დნმ-ის და რნმ-ის აგებულება და ფუნქციები

1. თემა:
ნუკლეინის მჟავები. დნმ. გენეტიკური
კოდი
მიზანი:
1.ნუკლეინისმჟავების აღმოჩენის ისტორია
2.ნუკლეინისმჟავების, როგორც
ბიოპოლიმერების აგებულება და ფუნქციები.
3.დნმ–ის ქიმიური შედგენილობა.
4.ჩარგაფის კანონი
5.დნმ–ის მოლეკულის ორმაგი სპირალის
მოდელი

3. ნუკლეინის
მჟავების
აღმოჩენის
ისტორია

4. ფრიდრიხ მიშერი
(1844-1895)
შვეიცარიელი
ბიოქიმიკოსი
 1868 წელს უჯრედის
ბირთვში აღმოაჩინა
შენაერთების ახალი
კლასი, რომლებსაც
უწოდა ნუკლეინები,
(ლათ. Nucleus –
ბირთვი), თვლიდა რომ
ნუკლეინები არიან
მხოლოდ ბირთვში.

5. რიჰარდ ალტმანი
(1852—1900)
გერმანელი ანატომი და
ჰისტოლოგი.
1889 წელს ალტმანმა
პირველმა შემოიღო
ტერმინი «ნუკლეინის
მჟავა», მანვე პირველმა
შეიმუშავა ნუკლეინის
მჟავების გამოყოფის
მოხერხებული და
საერთო ხერხი.

6. ფაშელ ლევინი
(1869–1940)
 გამოყო ნუკლეოტიდები და
ახწერა მათი სტრუქტურა.
 აჩვენა რომ გუანინი, ადენინი,
ურაცილი და ციტოზინი შედიან
ნუკლეინის მჟავის
შემადგენლობაში თითქმის
ერთნაირი რაოდენობით
 1909 წელს აღმოაჩინა და
იდენტიფიცირება გაუკეთა D-
რიბოზას, ხოლო 20 წლის
შეუწყვეტელი შრომის შემდეგ –
ნუკლეინის მჟავებისმეორე
შაქარი D-დეზოქსირიბოზა.

7. 1953 წელს უოტსონმა და კრიკმა შემოგვთავაზესდნმ–ის
მოდელი,რომლის თანახმადაც ორი პოლინუკლეოტიდური
ჯაჭვი ერთმანეთს უერთდდება წყალბადური ბმემით
კომპლემენტარულობისდა ანტიპარალელურობის პრინციპით
დნმ–ისსტრუქტურისგაშიფრისთვის 1962 წელს ნობელის
პრემია მიანიჭესმედიცინასა და ფიზიოლოგიაში (მორის
უილკინსონთანერტად).
ფრენსისჰარი კომპტონ
კრიკი
ჯეიმსდუი უოტსონი

8. ნუკლეინის მჯავები
(პოლინუკლეოტიდები),
მაღალმოლეკულური ორგანული
,ნაერთები რომლებიც უზრუნველყოფენ
( )მემკვიდრული გენეტიკური
ინფორმაციის შენახვას და გადაცემას
თაობიდან თაობაში.
,იმის მიხედვით თუ რომელი
ნახშირწყალი შედის ნუკლეინის მჯავის
შენადგენლობაში — დეზოქსირიბოზა თუ
რიბოზა, ანსხვავებენ
დეზოქსირიბონუკლეინის ( )დნმ და
რიბონუკლეინის ( )რნმ მჯავებს.
ნუკლეოტიდების თანმიმდევრობა
.განსაზღვრავს პირველად სტრუქტურას

9. ნმ–ების აგებულება
რნმ
________________________________
დნმ
აზოტოვანი
ფუძე
(ა, გ, ც, უ)
ფოსფორმჯავარიბოზა
აზოტოვანი
ფუძე
(ა, გ, ც, თ)
დეზოქსირიბოზა ფოსფორმჯავა

10. აზოტოვანი ფუძეები
ა გ
თ ც უ
ადენინი გუანინ
ი
თიმინი ციტოზინი ურაცილი

11. პენტოზები
დეზოქსირიბო
ზა
რიბოზა

13. სპირალურად დახვეული ორი
პოლინუკლეოტიდური ჯაჭვი.
პოლინუკლეოტიდური ჯაჭვები
ერთმანეთს უკავშირდება წყალბადური
ბმებით მკაცრად განსაზღვრულად
კომპლემენტარულობის პრინციპით
სპირალის დიამეტრია 2 ნმ
სპირალის ერთი ხვეულის სიგრძე 3,4 ნმ
და შეიცავს ნუკლეოტიდების 10 წყვილს
ერთი ნუკლეოტიდის ზომაა 0,34 ნმ
დნმ

14. კომპლემენტარულობა -
ნუკლეოტიდების შერჩევითი
,შეერთება რის შედეგადაც იქმნება
– , – .წყვილები ა თ გ ც
ჩარგაფის კანონი
ა=თ ანუ ა/თ=1
გ= ც ანუ გ/ც=1
პურინების ფუძეების რაოდენობა
პირიმიდინის ფუძეების ტოლია
+ა გ / +თ ც =1
ანტიპარალელურობის პრინციპი –
5ერთი ჯაჭვის ბოლო უერთდდება
3 .მეორე ჯაჭვის ბოლოს და პირიქით