ΣΤΕΛΙΟΣ ΓΙΑΠΟΥΤΖΗΣ

1. Αμθιμξπ Γαζηπ
Ρ΢ΔΚΘΞΡ ΓΘΟΞΣ΢ΕΖΡ
26/11/2013
1

2. Από ςξ 1799 έχπ και
ςξ 1812 αμέπςσνε ιδιαίςεοη
ρσγγοατική και εκδξςική
δοαρςηοιόςηςα, εκδίδξμςαπ έογα
Δλλήμχμ ή νέμχμ ρσγγοατέχμ
μεςατοαρμέμα από ςξμ ίδιξ. Από
ασςά νευχοίζξσμ ςα δικά ςξσ
έογα, όπχπ η πεμςάςξμη Δλλημική
Βιβλιξθήκη (1807), η ξπξία
πεοιλαμβάμει βιξγοατίεπ αουαίχμ
ρσγγοατέχμ, και ςξ ςοίςξμξ Λενικό
ςηπ Αουαίαπ Δλλημικήπ (1809–1816).
΢ξ 1811, με σπόδεινη
ςξσΙξοαή ενέδχρε ρςημ Βιέμμη ςξ
πεοιξδικό Δομήπ ξ Λόγιξπ, ςξ πιξ
ανιόλξγξ ποξεπαμαρςαςικό
έμςσπξ, μέρα από ςξ ξπξίξ ρυξλιάζει
ξ ίδιξπ ςα τιλξλξγικά γεγξμόςα και
ςημ δημιξσογία πμεσμαςικώμ
εσοχπαψκώμ κιμημάςχμ.
Ρ΢ΔΚΘΞΡ ΓΘΟΞΣ΢ΕΖΡ
26/11/2013
2

3. Ξ ίδιξπ είυε ςημ επιμέλεια ςξσ
πεοιξδικξύ μέυοι ςξ 1814. ΢ξ
πεοιξδικό ρσμέυιρε μα κσκλξτξοεί
μέυοι ςξ 1821.
H υαοςξγοατική ςξσ εμαρυόληρη ήςαμ
πξλύ ανιόλξγη.
Ρημαμςικόςεοξ έογξ ςξσ είμαι ξ Πίμαν
Γεωγοατικόπ ςηπ Δλλάδξπ ςξμ ξπξίξ
ενέδχρε ρςη Βιέμμη ςξ 1800, πξσ
θεχοείςαι μία μέα έκδξρη ςηπ Υάοςαπ
ςξσ Πήγα. Λικοόςεοχμ διαρςάρεχμ
από ασςήμ (102 Υ 104 εκ.), είμαι
ρήμεοα, έμαπ από ςξσπ ρπαμιόςεοξσπ
ελλημικξύπ υάοςεπ, ατξύ ρώζξμςαι
μόμξ 6 αμςίςσπά ςξσ ρςξ ενχςεοικό.
Έμα από ασςά κξρμεί ςημ Ιεμςοική
Δθμική Βιβλιξθήκη ςηπ Θςαλίαπ ρςη
Τλχοεμςία [1].
Έμαπ άλλξπ εναιοεςικά ρπάμιξπ υάοςηπ
ςξσ Γαζή (Άςλαπ πεοιέυωμ καθξλικξύπ
γεωγοατικξύπ πίμακαπ ςηπ σδοξγείξσ
ρταίοαπ) απξκςήθηκε από ςημ Δθμική
Βιβλιξθήκη ςηπ Ασρςοαλίαπ.
Ρ΢ΔΚΘΞΡ ΓΘΟΞΣ΢ΕΖΡ
26/11/2013
3

4. Ξ Γαζήπ πίρςεσε όςι μόμξ με ςημ
πμεσμαςική ατύπμιρη ςχμ σπξδξύλχμ
θα επιςσγυαμόςαμ η Δπαμάρςαρη.
Όμςαπ άμθοχπξπ πμεσμαςικήπ
αμαζήςηρηπ, ξ Γαζήπ επιθσμξύρε μα
αμαπςσυθεί ςξ επίπεδξ ςξσ
εκπαιδεσςικξύ ρσρςήμαςξπ ρςημ
Δλλάδα.
΢ξ 1814, ρε ρσμεογαρία με
ςξμ Ιαπξδίρςοια και άλλξσπ
ρημαμςικξύπ Έλλημεπ, ίδοσρε
ςημ Τιλόμξσρξ Δςαιοεία (Βιέμμηπ),
πξλιςιρςική ξογάμχρη, η ξπξία είυε
ξσριαρςικά πξλιςική υοξιά.
Οαοάλληλα, νεκίμηρε ςημ αμέγεορη
ρςημ παςοίδα ςξσ ποξςύπξσ ρυξλείξσ,
ερςιαρμέμξσ ρςιπ τσρικέπ επιρςήμεπ
(βλ. Δημόρια Βιβλιξθήκη Ληλεώμ).
΢ξ 1817 έτςαρε μέυοι ςημ Ξδηρρό,
ποξκειμέμξσ μα ρσλλένει ρσμδοξμέπ
για ςημ Ρυξλή.
Ρ΢ΔΚΘΞΡ ΓΘΟΞΣ΢ΕΖΡ
26/11/2013
4

5. Δκεί ςξμ βοήκε ξ Ρκξστάπ και ςξσ
ποξςείμει μα γίμει μέλξπ ςηπ Τιλικήπ
Δςαιοείαπ.
Ξ Γαζήπ δίρςαρε και έςρι επέρςοεφε
ρςιπ Ληλιέπ, όπξσ, μαζί με
ςξμ Γοηγόοιξ Ιχμρςαμςά, ξογάμχρε
ςημ Ρυξλή.
Δκεί ςξμ ρσμάμςηρε ξ Νάμθξπ, ξ
ξπξίξπ καςάτεοε μα ςξμ πείρει μα μπει
ρςημ Δςαιοεία.
Ήςαμ έμαπ από ςξσπ ρημαμςικόςεοξσπ
παοάγξμςεπ ςηπ, καθώπ ρσμέβαλε ρςη
μύηρη μέχμ μελώμ και ρσμεμμξήθηκε
με μςόπιξσπ ξπλαουηγξύπ, έςρι ώρςε
μα ποξεςξιμάρει ςημ Δπαμάρςαρη.
Σπήονε έμα είδξπ ρσμδέρμξσ για ςξσπ
Τιλικξύπ πξσ βοίρκξμςαμ
ρςημ Πχρία και ρςημ Λξλδξβλαυία και
ςξσπ μσημέμξσπ ρςημ Οελξπόμμηρξ και
ςημ Ρςεοεά Δλλάδα.
Ρ΢ΔΚΘΞΡ ΓΘΟΞΣ΢ΕΖΡ
26/11/2013
5

6. ΢ημ 1η Λαΐξσ ςξσ 1821, αμήμεοα
ςξσ Οάρυα, κήοσνε ςημ
επαμάρςαρη ρςη Ηερραλία και
ςη Λαγμηρία και έλαβε μέοξπ ρε
όλεπ ςιπ μεςέπειςα μάυεπ ρςημ
πεοιξυή.
Ρςιπ 7 Λαψξσ 1821 έβγαλε ςημ
διακήοσνή ςξσ με ςίςλξ "Οοξπ
ςξσπ λαξύπ ςηπ Εαγξοάπ, ςχμ
Τεοώμ και ςηπ Αγσιάπ".
Λεςανύ ςχμ άλλχμ ςξμιζει ςη
ρημαρία ςξσ Πήγα και ςηπ θσρίαπ
ςξσ και όςι ξ ίδιξπ ξ Πήγαπ
ποξψρςαςαι ρςημ επαμαρςαςημέμη
Ηερραλία και ξ Ηύοιξπ ςξσ θα
γίμει "εγεοςήοιξμ ράλπιρμα".
Ρσμιρςά μα ρσγκληθεί Ρσμέλεσρη
με αμςιποξρώπξσπ από ςιπ
κξιμόςηςεπ ςηπ Ηεςςαλξμαγμηράπ
με ρκξπό μα ρσμςάνξσμ Ρύμςαγμα
ρςα ποόςσπα ςξσ δημξκοαςικξύ
ρσμςάγμαςξπ ςξσ Πήγα.
Ρ΢ΔΚΘΞΡ ΓΘΟΞΣ΢ΕΖΡ
26/11/2013
6

7. Ρ΢ΔΚΘΞΡ ΓΘΟΞΣ΢ΕΖΡ
26/11/2013
Μα ρσρςήρξσμ ςη ΒΞΣΚΖ
ΗΔ΢΢ΑΚΞΛΑΓΜΖΡΘΑΡ.
Ζ Ρσμέλεσρη ςχμ επαμαρςαςώμ
ποξπ ςιμήμ ςξσ Πήγα ρσμεδοίαρε
ρςξ Βελερςίμξ ρςιπ 11 Λαψξσ 1821
και η Ρσμέλεσρη ξμξμάςηκε
"Βξσλή Ηεςςαλξμαγμηρίαπ".
Οοόεδοξπ ήςαμ ξ Αμθιμξπ Γαζήπ
και γοαμμαςέαπ ξ Τίλιππξπ
Θχάμμξσ, ξ μεςέπειςα καθηγηςήπ
ςξσ Οαμεπιρςημίξσ Αθημώμ. Λεςά
ςημ απξςσυία ςηπ επαμάρςαρηπ
ρςημ Ηερραλία, καςέτσγε ρςξμ
Μόςξ και διξοίρθηκε μέλξπ
ςξσ Αοείξσ Οάγξσ. Ρσμμεςείυε
ρςιπ ποώςεπ εθμξρσμελεύρειπ χπ
εκποόρχπξπ ςηπ Ηερραλίαπ (Α'
Δθμξρσμέλεσρη Δπιδαύοξσ[3][4], Β'
Δθμξρσμέλεσρη
Άρςοξσπ[5] και ΢οξιζήμαπ[6]), αλλά
ύρςεοα έγιμε ρυξλάουηπ
ρςημ ΢ήμξ και ςημ Ρύοξ, όπξσ και
πέθαμε ςξ 1828ρε ηλικία 70 εςώμ.
7

8. Ρ΢ΔΚΘΞΡ ΓΘΑΟΞΣ΢ΕΖΡ
26/11/2013
8