Παρουσίαση για την Ασφάλεια στο Διαδίκτυο. Μέρος διδακτικού σεναρίου. Άδεια creative commons.

1. ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΣΤΟ
ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
ΕΠΑ.Λ. ΠΑΡΑΔΕΙΣΙΟΥ ΡΟΔΟΥ
ΜΥΡΜΗΓΚΑΚΗΣ ΠΑΣΧΑΛΗΣ ΠΕ19

2. Κανόνες καλής συμπεριφοράς
(Netiquette)
• To διαδίκτυο είναι απλά ένας εναλλακτικός
τρόπος επικοινωνίας. Αυτό δεν αναιρεί τους
τρόπους μας.
• Δεν πληκτρολογούμε κάτι που δεν θα το λέγαμε
προσωπικά.
• Έχουμε υπομονή στο χρόνο απόκρισης.
• Δεν βγάζουμε συμπεράσματα για τον τόνο
(σοβαρό, ειρωνικό, αστείο) ενός γραπτού.
• Σεβόμαστε την ιδιωτικότητα. Δεν διαβάζουμε
ξένα e-mail και προσωπικά μηνύματα.
• Τα κεφαλαία γράμματα ισοδυναμούν με φωνές.
• Δεν στέλνουμε μαζικά e-mail χωρίς να μας
ζητηθεί.
• Χρησιμοποιούμε το πεδίο “BCC” για να
αποκρύπτουμε το e-mail των παραληπτών.

3. Αξιοπιστία πληροφορίας
• Μην πιστεύεις οτιδήποτε διαβάζεις
στο διαδίκτυο.
• Προσέχουμε τις πηγές και
διασταυρώνουμε.
• Τα αποτελέσματα αναζήτησης
βασίζονται σε πάρα πολλά κριτήρια
κυρίως τεχνικής φύσης.
• Η γενικά αξιόπιστη Βικιπαίδεια
(Wikipedia) είναι ευάλωτη σε
βανδαλισμό. Ακόμα κι εδώ
διασταυρώνουμε κι ελέγχουμε
πηγές.

4. Ιστολόγια (Blogs)
• Οι πληροφορίες που δημοσιεύονται σε
ιστολόγια είναι συνήθως προσωπικές
απόψεις του συγγραφέα.
• Τα σχόλια σπάνια είναι ανώνυμα και
εμφανίζονται σε διαδικτυακές
αναζητήσεις.
• Αν διατηρούμε προσωπικό ιστολόγιο
διαβάζουμε προσεχτικά τους όρους
χρήσης, και ελέγχουμε τις ρυθμίσεις
πρόσβασης και των σχολίων.
• Προσέχουμε επίσης το υλικό που
αναρτούμε να μην είναι προσωπικό
δεδομένο, παράνομο ή κακόβουλο.

5. Πνευματικά δικαιώματα στο
διαδίκτυο
• Το ψηφιακό υλικό (κείμενα, ήχος, εικόνες,
βίντεο, λογισμικό) στο διαδίκτυο είναι συχνά
προστατευμένο από πνευματικά δικαιώματα.
Απαγορεύεται η χρήση και αναπαραγωγή
τους χωρίς την άδεια του δημιουργού.
• Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε υλικό με την
άδεια “Creative Commons” υπό τους εξής
όρους :
1. Αναφορά στο όνομα του δημιουργού.
2. Να μην τροποποιήσουμε το υλικό.
3. Να το διαθέσουμε με τους ίδιους όρους.
4. Να μην χρησιμοποιηθεί για εμπορικό σκοπό.

6. Κακόβουλο λογισμικό και
αντιμετώπιση
• Ιοί, σκουλήκια, Δούρειοι Ίπποι και
Spyware είναι κάποια από τα βλαβερά
λογισμικά που είτε μπορεί να
προκαλέσουν ζημιά στον υπολογιστή
μας, ή να μειώσουν τις δυνατότητές του
χρησιμοποιώντας τους πόρους του ή να
παρακολουθούν την δραστηριότητά μας
και να αποστέλλουν πληροφορίες σε
τρίτους.
• Τα παραπάνω συνήθως κρύβονται σε
εκτελέσιμα αρχεία (.exe).
• Έχουμε πάντα εγκατεστημένο λογισμικό
antivirus το οποίο ενημερώνουμε συχνά.
• Δεν ανοίγουμε e-mail και συνημμένα
αρχεία αν δεν είμαστε σίγουροι για τον
παραλήπτη και το περιεχόμενό τους.
• Ελέγχουμε εκτελέσιμα αρχεία με το
antivirus πριν τα «τρέξουμε».
• Με λογισμικό firewall ρυθμίζουμε την
πρόσβαση στο διαδίκτυο από τα
εγκατεστημένα λογισμικά.
• Κρατάμε αντίγραφα των αρχείων μας
σε εξωτερικούς σκληρούς δίσκους, USB
sticks ή σε οπτικούς δίσκους για κάθε
ενδεχόμενο.

7. Ανεπιθύμητη αλληλογραφία
(spam)
• H αλόγιστη καταχώριση του e-mail μας σε
διαφορετικούς ιστότοπους μπορεί να οδηγήσει
στο να λαμβάνουμε μεγάλο όγκο
διαφημιστικών μηνυμάτων.
• Τα περισσότερα είναι απλά ενοχλητικά και
περιέχουν οδηγίες διαγραφής στο κάτω μέρος.
• Μπορούμε επίσης να μπλοκάρουμε
συγκεκριμένα e-mail ή να στέλνουμε τα
διαφημιστικά σε διαφορετικό φάκελο από τις
ρυθμίσεις του λογισμικού ή του διαδικτυακού
e-mail που χρησιμοποιούμε.
• Σε δύσκολες περιπτώσεις μπορεί να μας
βοηθήσει ο πάροχος του διαδικτύου (OTEnet,
Forthnet κτλ)

8. Απάτες (scam και phishing)
• Οι απάτες στο διαδίκτυο έχουν κύριο
σκοπό να σου αποσπάσουν χρήματα.
• Αυτό μπορεί να είναι μέσω
υποκλοπής προσωπικών στοιχείων,
λογαριασμών τραπέζης και
πιστωτικών καρτών.
• Μπορεί όμως και να είναι εν μέρει με
την συγκατάθεσή μας, αγοράζοντας
ανύπαρκτα ή ελλατωματικά
προϊόντα, ή να δεχόμαστε κρυφές
χρεώσεις.
• Το phishing είναι ένας τρόπος να
αποσπούνε κωδικούς και
λογαριασμούς παριστάνοντας
τραπεζικούς υπάλληλους ή
αντιγράφοντας γνωστές ιστοσελίδες.
• Προσέχουμε στις ιστοσελίδες ποιο είναι
το διαφημιστικό υλικό (πολλές φορές
είναι σχεδιασμένο να μοιάζει με το κύριο
μέρος της ιστοσελίδας).
• Ρυθμίζουμε τον browser (Chrome πχ) να
μπλοκάρει τα αναδυόμενα παράθυρα
(pop-up).
• Μπλοκάρουμε κάθε e-mail που
υπόσχεται ότι κερδίσαμε το λαχείο ή ότι
θεραπεύει τον καρκίνο.
• Αν πρόκειται για περίπτωση
πλαστοπροσωπίας (τράπεζας πχ)
ενημερώνουμε τους αρμόδιους για να
μην υπάρξουν θύματα.

9. Ιδιωτικότητα
• Η ιδιωτικότητα στο διαδίκτυο είναι
δικαίωμα που πρέπει να
προστατέψουμε.
• Η απόλυτη ιδιωτικότητα είναι
πολύ δύσκολη.
• Χρησιμοποιούμε ψευδώνυμο.
Αυτοί που θέλουμε ξέρουν ποιοι
είμαστε.
• Οι κωδικοί πρόσβασης είναι
αυστηρά προσωπικοί. Προσέχουμε
να μην είναι προφανείς.
• Δεν αναρτούμε πουθενά
προσωπικά δεδομένα, δικά μας ή
άλλων (ονοματεπώνυμα,
διευθύνσεις, τηλέφωνα,
προσωπικές απόψεις και
προτιμήσεις).
• Το διαδίκτυο είναι δημόσιος χώρος. Από την
στιγμή που αναρτούμε κάτι, η διαγραφή του
είναι πολύ δύσκολη.
• Δεν αναρτούμε φωτογραφίες για τις οποίες
μπορεί να μετανιώσουμε αργότερα. Σίγουρα
δεν αναρτούμε φωτογραφίες τρίτων χωρίς
την άδειά τους.
• Οι προσωπικές συνομιλίες και τα e-mail μας
βρίσκονται πάντα αποθηκευμένες σε
κάποιον εξυπηρετητή (server).
• Όπως προσπαθούμε να διατηρήσουμε την
ανωνυμία μας στο διαδίκτυο, έτσι δεν
μπορούμε να είμαστε σίγουροι για την
ταυτότητα του συνομιλητή μας.

10. Διαδικτυακά παιχνίδια
• Σε διαδικτυακά παιχνίδια όπου η ένταση και η
ανταγωνιστικότητα μειώνουν την ψυχραιμία
μας, είναι διπλή η ανάγκη να θυμόμαστε
κανόνες καλής συμπεριφοράς και
ιδιωτικότητας.
• Πολλά παιχνίδια είναι σχεδιασμένα χωρίς αρχή
και τέλος και απορροφούν τον παίκτη στον
κόσμο τους. Είναι σημαντικό να βάζουμε
περιορισμό στον χρόνο που θα ασχολούμαστε
με ένα διαδικτυακό παιχνίδι. Υπάρχουν και
σημαντικότερα πράγματα να κάνουμε στην
ημέρα μας.
• Ενημερώνουμε και κάνουμε αναφορά στην
εταιρία του παιχνιδιού για συμπαίκτες που
παρενοχλούν ή έχουν υβριστική συμπεριφορά.

11. Κοινωνικά δίκτυα
• Όταν γινόμαστε μέλη ενός κοινωνικού δικτύου
δεχόμαστε τους όρους μιας ιδιωτικής εταιρίας.
• Πρέπει να ξέρουμε ότι το υλικό που
αναρτούμε στο προφίλ μας υπόκειται σε
αυτούς τους όρους.
• Ξοδεύουμε λίγο χρόνο στις ρυθμίσεις
ιδιωτικότητας (privacy settings). Εκεί θέτουμε
περιορισμούς στην ορατότητα των
αναρτήσεων μας, της λίστας των φίλων μας
και των υπόλοιπων προσωπικών δεδομένων.
• Όταν χρησιμοποιούμε κοινόχρηστους
υπολογιστές δεν τσεκάρουμε ποτέ το πλαίσιο
«Να με θυμάσαι», και δεν ξεχνάμε να κάνουμε
αποσύνδεση από το προφίλ μας.

12. Κίνδυνοι στα κοινωνικά δίκτυα
και στις διαδικτυακές συνομιλίες
• Υποκλοπή ταυτότητας. Σε περίπτωση που
προσωπικά δεδομένα και φωτογραφίες είναι
διαθέσιμα, ή οι κωδικοί και τα προφίλ μας δεν
έχουν επαρκή ασφάλεια, μπορεί κακόβουλα άτομα
να τα χρησιμοποιήσουν.
• Άτομα που δεν γνωρίζεις εκτός διαδικτύου μπορεί
να μην έχουν αγνές προθέσεις, όσο καιρό και να
διατηρείτε διαδικτυακή σχέση.
• Παρενόχληση, εκφοβισμός, ρατσισμός. Η ανωνυμία
και ο έμμεσος τρόπος επικοινωνίας του διαδικτύου
δυστυχώς βγάζουν στην επιφάνεια τα χειρότερα
ένστικτα κάποιων.
• Το λεγόμενο cyberbullying μπορεί να πάρει την
μορφή υβριστικών ή απειλητικών μηνυμάτων,
ανάρτηση χλευαστικών φωτογραφιών ή
προσωπικών δεδομένων από τρίτους και είναι
σημαντικό πρόβλημα στους νέους.

13. Τρόποι αποφυγής και
αντιμετώπισης
• Τηρούμε πάντα τους κανόνες καλής
συμπεριφοράς και ιδιωτικότητας που
αναφέραμε.
• Κάνουμε αναζήτηση του ονόματος ή
ψευδώνυμού μας για να σιγουρευτούμε ότι δεν
χρησιμοποιείται κάπου με κακόβουλο τρόπο
χωρίς την γνώση μας.
• Σε περίπτωση που κάποιος χρησιμοποιεί
προσωπικά μας δεδομένα ή έχουμε χάσει
πρόσβαση στο προφίλ μας, ενημερώνουμε
πρώτα τον πάροχο μέσω αναφοράς.
• Μπορούμε πάντα να δημιουργήσουμε
καινούργιο προφίλ ή e-mail για να κάνουμε
διαδικασίες ανάκτησης.
• Δεν συναντάμε ποτέ άτομα που γνωρίζουμε
μέσω διαδικτύου σε μη δημόσιο χώρο και
χωρίς συνοδεία κάποιου φίλου ή συγγενή.
Ενημερώνουμε πάντα για το που βρισκόμαστε.

14. Cyberbullying
• Σε περίπτωση που πέσουμε θύμα εκφοβισμού
και παρενόχλησης, το πρώτο πράγμα που
μπορούμε να κάνουμε είναι να μπλοκάρουμε το
άτομο που μας παρενοχλεί. Όλες οι εταιρίες
διαδικτυακών συνομιλιών και κοινωνικών
δικτύων μας δίνουν αυτή την δυνατότητα.
• Δεν πρέπει να διστάζουμε να ενημερώσουμε και
να ζητήσουμε βοήθεια από γονείς, συγγενικά
πρόσωπα ή δασκάλους.
• Υπάρχουν φορείς οι οποίοι μπορούν να
προσφέρουν βοήθεια ή απλά να μας ακούσουν
ανώνυμα.
• Τέλος, δεν ξεχνάμε ότι στην πραγματικότητα
αυτός που παρενοχλεί μειώνει την
προσωπικότητα και τον χαρακτήρα του. Είναι
μια ντροπιαστική συμπεριφορά για την οποία
θα μετανιώσει στο μέλλον.

15. Περισσότερες πληροφορίες
• Στις ιστοσελίδες www.saferinternet.gr και
www.safeline.gr μπορείτε να βρείτε ότι πληροφορία
χρειάζεστε για την ασφάλεια στο διαδίκτυο και
υποστήριξη για τα προσωπικά σας θέματα.
• Ανώνυμη γραμμή υποστήριξης υπάρχει στο
τηλεφωνικό νούμερο 800 11 800 15 (9:00-
15:00) και στο e-mail help@saferinternet.gr
• To Πανευρωπαϊκό Δίκτυο ανοιχτών γραμμών
επικοινωνίας βρίσκεται στην ιστοσελίδα
www.inhope.org .
• Σε περίπτωση που κάποιος θέλει να επικοινωνήσει με
το τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος
απευθύνεται στη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση
Αττικής Λεωφ. Αλεξάνδρας 173, Τ.Κ. 115 22 Αθήνα, ή
στο τηλέφωνο 210-64.76.000 καθώς και στο τμήμα
Ηλεκτρονικού Εγκλήματος Θεσσαλονίκης
Μοναστηρίου 326, Τ.Κ. 541 21, Θεσσαλονίκη ή στο
τηλέφωνο 231-03.88.370-5