαρικών (νούντλς) τα οποία
συμβολίζουν τη μακροζωία και
μοιράζονται πάντα ανάμεσα

7. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
στους καλεσμένους. Αυτό που απουσιάζει εντελώς είναι το ρύζι, το οποίο
καλλιεργείται κυρίως στις νότιες επαρχίες.
Φυτά, ζώα, λαχανικά, ψάρια, έντομα, ερπετά και μαλάκια που οι δυτικές κουζίνες
θεωρούν διατροφικά ταμπού αξιοποιούνται και θεωρούνται μάλιστα λιχουδιές
σπάνιες από την κουζίνα της Κίνας. Να ένας μικρός κατάλογος: πτερύγιο καρχαρία
σούπα, φωλιές πουλιών, φίδια, αστερίες της θάλασσας, μέδουσες, αγγούρια της
θάλασσας, ακρίδες, σαρανταποδαρούσες, πόδια πάπιας και κότας, αυτιά γουρουνιού,
σκορπιοί
ΑΦΡΙΚΗ
Η αφρικάνικη ήπειρος είναι η τρίτη σε σειρά μεγαλύτερη ήπειρος του πλανήτη με
πληθυσμό που αγγίζει τα 900 εκατομμύρια. Η πολιτική αστάθεια και η απόλυτη
φτώχεια είναι δυο φαινόμενα τα οποία μαστίζουν την Αφρική. Το μεγαλύτερο μέρος
του πληθυσμού ταλανίζετε εδώ και αιώνες από την απόλυτη φτώχεια η οποία φτάνει
στα όρια της εξαθλίωσης.
Οι αγρότες - γεωργοί της Αφρικής καλλιεργούν κυρίως σιτάρι, καλαμπόκι, ρύζι,
ζαχαροκάλαμο, κασάβα, χουρμάδες , κόκκος, αράπικα φιστίκια, κακάο, καθώς
επίσης, βαμβάκι κ.ά. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η γεωργία έχει αναπτυχθεί
μόνο γύρω από περιοχές όπου υπάρχουν ποτάμια, ενώ όλη η υπόλοιπη ήπειρος είναι
σχεδόν ακαλλιέργητη.
Επιπλέον στις διατροφικές
προτιμήσεις των αφρικανών
κατατάσσονται τα φρούτα, τα
λαχανικά αλλά και ορισμένα
είδη κρέατος.Αγαπημένα
τοπικά και παραδοσιακά πιάτα
είναι το ματόκε, ugali, το
ground nut sauce. Πιο
συγκεκριμένα, το ματόκε είναι
ένα ενδημικό είδος πράσινης
μπανάνας, την οποία τυλίγουν
με τα φύλλα της και την
ψήνουν στον ατμό ώσπου να
πάρει ένα κίτρινο χρώμα.
Ύστερα την πολτοποιούν και
την σερβίρουν ως συνοδευτικό σε πολλά από τα τοπικά τους πιάτα.
ΕΥΡΩΠΗ
Η Ευρώπη, αποκαλούμενη και Γηραιά ήπειρος, αποτελεί την τέταρτη
μεγαλύτερη σε έκταση ήπειρο και ο πληθυσμός της ανέρχεται στους 670.000.000
κατοίκους. Η οικονομία της βασίζεται τόσο στην βιομηχανία, όσο και στην γεωργία.

8. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
Το κλίμα και η μορφολογία του εδάφους της ηπείρου ευνοεί την καλλιέργεια του
σιταριού, της σίκαλης, της βρώμης, του κριθαριού, της πατάτας, των εσπεριδοειδών
και πολλών άλλων προϊόντων. Επίσης σημαντική είναι και η κτηνοτροφική
παραγωγή, η οποία βασίζεται στην εκτροφή βοοειδών, χοιρινών και αιγοπροβάτων.
Στο εσωτερικό της παρατηρείται ένας φυσικός διαχωρισμός όσον αφορά τις
διατροφικές προτιμήσεις των νότιων και βόρειων κρατών. Πιο συγκεκριμένα, οι
νότιες περιοχές της Ευρώπης, γνωστές και ως μεσογειακές, ακολουθούν ένα
πανομοιότυπο σε γενικές γραμμές διατροφικό πρότυπο. Η διατροφή αυτή είναι
πλούσια σε τρόφιμα που περιέχουν φυτικές ίνες, μικρές και καθημερινές ποσότητες
γαλακτοκομικών προϊόντων (γάλα, τυρί, γιαούρτι κ.ά), πουλερικά και ψάρια, κόκκινο
κρέας 2 φορές τον μήνα και ελαιόλαδο. Η βόρεια Ευρώπη περιορίζεται στην
κατανάλωση μοσχαρίσιου και χοιρινού κρέατος, άλλα και ψαριών όπως πέστροφα
και σολωμός, μια και συμβάλλουν σημαντικά στην ανθρώπινη υγεία ΑΡΓΥΡΗ
ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
• ΤΟ ΦΑΓΗΤΟ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ
Πως γίνεται να μαγειρεύεις χωρίς
φαγητό;
Πως γίνεται να ζεις ή να φροντίζεις τα
παιδιά σου ή τα αδέλφια σου χωρίς
φαγητό;
Ερωτήσεις που οι άνθρωποι την
εποχή της κατοχής δεν
αναρωτήθηκαν ποτέ τους, διότι
θεωρούσαν κάτι φυσικό την έλλειψη
φαγητού στο “σπιτικό” τους. Δεν
υπήρχαν οι ανέσεις που υπάρχουν
στα περισσότερα σπίτια σήμερα.
Καθόλου κρέας ή ψάρι μία αλεσμένη αγκινάρα στο τραπέζι και τα ψίχουλα
του χθεσινού γεύματος σε ένα σπασμένο πιατάκι. Από τον Απρίλιο του 1941,
η Ελλάδα βίωνε την εξαθλίωση, τον αφανισμό και χιλιάδες πολίτες πέθαιναν
κυριολεκτικά από ασιτία.

9. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ

10. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
• ΤΟ ΦΑΓΗΤΟ ΤΟΥ 50, 60 ΚΑΙ 70
Οι μαμάδες μας οι πατεράδες μας ζούσαν σε μία πολύ ωραία εποχή που η
σοκολάτα ίον και οι γκοφρέτες ΜΕΛΟ ήταν το αγαπημένο τους γλύκισμα μετά το
μεσημεριανό φαγητό. Το μαλλί της γριάς το κόκκινο κοκοράκι, το φρεσκοψημένο
ποπ κόρν και οι καραμελίτσες τυλιγμένες στο χρυσό χαρτί κυριαρχούν στις
καντίνες των πρόχειρων λούνα πάρκ. Επιπρόσθετα δεν έλειπαν από την αγορά τα
γνωστά σε όλους μας πιτόγυρα.! Όμως εκείνη την εποχή ήταν διαφορετικά.
Σήμερα χάθηκαν από το γυράδικα τα σουβλάκια με τα ντονέρ ( ένα είδος
τούρκικου γύρου ), την ξεροψημένη πίτα με το κοκκινοπίπερο.

11. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
• ΤΟ ΦΑΓΗΤΟ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ
Από μία έρευνα του Ινστιστούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών
(ΙΕΛΚΑ), βασισμένη σε δείγμα 2.000 ατόμων από όλη τη χώρα μας παρουσιάζει ποιο
φαγητό τρώνε οι Έλληνες σε μεγαλύτερη ποσότητα ημερησίως. Την πρώτη θέση
καταλαμβάνουν τα όσπρια ενώ τα πουλερικά-λευκό κρέας ξεπερνούν το κόκκινο
κρέας-μοσχάρι. Ιδιαίτερη θέση φαίνεται πως έχει ο καφές στη διατροφή του Έλληνα,
όπως και η φέτα. Η κατανάλωση γλυκών κρίνεται ως υψηλή, όπως επίσης και η
προτίμηση σε λευκά ζυμαρικά έναντι των επιλογών ολικής άλεσης.

12. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
Στους εφήβους ιδιαίτερη είναι η
επίδραση από τα αμερικάνικα
πρόχειρα φαγητά. Η αντιγραφή των
ελληνικών φαστφουντάδικων από τα
αμερικάνικα κάνει τα παιδιά να
εθίζονται πιο πολύ στο fast food θέλοντας να μοιάσουν όσο πιο πολύ μπορούν στα
αμερικανάκια. Τέτοιου είδους τρόφιμα μπορούν να προκαλέσουν αρκετά
προβλήματα στην υγεία, έτσι καταλαβαίνει κανείς ότι η κατανάλωσή τους θα πρέπει
να γίνεται με μέτρο ή και να αποφεύγεται.

13. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
• ΤΟ ΦΑΓΗΤΟ ΤΟΥ ΜΕΛΛΟΝΤΟΣ
Τα future foods αποτελούν τη λύση του μέλλοντος για όσα φαγητά θα
εκλείψουν στο μέλλον. Οι επιστήμονες ψάχνουν διαρκώς να βρουν
εναλλακτικές των γεύσεων που θα αντικατασήσουν το γάλα, τα αυγά και το
κρέας.
1. Kρέας χορτοφάγων : Αυτό που έχει μελετηθεί αρκετά είναι το κρέας
των χορτοφάγων, που ουσιαστικά θα αντικαθιστά το κανονικό κρέας.
Το συγκεκριμένο θα είναι φθηνότερο από το κανονικό και, όπως λένε,
και πιο υγιές.
2. Αυγά και η αντικατάστασή τους : Οι ερευνητές ψάχνουν να βρουν τον
τρόπο που θα δημιουργούν... τεχνητά αυγά. Η παρασκευή τους θα
είναι, όπως λένε, πιο υγιεινή και οικολογική.
3. Γάλα : Οι εναλλακτικές λύσεις του γάλακτος και των γαλακτοκομικών
προϊόντων εξελίσσονται. Μάλιστα, η αντικατάστασή τους εξυπηρετεί
και όσους έχουν δυσανεξία στη λακτόζη.
Η διατροφή σε σχέση με την ηλικία!
Βρέφη
Ο θηλασμός είναι ο τρόπος που η φύση δίνει όλη τη
φροντίδα που
χρειάζεται το
νεογέννητο,
διατροφική και
ψυχολογική. Το
γάλα της μητέρας
θεωρείται η ιδανική τροφή για το
υγιές βρέφος από τη γέννησή του

14. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
μέχρι τους 6 μήνες ζωής. Το μητρικό γάλα περιέχει όλες τις θρεπτικές ουσίες που
χρειάζεται το νεογέννητο. Δυστυχώς όμως, υπάρχουν ουσίες που είναι πολύ δύσκολο
να περιληφθούν στο βρεφικό γάλα όπως ανοσοποιητικοί παράγοντες που
προστατεύουν το βρέφος από λοιμώξεις και φλεγμονές.
Κλείνοντας τον 6ο μήνα ζωής εισάγονται προσεκτικά και σταδιακά στερεές τροφές
στη διατροφή του βρέφους. Αυτή είναι συνήθως και η ηλικία που το πεπτικό σύστημα
του μωρού είναι πιο ώριμο και μπορεί να διαχειριστεί τα νέα στοιχεία της τροφής,
όπως το άμυλο. Στο ξεκίνημα της εισαγωγής στερεών τροφών, δίνεται μικρή
ποσότητα τροφής σε κάθε γεύμα και σταδιακά αυξάνεται σε σχέση με το κατά πόσο
το μωρό δείχνει έτοιμο.
Οι τροφές που προτιμώνται είναι κάποια πολτοποιημένα φρούτα και λαχανικά,
κάποια δημητριακά και ο πολτός κρέατος. Τα δημητριακά αρχικά κυρίως βασίζονται
στο ρυζάλευρο, που καλό είναι να μη δίνεται πριν την ηλικία των 7 μηνών. Άλλες
τροφές, όπως το αυγό και το ψάρι, καλό είναι να δίνονται στο βρέφος λίγο πριν
κλείσει τον πρώτο χρόνο..
Η εισαγωγή νέων τροφών πρέπει να γίνεται σταδιακά μία – μία και σε μικρές
ποσότητες. Ανάμεσα στην προσθήκη μίας νέας τροφής και μετά μίας άλλης, πρέπει
να μεσολαβεί διάστημα κάποιων ημερών, ώστε να προσαρμόζεται το βρέφος αλλά
και ο γονέας να μπορεί να αντιληφθεί αν κάποια από τις τροφές προκαλεί
ανεπιθύμητη δράση, όπως αλλεργία ή δυσανεξία στο μωρό.
Παιδική ηλικία
Η διατροφή του παιδιού είναι σήμερα ένα από τα μείζονα ζητήματα που απασχολούν
τους νέους γονείς, και όχι άδικα, αφού η καλή διατροφή από μικρή ηλικία είναι
επένδυση για το μέλλον του παιδιού. Μερικοί από τους λόγους για τους οποίους είναι
σημαντικό τα παιδιά να ακολουθούν μια ισορροπημένη διατροφή:
• Υποστήριξη της ανάπτυξης και των αυξημένων ενεργειακών απαιτήσεων των
παιδιών
• Αποφυγή ελλείψεων θρεπτικών συστατικών όπως σιδήρου, ασβεστίου και
βιταμίνης D
• Εγκαθίδρυση υγιών διατροφικών συνηθειών από μικρή ηλικία για αποφυγή
παχυσαρκίας ή διατροφικών διαταραχών στο μέλλον
Εκτός από το τι τελικά τρώει το παιδί, πολύ σημαντική είναι και η διατροφική του
διαπαιδαγώγηση ώστε να αποκτήσει σωστές διατροφικές συνήθειες. Πολύ σημαντικό
ρόλο στην διαδικασία αυτή παίζουν, φυσικά, και οι γονείς, ως οι κύριοι διαμορφωτές
των προτιμήσεων και των συνηθειών του παιδιού.

15. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
Εφηβεία
Οι διατροφικές απαιτήσεις κατά την εφηβεία είναι ιδιαίτερα αυξημένες, γιατί από τη
μια υπάρχει επιτάχυνση της ανάπτυξης και από την άλλη αύξηση της φυσικής
δραστηριότητας των εφήβων. Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης, ο έφηβος έχει
εξαιρετικά μεγάλη όρεξη και μόνον αν καλύπτεται από αντίστοιχη πρόσληψη θα
μπορέσει ο οργανισμός να καλύψει τις ανάγκες του. Η εφηβεία θεωρείται, για
πολλούς λόγους, ως κρίσιμη διατροφικά περίοδος της ζωής:
• Η δραματική αύξηση στη φυσική ανάπτυξη και εξέλιξη, αυξάνει πιεστικά τις
ανάγκες για θρεπτικά συστατικά. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου
υπάρχει μια αύξηση του σωματικού βάρους
• Κάποιες φορές μπορεί να παίξουν ρόλο κάποιοι κοινωνικο-πολιτισμικοί
παράγοντες ή μια αλλαγή στον τρόπο διατροφής ή στις διατροφικές συνήθειες
που μπορούν να επηρεάσουν την πρόσληψη των θρεπτικών συστατικών ή την
ανάγκη γι’ αυτά.
• Οι ψυχολογικές αλλαγές (που μπορεί να προκληθούν και από τις σωματικές
αλλαγές) και η ανάπτυξη της προσωπικότητας μπορούν να επηρεάσουν τις
διατροφικές συνήθειες σε περίοδο που οι έφηβοι νιώθουν ευάλωτοι.
Ενήλικες
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει επηρεάσει πάρα πολύ τις διατροφικές συνήθειες των
ενήλικων ατόμων. Οι ρυθμοί της ζωής σήμερα είναι έντονοι και το άγχος είναι μέσα
στην καθημερινότητα μας. Παρατηρείται, η κατανάλωση πρόχειρων, γρήγορων
γευμάτων, πλούσιων σε λιπαρά, συνάμα πτωχά σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και
φυτοχημικές ουσίες. Επίσης, πολλοί εφαρμόζουν ένα, το πολύ δύο γεύματα την
ημέρα, επειδή δεν προλαβαίνουν ή δεν έχουν υγιεινές επιλογές. Και με συνάρτηση
την έλλειψη κίνησης και άθλησης οδηγούνται στην αύξηση του σωματικού τους
βάρους. Όμως ανησυχητική είναι και η αύξηση των ελλειποβαρών ατόμων εξαιτίας

16. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
των διάφορων πρότυπων που προβάλλονται από τα ΜΜΕ στην καθημερινή μας ζωή.
Ο υγιεινός τρόπος διαβίωσης, χωρίς υπερβολές, βοηθά στην πρόληψη χρόνιων
νοσημάτων κατά την ενήλικη περίοδο και κατ’ επέκταση την τρίτη ηλικία. Ένας
υγιεινό τρόπο ζωής συνιστά καλές διατροφικές συνήθειες που αρχίζουν ουσιαστικά
από την παιδική ηλικία, η αποφυγή καπνίσματος και η μέτρια πρόσληψη
οινοπνευματωδών ποτών, η φυσική δραστηριότητα και η μείωση του άγχους. Επίσης
το βάρος του σώματος χρειάζεται να παραμένει σταθερό και σε φυσιολογικά όρια.
Η περίοδος της ενήλικης ζωής χωρίζεται σε τρείς ομάδες:
• Νεαροί ενήλικες: 19-24 ετών
• Μεσήλικες: 25-50 ετών
• Ώριμοι ενήλικες: 51-65 ετών
Κάθε ομάδα έχει διαφορετικές διατροφικές ανάγκες. Όμως και για τις τρεις ηλικιακές
ομάδες η διατροφή τους πρέπει να στηρίζεται στις αρχές της Μεσογειακής
Διατροφής. Η ομάδα που χρειάζεται να υιοθετήσει περισσότερο μια πιο υγιεινή
διατροφική συμπεριφορά είναι οι νεαροί ενήλικες. Εξ αιτίας του τρόπου ζωής τους
πολλοί μαγειρεύουν φαγητά γρήγορα και πρόχειρα ή τρώνε συχνά από μαγειρεία
αμφιβόλου ποιότητας, τροφές εύκολες και γρήγορες (fast food). Οι διατροφικές
συνήθειες τις οποίες τελικά θα αποκτήσουν αυτή την εποχή, θα τους συνοδεύουν
αρκετά χρόνια της ενήλικης ζωής τους, καθορίζοντας έτσι και την έκβαση της υγείας
τους.
Η παραδοσιακή Μεσογειακή Διατροφή μπορεί να περιγραφεί με τα ακόλουθα
χαρακτηριστικά:
• Αφθονία τροφών φυτικής προέλευσης, όπως φρούτα, λαχανικά, πατάτες,
δημητριακά και όσπρια
• Καθημερινή λήψη μικρών ποσοτήτων γαλακτοκομικών προϊόντων, όπως το
τυρί και το γιαούρτι.
• Κατανάλωση ψαριού και πουλερικών σε εβδομαδιαία βάση (όχι καθημερινή).
Προτιμώνται φαγητά όπως τα λιπαρά ψάρια (σολομός, τόνος, πέστροφα και
σκουμπρί), τα καρύδια, και τα πράσινα λαχανικά.
• Αυγά το πολύ μέχρι 4 την εβδομάδα
• Κατανάλωση ζάχαρης σε εβδομαδιαία βάση (όχι καθημερινή)

17. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
• "Κόκκινο" κρέας (μοσχάρι, χοιρινό κ.τ.λ.) μόνο λίγες φορές το μήνα.
• Φυσική δραστηριότητα (περπάτημα, κίνηση γενικότερα) στο επίπεδο που
συντηρεί την αίσθηση καθημερινής
υγείας και ευεξίας.
• Λογική κατανάλωση κρασιού
(συνήθως με τα γεύματα 1-2
ποτηράκια του κρασιού)
• Λάδι ελιάς ως βασικό έλαιο.
Πηγές:
http://www.paidiatros.com/neogennito-vrefos/diatrofi/feeding-newborn-infant
http://www.eutrofia.gr/services.php?p=7&diatrofh-sta-stadia-zois
http://www.dietup.gr/antras/diatrofi/1126-diatrofh-sthn-enhlikh-zwh.html
http://www.diatrofi.gr/bri-i/efibia/item/339-%CE%B5%CF%86%CE%B7%CE
%B2%CE%B5%CE%AF%CE%B1-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B4%CE
%B9%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%AE/
Σημασία Του Πρωινού
Ο λαός μας λέει: «Τρώγε το πρωί σαν βασιλιάς, το μεσημέρι σαν άρχοντας και το
βράδυ σαν ζητιάνος» Τόσα έχουν ειπωθεί για την αξία του πρωινού, αλλά δυστυχώς
εξακολουθούμε να το παραλείπουμε. Το πρωινό πρέπει να περιέχει τόση ενέργεια σε
θερμίδες και τέτοια σύσταση που να ανταποκρίνεται στο βάρος, το είδος και την
ένταση της δραστηριότητας αλλά και τις ανάγκες της ηλικίας του κάθε ατόμου.
Τί συμβαίνει όταν αγνοούμε το πρωινό:
• Αναγκάζουμε τον οργανισμό μας να υπολειτουργεί για πολλές ώρες
• Οδηγεί σε προβλήματα όπως η παχυσαρκία, η υπέρταση, τα αυξημένα
επίπεδα χοληστερόλης και ο διαβήτης.
• Επίσης απειλεί τον οργανισμό με στεφανιαία νόσο και έμφραγμα.

18. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
• Οδηγεί σε υψηλά επίπεδα σακχάρου.
• Τέλος η παράλειψη του πρωινού αδρανοποιεί τα βήτα-κύτταρα του
παγκρέατος.
Είναι γεγονός ότι μικροί και μεγάλοι που δεν καταναλώνουν πρωινό, είναι γιατί είτε
ορισμένοι υποτιμούν ή αγνοούν την αξία του Πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι
λαμβάνοντας ένα πλούσιο πρωινό θα παχύνουν ή θα φουσκώσουν. Άνθρωποι που
τρώνε πρωινό έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να χάσουν βάρος. Η παράληψη του
πρωινού γεύματος οδηγεί σε υπερβολική πρόσληψη τροφής αργότερα μέσα στην
ημέρα, απώλεια του ελέγχου του ατόμου πάνω στην ποσότητα και την ποιότητα των
τροφών που καταναλώνει και λανθασμένα μηνύματα κορεσμού. Εξάλλου έχει
αποδειχθεί ότι η λήψη πρωινού βοηθάει στην προσπάθεια απώλειας κιλών, αλλά και
στη διατήρηση τους.

19. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
Μετά από 8-10 ώρες ύπνου χωρίς φαγητό, τα αποθέματα ενέργειας που διαθέτουμε
στο σώμα μας είναι ελάχιστα και σίγουρα το σώμα και ο εγκέφαλός μας χρειάζονται
«καύσιμα» για να λειτουργήσουν σωστά. Ο ρόλος του πρωινού αποδεικνύεται
ιδιαίτερα σημαντικός στην αύξηση της απόδοσης στην εργασία καθώς και στο
σχολείο, αφού φαίνεται πως η συγκέντρωση και η εγρήγορση είναι μεγαλύτερη .
Από την άλλη, τα άτομα που δεν λαμβάνουν πρωινό μοιάζουν πιο κουρασμένα και
νωχελικά. Αυτό συμβαίνει επειδή τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα μειώνονται και
πρέπει να ξέρουμε ότι η γλυκόζη είναι η τροφή του εγκεφάλου.
 http://www.iatronet.gr/
 http://www.dietnet.gr/
 http://www.diet.gr/

20. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
 http://www.onmed.gr/
Mεταβολισμός
Ο μεταβολισμός είναι ένας βασικός μηχανισμός του ανθρώπινου σώματος που
ρυθμίζει τη θερμοκρασία του σώματος και τις ανάγκες μας σε ενέργεια. Ο
μεταβολικός ρυθμός ποικίλλει από άνθρωπο σε άνθρωπο ή μπορεί να παρουσιάσει
διακυμάνσεις ανάλογα με την ηλικία.
Ο μεταβολισμός διακρίνεται σε δύο σκέλη, τον καταβολισμό και τον αναβολισμό.
 Αναβολισμός (αποθήκευση ενέργειας).
 Καταβολισμός (απελευθέρωση ενέργειας).
Πώς θα καταλάβουμε αν ο μεταβολισμός λειτουργεί σωστά;

21. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
• Χαμηλός μεταβολισμός:
Το στρες, η έλλειψη ύπνου, η αποχή από τη γυμναστική και η αυξημένη κατανάλωση
λιπαρών επηρεάζουν αρνητικά το μεταβολικό ρυθμό. Το ίδιο συμβαίνει αν υπάρχει
δυσλειτουργία στο θυρεοειδή αδένα.
• Υψηλός μεταβολισμός:
Από την άλλη, όταν ο μεταβολικός ρυθμός είναι αυξημένος, το σώμα ζητά συνεχώς
περισσότερα εφόδια, όπως οξυγόνο και φαγητό. Ένα άτομο με αυξημένες
μεταβολικές ανάγκες έχει συνήθως και υψηλότερη θερμοκρασία σώματος, ενώ δε
δυσκολεύεται ιδιαίτερα να χάσει βάρος και να παραμείνει στα ιδανικά κιλά.
Τι επηρεάζει τον μεταβολισμό;
• Η ηλικία
• Η θερμοκρασία
• Το ποσοστό λίπους
• Οι ορμόνες
Υπάρχουν καταστάσεις που τον αυξάνουν;
Ο βασικός μεταβολικός ρυθμός επηρεάζεται από καταστάσεις όπως η εγκυμοσύνη
και ο θηλασμός, όπου υπάρχουν αυξημένες ενεργειακές απαιτήσεις λόγω της
ανάπτυξης του εμβρύου και της παραγωγής γάλακτος αντίστοιχα.

22. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
• Συμπεραίνοντας, λοιπόν όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί (και ο άνθρωπος),
παίρνουν την ενέργεια που χρειάζονται από το περιβάλλον δια μέσου των
τροφών και τη μετατρέπουν σε ενέργεια κατάλληλη για να χρησιμοποιηθεί
από αυτούς. H "ανθρώπινη" πλέον αυτή χημική ενέργεια χρησιμοποιείται για:
• Μηχανικό έργο. Για την πραγματοποίηση δηλαδή των συσπάσεων των
γραμμωτών και λείων μυϊκών ινών.
• Tη συντήρηση και την ανάπλαση των ιστών.
• Tη σωματική αύξηση.
 http://www.vita.gr/diatrofi/eating-healthy/article/21585/metabolismos-
kayseis-sto-foyl/
 https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B5%CF%84%CE
%B1%CE%B2%CE%BF%CE%BB%CE%B9%CF%83%CE%BC
%CF%8C%CF%82
 http://www.onmed.gr/ygeia/story/323218/pos-tha-katalavete-an-o-
metavolismos-sas-leitourgei-sosta
 Κιουρτσίδου Μαρία
 Χατζηβασιλείου Μαρία

23. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
Υγεία και άθληση
Η εξασφάλιση του υψηλότερου δυνατού επιπέδου υγείας αποτελεί ένα από τα
θεμελιώδη δικαιώματα κάθε ανθρώπου, ανεξάρτητα από τη φυλή, τη θρησκεία, τις
πολιτικές πεποιθήσεις και τις οικονομικές ή κοινωνικές συνθήκες. Η υγεία όλων των
λαών είναι βασική προϋπόθεση για την επίτευξη της ειρήνης και της ασφάλειας και
εξαρτάται από την πλήρη συνεργασία ατόμων και κρατών.
Η διατροφή αποτελεί ιδανικό παράγοντα για τη διατήρηση της υγείας, την ανάπτυξη
του σώματος και την ομαλή λειτουργία του οργανισμού. Όταν όμως αυτή συνδυαστεί
και με άθληση, τότε κατορθώνεται το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα στο σώμα μας.

24. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
Η Διατροφή βοηθάει:
• στην πρόληψη προβλημάτων του νευρικού και ανοσοποιητικού συστήματος
• στη διατήρηση του ρυθμού ανάπτυξης
• στη διατήρηση υγιών ιστών του σώματος.
Τα οφέλη της άθλησης:
• Ενισχύει την αυτοπειθαρχία, ικανότητα αντοχής.
• Είναι ο πιο υγιής τρόπος εκτόνωσης.
• Προάγει την αυτοεκτίμηση.
• Διατηρεί την καλή λειτουργία του μυϊκού συστήματος .

25. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
• Πλέον είναι σίγουρο πως η συστηματική άσκηση κατά την παιδική ηλικία
προσφέρει τη δυνατότητα καταπολέμησης της παιδικής παχυσαρκίας .
• Στις μεγαλύτερες πάλι ηλικίες ο συνδυασμός άσκησης και σωστής διατροφής
μειώνει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, εγκεφαλικών
επεισοδίων, οστεοπόρωσης κ.α.
Η άθληση λοιπόν στην καθημερινότητά μας και κυρίως στην καθημερινότητα των
παιδιών μας είναι σημαντική, γι’ αυτό καλό θα ήταν και οι γονείς να προτρέπουν τα
παιδιά τους να ασχοληθούν με τον αθλητισμό από μικρή ηλικία, προκειμένου να
αγαπήσουν από νωρίς τον συγκεκριμένο τρόπο ζωής. Συμπεραίνουμε λοιπόν πως
μία σωστή και ισορροπημένη διατροφή σε συνδυασμό πάντα με άσκηση επιτυγχάνει
θεαματικά και περισσότερο γρήγορα αποτελέσματα στο σώμα, στο μυαλό, στη
διάθεση, στην ενέργεια και στην αποδοτικότητά μας.
Υγεία σημαίνει κάτι παραπάνω από την ελευθερία από ασθένειες
• Πριν από 50 χρόνια ορίστηκε η υγεία ως κάτι παραπάνω από την ελευθερία
από ασθένειες και εκφυλιστικές καταστάσεις.
• Υγεία είναι η ανώτατη ευεξία που συνεισφέρει στην ποιότητα ζωής.
• Η ευεξία ορίζεται ως «αίσθηση ευφορίας» και «ποιότητα ζωής
• Η μέγιστη υγεία περιλαμβάνει υψηλού επιπέδου νοητική, κοινωνική,
συναισθηματική, πνευματική και σωματική ευρωστία μέσα στα όρια της
κληρονομικότητας και των προσωπικών αδυναμιών του καθενός.

26. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
Σωματική υγεία - ευεξία
 Ένα άτομο που διαθέτει σωματική υγεία είναι απαλλαγμένο από ασθένειες που
επηρεάζουν τα φυσιολογικά συστήματα του σώματος, όπως είναι η καρδιά, το
νευρικό σύστημα κλπ.
 Η ικανότητα ενός ατόμου να λειτουργεί αποτελεσματικά στις απαιτήσεις της
καθημερινής του εργασίας καθώς και η ικανότητα να χρησιμοποιεί τον ελεύθερο
χρόνο του αποτελεσματικά.
Αθλήματα που αγαπάμε
Μια έρευνα του Γενικού Λυκείου Αξιούπολης έδειξε ότι:
• 50% ΒΟΛΕΥ
• 25% ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟ
• 25%ΑΛΛΟ ΑΘΛΗΜΑ
 Παναγιωτίδης Βασίλης
 Ψαρράς Νίκος
Διατροφή και υγεία
Η επιστημονική έρευνα έχει αποδείξει ότι πολλά από τα σοβαρότερα νοσήματα
στα οποία αποδίδεται το μεγαλύτερο νοσολογικό φορτίο, συνδέονται άμεσα με
παράγοντες που σχετίζονται με τη σύγχρονη διατροφή.
Η συσχέτιση αυτή έχει φέρει τη διατροφή και τις διατροφικές συνήθειες στο
άμεσο ενδιαφέρον της Δημόσιας Υγείας και την έχει αναδείξει σε μια από τις
πρώτες προτεραιότητες για την προστασία και προαγωγή της υγείας του
πληθυσμού.
Ομάδες τροφίμων

27. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
• Γάλα-γαλακτοκομικά προϊόντα (γιαούρτι)
• Φρούτα-απλοί υδατάνθρακες
• Λαχανικά
• Ψωμί (δημητριακά, ζυμαρικά κ.α)
• Κρέας
• Λίπη
ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ
ΓΕΝΕΤΙΚΑ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΜΕΝΑ-ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΑ ΤΡΟΦΙΜΑ
Είναι
τρόφιμα και
ζωοτροφές που
προέρχονται από
φυτά στο DNA
των οποίων
έχουν προστεθεί

28. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
γονίδια που ανήκουν σε άλλα φυτά, ζώα, βακτήρια ή ιούς. Πρόκειται, δηλαδή, για
διασταυρώσεις που δεν προκύπτουν στη φύση, αλλά καθίστανται εφικτές στο
εργαστήριο, χάρη στην ανθρώπινη παρέμβαση.
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ
I. Κίνδυνοι για την ανθρώπινη υγεία: πιθανότητα για άγνωστες επιδράσεις που
μπορούν να έχουν σχέση με καρκίνο ή άλλες επιδράσεις στην ανθρώπινη
υγεία.
II. Κίνδυνος ελέγχου της παγκόσμιας παραγωγής τροφίμων από πολυεθνικές
εταιρίες, λόγω των πνευματικών δικαιωμάτων.
III. Η ανάμειξη ΓΤ και μη ΓΤ προϊόντων δυσκολεύει τις προσπάθειες σήμανσης
αναφορικά με την προέλευση και το είδος των προϊόντων.
Βέβαια, εκτός από τη γενική άποψη που επικρατεί ότι τα γενετικά
τροποποιημένα τρόφιμα επιφέρουν μόνο αρνητικές συνέπειες, δεν είναι και
λίγα τα ωφελήματα που προσκομίζουμε.
ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ
I. Πιθανότητες για νέα προϊόντα και μεθόδους καλλιέργειας.
II. Καλύτερη διατήρηση του εδάφους και των υδάτων όπως επίσης εξοικονόμηση
ενέργειας
III. Αντιμετώπιση του προβλήματος της πείνας και του υποσιτισμού που μαστίζει
σήμερα ένα πολύ μεγάλο αριθμό χωρών παγκοσμίως.
Κίνδυνος στην ετικέτα

29. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
Οι ειδικοί εξηγούν ότι από τη στιγμή που στην αγορά κυκλοφορούν
εισαγόμενα τρόφιμα, δεν αποκλείεται να καταναλώνουμε υπολείμματα
γενετικά τροποποιημένων φυτών. Με δεδομένο ότι στην παραγωγή τροφίμων,
ζωοτροφών ή σπόρων είναι πρακτικά αδύνατο να παραχθούν 100% αγνά
προϊόντα.
Η επισήμανση πρέπει να είναι ως εξής: «Το προϊόν περιέχει γενετικά
τροποποιημένους οργανισμούς» ή «Προϊόν γενετικά τροποποιημένου, π.χ.
καλαμποκιού, σόγιας, πατάτας». Ωστόσο, ευρωπαϊκός κανονισμός δεν απαιτεί
να επισημαίνονται ως γενετικά τροποποιημένα, τρόφιμα όπως το γάλα, το
κρέας και τα αυγά που προέρχονται από ζώα που έχουν τραφεί με γενετικά
τροποποιημένες τροφές ή τους έχει χορηγηθεί θεραπεία με γενετικά
τροποποιημένα φάρμακα.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ
Τα βιολογικά προϊόντα, είναι τρόφιμα τα οποία προέκυψαν μέσω της Βιολογικής ή
Οργανικής Γεωργίας. Η βιολογική γεωργία είναι ένα σύστημα διαχείρισης και
παραγωγής αγροτικών προϊόντων που στηρίζεται σε φυσικές διεργασίες, στη μη
χρησιμοποίηση χημικών συνθετικών λιπασμάτων, φυτοπροστατευτικών προϊόντων ή
γενετικών τροποποιήσεων και στην χρησιμοποίηση μη χημικών μεθόδων στην
αντιμετώπιση εχθρών, ασθενειών και ζιζανίων. Χρησιμοποιούνται τεχνικές
παραγωγής και ανακύκλωσης φυτικών και ζωικών υπολειμμάτων που διατηρούν την
φυσική ισορροπία και τη γονιμότητα του εδάφους.

30. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
Σε τι διαφέρουν τα βιολογικά προϊόντα από τα συμβατικά;
Συμβατικά Βιολογικά
Έχουν περισσότερο νερό στη σύσταση
τους.
Έχουν λιγότερο νερό στη σύστασή τους
Περιέχουν λιγότερες φυτικές ίνες. Έχουν περισσότερες φυτικές ίνες και
φυσικές φυτοχημικές ουσίες.
Έχουν συνήθως μικρότερη ποσότητα
θρεπτικών συστατικών. Είναι προϊόντα
φυτικής προέλευσης προστίθενται
ορισμένες φορές θρεπτικά συστατικά
(μέταλλα, βιταμίνες).
Περιέχουν υψηλότερα θρεπτικά
συστατικά, χωρίς προσθήκες, και έχουν
μεγαλύτερη ποσότητα βιταμινών και
ιχνοστοιχείων. Είναι πλούσια σε βιταμίνη
C, σίδηρο, χαλκό και ψευδάργυρο.
Συχνά έχουν τεχνητή γεύση. Η γεύση τους είναι φυσική.
Μπορούν να διατηρηθούν για
μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Τα φρούτα και λαχανικά μπορούν να
συντηρηθούν σε διάρκεια ίση με τα
συμβατικά αλλά τα υπόλοιπα βιολογικά
μπορούν να συντηρηθούν για μικρότερο
χρονικό διάστημα.
Συνήθως περιέχουν χημικά υπολείμματα
χωρίς ωστόσο, όπως διαβεβαιώνουν οι
ειδικοί, να ξεπερνούν τα επιτρεπόμενα
όρια ασφαλείας.
Δεν περιέχουν χημικά κατάλοιπα.
Κατά την παραγωγή τους
χρησιμοποιούνται συντηρητικά και
πρόσθετα και πάλι βέβαια υπάρχει η
διαβεβαίωση των ειδικών ότι αυτό
συμβαίνει στα όρια που επιτρέπει η
νομοθεσία
Δεν χρησιμοποιούνται πρόσθετα και
χημικά κατά την παραγωγή τους
Έχουν πιο προσιτές τιμές Συνήθως είναι λίγο πιο ακριβά.

31. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
Διαφήμιση και διατροφή
Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρία Μάρκετινγκ «διαφήμιση, είναι κάθε
πληρωμένη μορφή παρουσίασης ιδεών, προϊόντων ή υπηρεσιών, από ένα φανερό και
καθορισμένο χρηματοδότη»
Διαφημίσεις
Τα παιδιά είναι άμεσα και έμμεσα επηρεασμένα από τις διαφημίσεις.
Άμεσα γιατί όταν βλέπουν κάτι να προβάλλεται θέλουν να αναζητήσουν τι είναι και
συνεπώς το αγοράζουν.
Έμμεσα γιατί μπορεί να μην προσβάλλονται τα παιδιά από τις διαφημίσεις αλλά οι
κοντινοί τους άνθρωποι (π.χ. οι γονείς τους) οι οποίοι μπορεί να τους ανατρέφουν με
συγκεκριμένες μάρκες προϊόντων.
Τρόποι πειθούς και τεχνικές παραγωγής
Ανεξάρτητα από τα χαρακτηριστικά της παραγωγής, διάφοροι τύποι διαφήμισης
μπορούν να συμβάλλουν στη δυσκολία αναγνώρισης και ενθύμησης βασικών
πληροφοριών γύρω από το προϊόν. Πρωταρχικής σημασίας είναι η επίκληση στο
συναίσθημα που δεν επικοινωνεί πληροφορίες σχετικές με το προϊόν. Έχει
διαπιστωθεί ότι η επίκληση στο συναίσθημα χρησιμοποιείται συχνότερα από την
επίκληση στην υγεία και την ενημέρωση για διατροφικές και θρεπτικές αξίες στις
διαφημίσεις τροφίμων, ακόμη και όταν πρόκειται (Kunkel & Gantz, 1992) για υγιεινά
τρόφιμα.
Οι πιο συνήθης τύποι πειθούς που εμφανίζονται στις διαφημίσεις τροφίμων.
Ανταγωνιστικά/Μοναδικά: Παρουσιάζονται ως καλύτερα ή διαφορετικά από τις
υπόλοιπες μάρκες.
Προσφορές: Προϊόν που σχετίζεται με δώρα ή έκπτωση.
Ποσότητα / μέγεθος: ισχυρισμοί για το μέγεθος ή την ποσότητα του προϊόντος (π.χ.
20% μεγαλύτερη συσκευασία)
Γεύση/άρωμα/οσμή/υφή: περιγραφή των αισθητηρίων χαρακτηριστικών του
προϊόντος.
Αλλαγή της διάθεσης: προτείνουν ότι το εν λόγω προϊόν είτε θα δημιουργήσει θετικά
συναισθήματα (π.χ. χαρά, ανακούφιση) είτε θα απομακρύνει τα αρνητικά (π.χ. άγχος,
θυμό)
Ο σεξισμός στη διαφήμιση
Άνδρας

32. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
Ο άντρας παρουσιάζεται σε ρόλο προστατευτικό και κυρίαρχο απέναντι στη γυναίκα .
Έχει ενασχολήσεις σχετικές με την πολιτική, τις επιχειρήσεις ή τις επιστήμες . Ακόμα
και η σωματική του διάπλαση συμβολίζει την ανωτερότητά του αλλά και η όρθια
θέση του . Νομιμοποιείται έτσι η κρατούσα άποψη περί υπεροχής του ανδρικού
φύλου. Στον κόσμο της διαφήμισης λειτουργούν πέρα για πέρα ο διαχωρισμός μεταξύ
των δύο φύλων και τα στερεότυπα για τον άνδρα και τη γυναίκα.
Γυναικα
Η γυναίκα στη διαφήμιση προβάλλεται ως ένα υπόδουλο ον, που συχνά βρίσκεται
στη σκιά του άντρα . Επίσης στη διαφήμιση παρουσιάζεται αδύναμη, χωρίς απόλυτες
απόψεις, ασχολούμενη με τα καθήκοντα της τα οποία έχουν σχέση μόνο με τη
καθαριότητα του σπιτιού, το μαγείρεμα και άλλες τέτοιες δουλειές του σπιτιού .
Τέλος, δείχνουν να είναι υπάκουες στους συζύγους τους . Η εικόνα του γυναικείου
σώματος πουλάει τα πάντα . Η γυναίκα και τα μέρη του σώματος της, κατά
προτίμηση το στήθος, τα πόδια και τα οπίσθια.
ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΚΟΥΡΜΠΑΝΙ
Πρόκειται για έθιμο που οι ρίζες της πρέπει να
αναζητηθούν στην αρχαία Ελλάδα και στις χριστιανικές
λατρευτικές συνήθειες. Το έθιμο αυτό είναι προσφορά
αιματηρής θυσίας προς τιμή του Αγίου προκειμένου να
προστατευθεί η υγεία και οι καλλιέργειες.
Γιορτάζεται στο Κιλκίς από τους Στενημαχιώτες,
στις Καστανιές την Καθαρή Δευτέρα,
στο Πολύκαστρο τη Δευτέρα μετά του Αγίου Γεωργίου
με μοσχάρι βραστό, στην Τούμπα στις 2 Μαΐου του
Αγίου Αθανασίου με αρνιά και πλιγούρι, στη Γρίβα της
Αναλήψεως με αρνιά και πράσινα κρεμμύδια,
στoν Ευρωπό του Αγίου Γεωργίου με εθιμικό φαγητό αρνίσιο κρέας με
αποφλοιωμένο σιτάρι (κεσκέσι) και στο Καμποχώρι με αρνί και ρύζι.
ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΚΟΥΡΜΠΑΝΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΥΦΩΝΑ
Η γιορτή διοργανώνεται στις 1
Φεβρουαρίου από τον Λαογραφικό
σύλλογο «Άγιος Τρύφωνας»
Γουμένισσας στο εκκλησάκι του Αγίου
Τρύφωνα και σύμφωνα με το έθιμο
πρωί-πρωί σφάζεται το μοσχάρι,
τεμαχίζεται και μπαίνει σε καζάνια του
μαγειρείου, που έχει στηθεί στην αυλή
της εκκλησίας, για να βράσει από

33. ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΑΠΟ ΤΟ ΧΤΕΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
εθελοντές μάγειρους. Μετά την θεία λειτουργία και μόλις είναι έτοιμο το βραστό
διαβάζεται από τον ιερέα και μοιράζεται στους επισκέπτες και προσκυνητές. Οι
πρόσφυγες αμπελουργοί προσφέρουν το θυσιαζόμενο ζώο σαν αντάλλαγμα στον
Άγιο Τρύφωνα για μια καλή χρονιά και για την προστασία της παραγωγής τους.
Η γιορτή συνεχίζεται με τα πανελληνίως γνωστά «Χάλκινα της Γουμένισσας» και
προσφέρεται δωρεάν άφθονο ντόπιο κρασί.