SlideShare a Scribd company logo
1 of 1
Үйл үгийн цагаар төгсгөх нөхцөл
Өнгөрсөн цагаар төгсгөх –жээ, -чээ үйл үндсэнд залгаж өгүүлэгч этгээд тухайн үйлийг
биеэр мэдээгүй буюу дам сонссон баймж утга илэрхийлнэ.
Жишээлбэл: Бат хонио услахаар явжээ.
Харин Ангил хэлэнд орчуулахдаа ...буюу ...цаг дээр хөрвүүлэгдэж байгаа юм.
Өнгөрсөн цагаар төгсгөх –лаа –лээ –лоо –лөө нөхцөл үйл үндсэнд залгаж тухайн үйл
болж өнгөрсөнийг үгүйлэгч этээд өөрийн биеэр мэдсэн үзсэн харсан гэх мэт баймж утга
илэрхийлнэ.
Жишээлбэл: Намайг бага байхад манай нутагт нэгэн мэрэн цэцэн өвгөн байлаа.
When i was young, there was a fortueteller man in my clime.
Өнгөрсөн цагаар төгсгөх –в нөхцөл: Үйл үндсэнд залгаж тухайн үйл хөдлөл эрт болж
өнгөрсөнийг өгүүлэгч этгээд биеээр мэдсэн баймж утга илтгэнэ. Энэ нь ярианд хэрэгдэх
нь ховор. Харин бичгийн хэлэнд элбэг хэрэглэдэг.
өгүүлэбэрийн бүтцийн дунд орсон үйл үгсийг бусад үгтэй холбох үүрэгтэй
нөхцөлүүд бий. Эдгээрийн нэг хэсэг нь үйл үгийг жинхэнэ нэртэй, нөгөө хэсэг нь үйл
үгийг үйл үгтэй холбох үндсэн үүрэгтэй. Үйл үгийг жинхэнэ нэртэй холбох нөхцөлийг
тодотгон холбох нөхцөл, үйл үгийг жинхэнэ нэртэй холбох нөхцөлийг тодотгон холбох
нөхцөл, үйл үгийг үйл үгтэй холбох нөхцөлийг нөхцөлдүүлэн холбох нөхцөл гэнэ.
Үйл үгийн тодотгон холбох нөхцөл
Өнгөрсөн цагаар тодотгон холбох –сан, -сэн, -сон, -сөн нөхцөл. Энэ нь тухайн
үйл хөдлөл өгүүлж байгаа үеэс өмнө болсон харьцангуй өнгөрсөн цаг заана. Энэ утгаараа
үйлийн өнгөрсөн цагаар төгсөх –лаа, -жээ, -в нөхцөлөөс онцын ягаагүй боловч үйл үгийг
нэр үгтэй холбодгороо ялгаатай.
Жишээлбэл: Миний идсэн алим. My ate apple.
Буюу үндсэн үүргээрээ орсон байна.
Төгсгөлийн өгүүлэхүүн болсон тохиолдолд цагаар төгсгөх нөхцөлөөр солиход цаг заахын
хувьд онцын өөрчлөлт гарахгүй, харин баймж утгын ялгаа илэрдэг. Жишээлбэл, миний ах
өчигдөр явах байсан. Явлаа, явжээ,байв гэх мэт.
Харин Гэрлээ гэрэл асаасан. Gerlee turned on the light. Буюу энэ тохиолдолд тодотгон
холбох –сан нөхцөл маань өнгөрсөн цагийн утгаа зааж байна.

More Related Content

What's hot

эхийн утга санаа, дасгал
эхийн утга санаа, дасгалэхийн утга санаа, дасгал
эхийн утга санаа, дасгалshand1_Bondok
 
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэгBaigalBaigalmaa
 
Хуульд өгүүлбэр зүйн тэмдэглэгээг хэрэглэх нь
Хуульд өгүүлбэр зүйн тэмдэглэгээг хэрэглэх ньХуульд өгүүлбэр зүйн тэмдэглэгээг хэрэглэх нь
Хуульд өгүүлбэр зүйн тэмдэглэгээг хэрэглэх ньUmguullin Mongol Umguulugch
 
монгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлахмонгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлахNyamzaya Gerelzaya
 
Уншлагаар хүүхдийг хөгжүүлэх нь
Уншлагаар хүүхдийг хөгжүүлэх нь Уншлагаар хүүхдийг хөгжүүлэх нь
Уншлагаар хүүхдийг хөгжүүлэх нь А. Ариунзаяа
 
багшийн ёс зүйн дүрэм
багшийн ёс зүйн дүрэмбагшийн ёс зүйн дүрэм
багшийн ёс зүйн дүрэмuunaa1991
 
баймж бүтээврийн утга
баймж бүтээврийн утгабаймж бүтээврийн утга
баймж бүтээврийн утгаmuuduu
 
хичээл №1
хичээл №1хичээл №1
хичээл №1enhuush_99
 
заримдаг 9 гийгүүлэгч
заримдаг 9 гийгүүлэгчзаримдаг 9 гийгүүлэгч
заримдаг 9 гийгүүлэгчulzii_od
 
Хэлзүй, түүний үндсэн ойлголт
Хэлзүй, түүний үндсэн ойлголтХэлзүй, түүний үндсэн ойлголт
Хэлзүй, түүний үндсэн ойлголтGe Go
 
урт эгшигтэй үгийг тэмдэглэх
урт эгшигтэй үгийг тэмдэглэхурт эгшигтэй үгийг тэмдэглэх
урт эгшигтэй үгийг тэмдэглэхAltantuya33
 
найруулгын алдаа түүний үндэс
найруулгын алдаа түүний үндэснайруулгын алдаа түүний үндэс
найруулгын алдаа түүний үндэсNational University Of Mongolia
 

What's hot (20)

Ugzuin zadlal
Ugzuin zadlalUgzuin zadlal
Ugzuin zadlal
 
эхийн утга санаа, дасгал
эхийн утга санаа, дасгалэхийн утга санаа, дасгал
эхийн утга санаа, дасгал
 
хэлц
 хэлц хэлц
хэлц
 
знө
знөзнө
знө
 
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
10 анги уран зохиолын хичээл 4 цаг шүлэг
 
Хуульд өгүүлбэр зүйн тэмдэглэгээг хэрэглэх нь
Хуульд өгүүлбэр зүйн тэмдэглэгээг хэрэглэх ньХуульд өгүүлбэр зүйн тэмдэглэгээг хэрэглэх нь
Хуульд өгүүлбэр зүйн тэмдэглэгээг хэрэглэх нь
 
монгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлахмонгол хэлний хичээлийн лавлах
монгол хэлний хичээлийн лавлах
 
Уншлагаар хүүхдийг хөгжүүлэх нь
Уншлагаар хүүхдийг хөгжүүлэх нь Уншлагаар хүүхдийг хөгжүүлэх нь
Уншлагаар хүүхдийг хөгжүүлэх нь
 
багшийн ёс зүйн дүрэм
багшийн ёс зүйн дүрэмбагшийн ёс зүйн дүрэм
багшийн ёс зүйн дүрэм
 
өгүүлбэрийн гишүүд
өгүүлбэрийн гишүүдөгүүлбэрийн гишүүд
өгүүлбэрийн гишүүд
 
баймж бүтээврийн утга
баймж бүтээврийн утгабаймж бүтээврийн утга
баймж бүтээврийн утга
 
хичээл №1
хичээл №1хичээл №1
хичээл №1
 
Zowlomj
ZowlomjZowlomj
Zowlomj
 
Chimeg
ChimegChimeg
Chimeg
 
Тууль
Тууль Тууль
Тууль
 
№5 Найруулгын алдаа түүнийг ангилах
№5 Найруулгын алдаа түүнийг ангилах№5 Найруулгын алдаа түүнийг ангилах
№5 Найруулгын алдаа түүнийг ангилах
 
заримдаг 9 гийгүүлэгч
заримдаг 9 гийгүүлэгчзаримдаг 9 гийгүүлэгч
заримдаг 9 гийгүүлэгч
 
Хэлзүй, түүний үндсэн ойлголт
Хэлзүй, түүний үндсэн ойлголтХэлзүй, түүний үндсэн ойлголт
Хэлзүй, түүний үндсэн ойлголт
 
урт эгшигтэй үгийг тэмдэглэх
урт эгшигтэй үгийг тэмдэглэхурт эгшигтэй үгийг тэмдэглэх
урт эгшигтэй үгийг тэмдэглэх
 
найруулгын алдаа түүний үндэс
найруулгын алдаа түүний үндэснайруулгын алдаа түүний үндэс
найруулгын алдаа түүний үндэс
 

Viewers also liked

Mongol hel 7 angi 5 hicheel
Mongol hel 7 angi 5 hicheelMongol hel 7 angi 5 hicheel
Mongol hel 7 angi 5 hicheelaltantuya2012
 
үйл үгийн хувилал
үйл үгийн хувилалүйл үгийн хувилал
үйл үгийн хувилалmuuduu
 
үйл үгийн нөхцөлүүд
үйл үгийн нөхцөлүүдүйл үгийн нөхцөлүүд
үйл үгийн нөхцөлүүдsaruulkaa
 
цахим үзүүлэн цэрэн орших 1
цахим үзүүлэн цэрэн орших 1цахим үзүүлэн цэрэн орших 1
цахим үзүүлэн цэрэн орших 1Tseren-Orshih
 
6-р ангийн монгол хэлний хичээл өгүүлбэрийн найруулга
6-р ангийн монгол хэлний хичээл өгүүлбэрийн найруулга6-р ангийн монгол хэлний хичээл өгүүлбэрийн найруулга
6-р ангийн монгол хэлний хичээл өгүүлбэрийн найруулгаotgonerdeneotgonerdene
 
нэрийн тийн ялгалын утга
нэрийн тийн ялгалын утганэрийн тийн ялгалын утга
нэрийн тийн ялгалын утгаmuuduu
 
өгүүлбэрзүй
өгүүлбэрзүйөгүүлбэрзүй
өгүүлбэрзүйgantsengel
 
монгол xэлний зөв бичиx дүрэм
монгол xэлний зөв бичиx дүрэммонгол xэлний зөв бичиx дүрэм
монгол xэлний зөв бичиx дүрэмguest00835cf3
 

Viewers also liked (10)

Mongol hel 7 angi 5 hicheel
Mongol hel 7 angi 5 hicheelMongol hel 7 angi 5 hicheel
Mongol hel 7 angi 5 hicheel
 
үйл үгийн хувилал
үйл үгийн хувилалүйл үгийн хувилал
үйл үгийн хувилал
 
үйл үгийн нөхцөлүүд
үйл үгийн нөхцөлүүдүйл үгийн нөхцөлүүд
үйл үгийн нөхцөлүүд
 
цахим үзүүлэн цэрэн орших 1
цахим үзүүлэн цэрэн орших 1цахим үзүүлэн цэрэн орших 1
цахим үзүүлэн цэрэн орших 1
 
Үлгэрүүд..
Үлгэрүүд..Үлгэрүүд..
Үлгэрүүд..
 
6-р ангийн монгол хэлний хичээл өгүүлбэрийн найруулга
6-р ангийн монгол хэлний хичээл өгүүлбэрийн найруулга6-р ангийн монгол хэлний хичээл өгүүлбэрийн найруулга
6-р ангийн монгол хэлний хичээл өгүүлбэрийн найруулга
 
нэрийн тийн ялгалын утга
нэрийн тийн ялгалын утганэрийн тийн ялгалын утга
нэрийн тийн ялгалын утга
 
Mongol angli helnii niilmel uguulberiin zeregtsuulel
Mongol angli helnii niilmel uguulberiin zeregtsuulelMongol angli helnii niilmel uguulberiin zeregtsuulel
Mongol angli helnii niilmel uguulberiin zeregtsuulel
 
өгүүлбэрзүй
өгүүлбэрзүйөгүүлбэрзүй
өгүүлбэрзүй
 
монгол xэлний зөв бичиx дүрэм
монгол xэлний зөв бичиx дүрэммонгол xэлний зөв бичиx дүрэм
монгол xэлний зөв бичиx дүрэм
 

Similar to монгол хэлний өнгөрёөн цаг

Similar to монгол хэлний өнгөрёөн цаг (6)

хич2
хич2хич2
хич2
 
Hicheel2
Hicheel2Hicheel2
Hicheel2
 
Lecture 7 8.
Lecture 7 8.Lecture 7 8.
Lecture 7 8.
 
Үйл үг
Үйл үгҮйл үг
Үйл үг
 
хичээл 7
хичээл 7хичээл 7
хичээл 7
 
үзүүлэн
үзүүлэнүзүүлэн
үзүүлэн
 

More from Tsuntsaga Ch

0нүүр ангил
0нүүр ангил0нүүр ангил
0нүүр ангилTsuntsaga Ch
 
туршин заах дадлагын төлөвлөгөө
туршин заах дадлагын төлөвлөгөөтуршин заах дадлагын төлөвлөгөө
туршин заах дадлагын төлөвлөгөөTsuntsaga Ch
 
17 соцеметрийн судалгаа
17 соцеметрийн судалгаа 17 соцеметрийн судалгаа
17 соцеметрийн судалгаа Tsuntsaga Ch
 
дээд боловсролын тухай хууль
дээд боловсролын тухай хуульдээд боловсролын тухай хууль
дээд боловсролын тухай хуульTsuntsaga Ch
 
бага дунд боловсролын хууль
бага дунд боловсролын хуульбага дунд боловсролын хууль
бага дунд боловсролын хуульTsuntsaga Ch
 
A 309тоот тушаал
A 309тоот тушаалA 309тоот тушаал
A 309тоот тушаалTsuntsaga Ch
 
курсийн ажил бадамцэрэн
курсийн ажил бадамцэрэнкурсийн ажил бадамцэрэн
курсийн ажил бадамцэрэнTsuntsaga Ch
 
хичээлийн хөтөлбөр 3.31
хичээлийн хөтөлбөр 3.31хичээлийн хөтөлбөр 3.31
хичээлийн хөтөлбөр 3.31Tsuntsaga Ch
 
хичээлийн төлөвлөгөө рийл
хичээлийн төлөвлөгөө рийлхичээлийн төлөвлөгөө рийл
хичээлийн төлөвлөгөө рийлTsuntsaga Ch
 
12 анхаарал)
12 анхаарал)12 анхаарал)
12 анхаарал)Tsuntsaga Ch
 
11оюун ухаан)
11оюун ухаан)11оюун ухаан)
11оюун ухаан)Tsuntsaga Ch
 
10 харж дүрслэхүй)
10 харж дүрслэхүй)10 харж дүрслэхүй)
10 харж дүрслэхүй)Tsuntsaga Ch
 
9 ой тогтоолт )
9 ой тогтоолт )9 ой тогтоолт )
9 ой тогтоолт )Tsuntsaga Ch
 
8 хялбарчилсан темперамент)
8 хялбарчилсан темперамент)8 хялбарчилсан темперамент)
8 хялбарчилсан темперамент)Tsuntsaga Ch
 
7 зан төлөвийн судалгаа)
7 зан төлөвийн судалгаа)7 зан төлөвийн судалгаа)
7 зан төлөвийн судалгаа)Tsuntsaga Ch
 
6 тепераментийн судалгаа )
6 тепераментийн судалгаа )6 тепераментийн судалгаа )
6 тепераментийн судалгаа )Tsuntsaga Ch
 
5хүүхдийн танилцуулга )
5хүүхдийн танилцуулга )5хүүхдийн танилцуулга )
5хүүхдийн танилцуулга )Tsuntsaga Ch
 
4 судалгааны ажилын төлөвлөгөө)
4 судалгааны ажилын төлөвлөгөө)4 судалгааны ажилын төлөвлөгөө)
4 судалгааны ажилын төлөвлөгөө)Tsuntsaga Ch
 

More from Tsuntsaga Ch (20)

0нүүр ангил
0нүүр ангил0нүүр ангил
0нүүр ангил
 
туршин заах дадлагын төлөвлөгөө
туршин заах дадлагын төлөвлөгөөтуршин заах дадлагын төлөвлөгөө
туршин заах дадлагын төлөвлөгөө
 
17 соцеметрийн судалгаа
17 соцеметрийн судалгаа 17 соцеметрийн судалгаа
17 соцеметрийн судалгаа
 
дээд боловсролын тухай хууль
дээд боловсролын тухай хуульдээд боловсролын тухай хууль
дээд боловсролын тухай хууль
 
бага дунд боловсролын хууль
бага дунд боловсролын хуульбага дунд боловсролын хууль
бага дунд боловсролын хууль
 
A 309тоот тушаал
A 309тоот тушаалA 309тоот тушаал
A 309тоот тушаал
 
курсийн ажил бадамцэрэн
курсийн ажил бадамцэрэнкурсийн ажил бадамцэрэн
курсийн ажил бадамцэрэн
 
хичээлийн хөтөлбөр 3.31
хичээлийн хөтөлбөр 3.31хичээлийн хөтөлбөр 3.31
хичээлийн хөтөлбөр 3.31
 
хичээлийн төлөвлөгөө рийл
хичээлийн төлөвлөгөө рийлхичээлийн төлөвлөгөө рийл
хичээлийн төлөвлөгөө рийл
 
12 анхаарал)
12 анхаарал)12 анхаарал)
12 анхаарал)
 
11оюун ухаан)
11оюун ухаан)11оюун ухаан)
11оюун ухаан)
 
10 харж дүрслэхүй)
10 харж дүрслэхүй)10 харж дүрслэхүй)
10 харж дүрслэхүй)
 
9 ой тогтоолт )
9 ой тогтоолт )9 ой тогтоолт )
9 ой тогтоолт )
 
8 хялбарчилсан темперамент)
8 хялбарчилсан темперамент)8 хялбарчилсан темперамент)
8 хялбарчилсан темперамент)
 
7 зан төлөвийн судалгаа)
7 зан төлөвийн судалгаа)7 зан төлөвийн судалгаа)
7 зан төлөвийн судалгаа)
 
6 тепераментийн судалгаа )
6 тепераментийн судалгаа )6 тепераментийн судалгаа )
6 тепераментийн судалгаа )
 
5хүүхдийн танилцуулга )
5хүүхдийн танилцуулга )5хүүхдийн танилцуулга )
5хүүхдийн танилцуулга )
 
4 судалгааны ажилын төлөвлөгөө)
4 судалгааны ажилын төлөвлөгөө)4 судалгааны ажилын төлөвлөгөө)
4 судалгааны ажилын төлөвлөгөө)
 
3 оршил)
3 оршил)3 оршил)
3 оршил)
 
2 гарчиг
2 гарчиг2 гарчиг
2 гарчиг
 

монгол хэлний өнгөрёөн цаг

  • 1. Үйл үгийн цагаар төгсгөх нөхцөл Өнгөрсөн цагаар төгсгөх –жээ, -чээ үйл үндсэнд залгаж өгүүлэгч этгээд тухайн үйлийг биеэр мэдээгүй буюу дам сонссон баймж утга илэрхийлнэ. Жишээлбэл: Бат хонио услахаар явжээ. Харин Ангил хэлэнд орчуулахдаа ...буюу ...цаг дээр хөрвүүлэгдэж байгаа юм. Өнгөрсөн цагаар төгсгөх –лаа –лээ –лоо –лөө нөхцөл үйл үндсэнд залгаж тухайн үйл болж өнгөрсөнийг үгүйлэгч этээд өөрийн биеэр мэдсэн үзсэн харсан гэх мэт баймж утга илэрхийлнэ. Жишээлбэл: Намайг бага байхад манай нутагт нэгэн мэрэн цэцэн өвгөн байлаа. When i was young, there was a fortueteller man in my clime. Өнгөрсөн цагаар төгсгөх –в нөхцөл: Үйл үндсэнд залгаж тухайн үйл хөдлөл эрт болж өнгөрсөнийг өгүүлэгч этгээд биеээр мэдсэн баймж утга илтгэнэ. Энэ нь ярианд хэрэгдэх нь ховор. Харин бичгийн хэлэнд элбэг хэрэглэдэг. өгүүлэбэрийн бүтцийн дунд орсон үйл үгсийг бусад үгтэй холбох үүрэгтэй нөхцөлүүд бий. Эдгээрийн нэг хэсэг нь үйл үгийг жинхэнэ нэртэй, нөгөө хэсэг нь үйл үгийг үйл үгтэй холбох үндсэн үүрэгтэй. Үйл үгийг жинхэнэ нэртэй холбох нөхцөлийг тодотгон холбох нөхцөл, үйл үгийг жинхэнэ нэртэй холбох нөхцөлийг тодотгон холбох нөхцөл, үйл үгийг үйл үгтэй холбох нөхцөлийг нөхцөлдүүлэн холбох нөхцөл гэнэ. Үйл үгийн тодотгон холбох нөхцөл Өнгөрсөн цагаар тодотгон холбох –сан, -сэн, -сон, -сөн нөхцөл. Энэ нь тухайн үйл хөдлөл өгүүлж байгаа үеэс өмнө болсон харьцангуй өнгөрсөн цаг заана. Энэ утгаараа үйлийн өнгөрсөн цагаар төгсөх –лаа, -жээ, -в нөхцөлөөс онцын ягаагүй боловч үйл үгийг нэр үгтэй холбодгороо ялгаатай. Жишээлбэл: Миний идсэн алим. My ate apple. Буюу үндсэн үүргээрээ орсон байна. Төгсгөлийн өгүүлэхүүн болсон тохиолдолд цагаар төгсгөх нөхцөлөөр солиход цаг заахын хувьд онцын өөрчлөлт гарахгүй, харин баймж утгын ялгаа илэрдэг. Жишээлбэл, миний ах өчигдөр явах байсан. Явлаа, явжээ,байв гэх мэт. Харин Гэрлээ гэрэл асаасан. Gerlee turned on the light. Буюу энэ тохиолдолд тодотгон холбох –сан нөхцөл маань өнгөрсөн цагийн утгаа зааж байна.