Εργασία β τετρ. Α γελ Αιγινίου για τον μοντερνισμό στη νεοελ. ποίηση

3.  Ο Κωνσταντίνος Καβάφης (Αλεξάνδρεια, 29 Απριλίου 1863 -
Αλεξάνδρεια, 29 Απριλίου 1933). Γεννήθηκε και έζησε
στην Αλεξάνδρεια όπου οι γονείς του, εγκαταστάθηκαν
εγκαταλείποντας την Κωνσταντινούπολη το 1850 και σε
ποιήματά του μιλά γι' αυτήν, γι' αυτό και αναφέρεται συχνά ως
«ο Αλεξανδρινός». Ήταν το ένατο παιδί του Πέτρου - Ιωάννη
Καβάφη (1814-1870), μεγαλέμπορου βαμβακιού, και της
Xαρίκλειας Φωτιάδη, που ανήκε σε παλιά φαναριώτικη
οικογένεια μεγαλεμπόρων και κοινοτικών επιτρόπων της
Κωνσταντινούπολης. Και τα δυο αυτά στοιχεία, η εμπορική
ιδιότητα του πατέρα και η αρχοντιά της μητέρας συντέλεσαν
σημαντικά στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του ποιητή.
Δημοσίευσε ποιήματα, ενώ δεκάδες άλλα παρέμειναν ως
προσχέδια. Τα σημαντικότερα έργα του τα δημιούργησε μετά την
ηλικία των 40 ετών.O Kαβάφης είναι ένας από τους
σημαντικότερους Έλληνες ποιητές της σύγχρονης εποχής. Ο
ίδιος είχε κατατάξει τα ποιήματά του σε τρεις κατηγορίες:
τα ιστορικά, τα φιλοσοφικά και τα ερωτικά ή αισθησιακά.

5.  Η γλώσσα και η στιχουργική μορφή των ποιημάτων του Καβάφη
ήταν ιδιόρρυθμες και πρωτοποριακές για την εποχή.
 Τα βασικά χαρακτηριστικά τους είναι:
 Ιδιότυπη γλώσσα, μείγμα καθαρεύουσας και δημοτικής, με
ιδιωματικά στοιχεία της Κωνσταντινούπολης.
 Εξαιρετικά λιτός λόγος, με ελάχιστα επίθετα.
 Ουδέτερη γλώσσα, σχεδόν πεζολογική, μακριά από τις ποιητικές
συμβάσεις της εποχής. Η γλώσσα δεν αποκαλύπτει τα
συναισθήματα.
 Εξαιρετικά σύντομα ποιήματα.
 Ιαμβικός ρυθμός, αλλά τόσο επεξεργασμένος που συχνά είναι
δύσκολο να διακριθεί.
 Ομοιοκαταληξία όχι σε όλα τα ποιήματα, ενίοτε χαλαρή και
περιστασιακή.
 Ιδιαίτερη σημασία στα σημεία στίξης: παίζουν ρόλο για το νόημα
ή λειτουργούν ως οδηγίες απαγγελίας.

6. Αἰσχύλον Εὐφορίωνος
Ἀθηναῖον τόδε κεύθει
μνῆμα καταφθίμενον
πυροφόροιο Γέλα∙
ἀλκήν δ’ ευὐδόκιμον
Μαραθώνιον ἄλσος ἄν
εἴποικαί βαθυχαιτήεις
Μῆδος ἐπιστάμενος.

7. Ὁ ἠθοποιός πού
ἔφεραν γιά νά τούς
διασκεδάσει
ἀπήγγειλε καί μερικά
ἐπιγράμματα ἐκλεκτά.
Ἡ αἴθουσα ἄνοιγε
στον κῆπο ἐπάνω
κ’ εἶχεν μιάν ἐλαφρά
εὐωδία ἀνθέων
πού ἑνώνονταν μέ τά
μυρωδικά
τῶν πέντε
ἀρωματισμένων
Σιδωνίων νέων.
Διαβάσθηκαν
Μελέαγρος, καί
Κριναγόρας, καί
Ριανός.
Μά σάν ἀπήγγειλεν ὁ
ἠθοποιός,
«Αἰσχύλον
Εὐφορίωνος Ἀθηναῖον
τόδε κεύθει –»
(τονίζοντας ἴσως ὑπέρ
τό δέον
τό «ἀλκήν δ’
εὐδόκιμον», τό
«Μαραθώνιον
ἄλσος»),
πετάχθηκε εὐθύς ἕνα
παιδί ζωηρό,
φανατικό γιά
γράμματα καί φώναξε

9. Στο ποίημα πέντε πλούσιοι νέοι
διασκεδάζουν έχοντας φέρει έναν ηθοποιό για
να τους απαγγείλει «επιγράμματα εκλεκτά»
από τα ελληνιστικά χρόνια. Ανάμεσα σε αυτά
αναφέρεται και το επίγραμμα του Αισχύλου, ο
οποίος όχι μόνο πολέμησε γενναίος στην μάχη
του Μαραθώνα αλλά κινδύνευσε και να
πεθάνει.

10. Οι αξίες που προβάλλει ο ποιητής είναι η ανδρεία,
η πολεμική αρετή όπως και η φιλοπατρία. 'Ολα
αυτά εκφράζουν τις υψηλές αξίες του Αισχύλου και
ήταν ο λόγος που ο Σιδώνιος νέος έκρινε αρνητικά
το τετράστιχο. Ο νέος μιλάει με ένταση για το
περιεχόμενο του επιτύβιου επιγράμματος το οποίο
όπως αυτός τονίζει δείχνει ότι ο μεγάλος
δραματουργός παρόλο που εξαιρεί την ανδρεία
του ως πολεμική αρετή μοιάζει να εγκαταλείπει και
να προδίδει την υψηλή τέχνη του.

11. Υποδεικνύει όχι μόνο στον Αισχύλο αλλά σε όλους
τους ποιητές ποιά στάση οφείλουν να κρατούν
απέναντι στο έργο τους τις γόνιμες στιγμές της
δημιουργίας αλλά και όταν κλείσει ο κύκλος τους
ως ποιητές ή ως άνθρωποι. Σύμφωνα με τον νέο,
ο ποιητής είτε βρίσκεται σε δυσκολίες είτε
δοκιμάζεται από τα γηρατειά πρέπει να θυμάται το
έργο του, να το τιμά και να το θεωρεί ως την πιο
μεγάλη καταξίωση της ζωής του. Πρέπει να το
επιλέγει για την υστεροφημία του.

12. Το ποιήμα χωρίζεται σε στροφικές ενότητες που έχουν διαφορετικό
αριθμό στίχων η καθεμιά.
Υπάρχει ισομετρία ανάμεσα στις δύο μεγάλες ενότητες( έχουν απο
δεκατρείς στίχους).
Οι στίχοι παρουσιάζουν ποικιλία ως προς τον αριθμό συλλαβών(
υπάρχουν στίχοι με 10,11,12,13,14,15,16,17 συλλαβές).
Το μέτρο είναι ιαμβικό.
Δεν υπάρχει ομοιοκαταληξία.
Τέλος υπάρχουν πολλά εκφραστικά μέσα όπως:
Ειρωνεία, στους δύο τελευταίους στίχους(εφόσον η θέσεις του
Καβάφη δεν ταυτίζονται με εκείνες του νέου.
Το στοιχείο του αιφνιδιασμού, στην αρχή του ποιήματος.

13. ΤΕΛΟΣ