Φιλαναγνωσία και Παιδική Λογοτεχνία

Παιδική Λογοτεχνία και Φιλαναγνωστικές
Δραστηριότητες
Χρύσα Κουράκη (Ph.D)
Υπεύθυνη Πολιτιστικών Θεμάτων Ανατολικής Αττικής

Φιλαναγνωσία - Aimer lire
 Η θετικά προσδιορισμένη σχέση του αναγνώστη με το βιβλίο ως το
κατεξοχήν είδος και έκφραση της γραπτής ύλης.
 Ο όρος εμπεριέχει ταυτόχρονα τις εξειδικευμένες εκπαιδευτικές
δραστηριότητες, οι οποίες στοχεύουν στην διαμόρφωση αυτής της
σχέσης μέσα από την ανάπτυξη αναγκαίων γνωστικών δεξιοτήτων
κυρίως αλλά και κοινωνικών δεξιοτήτων και αισθητικών κριτηρίων.
(Makridis K. 2011)

Αναγνωστικές εμψυχώσεις
Δραστηριότητες Φιλαναγνωσίας
Στόχοι
 Φαντασία – Συναίσθημα
 Ελεύθερη επιλογή
 Παιχνίδι (Appleyard [1991], Sutton Smith [1997])
 Βιωματική εμπλοκή
 Πρόκληση - πρόσκληση για περισσότερες
αναγνώσεις….

Ανάγνωση και Συζήτηση στην τάξη
Πότε;
 πριν αρχίσει το μάθημα, κατά τη
διάρκεια της ώρας της
φιλαναγνωσίας, μια κενή ώρα,
πριν τελειώσει το σχολείο ή
ακόμη και ανάμεσα στα
διαφορετικά θέματα του
αναλυτικού προγράμματος
Πώς;
 Η ανάγνωση προτείνεται να
γίνεται μεγαλόφωνα με ένα
εναρκτήριο σύνθημα ή μια
κούκλα-μασκώτ, σε ένα «ασφαλή
κύκλο», όπου το κλίμα είναι
ανεπίσημο, οι κανόνες πιο
ελαστικοί και η διάταξη του
χώρου αλλαγμένη
(Ανδρουτσοπούλου 2012: 52)

Μεγαλόφωνη Ανάγνωση στο Σχολείο
 Έναρξη της διαδικασίας με τη
χρήση μασκότ, μουσικής ή άλλου
ερεθίσματος
 Ψηφίζουμε το βιβλίο που
θέλουμε να διαβάσουμε και στη
συνέχεια συζητάμε και παίζουμε
φιλαναγνωστικά παιχνίδια με
αυτό

Πώς συζητάμε με ένα βιβλίο και γιατί
Στάδια συζήτησης
 αναγνώριση (identification)
Αναγνώριση θέματος, ανάκληση εμπειριών αξιολόγηση καταστάσεων που σχετίζονται με
αυτό
 κάθαρση (catharsis)
Εντοπισμός κοινών συναισθημάτων με τον ήρωα
 ενόραση (insight)
Συνειδητοποίηση της μη στατικότητας του προβλήματος. Το πρόβλημα γίνεται
προσεγγίσιμο και ο μαθητής αρχίζει να ελπίζει πως, όπως ο ήρωας της ιστορίας έτσι κι
εκείνος, θα μπορέσει ή θα προσπαθήσει, να το επιλύσει (Λουάρη & Παπαρούση 2012)
(Strang 2002: 75, Παπαδοπούλου-Μανταδάκη 2003: 36 κ.ε., Λουάρη & Παπαρούση
2012) Χρύσα Κουράκη (Ph.D)

Πώς συζητάμε με ένα βιβλίο και γιατί
Διαμεσολαβημένη συζήτηση μέσα από ερωτήσεις όπως:
 Σε τι αναφέρεται η ιστορία;,
 Πώς σε κάνει να νιώθεις η ιστορία που ακούς;
 Ποιος είναι ο βασικός χαρακτήρας;
 Ποιο πρόβλημα αντιμετωπίζει ο ήρωας;,
 Πώς επιλύει το πρόβλημά του ο ήρωας;
 Αν αντιμετώπιζες ένα παρόμοιο πρόβλημα τι θα μπορούσες
να κάνεις; (Strang 2002: 78).

Με αφορμή ένα βιβλίο
(Φιλοσοφία για παιδιά)
 Ερώτηση
 Απορία
 Διάλογος
 Κριτική σκέψη
 Ενσυναίσθηση
 Κύκλος
 Ερέθισμα
 Πρόσκληση ερωτήσεων
 Ψηφοφορία
 Διάλογος
 Απολογισμός

Απλώς απολαμβάνουμε την ανάγνωση…

Είδη βιβλίων που διαβάζονται/υπάρχουν στο
σχολείο
 παραμύθια,
 μικρές εικονογραφημένες ιστορίες,
 μυθιστορήματα (κυρίως στο σπίτι),
 διηγήματα,
 ποίηση (κυρίως από το ανθολόγιο),
 βιβλία γνώσεων (ως εργαλείο)
Σπάνια
 βιογραφίες,
 Κόμικς
Σχεδόν Καθόλου
 εικονοβιβλία

Βιβλία – διασκευές κλασικών έργων που
αξιοποιήθηκαν στο εργαστήριο

Προτάσεις δραστηριοτήτων

Πρώτη προσέγγιση
 Παρουσίαση βιβλίου (συγγραφέας, μεταφραστής, εικονογράφος εκδοτικός
οίκος, ISBN)
 Εξώφυλλο – Τίτλος
(προσδοκίες μαθητών)
 Αντικείμενα
 Βαλίτσα του ήρωa

Το βιβλίο ως αντικείμενο - παιχνίδι
 Παιχνίδια με τα εσώφυλλα, το
ISBN, τα εξωτερικά στοιχεία του
βιβλίου
 Φτιάχνω τρενάκι, πύργο ή ότι άλλο
θέλω με τα βιβλία που έχουν το
ίδιο μέγεθος, το ίδιο χρώμα στη
ράχη τους, ανήκουν στον ίδιο
εκδοτικό οίκο, έχουν τον ίδιο
συγγραφέα κτλ.
 Φτιάχνω μια κατασκευή
χρησιμοποιώντας τα βιβλία ως
τουβλάκια και μέσα βάζω κούκλες
ή ζωγραφιές με τους ήρωές τους.
Στη συνέχεια «παίζω» μαζί τους
δημιουργώντας τη δική μου ιστορία.

Το κουτί του βιβλίου
 Φτιάχνουμε το κουτί του
αγαπημένου μας βιβλίου.
Παίρνουμε ένα κουτί
παπουτσιών και το
διακοσμούμε όπως θέλουμε
εξωτερικά σύμφωνα με την
υπόθεση του βιβλίου.
Διαμορφώνουμε όπως θέλουμε
το κουτί και μέσα βάζουμε
αντικείμενα, ζωγραφιές,
κούκλες και ό,τι άλλο θέλουμε
σχετικά με το βιβλίο.

 Κάθε εβδομάδα ορίζεται ένα παιδί ως ο
τιμώμενος «βιβλιοφάγος». Επιλέγει το
αγαπημένο του βιβλίο από το σπίτι και
μαζί με κάποιον από την οικογένειά του
το παρουσιάζει με όποιο τρόπο θέλει
στους συμμαθητές του (διαβάζει
αποσπάσματα, κάνουν κατασκευές,
αφηγούνται την ιστορία ή τη
δραματοποιούν, μαγειρεύουν κάτι
σχετικό με αυτή). Η έναρξη αυτής της
δραστηριότητας μπορεί να γίνει με μια
πρόσκληση για τσάι στους γονείς και σε
ένα συγγραφέα ή παραμυθά, όπου θα
γίνει συζήτηση για το παιδικό βιβλίο.
Ο τιμώμενος «βιβλιοφάγος»

Δραστηριότητα:
Πόρτα-εξώφυλλο βιβλίου

Προτάσεις με προεκτάσεις…
 Επικοινωνία με άλλα σχολεία
 Ψηφίζουμε το βιβλίο που αγαπήσαμε
περισσότερο από αυτά που διαβάσαμε
στην τάξη. Μαζί με κάποια κατασκευή ή
με τη βιβλιοπρότασή μας το στέλνουμε
σε κοντινό σχολείο και εκείνο μας
ανταποδίδει το δανεισμό. Εναλλακτικά
μπορούμε να φτιάξουμε και να
στείλουμε μαζί το κουτί του βιβλίου.
 Φτιάχνουμε το δικό μας βιβλίο (μπορεί
να είναι πολύ μικρό ή πολύ μεγάλο, από
ανακυκλώσιμα υλικά ή εκτυπωμένο…)
και το δανείζουμε σε άλλα σχολεία για
να το διαβάσουν.

Εικαστικά – αισθητική αγωγή
 Σελιδοδείκτες για το βιβλίο που διαβάσαμε ή
αφίσα για την προώθηση του βιβλίου
 Κατασκευάζουμε μια μακέτα εμπνευσμένη
από την εικονογράφηση
 Συζητάμε την εικονογράφηση και αναζητούμε
πιθανές συσχετίσεις με το έργο κάποιου
γνωστού ζωγράφου ή μιας σχολής
ζωγραφικής
 Βρίσκουμε πίνακες ζωγραφικής που
σχετίζονται με το θέμα του βιβλίου και τους
συζητάμε
 Φτιάχνουμε σε κούκλα (μαριονέτα, καλτσό-
κουκλα, δακτυλό-κουκλα) τους ήρωες

Θεατρική Αγωγή – Θεατρικό Παιχνίδι
 Δραματοποιήσεις σκηνών
 Τεχνικές θεατρικής
διερεύνησης μιας ιστορίας
(καρέκλα των αποκαλύψεων,
αψίδα της συνείδησης,
περίγραμμα του χαρακτήρα,
κα.)
 Παντομίμα
 Θεατρικό παιχνίδι βασισμένο
στη θεματική του βιβλίου.

Μουσική – Χορός
 Βρίσκουμε και ακούμε μουσική
και τραγούδια σχετικά με το θέμα
του βιβλίου
 Φτιάχνουμε το δικό μας τραγούδι
με βάση το βιβλίο
 Ακούμε μελοποιημένη ποίηση
 Μελοποιούμε ποιήματα
 Δημιουργούμε τη δική μας
χορογραφία με βάση το βιβλίο
 Χορεύουμε χορούς σχετικούς με
το θέμα του

Δημιουργική Γραφή
 Συνεχίζουμε την ιστορία
 Δίνουμε ένα διαφορετικό
τέλος
 Επιλέγουμε ένα χαρακτήρα
και αλληλογραφούμε μαζί του
 Με βάση μια εικόνα του
βιβλίου γράφουμε μια νέα
ιστορία δίνοντας τις δικές
μας προεκτάσεις
 Φτιάχνουμε ένα αλφαβητάρι
για τον πρωταγωνιστή ή για
τον τίτλο του βιβλίου Χρύσα Κουράκη (Ph.D)

Δημιουργία παιχνιδιών
 Με βάση το θέμα και τα
δομικά στοιχεία του βιβλίου
κατασκευάζουμε το δικό μας
επιτραπέζιο παιχνίδι
 Παίζουμε το παιχνίδι του
κρυμμένου θησαυρού με
γρίφους σχετικούς με το
βιβλίο

Προφορική έκφραση
 Συζητάμε για το θέμα και τα δομικά στοιχεία του βιβλίου
 Επιχειρηματολογούμε για να υποστηρίξουμε ή να απορρίψουμε
το βιβλίο
 Μεταμφιεζόμαστε σε κάποιον από τους χαρακτήρες και
υποστηρίζουμε τις θέσεις του και τη στάση του στην πλοκή
 Αφηγούμαστε την ιστορία και την ηχογραφούμε (Ηχητική
βιβλιοθήκη – βλ. Μικρός Αναγνώστης ή
http://www.bookbook.gr)

Άλλες προεκτάσεις…
 Επισκέψεις
 Μουσεία
 Θέατρο
 Κινηματογράφος

Πρόσκληση συγγραφέων
Γνωρίζουμε
Συζητάμε
Μαθαίνουμε

Φτιάχνουμε τη δική μας βιβλιοθήκη

Δημιουργία Blog
lesxhanagnosis.blogspot.gr
Βραβείο Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου
 Θεματικές ενότητες:
 Δραστηριότητες φιλαναγνωσίας
 Δράσεις φιλαναγνωσίας σε
σχολεία
 Οι συγγραφείς εξομολογούνται…
 Θεματικές ενότητες – προτάσεις
βιβλίων
 Νέες κυκλοφορίες βιβλίων
 Τα Νέα μας
 Οι λογοτεχνικές βαλίτσες
ταξιδεύουν…

ΘΕΛΩ ΝΑ ΔΙΑΒΑΣΩ Ο,ΤΙ ΘΕΛΩ ΚΑΙ ΟΠΟΤΕ
ΘΕΛΩ

Φιλαναγνωσία και Παιδική Λογοτεχνία

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (7)

Similar to Φιλαναγνωσία και Παιδική Λογοτεχνία

Similar to Φιλαναγνωσία και Παιδική Λογοτεχνία (20)

More from Χρύσα Κουράκη

More from Χρύσα Κουράκη (12)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Φιλαναγνωσία και Παιδική Λογοτεχνία