sistema

2. ორგანიზმის შეთანხმებულ მუშაობას
უზრუნველყოფს :
• 1.ნერვული რეგულაცია -ნერვული სისტემა
ელექტრონულ სიგნალებს უგზავნის სხვადასხვა
ორგანოებს.მესენჯერებია ნეირომედიატორი.
• 2.ჰუმორული რეგულაცია-(ლათ. Humor — სითხე)
— ფიზიოლოგიურ და ბიოქიმიურ პროცესთა
ურთიერთშეხამებული მოქმედება, კოორდინაცია,
რომელიც ხორციელდება ორგანიზმის თხევად
გარემოში (სისხლი, ლიმფა, ქსოვლური სითხე)
უჯრედებიდან და ქსოვილებიდან გამოყოფილი
ბიოლოგიურად აქტიური ინფორმაციის
გადამტანი ნივთიერებების მეშვეობით,რომელიც
წარმოადგენს მათ მესენჯერებს.

3. ჰუმორულ რეგულაციას
უზრუნველყოფს ჯირკვლები
• ადამიანთა ორგანიზმში ჯირკვლები იყოფიან სამ ჯგუფად:
• 1.გარეგანი სეკრეციის ჯირკვლები ანუ ეგზოკრინული
ჯირკვლები.(ბერძ:“სეკრეცია“-გამოყოფა.“სეკრეტი“-
გამოყოფილი ნივთიერება.)
ჯირკვლები, რომლებიც სეკრეტს სპეციალური სადინარებით
გამოყოფენ სხეულის ზედაპირზე.
მაგ: სარძევე, სანერწყვე, საოფლე.
• 2.შინაგანი სეკრეციის ანუ ენდოკრინული ჯირკვლები.მათ
არა აქვთ სადინარები და ისინი ბიოლოგიურად აქტიურ
ნივთიერებებს ე.წ. ჰორმონებს გამოყოფენ სისხლში.მაგ :
ჰიპოფიზი, ფარისებრი, ფარისებრახლო, თირკმელზედა,
ეპიფიზი;
• 3.შერეული სეკრეციის ჯირკვლები : პანკრეასი, სასქესო.

4. ( ბერძ:“ აგზნებას“-ნიშნავს) ბიოლოგიურად
აქტიური ნივთიერებებია,რომელიც გამოიყოფა
პირდაპირ სისხლში და სისხლს მიაქვს ყველა
ორგანოსთან,თუმცა მხოლოდ მათ მიერ
მოტანილ ინფორმაციას მხოლოდ ის უჯრედები
ეხმაურება,რომელთაც ამ ჰორმონის შესაბამისი
რეცეპტორი გააჩნია.ამ ორგანოებს ჰორმონის
ორგანო-სამიზნე ეწოდება.ჰორმონების
მოქმედებით ორგანო-სამიზნების მოქმედება ან
გაძლიერდება ან შესუსტდება.
• შესუსტებულ მოქმედებას ჰიპოფუნქცია
ეწოდება.
• გაძლიერებულ მოქმედებას კი ჰიპერფუნქცია.
ჰორმონები(სულ ადამიანის ორგანიზმში
50-მდე ჰორმონია აღმოჩენილი)

6. ჰიპოფიზი-დირიჟორი ჯირკვალი
• ჰიპოფიზი (ბერძნ. hypophysis – მორჩი) —
თავის ტვინის ქვედა დანამატი,
რომელიცმდებარეობს ჰიპოთალამუსის
• ქვეშ, თურქულ კეხზე.ჰიპოთალამუსს
ჰიპიფიზის გავლით ყველა შინაგანი
სეკრეციის ჯირკვლის კონტროლი შეუძლია.
ჰიპოფიზი მომრგვალო-ოვალური ფორმის
სხეულია, რომლის სიგრძეა 8-10 მმ, სიგანე
12-15 მმ, მასა საშუალო 0,35-0,65 გ. შედგება
წარმოშობით და ფუნქციით მკაფიოდ
განსხვავებული 2 ნაწილისგან. წინა და
უკანა ნაწილი

7. ჰიპოფიზის
მოქმედებას
ჰიპოთალამუსი
აკონტროლებს.

9. წინა ნაწილის ჰორმონებია:
1.სომატოტროპინი.სამიზნე-
ორგანოა- ჩონჩხი
ჰიპერფუნქცია
გიგანტიზმი
აკრომეგალია
ჰიპოფუნქცია
ჯუჯობა

10. 2. პროლაქტინი. ორგანო-სამიზნეა
სარძევე ჯირკვალი
ფეხმძიმობის ბოლოს იწყებს გამოყოფას და
სარძევე ჯირკვალს ამზადებს რძის
გამოსაყოფად.
• 3.ლიპოტროპინი-ასტიმულირებს
ცხიმების წვასდა მონაწილეობს
ენდორფინების წარმოქმნაში.

11. უკანა ნაწილის ჰორმონებია:
• 1.ოქსიტოცინი.ორგანო-სამიზნეა
საშვილოსნო.მისი საშუალებით საშვილოსნოს
კუნთები ძლიერ იკუმშება და ნაყოფი გარეთ
გამოიდევნება.
• 2.ვაზოპრესინი.ორგანო-სამიზნეა
თირკმელი.იწვევს თირკმლის არხებში წყლის
შეწოვას.
• უშაქრო დიაბეტი ქრონიკული დაავადებაა,
რომელსაციწვევს ვაზოპრესინის ნაკლებობა ანუ ჰიპოფუნქცია

12. • ფარისებრი ჯირკვალი
პატარა, მაგრამ მეტად
მნიშვნელოვანი ორგანოა,
რომელიც კისერზე, ხორხის
ქვეშ, ტრაქეის, იმავე
სასულის წინ მდებარეობს. ის
გამოიმუშავებს ჰორმონ-
თიროქსინს, მისი ორგანი-
სამიზნეა ყველა უჯრედი. ეს
ჰორმონები შეიცავს იოდს და
მნიშვნელოვან როლს
ასრულებს ნერვული, გულ-
სისხლძარღვთა, საჭმლის
მომნელებელი, სასქესო,
რეპროდუქციული,
ძვალკუნთოვანი სისტემების
განვითარებასა და
რეგულაციაში. მისი მასაა 25
— 40 გ.

13. • ადვილად გაღიზიანებადობა,
ხშირად ტირილი, შფოთვა;
• წონის პროგრესული კლება,
მიუხედავად კარგი მადისა;
• გულისცემის აჩქარება
(ტაქიკარდია), არითმია;
• ადვილად დაღლა;
• გაძლიერებული ოფლიანობა;
კანი ნამიანი და ცხელია;
• ხელების ან მთელი სხეულის
კანკალი;
• კიდურების კუნთების
(განსაკუთრებით მხრის და
ბარძაყის) ძლიერი სისუსტე;
• მიდრეკილება
ფაღარათისადმი;
• ხშირია თვალის კაკლების
ბუდიდან წინ წამოწევა,
ცრემლდენა, თვალებში
ფხაჭნის, “ქვიშის" შეგრძნება
ჰიპერფუნქცია-
ჰიპერთირეოიდიზმი
ბაზედოვი

14. • ადვილად დაღლა;
• აპათია - უხალისობა;
• საერთო სისუსტე;
• მადის დაქვეითება;
• სახის, განსაკუთრებით
ქუთუთოების
შეშუპება;
• კიდურების შეშუპება;
• კანის სიმშრალე;
• სხეულის წონის
მატება;
• მეხსიერების
გაუარესება;
• ყაბაზობა;
• სიცივის აუტანლობა.
ჰიპოფუნქცია-
ჰიპოთირეოიდიზმი
მიქსედემა

15. ჰიპოფუნქცია-კრეტინიზმი ენდემური ჩიყვი

16. ფარისებრახლო ჯირკვალი.ჰორმონი-
პარატჰორმონი.სისხლში კალციუმის
გაკონტროლება.
• ორგანო-სამიზნეებია:
ნაწლავი ძვალი თირკმელი

19. ორგანო სამიზნეა უჯრედებში
ნახშირწყლების ცვლის
გაკონტროლება
• პანკრეასი გამოყოფს ორ ჰორმონს:
• 1. ინსულინი-პირდაპირ
გადადის სისხლში და
არეგულირებს ნახშირწყლების ცვლას.
გლუკოზას გარდაქმნის გლოკოგენად.
• ჰიპოფუნქცია-
შაქრიანი დიაბეტის განვითარება მოჰყვება.
• 2.გლუკაგონი-გლიკოგენს გლუკოზად
გარდაქმნის

21. ორგანო-სამიზნეებია:

22. ეპიფიზი (ანუ ჯალღუზისებრი ჯირკვალი) ტვინის ზედა
დანამატი.ორგანიზმის ერთ-ერთი ყველაზე იდუმალი
ორგანოა. ის ჩვენი სხეულის ერთდროულად ორი სისტემის
ნაწილია – ნერვულისა და ენდოკრინულის. სულიერი
თვალსაზრისით კი, ჯალღუზისებრი ჯირკვალი ჩვენი
სულის თვალს, ე. წ. „მესამე თვალს“ წარმოადგენს.

23. • ეპიფიზი - გირჩისებრი ჯირკვალი. მისი მასა
ზრდასრულ ადამიანის შემთხვევაში არის 0.2 გრ.
ის გამოიმუშავებს ჰორმონს - მელატონინს და
სეროტონონს..
• 1. ჰორმონი - მელატონინი. რომელიც
მნიშვნელოვნად განსაზღვრავს იმუნურ
სიძლიერეს და ძილ ღვიძილის რეჟიმს...(ღამით
უფრო მეტად გამოიყოფა)
• ეს ჯირკვალი ატორმუზებს სიმსივნეების
წარმოქმნის პროცესს, სექსუალურ მომწიფებას,
აგრეთვე უზრუნველყოფს დროით და სივრცულ
ორიენტაციას, და ა.შ.
• ცხოველებში ზამთრის ძილს და სეზონურ
გამრავლებას არეგულირებს.
• 2. სეროტონინი. იგივე ბედნიერების ჰორმონი,
ქიმიური ნივთიერებაა, რომლის გამომუშავებაც
ნერვულ უჯრედებში ხდება და დიდ გავლენას
ახდენს ხასიათსა და განწყობაზე.

24. • ეპიფიზში გენერირდება აგრეთვე „სულის მოლეკულა“ –
დიმეთილტრიპტამინი. ეს ნივთიერება პასუხს აგებს
სხეულის შემდეგ მდგომარეობებზე: ტრანსი, თვითჰიპნოზი,
„ასტრალური მოგზაურობა“, ცნობიერების შეცვლა. ითვლება,
რომ ის „ხიდია“ ფიზიკურ სხეულსა და სულიერ სამყაროს
შორის. დადასტურებულია, რომ ამ ნეიროტრანსმიტერის
მაქსიმალურ ოდენობას ეპიფიზი დაბადების და
გარდაცვალების დროს გამოყოფს.
• სულიერი თვალსაზრისით, ეს ორგანო სულის თვალი ანუ
„მესამე თვალია“. იგი პასუხისმგებელია ადამიანის უნარზე –
დაინახოს და აღიქვას ის, რაც ჩვეულებრივი
მხედველობისთვის მიუწვდომელია. ეს არის კავშირი ჩვენს
ინტუიციასთან, უმაღლეს „მე“-სთან, სულთან.
• რატომ მესამე თვალი ?
ძველი ჩინელი და ინდოელი მკვლევარები თვლიდნენ რომ ეს
არის თვალების ალტერნატიული ორგანო. რომელიც
განთავსებულია ტვინის ნახევარსფეროების ცენტრში და ის
განაგებს გარეთა სამყაროდან მიღებული ინფორმაციის
პროექცირდებას წარბებშუა სივრცეში

25. • ინდოეთის გურუები ახლაც თვლიან, რომ მესამე თვალი
ნათელმხილველობის ორგანოა რომელსაც „აჯნას“ უწოდებენ .მათი
აზრით ადამიანს რამდენიმე ჩაკრა ანუ ენერგიის ცენტრი
გააჩნია..ყველაზე დიდი ჩაკრა ეპიფიზს უკავშირდება.
• მესამე თვალის შესაძლებლობები: მესამე თვალი გვაძლევს საშუალებას
დავინახოთ და გავიგოთ ის, რაც ბევრისთვის დაფარულია.
გამოყოფენ მესამე თვალის ოთხ საფეხურს:
• 1.საფეხური- ადამიანს აქვს შესაძლებლობა დაინახოს ადამიანების და
საგნების აურა, რომელიც იცვლის ფერს იმის მიხევით თუ როგორ
ფიზიკურ და სულიერ დონეზეა ადამიანი.
• 2 .საფეხურზე – ადამიანს აურის ხედვის გარდა შეუძლია დაინახოს
საგანი ან ადამიანი ასე ვთქვათ არასწორი რაკურსით ან შიგნიდან,
შეუძლია დაინახოს აზრთა ფორმები.
• 3. საფეხურზე – ეს ყოველივე ხდება ძალიან მკაფიოდ გამოხატული.
• 4 .საფეხურზე -ადამიანი იწყებს სულების ასტრალური ორეულების
ხედვას.
•

26. 1.ჰიპოფუნქცია-გონებრივი ჩამორჩენილობა
2.ჰიპერფუნქცია-სუნთქვის გაძლიერება და
შეიძლება სიკვდილიც გამოიწვიოს.

27. • მკერდუკანა ჯირკვალი –
thymus ადამიანის ორგანიზმში
აწესრიგებს ზრდას,იმუნურ,
სისხლმბად(ლეიკოციტების გარდაქმნას)
და ენდოკრინულ ფუნქციებს.
მკერდუკანა ჯირკვალში ხორციელდება
ძვლის წითელ ტვინში გამომუშავებული
ღეროვანი უჯრედების დიფერენცირება T-
ლიმფოციტებად. ამიტომ თიმუსი
წარმოადგენს T- ლიმფოციტების წყაროს
და, გამომდინარე აქედან – იმუნური
სისტემის ცენტრალურ ორგანოს.

28. მამაკაცის სასქესო ჯირკვალია
სათესლეები
ქალის სასქესო ჯირკვალია
საკვერცხეები

29. მამაკაცის სასქესო ჰორმონია
ანდროგენი.
მისი საშუალებით წარმოიქმნება
სათესლეებში სპერმატოზოიდები.

30. სამიზნე ორგანოებია:
ჩონჩხი

31. კუნთები

32. თმიანობა

33. ფარისებრი ხრტილი

34. ტვინი

35. ქალის სასქესო ჰორმონია
ესტროგენი
მისი საშუალებით წამოექმნება
საკვერცხეებში კვერცხუჯრედები.

36. ორგანო სამიზნეებია
ჩონჩხი

37. სარძევე ჯირკვალი

38. საკვერცხეები

39. თავის ტვინი

40. პროგესტერონი-მისი საშუალებით ხდება
საშვილოსნოს სისხლძარღვოვანი გარსის
ზრდა,რასაც ჩანასახის განვითარებისთვის
დიდი მნიშვნელობა აქვს.

41. მადლობა
ყურადღებისთვის