Улаанбаатар төмөр зам Вагоны аж ахуйн алба, засвар технологи хариуцсан инженер

1. Вагон ашиглалтын депо
2011 он
Боловсруулсан: ВЧДИ-3 Д. Бишхүү

2. Гүүшингийн зангилаа нь вагоны явах ангийн хэсэгт хамаарна.
Гүүшин нь вагоны бохир жинг хос дугуйн голын хүзүүнд дамжуулах
ба тос болон тосолгооны төхөөрөмжийг байрлуулж агуулах савны
үүрэг гүйцэтгэх зориулалттай.
юм.
Гүүшингийн
зангилаа нь хос
дугуйг
тэргэнцэрийн
аралтай холбож
голын хүзүүг
бохирдол, гэмтлээс
хамгаалахаас
гадна тэргэнцэрт
харьцангуйгаар хос
дугуйн дагуу ба
хөндлөн
шилжилтийг
хязгаарлана.

3. 3 мм резинэн жийрэг (9),
Үзлэгийн таг (14),
Үзлэгийн тагны боолт М 12 (15).
Шайбан бэхэлгээ бүхий
гүүшингийн зангилааны
бүтэц:
Нягтруулах цагираг (1),
Гүүшингийн их бие (2),
Арын холхивч (3),
Урд холхивч (4),
Тулах цагираг (5),
Төгсгөлийн бэхэлгээний
шайб (11),
түгжих даравч (12),
М20х60 ын боолт (13),
Резинэн жийрэг (7),
Бэхлэх таг (8),
М20 ын бэхлэх боолт (10),

4. Их биений үүрэг:
Их бие нь нягтруулах цагираг, бэхлэх таг, үзлэгийн тагны
хамтаар гүүшингийн битүүмжилтийг хангах үүрэгтэй.
Мөн вагоны жинг голын хүзүүнд дамжуулах, хос дугуйн дагуу
ба хөндлөн шилжилтийг хязгаарлах, холхивчуудыг дотроо
байрлуулах зэрэг зориулалттай болно.
Нягтруулах цагираг нь булын өмнөд хэсэгт хөдөлгөөнгүйгээр
халуунаар шахаж суугдах ба гүүшингийн их биетэй ховилоор
холбогдож гүүшингийн битүүмжилтийг хангана.
Нягтруулах цагираг:

5. Үзлэгийн таг:
ТҮГ-дад гүүшингийн урд талын холхивчийг шалгаж үзэх, гүүшин дэх
тосны байдалд хяналт тавих, мөн түүнчлэн хос дугуйнаас гүүшинг
салгахгүй зоролт хийх үед гүүшин бохирдохоос сэргийлдэг.
Бэхлэх таг:
Гүүшингийн холхивчны гадна цагирагны сул хөдлөлтийг хязгаарлаж
холхивчийн хэвийн ажиллагааг хангах үүрэгтэй.
Үзлэгийн таг:
ТҮГ-дад гүүшингийн урд талын холхивчийг шалгаж үзэх, гүүшин дэх
тосны байдалд хяналт тавих, мөн түүнчлэн хос дугуйнаас гүүшинг
салгахгүй зоролт хийх үед гүүшин бохирдохоос сэргийлдэг.

6. Холхивч:
Холхивч нь гадна
цагираг, ялгуурын
хамтаар угсрагдах ба
гадна талын цагираг нь
гүүшингийн их биенд
чөлөөтэй байрлаж
бэхэлгээний тагаар
хязгаарлагдан баригдаж
байдаг.
Өнхрүүлгүүд нь хөдөлгөөний үед голын хүзүүнд хөдөлгөөн-
гүйгээр бэхлэгдсэн дотор цагирагтай харьцангуйгаар
эргэж хос дугуйн эргэх хөдөлгөөнийг хангаж өгдөг.

7. Урд талын холхивч
Хойд талын холхивч

8. 1. Засварын төрөл
2. Үйлдвэрлэгчийн тэмдэг
3. Засварт орсон хугацаа
4. Үйлдвэрлэсэн заводын
тэмдэг
5. Гүүшингийн хувийн дугаар
6. Холхивчийн төрөл
7. Үйлдвэрлэсэн он сар

9. Шайбан бэхэлгээний бүтэц
Гайкан бэхэлгээний бүтэц
(М110-ын гайк, түгжих хавтан,
М12-ын боолт, холбох төмөр утас)
(3 ба 4 Боолт бүхий бэхэлгээтэй)

10. Зураг №1 Урд талын холхивч
халсан шинж тэмдэг
Зураг №2 Хойд талын холхивч халсан
шинж тэмдэг
Гүүшингийн зангилааны урд хэсгээр их хэмжээний халалттай
байгаа тохиолдолд урд талын холхивч гэмтсэнийг
гэрчилнэ.(Зураг №1), Гүүшингийн зангилааны хойд талын
хэсгээр халалт нь их байгаа тохиолдолд нягтруулах цагираг
болон их бие хоёрын хоорондох зай алдагдсан эсвэл хойд
талын холхивч гэмтсэнийг гэрчилдэг(Зураг №2).

11. Зураг №3 Нягтруулах цагираг
цухуйсан
Зураг №4 Дотор цагираг
хөдөлгөөнд орсон

12. Төгсгөлийн бэхэлгээ суларах нь ихэвчлэн ачааны вагонуудын гүүшинд
тохиолддог, Төгсгөлийн бэхэлгээ суларах нь резьбаг чанаргүй хийсэн,
гайкыг чангалах технологийг буруу гүйцэтгэсэн болон хос дугуйг дахин
эмхлэх үед резьба алдагдснаас шалтгаална.
Зураг №5 Төгсгөлийн бэхэлгээ
суларсан
Зураг №6 Резинэн жийргүүд
суларсан

13. Зураг №7 Холхивчийн дотор цагираг
хагарсан
Зураг №8 Арын холхивчийн дотор
цагирагны сэртэн хагарсан
Дотор цагирагыг суурьлуулах технологи ажиллагаанаас шалтгаалж ан
цав үүссэнээс хагаралт үүснэ. Дотор цагираг хагарсанаар өнхрүүлгүүд
гацах, голын хүзүү сул хөдөлгөөнд шилжиж халалт үүсэнэ (Зураг №7).
Арын холхивчийн дотор цагирагны сэртэн хагарах нь холхивчийн дотор
цагираг үйлдвэрлэлийн явцад чанаргүй хийгдсэнээс шалтгаалж түүний
налуу гадаргууд их хэмжээний ачаалал ирэхэд хагардаг (Зураг №8).

14. Зураг №10 Гүүшингийн их бие унжихЗураг №9 Гадна цагирагны хашлага
хооронд өнхрүүлэг гацах
Гадна цагирагны хашлага хооронд өнхрүүлэг гацах нь холхивчны
гадна цагирагны сэртэн болон өнхрүүлэг хоорондын зай хангалтгүй
байснаас шалтгаалан гарна (Зураг №9). Гүүшингийн их биеийг
голтой харьцуулахад унжсан шинж илэрх нь урд талын холхивчны
дотор цагираг эргэсэнтэй холбоотой байх магадлалтай (Зураг
№10)

15. Зураг №11 Эд ангиудад тос
цацагдсан
Зураг №12 Үзлэгийн тагаар тос
цацагдсан
Вагоны эд анги руу гүүшингийн тос цацагдсан байх нь өнхрүүлэг
гацсанаас холхивч эвдэрсэн, дотор цагираг эргэсэн, ялгуур
хугарсан, дотор цагирагны хашлага хугарсан, төгсгөлийн
бэхэлгээ гэмтсэн зэргээс шалтгаалж тос эд ангиудад их
хэмжээгээр цацагддаг (Зураг №11, 12).

16. Зураг №13 Гүүшингийн ард хэсгээр
төмрийн үртэс бүхий хар өнгийн тос
ялгарах
Зураг №14 Үзлэгийн таг цөмөрсөн
Гүүшингийн ард хэсэг буюу нягтруулах цагирагны завсараар тос гарах нь өнхрүүлэг
гацсанаас холхивч эвдэрсэн, дотор цагираг эргэсэн, ялгуур хугарсан, дотор
цагирагны хашлага хугарсан, төгсгөлийн бэхэлгээ гэмтсэн зэргээс шалтгаалж тос
эд ангиудад их хэмжээгээр цацагддаг(Зураг №13). Гүүшингийн үзлэгийн таг болон
бэхлэх таганд ямар нэгэн цөмрөлт, таг хэв гажилтанд орсон шинж илэрх нь
төгсгөлийн бэхэлгээ гэмтсэн, түгжих хавтангийн боолт тасарсан, түгжих хавтан
хугарсан, боолтны резьба элэгдсэн, М20-н боолтны толгой тасарсан зэрэг гэмтлүүд
илэрснийг гэрчилнэ. (Зураг №14).

17. Зураг №15 Гүүшингийн дээд хэсэгт
халалт ихэссэн
Зураг №16 Холхивчийн дотор цагираг
хагарсан

22. Доор дурьсан гэмтлүүдээс аль нэг нь байгаа тохиолдолд галт тэргэнд
холбохыг хориглоно. Үүнд:
• Үзлэгийн тагны болон бэхлэх тагны боолт суларсан, үзлэгийн таг хэв
гажилтанд орж цоорсон, халсан шинж тэмдэгтэй.
• Гүүшингийн дээд хэсгийн халалт ихссэн.

23. Зураг№ 17 А, Б, В Басалаевын загвар

24. Зураг №18 Нягтруулах цагираг
гүүшингийн их бие хоорондох
зайг шалгах
Нягтруулах цагираг гүүшингийн их бие хоёрын хоорондох зайг
шалгахдаа Басалаевын загварыг үзүүртэй хэсгээр нь нягтруулах
цагираг гүүшингийн их бие хоёрын хооронд дээд доод хэсэгт
шургуулахад хоорондох зай нь ижил байвал гүүшингийн зангилааг
гэмтэлгүй гэж үзнэ (Зураг №18)

25. Зураг№19 Нягтруулах цагираг гүүшингийн их бие хоорондох зайг шалгах
Хэрвээ загвар дээд доод хэсэгт өөр өөр хэмжээгээр
орж (В1 болон В2 зайгаар) байгаа тохиолдолд ∆В нь 1мм
бослон түүнээс их болсон тохиолдолд гүүшин гэмтэлтэй
байна гэж үзнэ. (Зураг№19)

26. Зураг№20 а, б Нягтруулах цагираг гүүшингийн их бие хоорондох зайг шалгах
Хэрвээ загвар дээд хэсгээрээ илүү их орж байгаа нь урд
талын холхивч гэмтэлтэйг гэрчилнэ (Зураг№20 б), Хэрвээ
загвар доод хэсгээрээ илүү их орж байгаа нь хойд талын
холхивч гэмтэлтэйг гэрчилнэ (Зураг№20 а).

27. Хэрвээ нягтруулах цагираг 1.5мм-ээс их болсон тохиолдолд
төгсгөлийн бэхэлгээ гэмтсэн, М110-н гайк гэмтсэн, тавган
бэхэлгээний М20-н боолтны толгой тасарсныг илэрхийлнэ.Нягтруулах
цагирагны тогтоосон хэмжээнээс илүү гарсан эсэхийг тусгай
загвараар шалгаж тогтооно.(
Зураг№21 Нягтруулах цагирагны шилжилтыг шалгах

28. Гадна цагираг-1
Тусгаарлагч цагираг -2
Дотор цагираг-3
Өнхрүүлэг-4
Ялгуур-5
Жийрэг -6
Нягтруулах цагираг -7
Урд талын таг -8
Хойд талын таг -9

29. • Голын хүзүүний үзүүрийн шайбан бэхэлгээ нь үзлэгийн болон бэхлэх тагийг
давхар оролдог, мөн нягтруулах цагирагийн үүрэг давхар гүйцэтгэдэг байна.
• Гүүшингийн их бие нь цилиндр хэлбэртэй учир вагоны тэргэнцэрийн аралд
байрлуулахын тулд тэргэнцэрийн төрлөөс хамаарсан тусгай эмээлийг
ашиглана
• РУ1Ш-957 төрлийн хос дугуйд тавигдахаар хийгдсэн.
• Уг гүүшин нь гадны хог хаягдал орох болон тос гүүшингээс гоожхоос
сэргийлсэн давхар нягтруулагч резинэн жийрэгтэй хийгдсэн.
• Ашиглалтын үед тос нэмэг задаргаа хийх зориулалтгүйгээр хийгдсэн
• Гүүшингийн гадна тал бүхэлдээ зэврэлтээс хамгаалсан бүрхүүлтэй
• Ашиглалтын хугацаа зорчигчийн вагонд- 8 жил буюу 1,2 сая км
•Ашиглалтын хугацаа ачааны вагонд- 8 мянган км аялах боломжтой.

30. • Хөдөлгөөний аюулгүй
байдлыг сайтар хангасан.
• Гүүшингийн хувийн жинг
багасгасан.
• Гүүшинд задаргаа хийх
ажиллагаа хялбар болсон.
• Гол дээр дарах ачааллын
нөлөөгөөр үүсэх гулзайлтыг
багасгаж өгсөн.
• хагас нийлэг ялгуур
ашигласнаар холхивчийн
аюулгүй ажиллагаа
сайжирч, элэгдлийн
хэмжээ багассан.
• Уг гүүшинд датчик
байрлуулан хурд болон
халалтыг хянах боломжтой
• Бохирдолтоос сэргийлэх
бүрэн боломжтой хийгдсэн

31. Хагас нийлэг хавчуулга:
• Гүүшингийн хэсгүүдийг зэврэлт болон бохирдлоос
сайтар хамгаалсан.
• Тосны ашиглалтын хугацаа уртасаж, засвар хоорон-
дын үечлэл ихэссэн.
Резинэн нягтруулагч:
• бохирдлоос бүрэн хамгаалсан
• Тосны ашиглалтын нөхцлийг ихэсгэсэн.
• Холхивчийн ашиглалтын хугацааг ихэсгэж,ажиллагаа
сайжирсан.
Хагас нийлэг ялгуур:
• Үрэлтийг багасгаж, өнхрүүлгүүдийн элэгдэлийг багасгаж сул
хөдөлгөөнийг багасгаж өгсөн.
• Халалтыг багасгасан.
• Аюулгүй ажиллагааг бүрэн хангаж, холхивчийн ажиллагаа
сайжирсан.
• Холхивч гацсан үед ажиллах аюулгүы ажиллагааны
дэглэмтэй.

33. •Үзлэгийн тагны нүүрэн дээр 100-150 мм-ын өндөртэй K SFK, K ЕПК гэсэн
тэмдэглэгээтэй байна.
• Гүүшингийн бэхлэх тагны М20-ын боолтонд нэмэлт бирк тавьж түүн дээр 10
мм өндөртөй,5 мм өргөн К үсгийг бичсэн байна.
• CTBU 130x250x160 төрлийн гүүшин нь гадна талаараа их биегүй хийгдсэн,
тусгай зориулалтын эмээл доор байрладаг.

35. Доорхи гэмтэл бүхий гассетан төрлийн гүүшинг галт тэргэнд холбохыг
хориглоно. Үүнд:
• Тусгай эмээл бүхий гүүшингээс тос гоожих, халалт үүсэх, урд талын
нягтруулагчаар жигд тос ялгаран ил гарсан шинж гарах
• Гүүшингийн их бие шилжилт хөдөлгөөнд орсон
• Гүүшингийн төгсгөлийн бэхэлгээний М20, M24-ын боолтууд тасарсан
• Гүүшингийн их бие дээр цас ус тогтсон, үзлэгийн тагнаас тос гарсан
шинжтэй.
• Гүүшингийн дээд хэсгээр илүү их халалтай байх
• Орчины температурыг үл харгалзан гүүшингийн халалт 60 градусаас илүү
байхыг зөвшөөрөхгүй.Гүүшингийн гэмтлүүд ихэвчлэн гадна үзлэгээр илэрдэг.
Иймд вагон үзэгч нар нарийвчлан сайн үзэж шийдвэр гаргаж байх
шаардлагатай. Нэг вагонд гассетан болон өнхрөх холхивчит гүүшинг хамт
ашиглаж болохгүй.

40. •Галт тэргийг угтан авахдаа гүүшингийн зангилаанд ямар нэгэн гэмтэл
байгаа эсэхийг сайтар нягтлан үзэх хэрэгтэй
• Галт тэрэг зогссон үед үзлэг хийхдээ:
1. CTBU 130x250x160 төрлийн гүүшинг их биеийн байдал, бэхлэх боолтны
бүрэн бүтэн эсэх,ийг шалгана.
2. CTBU 150x250x160 төрлийн ьусгай эмээл дээр суурлагддаг гүүшингийн
боолтны бүрэн бүтэн эсэхийг гадна үзлэг болон алхаар цохиж тогтооно.
Галт тэрэгнээс салгах хүртэлх гэмтлүүд:
• Гүүшин шилжсэн
• Бэхлэх боолтууд тасарсан
• Гүүшингийн үзлэгийн тагыг авсны дараа гүүшинд ус уас мөс өрсөн, тос
гоожсон тохиолдолд
• Гүүшингийн дээд хэсэгт их хэмжээний халалт үүссэн