1. ΘΕΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑΣ
Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
1. ∆ιαθέτω ένα διάλυµα οξέος Α µε pH= 1, ένα δεύτερο διάλυµα οξέος Β µε pH= 2,2 και
ένα τρίτο διάλυµα οξέος µε pH= 3.
Α) Περισσότερο όξινο είναι το διάλυµα……………….
Β) Με προσθήκη νερού στο διάλυµα Β µπορεί να προκύψει διάλυµα µε pH όσο του
διαλύµατος………..
Γ) Με προσθήκη οξέος µέσα στο διάλυµα Β µπορεί να προκύψει διάλυµα µε pH όσο του
διαλύµατος……………………
2. Να αντιστοιχίσετε κάθε στοιχείο της 1ης στήλης µε ένα στοιχείο της 2ης στήλης ώστε να
σχηµατιστεί µία επιστηµονικά σωστή πρόταση.
ΣΤΗΛΗ Ι ΣΤΗΛΗ ΙΙ
Όταν προτίθεται οξύ σε ορισµένα παράγεται CO2
µέταλλα….
Όταν προτίθεται οξύ σε ανθρακικά Παράγεται Η2
άλατα….
Όταν προστίθεται νερό σε διάλυµα οξέος … Το pH του διαλύµατος µικραίνει και
πλησιάζει προς το µηδέν
Όταν σε διάλυµα οξέος προτίθεται και Το pH του διαλύµατος αυξάνεται και
άλλη ποσότητα οξέος…. πλησιάζει προς το 7
3. Γνωρίζουµε ότι τα ασβεστολιθικά πετρώµατα έχουν pH µεγαλύτερο από 7, ενώ
τα βαλτώδη εδάφη και τα ηφαιστειογενή έχουν pH µικρότερο από 7. Κάθε είδος
φυτού ευδοκιµεί σε έδαφος διαφορετικής οξύτητας και έτσι οι αγρότες πρέπει να
ρυθµίζουν το pH του εδάφους ανάλογα µε το φυτό που θέλουν να καλλιεργήσουν.
Στον πίνακα που ακολουθεί φαίνονται οι τιµές pH στις οποίες ευδοκιµούν κά-
ποια φυτά.
καλλιέργεια Τιµή pH
Πατάτες 4,9
µήλα 5,0
λάχανα 5,4
σιτάρι 5,5
φασόλια 6,0
εσπεριδοειδή 6,0 έως 7,0
i. Παρατηρήστε προσεκτικά τον παραπάνω πίνακα και να αντιστοιχίσετε τις
καλλιέργειες της στήλης Α µε τα εδάφη της στήλης Β.
Στήλη Α Στήλη Β
1. µήλα 1. ………. α. 5,0
2. λεµόνια 2. ………. β. 4,9
3. λάχανα 3. ………. γ. 6,5
4. πατάτες 4. ………. δ. 5,4
ii. Ένας αγρότης θέλει να καλλιεργήσει πορτοκαλιές και ελέγχει την οξύτητα του
εδάφους του χωραφιού του
α. Αν ο αγρότης βρήκε το pH=5, το έδαφος είναι:
1. όξινο 2. βασικό 3. ουδέτερο
Να σηµειώσετε ένα Χ στο αντίστοιχο τετράγωνο.
β, Για να καλλιεργήσει µε επιτυχία πρέπει να προσθέσει:
1. φωσφορικό οξύ 2. υδροξείδιο

2. ασβεστίου
Να σηµειώσετε ένα Χ στο αντίστοιχο τετράγωνο.
iii. Μπορεί να καλλιεργηθεί σιτάρι σε ασβεστολιθικά εδάφη; Πατάτες σε
βαλτώδη ή ηφαιστειογενή εδάφη; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………......
4.
∆ίνεται το παρακάτω κρυπτόλεξο. Να ψάξετε οριζόντια και κατακόρυφα όπου
υπάρχουν κρυµµένα έξι ( 6 ) χηµικά στοιχεία. Να βρείτε πέντε ( 5 ) από τα κρυµ-
µένα χηµικά στοιχεία και να τα τοποθετήσετε στη στήλη Α και µετά να γράψτε
την οµάδα του κάθε στοιχείου που βρήκατε ( µε τα ιδιαίτερα ονόµατα των οµάδων )
στην αντίστοιχη θέση της στήλης Β.
Ν Π Γ Θ Ε Ψ Κ Ψ Χ Φ Στήλη Α Στήλη Β
Α Γ Κ Α Λ Ι Ο Φ Ρ Η χηµικό οµάδα
στοιχείο
Τ Ο Ο ∆ Α Χ Ο Θ Α Ω
Ρ Ρ Σ Α Ζ Λ Ρ Μ Ρ Ω 1. …………… α. ………….
Ι Γ Ο Θ Υ Ω Θ Τ Γ Τ 2. …………… β. ………….
Ο Τ Π Ρ Γ Ρ Κ Ε Ο Η 3. …………… γ. ………….
Θ Ζ Ζ Η Λ Ι Ο Π Π Φ 4. …………… δ. ………….
Κ Τ Σ Ξ Σ Ο Σ Κ Σ Ξ 5. …………… ε. ………….
Α Σ Β Ε Σ Τ Ι Ο Τ Α
Π ∆ ∆ Λ Α Ψ Θ Ψ Μ Γ
5. Το σχήµα που ακολουθεί απεικονίζει τις τέσσερις πρώτες περιόδους του πε-
ριοδικού πίνακα
1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1 1 1 1 1 1 1 1
0 1 2 3 4 5 6 7 8
Α Β
Γ ∆ Ε Ζ
Η Θ Ι Κ
Λ Μ
Να βρείτε ποιες από τις παρακάτω προτάσεις είναι σωστές και ποιες
λανθασµένες.
α. Το στοιχείο ∆ έχει παρόµοιες ιδιότητες µε το στοιχείο Γ και το στοιχείο Ε µε
το στοιχείο Ζ.
β. Τα στοιχεία Μ, Γ, ∆ είναι µέταλλα
γ. Το στοιχείο Ζ ανήκει στη 2η περίοδο και στη 18η οµάδα του περιοδικού πί-
νακα
δ. Το στοιχείο Λ είναι ευγενές αέριο
ε. Το στοιχείο Α έχει το µικρότερο ατοµικό αριθµό

3. στ. Το στοιχείο Γ ανήκει στη 2η περίοδο και στη 1η οµάδα του περιοδικού πί-
νακα
ζ. Το στοιχείο Μ έχει ηλεκτρόνια σε δύο στοιβάδες
η. Τα στοιχεία Κ και Ι είναι αλογόνα.
6. Ποιες από τις ενώσεις HNO3, Ca(OH)2, H2SO4, KOH είναι οξέα και ποιες βάσεις;
Να γράψετε τις εξισώσεις που περιγράφουν τα ιόντα που δηµιουργούνται κατά την διάλυση
δύο από τις παραπάνω ενώσεις στο νερό.
7. Να µεταφέρετε στο γραπτό το παρακάτω κείµενο συµπληρώνοντας τα κενά µε τις
κατάλληλες λέξεις και να υπογραµµίσετε τις λέξεις αυτές.
Το µαγειρικό αλάτι ονοµάζεται επιστηµονικά …………………… …………………… και
αποτελείται από κατιόντα …………………… (…………) και ……………………
…………………… (Cl−). Στο εργαστήριο µπορεί να παρασκευαστεί, αν αναµιχθεί ένα
διάλυµα …………………… µε ένα διάλυµα …………………… του …………………… και αν
στην συνέχεια …………………… το διάλυµα που σχηµατίστηκε, ώστε να εξαερωθεί όλο το
νερό.
8. Στην Στήλη Ι του παρακάτω πίνακα φαίνονται µερικές ιδιότητες των αλκαλίων και στην
στήλη ΙΙ µερικά αποτελέσµατα - εφαρµογές των ιδιοτήτων αυτών. Να γράψετε στο γραπτό
σας το γράµµα της Στήλης Ι και δίπλα τον αριθµό της Στήλης ΙΙ που αντιστοιχείται σωστά.
Στήλη Ι Στήλη ΙΙ
α) Μαλακά 1. µερικά αλκάλια επιπλέουν στο
νερό.
β) Μικρή πυκνότητα 2. και δίνουν βασικά διαλύµατα.
γ) Έχουν χαµηλά σηµεία τήξης 3. φυλάσσονται σε δοχείο µε
πετρέλαιο.
δ) Οξειδώνονται εύκολα από το 4. λιώνουν εύκολα.
οξυγόνο του αέρα
ε) Αντιδρούν µε το νερό 5. κόβονται εύκολα µε το µαχαίρι.
9. Έχουµε τρία διαλύµατα ∆1 µε pH=4 , ∆2 µε pH=8 και ∆3 µε pH=12.
Να γράψετε στο γραπτό σας το γράµµα κάθε πρότασης και δίπλα τη λέξη Σωστό για τη
σωστή πρόταση και τη λέξη Λάθος για τη λανθασµένη.
α) Το διάλυµα ∆1 είναι όξινο.
β) Το διάλυµα ∆2 είναι πιο βασικό από διάλυµα ∆3.
γ) Αναµειγνύουµε το διάλυµα ∆2 µε το ∆3 και προκύπτει νέο διάλυµα µε pH=13.
δ) Αν αναµείξουµε το διάλυµα ∆1 µε το ∆3 µπορεί να προκύψει διάλυµα µε pH=9.
ε) Το διάλυµα ∆1 είναι δυνατόν να έχει προκύψει από την διάλυση HCl σε νερό.
στ) Αν αραιώσουµε το διάλυµα ∆2 µε το νερό µπορεί να προκύψει νέο διάλυµα µε
pH=7.

4. 10.Αφού µεταφέρετε στο γραπτό σας τον παρακάτω πίνακα, χαρακτηρίστε στη δεύτερη
στήλη τις ενώσεις ως οξέα, βάσεις ή άλατα και συµπληρώστε το όνοµά τους στην τρίτη
στήλη.
10.
Τύπος ένωσης Είδος ένωσης Όνοµα ένωσης
Η2SO4
NH3
Na2CO3
NaOH
HNO3
NaCl
11. Ένα διάλυµα έχει pH ίσο µε 4.
α) Στο διάλυµα αυτό προσθέτουµε µια ποσότητα διαλύµατος βάσης. Ποια από τις
παρακάτω τιµές αποκλείεται να είναι η τιµή του pH του διαλύµατος που θα προκύψει;
i) 3 ii) 6 iii) 10
β) Αν στο αρχικό διάλυµα προσθέσουµε νερό ποια από τις παρακάτω τιµές µπορεί να
είναι η πιθανή τιµή pH του καινούργιου διαλύµατος;
i) 3 ii) 6 iii) 10
γ) Προκειµένου να εξουδετερώσετε το αρχικό διάλυµα θα χρησιµοποιούσατε ένα νέο
διάλυµα µε pH
i) 3 ii) 6 iii) 10
12. ∆ίνονται τα χηµικά στοιχεία:
Κάλιο (Κ), Άνθρακας (C), Νάτριο (Na), Φθόριο (F), Ρουβίδιο (Rb), Χλώριο ( Cl ), Βρώµιο
(Br), Άζωτο (Ν), Υδρογόνο (Η), Καίσιο (Cs).
Α) Να µεταφέρετε στο γραπτό σας δύο αλογόνα και δύο αλκάλια.
Β) Να µεταφέρετε στο γραπτό σας δύο µέταλλα.
13. Σε ποιες κατηγορίες διακρίνονται µε βάση τον τρόπο σύνδεσης των ατόµων άνθρακα
οι γαιάνθρακες;
Να γράψετε τον χηµικό τύπο και το όνοµα
α. ενός αλκανίου µε ένα άτοµο άνθρακα.
β. ενός αλκενίου µε τρία άτοµα άνθρακα.
14. Θέλετε να υποθηκεύσετε ένα οξύ. Στη διάθεσή σας έχετε ένα χάλκινο και ένα
σιδερένιο δοχείο. Ποιο δοχείο θα διαλέγατε για την αποθήκευση; ∆ικαιολογήστε
αναλυτικά την απάντησή σας.
15. ∆ίνονται οι ακόλουθες χηµικές ενώσεις : i) CH3-CH3 ii) CH3-CH2OH iii) CO2 iv)
CH2=CH2 v) CH≡CH vi) CH4
α) Ποιες από τις παραπάνω ενώσεις είναι υδρογονάνθρακες και
β) Ποιες ενώσεις είναι ακόρεστοι υδρογονάνθρακες;
16.

5. α) Τι ονοµάζουµε καύση υδρογονανθράκων;
β)Ποια είναι η διαφορά µεταξύ της πλήρους και της ατελούς καύσης των
υδρογονανθράκων;
γ)Γράψτε την χηµική εξίσωση της τέλειας καύσης του µεθανίου (CH4).
17. α. i) Να γράψετε τη χηµική εξίσωση της εξουδετέρωσης.
ii) Όταν αναµειγνύουµε ένα διάλυµα οξέος µε ένα διάλυµα βάσης προκύπτει πάντοτε
ουδέτερο διάλυµα; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
β. Ποιο από τα παρακάτω διαλύµατα πρέπει να προστεθεί σε διάλυµα που έχει pH=2 σε
ικα-νοποιητική ποσότητα για να προκύψει διάλυµα µε pH=10;
Α. διάλυµα HCI µε pH=3,5 Β. διάλυµα NaOH µε pH=8
Γ. καθαρό νερό ∆. διάλυµα NaOH µε pH=13
Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
18. Να συµπληρώσετε τα κενά του παρακάτω πίνακα.
Όνοµα Συντακτικός τύπος Κατηγορία
CH3 - CH3 κορεσµένος
CΗ ≡ CH
CH3 - CH2 - CH3
CH3C ≡ CH
CH3CH = CH2 ακόρεστος
19. Ποιες χηµικές ενώσεις ονοµάζονται οξέα κατά Arrhenius; Να γράψετε τη χηµική
εξίσωση που δείχνει το σχηµατισµό ιόντων κατά τη διάλυση του νιτρικού οξέος στο νερό.
Να αναφέρετε το αέριο το οποίο θα παραχθεί σε καθεµιά από τις επόµενες περιπτώσεις:
Α) διάλυµα υδροχλωρίου αντιδρά µε ψευδάργυρο, Β) µαγειρική σόδα αντιδρά µε διάλυµα
θειικού οξέος.