SlideShare a Scribd company logo
АМЬТНЫ АЙМГИЙН ОЛОН 
ЯНЗ БАЙДАЛ 
32-р бүлгийн товч дүгнэлтүүд
32.1 Олон эстэн, гетотроп эукариот амьтад 
хөврөлийн давхраанаас хөгжих нь 
• Амьтад гетеротроп хооллолттой бөгөөд элдэв төрлийн 
тэжээлээр хооллоно гэсэн үг. 
• Амьтад бол олон эстэй эукариотууд бөгөөд эсүүд нь 
бие биетэйгээ мембраны гадна байрлах уурагт 
бүтцээрээ холбогдсон байдаг. 
• Амьтныг ялгах гол онцлох шинж нь мэдрэлийн болон 
булчингийн эд юм. (Animals are multicellular eukaryotes. Their cells are supported and 
connected to one another by collagen and other structural proteins located outside the cell membrane. Nervous 
tissue and muscle tissue are key animal features.)
• Бластулын дараах гаструляцийн үе шатнд үр хөврөлийн 
давхрага (embryonic layer) үүсдэг. 
• Ихэнх амьтдад биеийн хэлбрийн ерөнхий хөгжлийг зохицуулах 
“HOX” (homeobox) гентэй байдаг. “HOX” генүүд нь хувьслын явцад 
хамгаалагдсан ба ерөнхий хэлбрийг нөхцөлдүүл;эгч гэсэн бас ч 
амьтдын морфологийн олон янз байдлыг ч мөн бий болгодог.
32.2 Амьтны үүсэл хөгжлийн хагас тэр бум 
гаруй жилийн түүх 
560 сая (Precambrian era) жилийн 
өмнөх Mawsonites spriggi хэмээх 
далайн зөөлөн биет амьтны эрмэл 
үлдэгдэл.
0 Эрмэл биохимийн нотлох баримт болон молекул 
биологийн цагийн анализын үр дүн нь амьтад 700 
сая жилийн өмнө үүссэн болохыг харуулж байна.
• Choanoflagellate- энэ нь чөлөөт амьдралтай нэг эст 
шилбүүртэн эукариот юм 
• Choanoflagellates-уудыг амьтадтай ойрын хамааралтай 
болохыг нь геномын судалгаа харуулаад байна.
• Dr. Nicole King болон 
түүний хамт олний 
хийсэн Monosiga 
brevicollis (type of 
choanoflagellates) болон 
амьтны хоорондох 
харьцуулсан 
судалгааны үр дүнэгээр 
зөвхөн амьтанд 
тохиоллдог 78 төрлийн 
уургийн домэйн 
Monosiga brevicollis-оос 
илрүүлсэн. 
• Domain гэдэг нь уургийн бүтэц үйл 
ажиллагааны хамгийн гол хэсэг.
32.3 Амьтдыг “Body plan”-аар нь тодорхойлох 
• Body plan гэдэг нь амьтны биеийн морфологийн хөгжлийн 
тухай судалдаг өөрөөр хэлбэл түүний биеийн бүтцийн эволюци 
хөгжлийн (EVO-DEVO)тухай судалдаг. 
• Амьтад: Цацраг-н болон хоёр талын тэгш хэмтэй эсвэл тэгш 
хэмгүй ч байж болно. Хоёр талын тэгш хэмтэй амьтдад нуруу 
болон хэвлийн хэсэг буюу урд болон ард тал гэж байдаг.
• Eumetazoan-уудын хувьд үр хөврөл diploblastic (хөврөлийн 2 
давхарга) эсвэл triploblastic (хөврөлийн 3 давхарга)-тай байдаг. 
3 давхраат амьтдын биеийн хөндий нь хуурамч эсвэл жинхэнэ 
байж болно. 
Ctenophora- далайн усанд амьдардаг 
амьтдын хүрээ 
Cnidaria- 10000 зүйлийг багтаасан усны 
амьтдын хүрээ. Тэд ганц л сүвтэй байдаг. 
Acoela- хөндийгүйтэн амьтад 
Deuterostomia- 2догч амтай амьтад 
Lophotrochozoa- анхдагч амтай амьтдын бүлэг 
Ecdysozoa- сээр нуруугүй анхдагч амтны 
бүлэг
Protostome and Deuterostome Development
32.4 Амьтны филогенийн дүр зураг нь шинэ 
молекул болон морфлогийн өгөдлүүдээр 
хэлбэржсээр байна. 
The diversification of animals 
• Бүх амьтад нийтлэг өвгөөс гаралтай. 
• Хөвөн биетэнгүүд бол суурин амьтад. 
• Эуметазонууд нь жинхэнэ эдтэй амьтдын клад юм. 
• Ихэнх амьтад хоёр талын тэгш хэмтэй амьтны 
хүрээнд хаьяалагддаг. 
• Хоёр талын тэш хэмтэй амьтдын хүрээнд 
Deuterostomia, Lophotrochozoa, болон Ecdysozoa 
гэсэн 3 том клад багтана.
Амьтан 
судлаачид одоогоор 
амьтны ангилалын 15 
зүй тогтлыг зөвшөөрөөд 
байна.

More Related Content

What's hot

ургамлын үржил
ургамлын үржилургамлын үржил
ургамлын үржил
Gulmanat Cagshan
 
эсийн онол,эсийн ангилал
эсийн онол,эсийн ангилал эсийн онол,эсийн ангилал
эсийн онол,эсийн ангилал Oidov Tungaa
 
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэнхүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
Oidov Tungaa
 
эсийн мембрант бүтэцгүй эрхтэнцэрүүд
эсийн мембрант бүтэцгүй  эрхтэнцэрүүдэсийн мембрант бүтэцгүй  эрхтэнцэрүүд
эсийн мембрант бүтэцгүй эрхтэнцэрүүдOidov Tungaa
 
Амьсгал
АмьсгалАмьсгал
Амьсгал
night owl
 
8. нөхөн үржихүйн
8. нөхөн үржихүйн8. нөхөн үржихүйн
8. нөхөн үржихүйнotgonubuns
 
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшинамьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
Oyuka Oyu
 
Эсийн хуваагдал
Эсийн хуваагдалЭсийн хуваагдал
Эсийн хуваагдал
night owl
 
фермент биологийн хурдасгуур
фермент биологийн хурдасгуурфермент биологийн хурдасгуур
фермент биологийн хурдасгуур
Oyuka Oyu
 
Нийлмэл уураг
Нийлмэл уураг Нийлмэл уураг
Нийлмэл уураг
BolormaaDalaikhuu
 
дотоод шүүрлийн булчирхай
дотоод шүүрлийн булчирхайдотоод шүүрлийн булчирхай
дотоод шүүрлийн булчирхайbyamba-1
 
онтогенез-нэгэн биеийн хөгжил
онтогенез-нэгэн биеийн хөгжилонтогенез-нэгэн биеийн хөгжил
онтогенез-нэгэн биеийн хөгжил
Мандухай Г.
 
Сэрэмтгий эдийн физиологи
Сэрэмтгий эдийн физиологиСэрэмтгий эдийн физиологи
Сэрэмтгий эдийн физиологи
night owl
 
Цусны эргэлтийн тогтолцоо
Цусны эргэлтийн тогтолцооЦусны эргэлтийн тогтолцоо
Цусны эргэлтийн тогтолцоо
Сэтгэмж Цогцолбор Сургууль
 
амьд биеийн амьсгал
амьд биеийн амьсгаламьд биеийн амьсгал
амьд биеийн амьсгал
Sugar Gonchigdanzan
 
Эс
ЭсЭс

What's hot (20)

Lecture11
Lecture11Lecture11
Lecture11
 
ургамлын үржил
ургамлын үржилургамлын үржил
ургамлын үржил
 
эсийн онол,эсийн ангилал
эсийн онол,эсийн ангилал эсийн онол,эсийн ангилал
эсийн онол,эсийн ангилал
 
Lecture 5
Lecture 5Lecture 5
Lecture 5
 
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэнхүний хоол боловсруулах эрхтэн
хүний хоол боловсруулах эрхтэн
 
Lecture9
Lecture9Lecture9
Lecture9
 
амьтны бэлгийн үржил
амьтны бэлгийн үржиламьтны бэлгийн үржил
амьтны бэлгийн үржил
 
эсийн мембрант бүтэцгүй эрхтэнцэрүүд
эсийн мембрант бүтэцгүй  эрхтэнцэрүүдэсийн мембрант бүтэцгүй  эрхтэнцэрүүд
эсийн мембрант бүтэцгүй эрхтэнцэрүүд
 
Амьсгал
АмьсгалАмьсгал
Амьсгал
 
8. нөхөн үржихүйн
8. нөхөн үржихүйн8. нөхөн үржихүйн
8. нөхөн үржихүйн
 
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшинамьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
амьд биеийн бүтэц зохион байгуулалтын түвшин
 
Эсийн хуваагдал
Эсийн хуваагдалЭсийн хуваагдал
Эсийн хуваагдал
 
фермент биологийн хурдасгуур
фермент биологийн хурдасгуурфермент биологийн хурдасгуур
фермент биологийн хурдасгуур
 
Нийлмэл уураг
Нийлмэл уураг Нийлмэл уураг
Нийлмэл уураг
 
дотоод шүүрлийн булчирхай
дотоод шүүрлийн булчирхайдотоод шүүрлийн булчирхай
дотоод шүүрлийн булчирхай
 
онтогенез-нэгэн биеийн хөгжил
онтогенез-нэгэн биеийн хөгжилонтогенез-нэгэн биеийн хөгжил
онтогенез-нэгэн биеийн хөгжил
 
Сэрэмтгий эдийн физиологи
Сэрэмтгий эдийн физиологиСэрэмтгий эдийн физиологи
Сэрэмтгий эдийн физиологи
 
Цусны эргэлтийн тогтолцоо
Цусны эргэлтийн тогтолцооЦусны эргэлтийн тогтолцоо
Цусны эргэлтийн тогтолцоо
 
амьд биеийн амьсгал
амьд биеийн амьсгаламьд биеийн амьсгал
амьд биеийн амьсгал
 
Эс
ЭсЭс
Эс
 

Viewers also liked

мубис н математик байгалын ухааны сургуулийн биологийн 3-р ангийн
мубис н математик байгалын ухааны сургуулийн биологийн 3-р ангийнмубис н математик байгалын ухааны сургуулийн биологийн 3-р ангийн
мубис н математик байгалын ухааны сургуулийн биологийн 3-р ангийн
huugii hudree
 
монгол орны шавжийн багууд
монгол орны шавжийн багуудмонгол орны шавжийн багууд
монгол орны шавжийн багуудajaa97
 
үет хөлтний хүрээ
үет хөлтний хүрээүет хөлтний хүрээ
үет хөлтний хүрээBaasanjav_57
 
Biologi 10
Biologi 10Biologi 10
Biologi 10
Puntsag Dolgor
 
амьд биеийн онцлог
амьд биеийн онцлогамьд биеийн онцлог
амьд биеийн онцлогtodoohuu
 
биологи 1
биологи 1биологи 1
биологи 1davkadaa
 
Muug
MuugMuug
үет хөлтний хүрээ
үет хөлтний хүрээүет хөлтний хүрээ
үет хөлтний хүрээajaa97
 
амьтны аймаг
амьтны аймагамьтны аймаг
амьтны аймаг
New beginning school
 
амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]
амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]
амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]kuzkolilo
 
амьтны аймаг
амьтны аймагамьтны аймаг
амьтны аймагnayna-1
 
зөгий
зөгийзөгий
зөгийFacebook
 
Biologiin torol zvil.dulamjab
Biologiin torol zvil.dulamjabBiologiin torol zvil.dulamjab
Biologiin torol zvil.dulamjaboyunbileg08
 
Daagii чийгийн улаан хорхой
Daagii чийгийн улаан хорхойDaagii чийгийн улаан хорхой
Daagii чийгийн улаан хорхойdaagii97
 
Эрүүл бие зүйн үндэс
Эрүүл бие зүйн үндэсЭрүүл бие зүйн үндэс
Эрүүл бие зүйн үндэсOrgio Ekho
 

Viewers also liked (20)

мубис н математик байгалын ухааны сургуулийн биологийн 3-р ангийн
мубис н математик байгалын ухааны сургуулийн биологийн 3-р ангийнмубис н математик байгалын ухааны сургуулийн биологийн 3-р ангийн
мубис н математик байгалын ухааны сургуулийн биологийн 3-р ангийн
 
амьтны ангилал
амьтны ангилаламьтны ангилал
амьтны ангилал
 
монгол орны шавжийн багууд
монгол орны шавжийн багуудмонгол орны шавжийн багууд
монгол орны шавжийн багууд
 
үет хөлтний хүрээ
үет хөлтний хүрээүет хөлтний хүрээ
үет хөлтний хүрээ
 
мөөг
мөөгмөөг
мөөг
 
Biologi 10
Biologi 10Biologi 10
Biologi 10
 
Cell (zob)
Cell (zob)Cell (zob)
Cell (zob)
 
амьд биеийн онцлог
амьд биеийн онцлогамьд биеийн онцлог
амьд биеийн онцлог
 
биологи 1
биологи 1биологи 1
биологи 1
 
Muug
MuugMuug
Muug
 
Orgost aristan
Orgost aristanOrgost aristan
Orgost aristan
 
үет хөлтний хүрээ
үет хөлтний хүрээүет хөлтний хүрээ
үет хөлтний хүрээ
 
амьтны аймаг
амьтны аймагамьтны аймаг
амьтны аймаг
 
амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]
амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]
амьд биеийн бүтцийн түвшин [Hicheel de.blogspot.com]
 
амьтны аймаг
амьтны аймагамьтны аймаг
амьтны аймаг
 
зөгий
зөгийзөгий
зөгий
 
Biologiin torol zvil.dulamjab
Biologiin torol zvil.dulamjabBiologiin torol zvil.dulamjab
Biologiin torol zvil.dulamjab
 
Амьтан ^^
Амьтан ^^Амьтан ^^
Амьтан ^^
 
Daagii чийгийн улаан хорхой
Daagii чийгийн улаан хорхойDaagii чийгийн улаан хорхой
Daagii чийгийн улаан хорхой
 
Эрүүл бие зүйн үндэс
Эрүүл бие зүйн үндэсЭрүүл бие зүйн үндэс
Эрүүл бие зүйн үндэс
 

Similar to Амьтны аймгийн олон янз байдал

Evolution
EvolutionEvolution
Evolution
daWKASANSAR
 
ургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүх
ургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүхургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүх
ургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүх
swsaraa
 
эсийн бүрхүүл ба цитоплазм
эсийн бүрхүүл ба цитоплазмэсийн бүрхүүл ба цитоплазм
эсийн бүрхүүл ба цитоплазмSugar Gonchigdanzan
 
Эволюцийн онол
Эволюцийн онолЭволюцийн онол
биоценоз
биоценозбиоценоз
биоценозdavaa627
 
популяци
популяципопуляци
популяциdavaa627
 
эсийн судалгаа
эсийн судалгааэсийн судалгаа
эсийн судалгаа
Sugar Gonchigdanzan
 
Lekts 3
Lekts 3Lekts 3
Lekts 3
bhishgee
 

Similar to Амьтны аймгийн олон янз байдал (20)

Evolution
EvolutionEvolution
Evolution
 
Biol l 1
Biol l 1Biol l 1
Biol l 1
 
1 lekts
1 lekts1 lekts
1 lekts
 
1 lekts
1 lekts1 lekts
1 lekts
 
1 lekts
1 lekts1 lekts
1 lekts
 
1 lekts
1 lekts1 lekts
1 lekts
 
1 lekts
1 lekts1 lekts
1 lekts
 
1 lekts
1 lekts1 lekts
1 lekts
 
2 lekts
2 lekts2 lekts
2 lekts
 
ургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүх
ургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүхургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүх
ургцуёөамал судлалын шинжлэх ухаан хөгжсөн түүх
 
эсийн бүрхүүл ба цитоплазм
эсийн бүрхүүл ба цитоплазмэсийн бүрхүүл ба цитоплазм
эсийн бүрхүүл ба цитоплазм
 
Sem2
Sem2Sem2
Sem2
 
Эволюцийн онол
Эволюцийн онолЭволюцийн онол
Эволюцийн онол
 
биоценоз
биоценозбиоценоз
биоценоз
 
Хавтгай хорхой
Хавтгай хорхойХавтгай хорхой
Хавтгай хорхой
 
Lecture2
Lecture2Lecture2
Lecture2
 
популяци
популяципопуляци
популяци
 
эсийн судалгаа
эсийн судалгааэсийн судалгаа
эсийн судалгаа
 
Sem2
Sem2Sem2
Sem2
 
Lekts 3
Lekts 3Lekts 3
Lekts 3
 

Амьтны аймгийн олон янз байдал

  • 1. АМЬТНЫ АЙМГИЙН ОЛОН ЯНЗ БАЙДАЛ 32-р бүлгийн товч дүгнэлтүүд
  • 2. 32.1 Олон эстэн, гетотроп эукариот амьтад хөврөлийн давхраанаас хөгжих нь • Амьтад гетеротроп хооллолттой бөгөөд элдэв төрлийн тэжээлээр хооллоно гэсэн үг. • Амьтад бол олон эстэй эукариотууд бөгөөд эсүүд нь бие биетэйгээ мембраны гадна байрлах уурагт бүтцээрээ холбогдсон байдаг. • Амьтныг ялгах гол онцлох шинж нь мэдрэлийн болон булчингийн эд юм. (Animals are multicellular eukaryotes. Their cells are supported and connected to one another by collagen and other structural proteins located outside the cell membrane. Nervous tissue and muscle tissue are key animal features.)
  • 3. • Бластулын дараах гаструляцийн үе шатнд үр хөврөлийн давхрага (embryonic layer) үүсдэг. • Ихэнх амьтдад биеийн хэлбрийн ерөнхий хөгжлийг зохицуулах “HOX” (homeobox) гентэй байдаг. “HOX” генүүд нь хувьслын явцад хамгаалагдсан ба ерөнхий хэлбрийг нөхцөлдүүл;эгч гэсэн бас ч амьтдын морфологийн олон янз байдлыг ч мөн бий болгодог.
  • 4. 32.2 Амьтны үүсэл хөгжлийн хагас тэр бум гаруй жилийн түүх 560 сая (Precambrian era) жилийн өмнөх Mawsonites spriggi хэмээх далайн зөөлөн биет амьтны эрмэл үлдэгдэл.
  • 5. 0 Эрмэл биохимийн нотлох баримт болон молекул биологийн цагийн анализын үр дүн нь амьтад 700 сая жилийн өмнө үүссэн болохыг харуулж байна.
  • 6. • Choanoflagellate- энэ нь чөлөөт амьдралтай нэг эст шилбүүртэн эукариот юм • Choanoflagellates-уудыг амьтадтай ойрын хамааралтай болохыг нь геномын судалгаа харуулаад байна.
  • 7. • Dr. Nicole King болон түүний хамт олний хийсэн Monosiga brevicollis (type of choanoflagellates) болон амьтны хоорондох харьцуулсан судалгааны үр дүнэгээр зөвхөн амьтанд тохиоллдог 78 төрлийн уургийн домэйн Monosiga brevicollis-оос илрүүлсэн. • Domain гэдэг нь уургийн бүтэц үйл ажиллагааны хамгийн гол хэсэг.
  • 8. 32.3 Амьтдыг “Body plan”-аар нь тодорхойлох • Body plan гэдэг нь амьтны биеийн морфологийн хөгжлийн тухай судалдаг өөрөөр хэлбэл түүний биеийн бүтцийн эволюци хөгжлийн (EVO-DEVO)тухай судалдаг. • Амьтад: Цацраг-н болон хоёр талын тэгш хэмтэй эсвэл тэгш хэмгүй ч байж болно. Хоёр талын тэгш хэмтэй амьтдад нуруу болон хэвлийн хэсэг буюу урд болон ард тал гэж байдаг.
  • 9. • Eumetazoan-уудын хувьд үр хөврөл diploblastic (хөврөлийн 2 давхарга) эсвэл triploblastic (хөврөлийн 3 давхарга)-тай байдаг. 3 давхраат амьтдын биеийн хөндий нь хуурамч эсвэл жинхэнэ байж болно. Ctenophora- далайн усанд амьдардаг амьтдын хүрээ Cnidaria- 10000 зүйлийг багтаасан усны амьтдын хүрээ. Тэд ганц л сүвтэй байдаг. Acoela- хөндийгүйтэн амьтад Deuterostomia- 2догч амтай амьтад Lophotrochozoa- анхдагч амтай амьтдын бүлэг Ecdysozoa- сээр нуруугүй анхдагч амтны бүлэг
  • 11. 32.4 Амьтны филогенийн дүр зураг нь шинэ молекул болон морфлогийн өгөдлүүдээр хэлбэржсээр байна. The diversification of animals • Бүх амьтад нийтлэг өвгөөс гаралтай. • Хөвөн биетэнгүүд бол суурин амьтад. • Эуметазонууд нь жинхэнэ эдтэй амьтдын клад юм. • Ихэнх амьтад хоёр талын тэгш хэмтэй амьтны хүрээнд хаьяалагддаг. • Хоёр талын тэш хэмтэй амьтдын хүрээнд Deuterostomia, Lophotrochozoa, болон Ecdysozoa гэсэн 3 том клад багтана.
  • 12. Амьтан судлаачид одоогоор амьтны ангилалын 15 зүй тогтлыг зөвшөөрөөд байна.