Көлдер және бөгендер

1. Саба :қтың тақырыбы
.Көлдер және бөгендер
Білімділік мақсаты: Қазақстандағы көл
қазаншұңқырларының эндогендік және экзогендік
,түрлерін географиялық таралуындағы
.ерекшеліктерін түсіндіру Ағынды және ағынсыз
көлдер мен көлдердің шаруашылық үшін
.маңыздылығын ұғындыру
:Тәрбиелік мақсаты ,Тиянақты білім алуға
ұйымшылдыққа тәрбиелеу
:Дамытушылық мақсаты дәріс барысында
алған білімдері арқылы өздігінен жұмыс істеуге
,дағдылануға өткен сабақтармен байланыстыра ,отырып
тірек- , , ,сызба карта атлас оқулық деректерін пайдалана білуге
.машықтандыру

2. :Сабақтың әдісі:Сабақтың әдісі Сұрақ-жауап, лекция.Сұрақ-жауап, лекция.
:Сабақтың түрі:Сабақтың түрі Аралас сабақ.Аралас сабақ.
:Көрнекілік:Көрнекілік Қазақстанның физикалық картасы, түрлі-Қазақстанның физикалық картасы, түрлі-
түсті конверттер,кеспетүсті конверттер,кеспе--қағаздар,тірек-сызбалар,қағаздар,тірек-сызбалар,
бүктемелер,макеттер.бүктемелер,макеттер.
:Пәнаралық байланыс:Пәнаралық байланыс Информатика, математика, тарих,Информатика, математика, тарих,
биология, қазақ әдебиеті.биология, қазақ әдебиеті.
Сабақтың барысыСабақтың барысы::
I. Ұйымдастыру.I. Ұйымдастыру.
II. Үй тапсырмасын сұрау.II. Үй тапсырмасын сұрау.
III. Жаңа сабақ түсіндіру.III. Жаңа сабақ түсіндіру.
IY. Бекіту.IY. Бекіту.
Y.Y. Үйге тапсырма беру.Үйге тапсырма беру.
YI. Сабақты қорытындылап,YI. Сабақты қорытындылап,
оқушыларды бағалау.оқушыларды бағалау.

3. I. Оқушыларды
.Ұйымдастыру кезеңі
, ,Оқушылардың сабаққа даярлығын құралдарын
.сынып бөлмесінің тазалығына назар аударып
.Оқушыларды төрт топқа бөліп отырғызу
II. .Үй тапсырмасын сұрау
Географиялық диктант алу.
Картамен жұмыс.
Сәйкестендіру тест.

4. 1. Географиялық диктант алу
,Көп нүктенің орнына тиісті сөз тіркесін қойып
.сөйлемді толықтыр
I-топ
- Ертіс Қытайдан .... Ертіс деп
басталып,Қазақстанда Қара ертіс
аталып,Жайсан көліне келіп құяды.
- Ертістің суы ..... айында молаяды.
- Ертісте кәсіптік маңызы бар.......... балықтар
ауланады.

5. II-топ
.... , .Жайық өзені тауынан басталып Каспийге құяды
. . . . . . . . .Жайықтың басты салалары
.... .Жайық өзені жүзуге қолайлы

6. III - топ
....... -Сырдария Қазақстаннан тысқары жатқан Тянь Шань
.тауларынан басталады
(......)Махмуд Қашғаридің картасында Сырдария деп
.аталған
.... .Сырдарияға Қазақстан жеріндегі жалғыз өзені құяды

7. IY-топ
Іле өзені Шығыс Тянь-Шань тауларынан
басталатын ............. өзендердің қосылуынан пайда
болады.
Өзендер ............... суымен қоректенеді.
Іле Алатауының Медеу шатқалында селге қарсы
тосқауыл мақсатында ..... бөгеті салынған.

8. 2. Картамен жұмыс.2. Картамен жұмыс.
Төрт топтың бірінен 1 оқушы шығып, интерактивті тақтадағыТөрт топтың бірінен 1 оқушы шығып, интерактивті тақтадағы
картаның төменгі бөлігіндегі өзендерді алаптары бойыншакартаның төменгі бөлігіндегі өзендерді алаптары бойынша
дұрыс жазу қажет. Қалған оқушылар тапсырманы орнындадұрыс жазу қажет. Қалған оқушылар тапсырманы орнында
топпен бірге орындайды.топпен бірге орындайды.
К

9. 3. Сәйкестендіру тесті
1 ,Төрт топтың бірінен оқушы шығып интерактивті
тақтадағы кестеде көрсетілген өзендердің тұсындағы
дұрыс көрсетілмеген облыстарды стрелка мен дұрыс
.көрсету қажет Қалған оқушылар тапсырманы орнында
.топпен бірге орындайды
I-топ
№№ Өзен аттарыӨзен аттары ОблыстарОблыстар
11 КүршімКүршім ҚостанайҚостанай
22 ТобылТобыл Шығыс Қазақстан обылысыШығыс Қазақстан обылысы
33 ЫрғызЫрғыз Батыс Қазақстан облысыБатыс Қазақстан облысы
44 ҚараталҚаратал Ақтөбе облысыАқтөбе облысы
55 КөшімКөшім Алматы облысыАлматы облысы

10. IІ -топ
№№ Өзен аттарыӨзен аттары ОблыстарОблыстар
11 ҚуаңдарияҚуаңдария Оңтүстік Қазақстан облысыОңтүстік Қазақстан облысы
22 АрысАрыс ҚызылордаҚызылорда
33 ТаласТалас Батыс Қазақстан облысыБатыс Қазақстан облысы
44 ҚалжырҚалжыр Жамбыл облысыЖамбыл облысы
55 ҚараөзенҚараөзен Шығыс Қазақстан обылысыШығыс Қазақстан обылысы

11. ІІІ -топ
№№ Өзен аттарыӨзен аттары ОблыстарОблыстар
11 ЕсілЕсіл ҚарағандыҚарағанды
22 КөңКөң АқмолаАқмола
33 ТентекТентек ПавлодарПавлодар
44 СарыөзенСарыөзен АлматыАлматы
55 ЕртісЕртіс Батыс Қазақстан облысыБатыс Қазақстан облысы

12. ІV-топ
№№ Өзен аттарыӨзен аттары OOбблыстарлыстар
11 ҚарабұлақҚарабұлақ АлматыАлматы
22 АқсуАқсу ҚостанайҚостанай
33 ОбағанОбаған АқтөбеАқтөбе
44 ШағанШаған ҚарағандыҚарағанды
55 ЕлекЕлек Шығыс Қазақстан обылысыШығыс Қазақстан обылысы

13. III.Жаңа сабақ түсіндіру.III.Жаңа сабақ түсіндіру.
Қызығушылықты ояту.Қызығушылықты ояту.
«« »ой шақыру»ой шақыру әдісінде т ақырыпқа байланыст ы жұмбақәдісінде т ақырыпқа байланыст ы жұмбақ
.жасырылады.жасырылады
Тай қазаным күні бойы қайнайдыТай қазаным күні бойы қайнайды
Ортайып та, сарқылып та қалмайды.Ортайып та, сарқылып та қалмайды.
Дұрыс жауабы

14. Көл Ірі көлдер
Көл қазаншұңқырларының
пайда болуы.
Ағынсыз
1
2
3
Көлдің батпаққа
айналуы
тектоникалық қалдық
Бөген жанартаулық Ескі арна немесе
карасулар
Ағынды

15. Бөген
Ірі
бөгендер
Шаруашылық үшін
маңызы.
Ірі
каналдар
карта

16. Мағынаны тану сатысы.Мағынаны тану сатысы.
Балалардан еліміздегі ақын-жазушылардың көл туралы жазған жыр-Балалардан еліміздегі ақын-жазушылардың көл туралы жазған жыр-
шумақтарын үзінді сұрау арқылы жаңа сабақ әрі қарай жалғастырылады.шумақтарын үзінді сұрау арқылы жаңа сабақ әрі қарай жалғастырылады.
Қазақстанның
көлдері.
Экзогендік
Реликті
(қалдық)
мұздық
Үлкен Алматы көлі,
Жасыл көл.
Суффозиялық
Батыс Сібір
жазығы
Ескі арна көлдері
Арал, Каспий,
Балқаш.
Кар көлдері
Эндогендік
Тектоникалық
Жайсан,Марқакөл,Қарасор.
Теңіз-қорғалжын тобы, Көкшетау
тобы (Бурабай, Зеренді)
Көлдердің
географиялық
тараллуындағы
ерекшеліктер.
Көлдердің
ландшафтық
белдемдер
бойынша
таралуы.
Көлдерді
ауданына
қарай
топтастыру.
Ағынды Ағынсыз
Жайсан
Марқакөл
Каспий
Арал
Балқаш.
м
Қ
Б
З

17. Су айдынының алып жатқан ауданына
қарай
Бөген
1000 км²-тан
ары
1000 км²-қа
дейін
250 км²-қа
дейін
50 км²-қа дейін
1.Бұқтырма
2.Қапшағай
1.Шардара 1.Сергеев
2.Қаратомар
3.Самарқан
4.Бөген
5.Вячеслов
6.Гидроузел
1.Кеңгір
2.Өскемен
3.Ақкөл
4.Молодежное
5.Нұра
6.Киров т.б.
Аса ірі ірі Орта кіші
карта

18. Сабақты бекіту.Сабақты бекіту.
1. Соқыр теке ойыны.1. Соқыр теке ойыны.
2. Ребус-Анаграмма2. Ребус-Анаграмма

19. 2.Соқыр теке ойыны.2.Соқыр теке ойыны.
Бұл ойында әр топтан шыққан оқушылардың көздерінБұл ойында әр топтан шыққан оқушылардың көздерін
байлап,алдын ала дайындалған көл макеттері тақтағабайлап,алдын ала дайындалған көл макеттері тақтаға
ілінеді.Оқушылар ретімен ұстаған макеттің қандай көл екенінілінеді.Оқушылар ретімен ұстаған макеттің қандай көл екенін
және ол көл ағынды,ағынсыз екенін айтып береді?және ол көл ағынды,ағынсыз екенін айтып береді?

20. 3 -Ребус Анаграмма3 -Ребус Анаграмма
Төрт топқа беріліп отырған ребустың суреттері бойынша шыққан сөздердіТөрт топқа беріліп отырған ребустың суреттері бойынша шыққан сөздерді
әрқайсысының тұс-тұстарындағы тор көздерге орналастырып шықса,айрықшаәрқайсысының тұс-тұстарындағы тор көздерге орналастырып шықса,айрықша
көрсетілген сызық бойынанкөрсетілген сызық бойынан
Е.Н Көмековтың көне жазба деректеріндегі Гаргуз деп аталған көлдің атыЕ.Н Көмековтың көне жазба деректеріндегі Гаргуз деп аталған көлдің аты
шығады.шығады.

21. • Үйге тапсырма беру. ҚазақстанныңҮйге тапсырма беру. Қазақстанның
көлдері мен бөгендеріне сөзжұмбақкөлдері мен бөгендеріне сөзжұмбақ
құрастыру.құрастыру.

37. Каспий теңізінің
алабы
Солтүстік мұзды
мұхит
Арал теңізінің
алабы
Балқаш -Алакөл
алабы
Орталық тұйық
алап