Μία παρουσίαση για τις τεχνικές μελέτης και πώς μετατρέπονται σε δεξιότητες ώστε να αποκτήσει ο μαθητής μεταγνωστικές δεξιότητες και αυτορύθμιση

1. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΜΑΘΗΣΗΣ
Δεξιότητες Μελέτης
&
Μεταγνωστικές Δεξιότητες
Αρετή Αλεξοπούλου

2. Πώς διδάσκουμε τις τεχνικές μελέτης
1. Εντοπισμός προβλήματος
1. Χρήση εξειδικευμένων ερωτηματολογίων
2. Αξιολόγηση
1. Ανάλυση τομέων με μεγαλύτερο πρόβλημα
3. Περιγραφή: πού, πότε και γιατί τις χρησιμοποιούμε
4. Επίδειξη  τεχνική «μεγαλόφωνη σκέψη»
5. Ελεγχόμενη πρακτική εξάσκηση
6. Κατάλληλη πρακτική
7. Προώθηση - γενίκευση

3. Προτεραιοποίηση
 Προτεραιοποίηση προβληματικών τομέων
I. Οργάνωση χρόνου & υλικού (εβδομαδιαίο/ημερήσιο πρόγραμμα)
II. Τεχνικές/Μέθοδοι μελέτης (κατάλληλο περιβάλλον, συγκέντρωση υλικού
μελέτης, χρονόμετρο, επιβραβεύσεις)
III. Διαβάζω για διαγωνίσματα (διαβάζω προσεχτικά τις ερωτήσεις,
προσέχω για αρνητικές λέξεις ΔΕΝ, κρύβω απαντήσεις, λέω πρώτα αυτήν
που ξέρω και μετά συγκρίνω)
IV. Κρατάω σημειώσεις
V. Ανάγνωση
VI. Γραφή
VII. Μαθηματικά (αναπαραστάσεις για τα κλάσματα)
VIII. Ανώτερη Συλλογιστική (οργάνωση διαδοχική, κατηγοριοποίηση,
αντιπαράθεση, αιτιολογικές σχέσεις, επίλυση προβλημάτων)

4. Λιγότερο Αποτελεσματικές τεχνικές
(και πιο συχνά χρησιμοποιούμενες από τους μαθητές)
Δεύτερη ανάγνωση ( και 3η και 4η …) : δεν βοηθά την κατανόηση
Υπογράμμιση (highlighting / underlining): δεν βοηθά στην σύνδεση
εννοιών μέσα στο κείμενο
Περίληψη : το ίδιο με πιο σύντομα/άλλα λόγια, δεν βοηθά την
κατανόηση
Μνημονικές τεχνικές
Ακροστιχίδα: ΓΑΛΑ: Γαλλικός, Αξιός, Λουδίας, Αλιάκμονας (ποταμοί
Μακεδονίας)
Φράση: «Ξανθό τσακάλι με σκουφί» οι Ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας ,
Ξάνθος, Τσακάλωφ, Σκουφάς.
Οπτικοποίηση: προσπαθείς να δημιουργήσεις «εικόνα» του τι μαθαίνεις
π.χ. διαδικασία της φωτοσύνθεσης – έχει βραχυπρόθεσμη
αποτελεσματικότητα και περιορισμένο πεδίο χρήσης

5. Αξιολόγηση Τεχνικών Μελέτης
1. Τεστ πρακτικής εξάσκησης (Practice Tests)
 Βελτίωση στην ανάκληση γνώσης από μνήμη
 Εντοπίζεις & εστιάζεις στις αδυναμίες / λάθη
 Αποτελεσματικότερο όταν πρέπει να απαντήσεις από
μνήμης (αντί επιλογής)
2. Σημειώσεις
 Κάρτες (flashcards)
 Μέθοδος Cornell

6. Αξιολόγηση Τεχνικών Μελέτης
3. Κατανεμημένη Εξάσκηση (distributed practice)
Π.χ. μαθαίνω λεξιλόγιο: έχω 10 λέξεις να αντιγράψω 5
φορές. Γράφω τις 10 λέξεις στη σειρά και μετά τις
ξαναγράφω όλες και ξανά από την αρχή για πέντε
συνολικά φορές.
Αν γράψω την ίδια λέξη 5 φορές και μετά πάω στην
επόμενη, αυτό ονομάζεται συσσωρευμένη εξάσκηση
(massed practice)  ΔΕΝ είναι τόσο αποτελεσματική
Μειονέκτημα: απαιτεί χρόνο & οργάνωση

7. Αξιολόγηση Τεχνικών Μελέτης
4. Εναλλασσόμενη Εξάσκηση (interleaved
practice)
Πείραμα για τον υπολογισμό γεωμετρικών στερεών
Δύο τάξεις: στη μία, μαζική εξάσκηση, δηλ. παρουσιάστηκε το
θεώρημα για τον σφαιρικό κώνο και λύθηκαν ασκήσεις, μετά
το θεώρημα για τη σφήνα και ασκήσεις, για 4 γεωμετρικά
σχήματα αντιστοίχως
Στην άλλη, παρουσιάστηκαν και τα 4 θεωρήματα μαζί και στη
συνέχεια έλυσαν ασκήσεις για κάθε ένα σχήμα. Ποτέ δεν
έλυσαν 2η άσκηση για το ίδιο σχήμα στη σειρά. Πάντοτε
εναλλάξ.
Αποτελέσματα: Αν και κατά την εξάσκηση η 1η ομάδα πήγαινε
καλύτερα, στο τελικό διαγώνισμα η 2η τάξη πέτυχε πολύ
καλύτερα βαθμολογικά αποτελέσματα

8. Αξιολόγηση Τεχνικών Μελέτης
5. Επεξεργασμένες Αυτοερωτήσεις
Ο μαθητής θέτει μια σειρά ερωτήσεων, όπως
ποιος, πότε, πού, πώς & …
ΓΙΑΤΙ  ερμηνεία, κατανόηση
Σημείωση: Θυμηθείτε τα «γιατί» των μικρών παιδιών όταν
προσπαθούν να γνωρίσουν τον κόσμο!
6. Αυτοεξήγηση
Όχι απλώς να το λες με άλλα λόγια (paraphrasing)
αλλά να το διδάσκεις, μπαίνεις στο ρόλο του
δασκάλου

9. Μεταγνωστικές Δεξιότητες
 Όταν ο μαθητής γνωρίζει
Ποιες τεχνικές να χρησιμοποιήσει για να μάθει
Ποιες τεχνικές χρειάζονται για να επιλύσει το πρόβλημα
Ποιες τεχνικές είναι απαραίτητες για να διορθώσει τις
αδυναμίες του
Τότε οδηγείται στην 
Αυτορύθμιση
(τί ενέργειες να κάνει για να ρυθμίσει τη μάθηση του)

10. Ακολουθεί επίδειξη της
Μεθόδου Cornell για την
τήρηση Σημειώσεων
Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!