1. Ήθη και έθιμα της Λαμπρής και της
Μεγάλης Εβδομάδας

2. Στη Ρόδο, το Σάββατο του Λαζάρου, τα παιδιά
γυρίζουν από πόρτα σε πόρτα και τραγουδούν
τον «Λάζαρο», συγκεντρώνοντας χρήματα και
αυγά για τους ιερείς. Του Λαζάρου, επίσης, σε
όλα τα σπίτια οι νοικοκυρές φτιάχνουν στριφτά
κουλουράκια, «τα Λαζαράκια», συμβολίζοντας
με τον τρόπο αυτό το σώμα του Λαζάρου που
ήταν τυλιγμένο στο σάβανο.

3. «Του μαύρου νιου τ’ αλώνι» στη Χαλκιδική
και τα «Μπουλούκια» στην Καλαμάτα
Tο έθιμο «Του μαύρου νιου τ’ αλώνι»
γίνεται στους λόφους πάνω από την
Ιερισσό την Τρίτη του Πάσχα. Οι
γεροντότεροι αρχίζουν τον χορό και
στην συνέχεια συνοδεύουν και οι
υπόλοιποι κάτοικοι, και τελειώνουν με
τον «Καγκέλευτο» χορό, που είναι η
αναπαράσταση της σφαγής 400
Ιερισσιωτών από τους Τούρκους. Ο
χορός περνά κάτω από δάφνινη αψίδα
όπου υπάρχουν δύο νεαροί με
υψωμένα σπαθιά και στη μέση του
τραγουδιού «διπλώνεται».
Ο διαγωνισμός των «μπουλουκιών» στην
πόλη της Καλαμάτας πηγάζει από τους
απελευθερωτικούς αγώνες του 1821. Οι
διαγωνιζόμενοι είναι οπλισμένοι με σαΐτες,
δηλαδή με χαρτονένιους σωλήνες γεμάτους
μπαρούτι, και επιδίδονται σε σαϊτοπόλεμο,
με τη συμμετοχή εκατοντάδων ντόπιων και
επισκεπτών.

5. Μεγάλη Πέμπτη και κόκκινο
πανί
•
Σε πολλά μέρη την Μεγάλη Πέμπτη κρεμάγανε ένα
κόκκινο πανί στο παράθυρο που συμβολίζει το αίμα του
Χριστού . Όσο το κόκκινο πανί ήταν κρεμασμένο στο
μπαλκόνι ή το παράθυρο οι γυναίκες δεν έπλεναν ούτε
και άπλωναν ρούχα γιατί το θεωρούσαν κακό σημάδι
Μεγάλη Πέμπτη και τσουρέκια
Τη Μεγάλη Πέμπτη ετοιμάζονται και τα
τσουρέκια. Παλιότερα, όταν η πίστη διατηρούσε
ακόμη κάποια στοιχεία δεισιδαιμονίας, μία από
τις κουλούρες της Μεγάλης Πέμπτης φυλαγόταν
στο εικονοστάσι για να καταναλωθεί την
Πρωτομαγιά, για να προστατεύονται τα μέλη της
οικογένειας από τα μάγια.

6. Το κάψιμο του Ιούδα στην Θράκη και στην
Κρήτη
•
Στις Μέτρες της Θράκης, τη Μεγάλη Πέμπτη συνηθίζεται τα παιδιά να
φτιάχνουν το ομοίωμα του Ιούδα, το οποίο περιφέρουν στα σπίτια,
ζητώντας κλαδιά για να τον κάψουν την επομένη ημέρα στον Επιτάφιο. Τη
Μεγάλη Παρασκευή η πομπή του Επιταφίου φτάνει στο τέλος της έξω από
ένα παρεκκλήσι, όπου εκεί βρίσκεται έτοιμη η φωτιά για να καεί ο Ιούδας.
Μόλις ο ιερέας ξεκινήσει να διαβάζει το σχετικό Ευαγγέλιο, ανάβουν τη
φωτιά και ρίχνουν μέσα της το ομοίωμα.

7. •
Στην Θράκη την Μ. Πέμπτη , αν υπάρχει αβγό από μαύρη κότα , το βάφουν
πρώτο και το βάζουν στο εικονοστάσι. Όποτε πιάνει μπόρα το χρησιμοποιούν
βάζοντας το ανάποδα στην αυλή για να διώξει το χαλάζι.
•
Tο τσούγκρισμα των πασχαλινών αυγών συμβολίζει την Ανάσταση του
Χριστού. Tο αυγό συμβολίζει τη ζωή και τη δημιουργία. Επίσης,
κλείνει μέσα του τη ζωή και όταν σπάσει με το τσούγκρισμα το
κέλυφός του, γεννάται μια ζωή, . Έτσι και το πασχαλινό αυγό όταν με
το τσούγκρισμα σπάσει το κέλυφος συμβολίζει το σπάσιμο του τάφου
του Χριστού και την Ανάσταση Του.
•
Tα Πασχαλινά αυγά έχουν πάντοτε κόκκινο χρώμα, το οποίο συμβολίζει το αίμα του Ιησού Χριστού που βγήκε από το
άγιο Σώμα Του όταν ελογχίσθει από τον Ρωμαίο στρατιώτη, ενώ βρισκόταν πάνω στον σταυρό.
Tα Πασχαλινά αυγά

9. •
Στη Ζάκυνθο, η κατανυκτική ατμόσφαιρα και οι
ιδιαιτερότητες του «Ζακυνθινού Πάσχα» με τα
ιδιόμορφα «αντέτια» (έθιμα) το κάνουν να είναι
ξεχωριστό. Το μεσημέρι της Μ.Παρασκευής, πλήθος
πιστών συμμετέχει στην περιφορά του Εσταυρωμένου
που διασχίζει όλη την πόλη. Στον Μητροπολιτικό Ναό
του Αγίου Νικολάου των Ξένων, η περιφορά του
Επιταφίου, σύμφωνα με παμπάλαιο τοπικό έθιμο,
γίνεται τις πρώτες πρωινές ώρες του Μ.Σαββάτου, ενώ
με την ανατολή του ηλίου, ο Δεσπότης σηκώνει την
Ανάσταση. Με το πρώτο χτύπημα της καμπάνας, ο
Δεσπότης αφήνει ελεύθερα άσπρα περιστέρια ενώ από
το καμπαναριό πετάνε στο δρόμο πήλινα δοχεία, όπως
και όλοι οι κάτοικοι του νησιού.

10. Λευκάδα
•
Στη Λευκάδα, το βράδυ της
Μ.Παρασκευής γίνεται στον
κεντρικό δρόμο της πόλης, με
κατάληξη την παραδοσιακή,
ενετική, κεντρική πλατεία, η
περιφορά των Επιταφίων των
ενοριών, συνοδεία Φιλαρμονικής.
Το Μ.Σάββατο το πρωί, η
Φιλαρμονική παίζει στους
δρόμους της πόλης χαρούμενους
σκοπούς, ενώ οι νοικοκυρές
πετούν και σπάζουν έξω από τα
σπίτια τους διάφορα πήλινα
αγγεία.

11. Οι κερκυραϊκοί μπότηδες
•
Μπότηδες είναι τα κανάτια εκείνα με το λεπτό
στόμιο, τα οποία το Πάσχα στην Κέρκυρα, σκάνε στα
πόδια των πεζών το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου.
Πρόκειται για το έθιμο της Πρώτης Ανάστασης, κατά
το οποίο οι Κερκυραίοι γεμίζουν τους μπότηδες με
νερό και τους πετούν από τα μπαλκόνια των
καντουνιών. Λίγο νωρίτερα, στην εκκλησία της
Παναγιάς των Ξένων έχει γίνει τεχνητός σεισμός,
σαν αναφορά στον σεισμό που έγινε σύμφωνα με
την Βίβλο στον τάφο του Ιησού, ενώ στην συνέχεια,
οι κερκυραϊκές φιλαρμονικές κυκλοφορούν στην
πόλη παίζοντας εύθυμα εμβατήρια.

12. Αερόστατα στο Λεωνίδιο
•
Στην όμορφη κωμόπολη της Τσακωνιάς, η
Λαμπρή γίνεται όνομα και πράγμα, αφού εδώ
και έναν περίπου αιώνα, το βράδυ της
Ανάστασης τηρείται το έθιμο των
αερόστατων. Τα παιδιά των πέντε ενοριών
συναγωνίζονται στις επιτυχείς «πτήσεις» των
χρωματιστών φωτεινών αερόστατων, τα
οποία ετοιμάζουν επί εβδομάδες πριν το
Πάσχα. Για περίπου μισή ώρα μετά το
«Χριστός Ανέστη», ο ουρανός αποκτά… έξτρα
αστέρια.

13. Ρουκετομανία στο
Βροντάδο•
Η Χίος κάθε χρόνο τέτοια εποχή τραβάει τα βλέμματα
και περιλαμβάνει την μάχη των ενοριών με ρουκέτες.
Σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή, η συνήθεια
ξεκίνησε επί Τουρκοκρατίας, όταν οι Χριστιανοί
κάτοικοι ήθελαν να δείξουν στους Τούρκους πώς
γιορτάζουν οι ορθόδοξοι την Ανάσταση. Ο Δήμος
βέβαια πλέον έχει θέσει αυστηρούς κανόνες για την
ασφάλεια των συμμετεχόντων στον ρουκετοπόλεμο,
για να αποφευχθούν τα παρατράγουδα και οι
τραυματισμοί που παρατηρήθηκαν πριν λίγα
χρόνια. Σε κάθε περίπτωση όμως , το θέαμα στον
μεταμεσονύκτιο ουρανό είναι μαγευτικό.

14. ΄Έθιμα στην Κύθνο, Πάρο, Σύρο
•
Στην Κύθνο, το πιο επιβλητικό
έθιμο του νησιού είναι αυτό της
«Κούνιας». Την Κυριακή του
Πάσχα, στην πλατεία του νησιού,
στήνεται μία κούνια, στην οποία
κουνιούνται αγόρια και κορίτσια
ντυμένα με παραδοσιακές στολές.
Αυτός ή αυτή που θα κουνήσει
κάποιον, δεσμεύεται ενώπιον
Θεού και ανθρώπων για γάμο.
.
•
Στην Πάρο, η περιφορά του
Επιταφίου της Μάρπησσας,
παρουσιάζει ενδιαφέρον καθώς κατά
την διάρκειά της, γίνονται δεκαπέντε
περίπου στάσεις. Σε κάθε στάση
φωτίζεται και ένα σημείο του
βουνού.

15. Η Σύρος βιώνει με
ιδιαίτερο τρόπο το
Πάσχα. Οι δύο
θρησκευτικές της
κοινότητες, η Ορθόδοξη
και η Καθολική,
γιορτάζουν συγχρόνως τις
μέρες του Πάσχα. Κατά
την περιφορά τους
συναντώνται στην
κεντρική πλατεία
Μιαούλη, όπου γίνεται
κατανυκτική δέηση

16. Η Κυριακή του Πάσχα είναι η μεγάλη γιορτή της Λαμπρής, από νωρίς το πρωί ο
παραδοσιακός οβελίας ψήνεται στη σούβλα ενώ γύρω από το εορταστικό τραπέζι
γλεντούν οικογένειά και φίλοι με τραγούδια και χορό.
Πολλά ακόμα μέρη στην Ελλάδα γιορτάζουν το Πάσχα με τα δικά τους έθιμα. Μερικά
παραδείγματα:
Στην Πάρο τα παιδιά αναπαριστούν τους αποστόλους του Ιησού, τον Μυστικό Δείπνο,
την πορεία για τον Γολγοθά και τη Σταύρωση.
Στην Πάτμο δώδεκα μοναχοί αναπαριστούν τους αποστόλους, και ο Ηγούμενος πλένει
τα πόδια τους στην πλατεία την Μεγάλη Πέμπτη .
Στη Θράκη και τη Μακεδονία νέες γυναίκες φορώντας την παραδοσιακή ενδυμασία που
ονομάζεται Λαζαρινή πάνε στα γύρω χωριά τραγουδώντας παραδοσιακά τραγούδια
του Πάσχα.