ХАСХОМ гаргах зөвлөмж

1. АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
МОНГОЛ УЛСЫН
АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
УЛААНБААТАР ХОТ
2018 он
МЭДҮҮЛЭГ ГАРГАГЧДАД
ЗОРИУЛСАН ГАРЫН АВЛАГА
/Шинэчилсэн 4 дэх хэвлэл/

2. МЭДҮҮЛЭГ ГАРГАГЧДАД ЗОРИУЛСАН ГАРЫН
АВЛАГА
Хянасан:
Боловсруулсан:
Ц.БААСАНДЭЛГЭР АТГ-ын Хяналт шалгалт, дүн шинжилгээний
хэлтсийн ажилтан, комиссар
АТГ-ын Хяналт шалгалт, дүн шинжилгээний
хэлтсийн МБДША-ны дарга, ахлах комиссар
АТГ-ын Хяналт шалгалт, дүн шинжилгээний
хэлтсийн дарга, эрхэлсэн комиссар
АТГ-ын Хяналт шалгалт, дүн шинжилгээний
хэлтсийн ХША-ны дарга, ахлах комиссар
Ц.ЦЭЦЭГДЭЛГЭРЭХ
Х.ХАШБААТАР
Л.СҮХ-ОЧИР
Манай хаяг: 210644 Улаанбаатар,
Сүхбаатар дүүрэг,
Сөүлийн гудамж - 41
Монгол Улсын Авлигатай тэмцэх газар
Хяналт шалгалт, дүн шинжилгээний хэлтэс
Харилцах утас: 70112468, 70112469, 70112499, 70112484
70112485, 70112427, 70110252, 70112452
Хэвлэлийн хуудас: 2.1 хх
Хэвлэсэн газар: “УРАНГАР ПРЕСС” ХХК

3. 3
АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
ГАРЧИГ
1. Мэдүүлэг гаргагчийн тухай ойлголт .................................4
2. Мэдүүлэг гаргах харьяалал ...............................................5
3. Мэдүүлэг гаргагчийн үүрэг ................................................8
4. Хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлэг болон хөрөнгө,
орлогын мэдүүлгийг хянан шалгах .................................11
5. Хариуцлага хүлээлгэх үндэслэл .....................................13
6. Хувийн ашиг сонирхол, хөрөнгө орлогыг мэдүүлэх
тухай...........................................................15
А. Хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлэг болон хөрөнгө,
орлогын мэдүүлгийг гаргах тухай.................................15
Б. Õóâèéí àøèã ñîíèðõëûí ìýä¿¿ëýã áîëîí
õºðºíãº, îðëîãûí ìýä¿¿ëãèéã öàõèìààð ìýä¿¿ëæ,
áàòàëãààíû ìàÿãòààð á¿ðòã¿¿ëýõ òóõàé
/Загвар жишээ №1/..........................................................18
7. Хувийн ашиг сонирхлын урьдчилсан мэдүүлэг гаргах
/Загвар жишээ №2/ .........................................................43
8. Ашиг сонирхлын зөрчил үүссэн эсэх асуудлаар мэдэгдэл,
тайлбар гаргах /Загвар жишээ №3, №4/......................50
9. Íèéòèéí àëáàíä íèéòèéí áîëîí õóâèéí àøèã ñîíèðõëûã
çîõèöóóëàõ, àøèã ñîíèðõëûí çөðчëөөñ óðüäчèëàí
ñýðãèéëýõ òóõàé õóóëüä íýìýëò îðóóëàõ òóõàé.
2017.04.13..............................................................60
10. “Îôôøîð á¿ñýä õàìààðàõ ãàäààä óëñ, ò¿¿íèé íóòàã
äýâñãýðèéí æàãñààëò øèíý÷ëýí áàòëàõ òóõàé” Ìîíãîë
Óëñûí Çàñãèéí ãàçðûí 2017.12.06-íû ºäðèéí 326 äóãààð
òîãòîîë..................................................................63

4. АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
4
НЭГ. МЭДҮҮЛЭГ ГАРГАГЧИЙН ТУХАЙ
ОЙЛГОЛТ
Авлигын эсрэг хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1, Нийтийн
албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах,
ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай
хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1 дэх хэсэгт тус тус заасны дагуу
дор дурдсан этгээд хуулийн үйлчлэлд хамаарна.
4.1.1.төрийн улс төрийн, захиргааны, тусгай албаны
удирдах болон гүйцэтгэх албан тушаалтан;
4.1.2.төрийн үйлчилгээний албаны удирдах албан
тушаалтан болон ерөнхий нягтлан бодогч, ахлах нягтлан
бодогч;
4.1.3.төрийн болон орон нутгийн өмчит, төрийн болон
орон нутгийн өмчийн оролцоотой хуулийн этгээдийн удирдах
болон компанийн эрх бүхий албан тушаалтан;
4.1.4.олон нийтийн радио, телевизийн Үндэсний
зөвлөлийн дарга, гишүүн, ерөнхий захирал;
4.1.5.улсын болон орон нутгийн төсвөөс санхүүжилт
авч төрийн тодорхой чиг үүргийг хууль тогтоомжийн дагуу
гүйцэтгэж байгаа төрийн бус байгууллагын удирдах албан
тушаалтан;
4.1.6.Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурал, бүх
шатны иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын сонгуульд нэр
дэвшигч;
4.1.7.бүх шатны иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын дарга,
төлөөлөгч;
4.1.8.эрх бүхий байгууллагаас баталсан жагсаалтад
заасан албан тушаалтан.
4.1.9.Ирээдүйн өв сангийн тухай хуулийн 4.1.7-д заасан
Ирээдүйн өв сан корпорацийн эрх бүхий албан тушаалтан,
хяналтын зөвлөлийн гишүүн.

5. 5
АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
ХОЁР. МЭДҮҮЛЭГ ГАРГАХ ХАРЬЯАЛАЛ
Авлигын эсрэг хуулийн 11 дүгээр зүйл, Нийтийн албанд
нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах, ашиг
сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуулийн 24
дүгээр зүйл, Монгол Улсын Их Хурлын Хууль зүйн байнгын
хорооны 2012 оны 5 дугаар тогтоолын 1 дүгээр хавсралтаар
батлагдсан “Албан тушаалтны хувийн ашиг сонирхлын
мэдүүлэг болон хөрөнгө, орлогын мэдүүлгийг бүртгэх, хянах,
хадгалах журам”-ын 2 дахь хэсэгт тус тус заасны дагуу
Авлигатай тэмцэх газарт: Авлигын эсрэг хуулийн 11
дүгээр зүйлийн 11.1.1, Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн
ашиг сонирхлыг зохицуулах, ашиг сонирхлын зөрчлөөс
урьдчилан сэргийлэх тухай хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 24.1.1
дэх заалт, УИХ-ын Хууль зүйн байнгын хорооны 2012 оны 5
дугаар тогтоолын 1 дүгээр хавсралтын 2.1-д заасан албан
тушаалтан;
Шүүхийн ерөнхий зөвлөлд: Үндсэн хуулийн цэцийн
гишүүн, бүх шатны шүүхийн шүүгч;
Улсын Их Хурлын Хууль зүйн байнгын хороонд:
Авлигатай тэмцэх газрын удирдах болон гүйцэтгэх албан
тушаалтан;
Улсын Их Хурлын Тамгын газарт: Төрийн улс төрийн
албан тушаалтны бүрэн эрхийнх нь хугацаанд зөвхөн өөрт нь
үйлчлэх орон тооны зөвлөх;
Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газарт: Улсын болон
орон нутгийн төсвөөс санхүүжилт авч төрийн тодорхой чиг
үүргийг хууль тогтоомжийн дагуу гүйцэтгэж байгаа төрийн бус
байгууллагын удирдах албан тушаалтан;
Сангийн яаманд /хуучнаар Төрийн өмчийн хороо/:
Төрийн өмчит үйлдвэрийн газар, төрийн өмчит болон
төрийн өмчийн оролцоотой хуулийн этгээд, банк, санхүүгийн
байгууллага, биржийн удирдах албан тушаалтан, Монгол

6. АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
6
Улсаас бусад улстай байгуулсан олон улсын гэрээ, хэлэлцээр,
Монгол Улсын Засгийн газраас хөрөнгө оруулагчтай
байгуулсан тогтвортой байдлын гэрээгээр үйл ажиллагаа нь
зохицуулагдаж байгаа төрийн өмчийн оролцоотой хуулийн
этгээдийн удирдах албан тушаалтан; /эдгээр хуулийн
этгээдийн удирдах албан тушаалд ажиллаж байгаа гадаадын
иргэн нэгэн адил хамаарна/.
Аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн иргэдийн
Төлөөлөгчдийн Хурлын ажлын албанд: Аймаг, нийслэл,
сум, дүүргийн иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурлын дарга,
төлөөлөгч, ажлын албаны ажилтан, Засаг дарга, Засаг даргын
орлогч;
Аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн Засаг даргын Тамгын
газарт: Аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн Засаг даргаас
томилогддог төрийн захиргааны, тусгай албаны удирдах
болон гүйцэтгэх албан тушаалтан, төрийн үйлчилгээний
албаны удирдах албан тушаалтан болон ерөнхий нягтлан
бодогч, ахлах нягтлан бодогч, орон нутгийн өмчит болон орон
нутгийн өмчийн оролцоотой аж ахуйн нэгжийн захирал;
Мэдүүлэг гаргагчийг томилсон, эсхүл удирдах эрх
бүхий албан тушаалтанд:
1. Хуулийн үйлчлэлд хамрагдах нийтийн албан тушаалтан
болон Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн ашиг
сонирхлыг зохицуулах, ашиг сонирхлын зөрчлөөс
урьдчилан сэргийлэх тухай хуулийн 23 дугаар зүйлийн
23.1-д заасан хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлэг гаргах
албан тушаалын жагсаалтад орсон албан тушаалтан,
“Албан тушаалтны хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлэг
болон хөрөнгө, орлогын мэдүүлгийг бүртгэх, хянах,
хадгалах журам”-ын 2 дугаар зүйлийн 2.1, 2.2 дахь
заалтад дурдагдсан албан тушаалтан;
2. Төрийн захиргааны болон төрийн тусгай албан
хаагч, төрийн үйлчилгээний албаны дарга, захирал,

7. 7
АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
эрхлэгч, тэдгээртэй адилтгах албан тушаалтан түүнийг
томилсон, эсхүл удирдах эрх бүхий албан тушаалтанд;
3. Засгийн газрын тодорхой чиг үүрэг, зорилтыг
санхүүжүүлэх зорилгоор улсын нэгдсэн төсвөөс
төвлөрүүлсэн хөрөнгө, түүнчлэн уг арга хэмжээнд
зориулан олгосон хандив, буцалтгүй тусламжийг
захиран зарцуулж байгаа Засгийн газрын тусгай
сангийн удирдах албан тушаалтан түүнийг томилсон,
эсхүл удирдах эрх бүхий албан тушаалтанд /Олон
улсын гэрээ, хэлэлцээрийн дагуу зээл, тусламж,
төсөл, хөтөлбөр хэрэгжүүлж байгаа хуулийн этгээдийн
зохицуулагч, удирдах албан тушаалтан нэгэн адил
хамаарна/;
4. Эрдэм шинжилгээ, инноваци, туршилт, зохион бүтээх
ажлыг дагнан болон сургалт, үйлдвэрлэлтэй хослон
гүйцэтгэдэг эрдэм шинжилгээний байгууллагын удирдах
албан тушаалтан түүнийг томилсон, эсхүл удирдах эрх
бүхий албан тушаалтанд;
5. Яам, агентлагийн дэргэдэх өөрийгөө санхүүжүүлдэг
салбар нэгжийн удирдах албан тушаалтан харьяа
байгууллагын түүнийг томилсон, эсхүл удирдах эрх
бүхий албан тушаалтанд;
6. Төсвийн ерөнхийлөн захирагч, ерөнхий менежертэй
гэрээ байгуулж, улсын болон орон нутгийн төсвөөс
санхүүжилт авч төрийн тодорхой чиг үүргийг түр буюу
байнга гүйцэтгэж байгаа төрийн бус байгууллагын
удирдах албан тушаалтан тухайн төсвийн захирагчид /
ерөнхий менежерт/;
7. Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн болон Монгол Улсын
Их Хурлын сонгуульд нэр дэвшигч Сонгуулийн ерөнхий
хороонд, орон нутгийн сонгууль /аймаг, нийслэл,
сум, дүүрэг/-д нэр дэвшигч нь тухайн орон нутгийн
сонгуулийн хороонд.

8. АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
8
ГУРАВ. МЭДҮҮЛЭГ ГАРГАГЧИЙН ҮҮРЭГ
Хуульд заасан хугацаанд гаргаж өгөх
Авлигын эсрэг хуулийн 10 дугаар зүйлийн 10.3, Нийтийн
албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах,
ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай
хуулийн 23 дугаар зүйлийн 23.3-т зааснаар мэдүүлгээ тухайн
албан тушаалд сонгогдсон буюу томилогдсон өдрөөс хойш
30 хоногийн дотор, цаашид тухайн албан тушаалыг хашиж
байх хугацаандаа жил бүрийн 2 дугаар сарын 15-ны дотор
шинэчлэн гаргаж холбогдох байгууллага, албан тушаалтанд
өгөх үүрэгтэй.
Дээр дурдсан хугацаанд мэдүүлгээ хугацаа хожимдуулж
гаргасан нь хүндэтгэн үзэх шалтгаангүй бол Авлигын эсрэг
хуулийн 10 дугаар зүйлийн 10.5, Нийтийн албанд нийтийн
болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах, ашиг сонирхлын
зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуулийн 23 дугаар
зүйлийн 23.4 дэх хэсэгт тус тус зааснаар гаргаж өгөөгүйд
тооцно.
ХАСХОМ
Ашиг сонирхлын
зөрчил үүссэн
эсэхийг илэрхийлсэн
мэдэгдэл, тайлбар
Сонгуульд нэр
дэвшигчийн
хөрөнгө, орлогын
мэдүүлэг
ХАСУМ
МЭДҮҮЛЭГ
ГАРГАГЧ

9. 9
АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
Мэдүүлэг гаргагч нь хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлэг
болон хөрөнгө, орлогын мэдүүлэг /цаашид “ХАСХОМ” гэх/-ээ
эрх бүхий албан тушаалтан /цаашид “ЭБАТ” гэх/-д хүлээлгэн
өгөхдөө Улсын Их Хурлын Хууль зүйн байнгын хорооны 2012
оны 5 дугаар тогтоолын нэгдүгээр хавсралтаар батлагдсан
“Албан тушаалтны хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлэг болон
хөрөнгө, орлогын мэдүүлгийг бүртгэх, хянах, хадгалах
журам”-ын 2.61
-д “Мэдүүлгийн бүрдүүлэлтийн цахим сан
(https://meduuleg.iaac.mn)-д мэдүүлгээ гаргасан бол үнэн, зөв
мэдүүлсэн талаарх баталгааг тухайн байгууллагын мэдүүлгийг
хүлээн авах эрх бүхий албан тушаалтанд гаргана.” гэж заасны
дагуу “баталгааны маягт”-аар гаргаж, “ХАСХОМ хүлээн авсан
тухай бүртгэл”-ийн дэвтэрт гарын үсгээ зурах үүрэгтэй.
Хөрөнгө, орлогод орсон их хэмжээний өөрчлөлтийн
тухай мэдэгдэх
Авлигын эсрэг хуулийн 10 дугаар зүйлийн 10.4-т зааснаар
мэдүүлэг гаргагч энэ хуулийн 10.3-т заасан хугацаанд
мэдүүлгээ мэдүүлсний дараа хөрөнгө, орлого нь нэг сарын
хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг хоёр зуун тавь дахин
нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх буюу түүнээс дээш хэмжээгээр
өөрчлөгдсөн бол өөрчлөлт орсноос хойш 30 хоногийн дотор
мэдүүлж бүртгүүлнэ.
Их хэмжээний өөрчлөлтийг цахимаар мэдүүлэхдээ
“мэдүүлэг гаргах үндэслэл”-ийг сонгож зөвхөн өөрчлөлт орсон
хөрөнгө, орлогыг мэдүүлнэ. Тодруулбал, “Хөрөнгө, орлогод
орсон их хэмжээ” гэдэгт Хөдөлмөр, нийгмийн зөвшлийн
гурван талт Үндэсний хорооны хамтарсан шийдвэрийн дагуу
хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ 2017 оны 01 дүгээр сарын
01-ний өдрөөс эхлэн 240000 төгрөг болсон нь 60 сая төгрөг
түүнээс дээшхи хэмжээг ойлгоно.

10. АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
10
Бодитой, үнэн зөв мэдүүлэх
Авлигын эсрэг хуулийн 10 дугаар зүйлийн 10.2, Нийтийн
албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах,
ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуулийн
23 дугаар зүйлийн 23.2-т зааснаар мэдүүлэг гаргагч нь өөрийн
хувийн ашиг сонирхол, түүнчлэн өөрийн болон гэр бүлийн
гишүүдийн хөрөнгө, орлого, зээлийг үнэн зөв мэдүүлэх үүрэгтэй.
Хөрөнгө, орлогын эх үүсвэрийн талаар болон хувийн
ашиг сонирхлын мэдүүлгийг тодорхой тайлбарлах
Авлигын эсрэг хуулийн 13 дугаар зүйлийн 13.7, Нийтийн
албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах,
ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай
хуулийн 26 дугаар зүйлийн 26.8-д зааснаар мэдүүлэг гаргагч
хөрөнгө, орлогын эх үүсвэрийг болон хувийн ашиг сонирхлын
мэдүүлгийг бодитой, үнэн зөв тайлбарлах үүрэгтэй. Хөрөнгө,
орлого, зээлийг мэдүүлэхдээ УИХ-ын Хууль зүйн байнгын
хорооны 2012 оны 5 дугаар тогтоолын 1 дүгээр хавсралтаар
батлагдсан “Албан тушаалтны хувийн ашиг сонирхлын
мэдүүлэг болон хөрөнгө, орлогын мэдүүлгийг бүртгэх, хянах,
хадгалах журам”-ын 4 дэх хэсгийн 4.4 дэх хэсэгт заасныг
баримтална.
Батлагдсан маягтын дагуу засваргүй, тодорхой
бичих, асуулт бүрд хариулах
УИХ-ын Хууль зүйн байнгын хорооны 2012 оны 5
дугаар тогтоолын 1 дүгээр хавсралтаар батлагдсан “Албан
тушаалтны хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлэг болон хөрөнгө,
орлогын мэдүүлгийг бүртгэх, хянах, хадгалах журам”-ын 4 дэх
хэсгийн 4.5 дахь хэсэгт зааснаар мэдүүлэг гаргагч мэдүүлгийг
засваргүй, тодорхой, ойлгомжтой бичих бөгөөд асуулт бүрд
хариулна.

11. 11
АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
ДӨРӨВ. ХУВИЙН АШИГ СОНИРХЛЫН МЭДҮҮЛЭГ БОЛОН
ХӨРӨНГӨ, ОРЛОГЫН МЭДҮҮЛГИЙГ ХЯНАН ШАЛГАХ
Хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлэг болон хөрөнгө, орлогын
мэдүүлгийг хянан шалгах үндэслэлийг Авлигын эсрэг хуулийн
13 дугаар зүйл, Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн ашиг
сонирхлыг зохицуулах ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан
сэргийлэх тухай хуулийн 26 дугаар зүйлд дараах байдлаар
тогтоосон. Үүнд:
• Монгол Улсын Их Хурлын гишүүний хувийн ашиг
сонирхлын мэдүүлэг болон хөрөнгө, орлогын
мэдүүлгийг иргэний өргөдөл, гомдолд үндэслэн
Улсын Их Хурлын Ёс зүйн дэд хороо;
• Монгол Улсын Их Хурлын гишүүн Засгийн газрын
гишүүний албан тушаалыг хавсарч байгаа бол тухайн
гишүүний хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлэг болон
хөрөнгө, орлогын мэдүүлгийг Авлигатай тэмцэх
газар;
• Авлигатай тэмцэх газрын удирдах болон гүйцэтгэх
албан тушаалтны хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлэг
болон хөрөнгө, орлогын мэдүүлгийг өргөдөл,
гомдолд үндэслэн Улсын Их Хурлын Хууль зүйн
байнгын хороо;
• Бусад албан тушаалтны хувийн ашиг сонирхлын
мэдүүлэг болон хөрөнгө, орлогын мэдүүлгийг
Авлигатай тэмцэх газар тус тус хянан шалгана.
Авлигатай тэмцэх газар нь Авлигын эсрэг хуулийн 13
дугаар зүйлийн 13.3, 13.4, 13.5, 13.6 дахь хэсэг, Нийтийн
албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах
ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуулийн
26 дугаар зүйлийн 26.3, 26.4, 26.5, 26.6 дахь хэсэгт тус тус
заасны дагуу дараах үндэслэлээр хянан шалгана. Үүнд:

12. АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
12
1. Мэдүүлгээ хуульд заасан хугацаанд нь гаргаж
өгөөгүй;
2. Хөрөнгө, орлогын эх үүсвэрийг заагаагүй буюу
түүнийг хэрхэн олсон талаар тайлбар гаргаагүй;
3. Хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлгийг бүрэн гүйцэд
гаргаагүй;
4. Өргөдөл, гомдол, мэдээллийн мөрөөр;
5. Төлөвлөгөөт хяналт шалгалтын дагуу;
6. Хөрөнгө, орлогын мэдүүлгийг бүртгэх эрх бүхий
албан тушаалтан мэдүүлэг засваргүй, бүрэн гүйцэд
бөглөгдсөн, хугацаандаа өгсөн эсэхэд хяналт тавьж,
мэдүүлгийг зохих журмын дагуу гаргаж өгөхийг
шаардах, хууль зөрчсөн гэж үзэх үндэслэл байвал
бүрэн эрхийнхээ хүрээнд хянан шалгах буюу
Авлигатай тэмцэх газарт шилжүүлэн шалгуулах
үүрэгтэй.

13. 13
АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
ТАВ. ХАРИУЦЛАГА ХҮЛЭЭЛГЭХ ҮНДЭСЛЭЛ
1. Мэдүүлэг гаргагч Хөрөнгө, орлогын мэдүүлгээ хугацаа
хожимдуулж гаргасан, эсхүл бүртгүүлээгүй, худал
мэдүүлсэн бол Авлигын эсрэг хуулийн 13 дугаар зүйлийн
13.8 дахь хэсэгт заасны дагуу дараах хариуцлага
хүлээлгэнэ. Үүнд:
-- Сануулах. Нэг сарын цалин хөлстэй тэнцэх
хэмжээний хөрөнгө, орлогыг мэдүүлээгүй буюу худал
мэдүүлсэн, хөрөнгө, орлогын мэдүүлгийг Авлигын
эсрэг хуулийн 10.4, 10.5-д заасан хугацаанаас
хожимдуулсан нь хүндэтгэн үзэх шалтгаантай бол;
-- Албан тушаалын цалингийн хэмжээг гурван сар
хүртэл хугацаагаар 30 хувиар бууруулах. Зургаа
хүртэл сарын цалин хөлстэй тэнцэх хэмжээний
хөрөнгө, орлогыг мэдүүлээгүй буюу худал мэдүүлсэн,
хөрөнгө, орлогын мэдүүлгээ удаа дараа хугацаа
хожимдуулж гаргасан;
-- Албан тушаал бууруулах, эсхүл албан тушаалын
цалингийн хэмжээг гурван сар хүртэл хугацаагаар
30 хувиар бууруулах. Зургаан сараас дээш нэг жил
хүртэлх хугацааны цалин хөлстэй тэнцэх хэмжээний
хөрөнгө, орлогыг мэдүүлээгүй буюу худал мэдүүлсэн
бол;
-- Албан тушаалаас нь огцруулах буюу ажлаас халах.
Нэг жилийн цалин хөлстэй тэнцэх буюу түүнээс их
хэмжээний хөрөнгө, орлогыг мэдүүлээгүй, худал
мэдүүлсэн, эсхүл хөрөнгө, орлогын мэдүүлгийг
гаргаж өгөөгүй, гаргахаас татгалзсан.
2. Мэдүүлэг гаргагч Хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлгээ
хугацаа хожимдуулж гаргасан, эсхүл бүртгүүлээгүй,
худал мэдүүлсэн бол түүнд Нийтийн албанд нийтийн
болон хувийн ашиг сонирхлыг зохицуулах, ашиг

14. АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
14
сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх тухай хуулийн
29 дүгээр зүйлийн 29.2 дахь хэсэгт заасны дагуу дараах
сахилгын шийтгэл хүлээлгэнэ. Үүнд:
-- Хугацаанаас хожимдуулж гаргасан нь хүндэтгэн үзэх
шалтгаантай бол сануулах
-- Удаа дараа хожимдуулж гаргасан бол албан
тушаалын цалингийн хэмжээг гурван сар хүртэл
хугацаагаар 30 хувиар бууруулах;
-- Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн ашиг
сонирхлыг зохицуулах, ашиг сонирхлын зөрчлөөс
урьдчилан сэргийлэх тухай хуулийн 29 дүгээр
зүйлийн 29.2.2 дахь хэсэгт заасан хариуцлага
хүлээлгэх зөрчлийг удаа дараа гаргасан болон худал
мэдүүлсэн бол албан тушаал бууруулах
-- Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн ашиг
сонирхлыг зохицуулах, ашиг сонирхлын зөрчлөөс
урьдчилан сэргийлэх тухай хуулийн 29 дүгээр зүйлийн
29.2.3 дахь хэсэгт заасан хариуцлага хүлээлгэх
зөрчлийг удаа дараа гаргасан болон гаргаж өгөөгүй
бол нийтийн албанаас халах сахилгын шийтгэл тус
тус ногдуулна.
3. Нийтийн албанд илтэд ашиг сонирхлын зөрчилтэй нь
тогтоогдсон этгээдийг нэр дэвшүүлж томилсон удирдах
албан тушаалтныг дээд шатны албан тушаалтнаас албан
тушаалыг нь бууруулах сахилгын шийтгэл ногдуулна.
4. Хөрөнгө,орлогынмэдүүлгийгбүртгэх,хяналттавихүүргээ
биелүүлээгүй, эсхүл холбогдох материалыг Авлигын
эсрэг хуулийн 10.3- т заасан хугацаанд ирүүлээгүй албан
тушаалтныг эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтан
албан тушаалын цалингийн хэмжээг гурван сар хүртэл
хугацаагаар 30 хувиар бууруулах, уг зөрчлийг удаа дараа
гаргасан бол албан тушаал бууруулах сахилгын шийтгэл
ногдуулна.

15. 15
АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
ЗУРГАА. ХУВИЙН АШИГ СОНИРХОЛ, ХӨРӨНГӨ ОРЛОГЫГ
МЭДҮҮЛЭХ ТУХАЙ
Хувийн ашиг сонирхол, хөрөнгө орлогыг мэдүүлэхдээ
Авлигын эсрэг хууль, Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн
ашиг сонирхлыг зохицуулах ашиг сонирхлын зөрчлөөс
урьдчилан сэргийлэх тухай хууль, Монгол Улсын Их Хурлын
Хууль зүйн байнгын хорооны 2012 оны 5 дугаар тогтоолын
1 дүгээр хавсралтаар батлагдсан “Албан тушаалтны хувийн
ашиг сонирхлын мэдүүлэг болон хөрөнгө, орлогын мэдүүлгийг
бүртгэх, хянах, хадгалах журам”-ын 4 дэх хэсэгт заасныг тус
тус баримтална. Үүнд:
А. Хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлэг болон хөрөнгө,
орлогын мэдүүлгийг гаргах тухай
4.1. Мэдүүлэгт дараах зүйлийг тусгана:
4.1.1. мэдүүлэг гаргагч, түүний гэр бүлийн байдал;
4.1.2. хувийн ашиг сонирхлын байдал;
4.1.3. хөрөнгө, орлого.
4.2. Энэ журмын 4.1.1-д заасан “Мэдүүлэг гаргагч, түүний
гэр бүлийн байдал” гэсэн хэсэгт хамт амьдарч байгаа болон
өрхийн бүртгэлд бүртгэлтэй, эхнэр, нөхөр, хамтран амьдрагч,
хүүхэд, эцэг, эхийг бичих бөгөөд Үүнд: гадаад улсад ажиллаж,
сурч байгаа гэр бүлийн гишүүн хамаарна.
4.3. Энэ журмын 4.1.2-т заасан “Хувийн ашиг сонирхлын
байдал” гэсэн хэсэгт дараах зүйлийг мэдүүлнэ:
4.3.1. “Мэдүүлэг гаргагчтай хамаарал бүхий этгээд” /
Үүнд: Нийтийн албан тушаалтны эрхлэх асуудлын хүрээ,
шууд болон шууд бус нөлөөлөх боломжтой байгууллагад
харьяалалтай болон хамааралтай ажил эрхэлж байгаа /
байсан/ өрх тусгаарласан эцэг, эх, хүүхэд, төрсөн ах, эгч, дүү
болон эхнэр /нөхөр/, хамтран амьдрагчийн эцэг, эх, төрсөн
ах, эгч, дүүгийн нэрийг түүний эцэг /эх/-ийн нэрийн хамт, ямар
хамааралтай болох, ажиллаж байгаа /байсан/ байгууллага,
албан тушаал, бизнес, үйл ажиллагааны чиглэл, төрсөн
газар, үндсэн харьяаг тус тус мэдүүлнэ/;

16. АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
16
4.3.2. “Мэдүүлэг гаргагчтай нэгдмэл сонирхолтой
этгээд” /Үүнд: ашгийн төлөө үйл ажиллагаагаар холбогдсон
хувь хүн, хуулийн этгээд, тэдгээртэй ямар харилцаа,
хамааралтай /байсан/ болох, үйл ажиллагааны чиглэл,
зорилго, байгууллага, ажил, албан тушаал эрхэлж байгаа /
байсан/ болон тэдгээрийн төрөл зэргийг бичнэ/;
4.3.3. “Гишүүнчлэл, хуулийн этгээдийн удирдах
зөвлөлийн гишүүн” /Үүнд: холбоо, нэгдэл, хөдөлгөөн, нутгийн
зөвлөлийн тэргүүн, гишүүн, нам, улс төр, олон нийтийн
байгууллагын гишүүнчлэлд байсан болон байгаа талаар
бичнэ/;
4.3.4. “Төлөөлөл хэрэгжүүлсэн байдал” /Үүнд: хувь
хүн, хуулийн этгээдийг төлөөлөн тодорхой үйл ажиллагаа,
харилцаанд оролцсон талаар бичнэ/;
4.3.5. “Бэлэг, үйлчилгээ, өв залгамжлал, хандив,
туслалцаа, хөнгөлөлт” /Үүнд: тухайн албан тушаалтны нэг
сарын цалингаас дээш хэмжээний бэлэг, үйлчилгээ, хандив,
туслалцаа, хөнгөлөлтийг мэдүүлнэ/;
Тайлбар: Энэ журамд заасан “байсан” гэдэг хугацаанд
Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг
зохицуулах, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх
тухай хуульд заасны дагуу сүүлийн хоёр жилийн хугацааг
хамааруулж ойлгоно.
4.3.6. “Урьдчилсан мэдүүлэг, бусад мэдэгдэл, тайлбар
гаргасан байдал” /Үүнд: тухайн жилд нийтийн албанд
томилогдохоор нэр дэвшихдээ гаргасан урьдчилсан мэдүүлэг,
бусад мэдэгдэл, тайлбар гаргасан тухай бичнэ/;
4.3.7. Мэдүүлэг гаргагч албан тушаалын бүрэн
эрхийнхээ дагуу олж авсан мэдээллийг хууль бусаар
задруулах, албан үүрэгтээ хамааралгүй байдлаар ашиглахгүйг
мэдэгдэж гарын үсэг зурж баталгаажуулна.
4.4. Хөрөнгө, орлогыг дараах байдлаар мэдүүлнэ:
4.4.1. Орлого хэсэгт:
-“үндсэн цалин, хөдөлмөрийн хөлс, болон тэдгээртэй
адилтгах хөдөлмөр эрхлэлтийн орлого”;
-“шагнал, урамшуулал болон тэдгээртэй адилтгах
орлого” /Үүнд: албан байгууллага болон бусад хуулийн этгээд,
хувь хүнээс олгосон шагнал, урамшуулал хамаарна/;

17. 17
АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
-“үйл ажиллагааны орлого” /Үүнд: үндсэн ажлаас
гадуур ажиллаж олсон орлого, хувиараа үйлдвэрлэл,
үйлчилгээ эрхэлсний орлого хамаарна/;
-“хөрөнгийн орлого” /Үүнд: түрээс, эрхийн шимтгэл,
ногдол ашиг, хүүгийн орлого, хөрөнгө бусдад ашиглуулсны
орлого хамаарна/;
-“хөрөнгө борлуулсны орлого” /Үүнд: хөдлөх болон үл
хөдлөх хөрөнгө, хувьцаа борлуулсны орлого хамаарна/;
-“хандивын орлого” /Үүнд: бусдаас авсан мөнгөн
хандив, тусламж хамаарна/;
-бусад орлого /Үүнд: шинжлэх ухаан, утга зохиол,
урлагийн бүтээл туурвих, бүтээгдэхүүний ашигтай загвар
зохион бүтээх, спорт, урлагийн тоглолт зохион байгуулах,
тэдгээрт оролцох замаар олсон орлого, тэдгээртэй адилтгах
бусад орлого, шагнал, төлбөрт таавар, бооцоот тоглоом, эд
мөнгөний хонжворт сугалааны орлого, төрөөс олгож байгаа
бүх төрлийн мөнгөн тэтгэмжийн орлого хамаарна/.
4.4.2. Хөрөнгө, зээл хэсэгт:
-“Орон сууц, барилга, байгууламж” /Үүнд: хувийн
болон нийтийн орон сууц, үйлдвэрлэл, үйлчилгээний
зориулалттай барилга, авто зогсоол, гараж, зуслангийн байр,
гэр зэргийг мэдүүлнэ. “Хийц, талбай” баганад тухайн барилга
байгууламжийн хийц, өрөөний тоо, талбайн хэмжээг, зах
зээлийн үнэлгээг мэдүүлэг гаргах үеийн зах зээлийн ханшаар
үнэлж бичнэ. Гадаад улс орон, чөлөөт бүсэд байгаа орон
сууц, барилга, байгууламжийг мэдүүлнэ/;
-“Тээврийн хэрэгсэл” /Үүнд: автомашин, өөрөө явагч
хэрэгсэл, усан онгоц, нисэх онгоц, бусад техник, тоног
төхөөрөмжийг мэдүүлнэ. Зах зээлийн үнэлгээг мэдүүлэг
гаргах үеийн зах зээлийн ханшаар үнэлж бичнэ/;
-“Мал, аж ахуй” /Үүнд: таван хошуу малаас гадна
туслах аж ахуйн чиглэлээр үржүүлж байгаа гахай, тахиа,
бусад тэжээвэр амьтдыг мэдүүлнэ/;
-“Газар” /Үүнд: мэдүүлэг гаргагчийн болон түүний гэр
бүлийн гишүүдийн өмчлөл, эзэмшлийн болон ашиглаж байгаа
газрыг мэдүүлнэ/;
-“Үнэт эдлэл, урлаг, түүхийн үнэт зүйл” /Үүнд:

18. АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
18
хөрөнгийн нэр, үнэлгээ, эзэмшигчийн нэр, эх үүсвэрийн
тайлбарыг мэдүүлнэ/;
-“Хадгаламж, бэлэн мөнгө, хувийн харилцах болон
төлбөрийн данс, картын дансны үлдэгдэл” /Үүнд: гадаад,
дотоодын банк, санхүүгийн байгууллагад байгаа бүх төрлийн
данс, картны үлдэгдлийг мэдүүлнэ. Гадаад валютыг тухайн
жилийн эцсийн Монголбанкны ханшаар төгрөгт хөрвүүлэн
дүнг бичнэ/;
-“Авлага” /Үүнд: хувь хүн, хуулийн этгээдээс авах
бэлэн мөнгө, хөрөнгийн дүн, хугацаа, хүү, тайлбарыг тодорхой
бичнэ/;
-“Зээл” /Үүнд: өөрийн болон гэр бүлийн гишүүдийн
зээлийн талаарх мэдээллийг мэдүүлэх бөгөөд бусдаас
зээлсэн бэлэн мөнгө, хөрөнгийн дүн, хугацаа, зээл, зээлийн
хүүгийн дүн, зориулалтыг бичнэ/;
-“Компани, нөхөрлөл, хоршоонд оруулсан хөрөнгө
оруулалт” /Үүнд: өөрийн болон гэр бүлийн гишүүдийн үүсгэн
байгуулсан болон хувь нийлүүлсэн хуулийн этгээд, түүний
толгой, охин, хараат болон салбар компани, аж ахуйн нэгж,
гадаад, дотоодын
хөрөнгийн биржээс худалдан авсан хувьцаа, бонд,
бусад үнэт цаасыг мэдүүлнэ. Хөрөнгийн эх үүсвэрийг
тодорхой бичнэ/;
-“Эрх, патент, тусгай зөвшөөрөл” /Үүнд: өөрийн болон
гэр бүлийн гишүүдийн өмчлөл, эзэмшилд байгаа зохиогчийн
эрх, патент, тусгай зөвшөөрлийг мэдүүлнэ/.
Б. Хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлэг болон хөрөнгө,
орлогын мэдүүлгийг цахимаар мэдүүлж, баталгааны
маягтаар бүртгүүлэх тухай
1. Цахим системд нэвтрэх
Хувийн ашиг сонирхлын мэдүүлэг болон хөрөнгө орлогын
мэдүүлгийг https://meduuleg.iaac.mn цахим хаягаар орж,
мэдүүлнэ.

19. 19
АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
2. ХАСХОМ-ийн эрхийг үүсгэх
Мэдүүлэг гаргагчийн эрхийг цахим системд тухайн
байгууллагын мэдүүлгийг хүлээн авч бүртгэх, хянах, хадгалах
эрх бүхий албан тушаалтнаас үүсгэнэ.
a. Цахим системд анх удаа бүртгэх бол мэдүүлэг
гаргагчийг үндсэн мэдээлэл /овог, нэр, регистрийн
дугаар, и-мэйл хаяг, байгууллага, албан тушаалын
нэр, мэдүүлэг гаргах үндэслэл, тухайн албан тушаалд
томилогдсон огноо, ХАСХОМ мэдүүлсэн он г.м/-ийг
ЭБАТ-аас бүртгэнэ.
б. Урьд нь цахим системд ХАСХОМ мэдүүлж байсан
бол өмнөх байгууллагын ЭБАТ-аас хасалт хийлгэн,
шинээр томилогдсон байгууллага руу “Шилжүүлэн
татах” үйлдлийг хийлгэж эрхийг үүсгэнэ.
3. Нууц үг илгээх болон сэргээх
Цахим системд нууц үгийг илгээх болон сэргээхэд дараах
зарчмыг баримтална.
a. Мэдүүлэг гаргагчийг шинээр бүртгэхэд цахимд
бүртгүүлсэн и-мэйл хаягаар нууц үг доорх байдлаар
ирнэ.
ХАСХОМ бүрдүүлэлтийн програмд нэвтрэх таны нууц үг w0eiBSYMGt
болж өөрчлөгдлөө. Та 24 цагийн дотор нэвтэрч нууц үгээ солино уу.
https://meduuleg.iaac.mn Мэдүүлэг авч дуусах хуулийн хугацаа 2 сарын 15.
б. Мэдүүлэг гаргагч Та цахим системд нэвтрэх нууц
үгээ мартсан бол “нууц үг сэргээх холбоос”-ыг дарж
холбогдох үйлдлийг хийснээр “нууц үг”-ээ шинээр авч
болно.

20. АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
20
в. Мэдүүлэг гаргагч Та цахим системд нэвтрэх нэр буюу
и-мэйл хаягаа өөрчлөх тохиолдолд байгууллагынхаа
ЭБАТ-д хандаж солиулна.
4. Нууц үг солих
Мэдүүлэг гаргагч цахим системд нэвтрэх өөрийн нууц
үгийг солих бол

21. 21
АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
шинэчилсэн имэйл хаягыг бичиж илгээх товч дээр дарахад шинэ нууц үгийг авч
нэвтэрнэ.
4. Нууц үг солих
Мэдүүлэг гаргагч цахим системд нэвтрэх өөрийн нууц үгийг солих бол
Мэдүүлэг гаргагчийн нэрний өмнөх хүний лого дээр дарахад гарч ирэх
Солих нууц үгийг оруулан солино.
5. ХАСХОМ мэдүүлэх
Мэдүүлэг гаргагч өөрийн ХАСХОМ-ийг мэдүүлэхдээ нүүр хуудасны жагсаалтаас
баталгаажуулаагүй мэдүүлгийн засварлахаар ороод мэдүүлнэ.
Үйлдэл
Баталгаажуулалт хийгээгүй улаан Х хэлбэртэй мэдүүлгийг засварлах эрхтэй байна
Дэлгэрэнгүй Засварлах
6. Баталгаажуулах
Мэдүүлэг гаргагчийн нэрийн өмнөх хүний лого дээр дарахад
гарч ирэх солих нууц үгийг оруулан солино.
5. ХАСХОМ мэдүүлэх
Мэдүүлэг гаргагч өөрийн ХАСХОМ-ийг мэдүүлэхдээ
нүүр хуудасны жагсаалтаас баталгаажуулаагүй мэдүүлгийн
“Засварлах” товч руу нэвтэрч мэдүүлнэ.
Үйлдэл:
Баталгаажуулалт хийгээгүй улаан өнгийн “Х” хэлбэртэй
байвал мэдүүлгийг засварлах эрхтэй юм.
Дэлгэрэнгүй Засварлах

22. АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
22
6. Баталгаажуулах
Мэдүүлэг гаргагч ХАСХОМ-ийг мэдүүлж дууссан бол
жагсаалтын дэлгэрэнгүй товчийг сонгож дарахад
“дэлгэрэнгүй хуудас” гарч ирнэ.Мэдүүлэг гаргагч өөрийн ХАСХОМ-ийг оруулж дууссан бол жагсаалтын дэлгэрэнгүй товч дарахад
гарч ирэх дэлгэрэнгүйгээр харах хуудасны
“ХАСХОМ харах” товч дээр дарж мэдүүлгийн хураангуйгаар харах товч дээр дарахад
“Баталгаажуулах” товч гарч ирнэ. Баталгаажуулах товч дээр дарахад
“Баталгааны маягт” хэвлэх товч гарч ирнэ.
рах” товч дээр дарж мэдүүлгийн хураангуйгаар харах товч дээр дарахад
улах” товч гарч ирнэ. Баталгаажуулах товч дээр дарахад
“ХАСХОМ харах” товчийг дарахад, мэдүүлэг PDF файл
хэлбэрээр гарч ирнэ.
Үүний дараа мэдүүлэг гаргагч Та дэлгэрэнгүй хуудасны
доод хэсэгт харагдах “Баталгаажуулах” товчийг дарснаар
мэдүүлгээ баталгаажуулах ба “Баталгааны маягт” гэсэн товч
гарах бөгөөд түүнийг дарж уг маягтыг татаж аван шалгаад,
хэвлэж, гарын үсгээ зурж, байгууллагынхаа ЭБАТ-д хүлээлгэн
өгч, мөн “ХАСХОМ хүлээн авсан бүртгэл”-д гарын үсгээ зурна.
Хэрвээ “Баталгаажуулах” товч дээр дарахад
баталгаажуулалт хийгдэхгүй анхааруулга өгөөд байвал таны
мэдүүлгийн “Орлого” хэсэг хоосон буюу бөглөгдөөгүй болохыг
цахим системээс анхааруулж байгаа юм. /Загвар жишээ №1/

23. 23
АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
2018 оны 01 сарын 17 өдөр
Хуулийн зөвлөх
Ц.Батдэлгэр
2018-01-17
2018-01-03
2017

24. 24
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
ЗАГВАРЖИШЭЭ№1
УИХ-ынХуульзүйнбайнгынхорооны
2012оны05-ртогтоолын2-рхавсралт
АЛБАНТУШААЛТНЫ2017ОНЫХУВИЙНАШИГСОНИРХЛЫНМЭДҮҮЛЭГБОЛОН
ХӨРӨНГӨ,ОРЛОГЫНМЭДҮҮЛЭГ
Нэг.Мэдүүлэггаргагч,түүнийгэрбүлийнбайдал:
1.1.Мэдүүлэггаргагч
Ургийновог:Боржигон Эцэг/эхийннэр:Дорж Нэр:Болдбаяр
Регистрийндугаар:Иргэнийүнэмлэхийндугаар:
АЮ71111670
Оршинсуугаагазрынхаяг:БГД,5дугаархороо,10дугаар
хороолол,9Абайрны251тоот
Гарутас:9999-9999
Ажлынутас:7011-2468
Гэрийнутас:7011-2469
Цахимшуудангийнхаяг:
Bayar_99@gmail.com
Боловсрол,мэргэжил:Дээд,эрхзүйчБайгууллагыннэр:Байгальорчин,ногоонхөгжлийняам
Төрсөнгазар:Архангай,Эрдэнэбулгансум,эмнэлэгГазар,хэлтэс,тасаг,алба:Төрийнзахиргаа,удирдлагын
газар
Үндсэнхарьяа:Улаанбаатархот,БаянголдүүрэгАлбантушаал:Ахлахмэргэжилтэн
Сүүлийнхоёржилажилласанбайгууллага,албантушаал:
АвтозамынгазрынТөрийнзахиргааудирдлагынхэлтсийнмэргэжилтэн
Мэдүүлэггаргахүндэслэл:√тэмдэглэгээхийнэ.
Шинээртомилогдсон,Сонгогдсон
Шинэчлэнгаргасан√
Иххэмжээнийөөрчлөлт
Тухайналбантушаалдтомилогдсон,сонгогдсоногноо:
2017он05сар15өдөр

25. 25
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
1.2.Мэдүүлэггаргагчийнгэрбүлийнбайдал
Гэрбүлийн
байдал
Эцэг/эх/-
ийннэр,
нэр
Регистрийн
дугаар
Төрсөнгазар,
үндсэнхарьяа
Эрхэлжбайгаа
ажил,албан
тушаал
Ажиллажбайгаабайгуулага,сурч
байгаасургууль,оршинсуугаа
газрынхаяг
Эхнэр,нөхөр,
хамтран
амьдрагч
Очирбатын
Энхцэцэг
ШЗ72060120
Улаанбаатархот,
Сүхбаатардүүрэг
1дүгээртөрөх,
Улаанбаатархот,
Баянголдүүрэг
“Улам-Ундрах”
ХХК-ийн
ерөнхий
захирал
Ажлынхаяг:Улаанбаатархот,Сүхбаатар
дүүрэг,1дүгээрхороо,Маргадцентр
545тоот.
Гэрийнхаяг:Баянголдүүргийн
5дугаархороо,10дугаархороолол,9А
байрны251тоот.
Хүүхэд
Баярын
Тэмүүлэн
УХ94041210
Улаанбаатархот,
Баянголдүүрэг,
Эхнялхасэрдэм
шинжилгээнийтөв
ОХУ-ын
Нисэхийн
дээдсургуульд
оюутан
Улаанбаатархот,Баянголдүүргийн5
дугаархороо,10дугаархороолол,9А
байрны251тоот.
Баярын
Хүслэн
УХ06291020
Улаанбаатархот,
Баянголдүүрэг,
Эхнялхасэрдэм
шинжилгээнийтөв
Баянгол
дүүргийн13-р
дундсургуульд
сурагч
Улаанбаатархот,Баянголдүүргийн5
дугаархороо,10дугаархороолол,9А
байрны251тоот.
Эцэг----------
Эх----------
Тайлбар:Хамтамьдарчбайгааболонөрхийнбүртгэлдбүртгэлтэйэхнэр,нөхөр,
хамтранамьдрагч,хүүхэд,эцэг,эхийгбичнэ.

26. 26
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
Хоёр.Хувийнашигсонирхол
2.1.Мэдүүлэггаргагчтайхамааралбүхийэтгээд
Эцэг/эх/-ийннэр,
нэр
Ямар
хамааралтай
болох
Ажиллажбайгаа
/байсан/байгууллага,албан
тушаал
Бизнес,үйл
ажиллагааны
чиглэл
Төрсөнгазар,үндсэн
харьяа
Гомбосүрэнгийн
Батцэцэг
ЭхӨндөрнаснытэтгэвэрт--
Завханаймаг,Тосонцэнгэл
сум.Архангайаймаг,
Эрдэнэбулгансум.
Гаадангын
Очирбат
Хадамэцэг
“ААА”ХХК-ийн
ерөнхийзахирал
Барилга,замгүүр
Булганаймаг,Булгансум.
УБхот,Баянзүрхдүүрэг.
Эрдэнэбатын
Цэцэгмаа
Хадамэх
Цэцэрлэгийнэрхлэгчээражиллаж
байсан.2016ондөндөрнасны
тэтгэвэртгарсан.
--
Төваймаг,Эрдэнэсантсум.
УБхот,Баянзүрхдүүрэг.
Доржийн
Болдсайхан
Ах
Оюуныөмчийнгазарт
мэргэжилтэн
Төрийн
байгууллага
Архангайаймаг,
Эрдэнэбулгансум.
УБхот,Баянзүрхдүүрэг.
Доржийн
Баяртүвшин
Дүү
2014-2016ондСоёлурлагийн
хороондмэргэжилтнээражиллаж
байсан,одоогооражилгүй.
--
Архангайаймаг,
Эрдэнэбулгансум.
УБхот,Баянзүрхдүүрэг.
ОчирбатынГэрэлЭхнэрийнэгч
БүгдНайрамдахСолонгосУлсад
ажиллажамьдардаг.
БНСУ-доёдлын
үйлдвэрт
ажилладаг.
Улаанбаатархот,Баянзүрх
дүүрэгУБхот,Баянзүрх
дүүрэг.
ОчирбатынБатЭхнэрийндүү
МУИС-нХуульзүйнсургуулийн
3-ркурсыноюутан.Боловсрол
УБхот,Баянзүрхдүүрэг.УБ
хот,Хан-Уулдүүрэг
Тайлбар:Нийтийналбантушаалтныэрхлэхасуудлынхүрээ,шуудболоншуудбус
нөлөөлөхболомжтойбайгууллагадхарьяалалтайболонхамааралтайажилэрхэлжбайгаа
/байсан/өрхтусгаарласанэцэг,эх,хүүхэд,төрсөнах,эгч,дүү,эхнэр/нөхөр/,хамтран
амьдрагчийнэцэг,эх,төрсөнах,эгч,дүүгбичнэ.

27. 27
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
2.2.Мэдүүлэггаргагчтайнэгдмэлсонирхолтойэтгээд
Ашгийнтөлөөүйл
ажиллагаагаар
холбогдсонхувьхүн,
хуулийнэтгээдийн
нэр
Ямархарилцаатай
/байсан/болох
/хуулийнэтгээдболямар
хамааралтайболох/
Үйлажиллагааны
чиглэл,зорилго
Байгууллага.
ажил,албан
тушаал/Эрхэлж
байгаа/байсан/үйл
ажиллагаанытөрөл/
Тайлбар
“Улам-Ундрах”ХХК
Хувьэзэмшигч,үүсгэн
байгуулагч
Гадаад,дотоод
худалдаа,хүнсний
үйлдвэрлэл
--
2006ондэхнэрийн
хамтаарүүсгэн
байгуулсан.
О.БатЭхнэрийндүү
Автомашины
худалдаа
Японулсаас
хамтарчавтомашин
импортоороруулж
иржборлуулжашиг
олдог.
2010оноосэхлэнодоог
хүртэлхамтарчажиллаж
байна.
Д.ЧулуунНайз
Жимс,хүнсний
ногоотариалах
Өлзийтхороололд
хүнснийногоо,жимс
жимсгэнэтарьж
борлуулдаг.
2008оноосэхлэнодоог
хүртэлхамтарчажиллаж
байна.
Тайлбар:Нийтийналбантушаалтантайашгийнтөлөөүйлажиллагаагаархолбоотой
хувьхүн,хуулийнэтгээдийнталаарбичнэ.

28. 28
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
2.3.Гишүүнчлэл,хуулийнэтгээдийнудирдахзөвлөлийнгишүүн
№
Хаана,ямарбайгууллагад
харьяалалтайболох
Албантушаал,үүсгэн
байгуулагч,гишүүн,дэмжигчийн
альньболох
Үйлажиллагааны
чиглэл,зорилго
Тайлбар
1
УлаанбаатархотдахьАрхангай
аймгийнЭрдэнэбулгансумын
нутгийнзөвлөл
ГишүүнОроннутгийгхөгжүүлэх
2010ондзөвлөлийн
гишүүнболсон.
2
МонголынХөлбөмбөгийн
холбоо
УдирдахзөвлөлийнгишүүнСпортыгхөгжүүлэх
2015оноосудирдах
зөвлөлийнгишүүн
болсон.
Тайлбар:Холбоо,нэгдэл,хөдөлгөөн,нутгийнзөвлөлийнтэргүүн,гишүүн,нам,улстөр,
олоннийтийнбайгууллагынгишүүнчлэлдбайсанболонбайгааталаарбичнэ.
2.4.Төлөөлөлхэрэгжүүлсэнбайдал
№
Хувьхүн,хуулийнэтгээдийн
нэр
Үйлажиллагааны
чиглэл
Төлөөллийгхаана,хэзээ,
хэрхэнхэрэгжүүлсэн
Тайлбар
1ТөрсөнахД.Болдсайхан--
2017ондтөрсөнах
Д.Болдсайханыөмчлөлийн
оронсууцыгхудалдан
борлуулахадитгэмжлэлээр
төлөөлсөн
Улаанбаатархот,Хан-Уул
дүүргийн11дүгээрхороо,Шинэ
өглөөхотхоны503тоот3өрөө
оронсууцыгхудалдсан.
Тайлбар:Хувьхүн,хуулийнэтгээдийгтөлөөлөнтодорхойүйлажиллагаа,харилцаанд
оролцсонталаарбичнэ.

29. 29
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
2.5.Бэлэг,үйлчилгээ,өвзалгамжлал,хандив,туслалцаа,хөнгөлөлт
№
Эхсурвалжийн
нэр,хаяг
Бэлэг,үйлчилгээ,өв
залгамжлалынтөрөл
Хандив,туслалцаа,
хөнгөлөлтийн
зориулалт
Үнэлгээ/төгрөг/Тайлбар
1
ЭцэгМ.Дорж
/өвзалгамжлал/
Өвзалгамжлалаар
Улаанбаатархот,Баянгол
дүүргийн5дугаархороо,10
дугаархороолол,9Абайрны
251тооторонсууц
--80.000.000
ЭцэгМ.Доржоосөв
залгамжлалааравсан.
2
Автотээврийн
газар
/туслалцаа/
Бэлэнмөнгө
Оронсууцнынөхцөл
сайжруулах
2000000
Байгууллагаас2017онд
оронсууцнынөхцөл
сайжруулах
Нийтдүн82000000
Тайлбар:Тухайналбантушаалтнынэгсарынцалингаасдээшхэмжээнийбэлэг,
үйлчилгээавсныгбичнэ.Хуульёсныөвзалгамжлалаархүлээнавсанбуюуаваххөрөнгийн
талаармэдүүлнэ.

30. 30
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
2.6.Урьдчилсанмэдүүлэг,бусадмэдэгдэл,тайлбаргаргасанбайдал
№
Мэдүүлэг,
мэдэгдлийннэр
Мэдүүлэг,мэдэгдэл,тайлбарыг
хэзээ,хаана,хэндгаргасан
/Байгууллага,албантушаалтан/
Гаргахболсоншалтгаан,
нөхцөл
Товчутга
1
Ашигсонирхлын
зөрчилгүйгэдгээ
илэрхийлэх,
зөрчилүүссэн
тухаймэдэгдэл
АвтозамынгазрынХуулийн
зөвлөхД.Намсрайжавт2017.06.09
Худалданавахажиллагааны
үнэлгээнийхорооны
гишүүнээражиллахдаа
гаргасан.
Автозамынгазраас
зарласантендерт
үнэлгээнийхорооны
гишүүнээроролцохдоо
ашигсонирхлын
зөрчилгүйгэдгээ
илэрхийлсэн.
2
Хувийнашиг
сонирхлын
урьдчилсан
мэдүүлэг
Байгальорчин,ногоонхөгжлийн
яаманд2017.05.15-ныөдөр
гаргасан
Нийтийналбанд
томилогдохоорнэрдэвшихдээ
гаргасан.
Хувийнашигсонирхлын
урьдчилсанмэдүүлгийг
гаргасан.
Тайлбар:Тухайнжилднийтийналбандтомилогдохоорнэрдэвшихдээгаргасан
урьдчилсанмэдүүлэг,бусадмэдэгдэл,тайлбаргаргасантухайбичнэ.
2.7.Албантушаалынбүрэнэрхийнхээдагууолжавсанмэдээллийгхуульбусаар
задруулах,албанүүрэгтээхамааралгүйбайдлаарашиглахгүйгмэдэгдье.
Гарынүсэг Д.Болдбаяр

31. 31
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
Гурав.Хөрөнгө,орлого:
3.1.Орлого/төгрөгөөр/
№Орлогынтөрөл
Орлогындүн
Орлогынэхүүсвэр
өөрийн
гэрбүлийн
гишүүний
1
Үндсэнцалин,хөдөлмөрийн
хөлсболонтэдгээртэй
адилтгаххөдөлмөр
эрхлэлтийнорлого
902485615650273
Тухайнжилдавсанөөрийнболонэхнэрийн
нийтцалинхөлс
2
Шагнал,урамшуулал
болонтэдгээртэйадилтгах
хөдөлмөрэрхлэлтийн
орлого/албанбайгууллага
болонбусадхуулийнэтгээд,
хувьхүнээсолгосоншагнал,
урамшуулал/
720850-
Үрдүнгийнгэрээнийурамшуулалболон
Төрийналбанытэргүүнийажилтанцол
тэмдгээршагнуулсаншагналынорлого
3
Үйлажиллагааныорлого/
үндсэнажлаасгадуур
ажиллажолсонорлого,
хувиарааүйлдвэрлэл,
үйлчилгэээрхэлснийорлого/
8250000-
Төмсболончацарганатариалж,
борлуулсаныорлого

32. 32
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
4
Хөрөнгийнорлого/түрээс,
эрхийншимтгэл,ногдолашиг,
хүүгийнорлого,хөрөнгө
бусдадашиглуулсныорлого/
2234561-
Өөрийн,эхнэрийнболонхүүхдүүдийн
хугацаатай,хугацаагүйхадгаламждахь
хүүгийнорлого
-7200000
Улаанбаатархот,Баянголдүүрэг,5-рхороо,
Өнөрхотхоны10-рбайр,65тоот,34м2
талбайтай1өрөөбайрыгиргэнБ.Бадамтай
түрээсийнгэрээбайгуулж,хөлслүүлсэн
түрээсийнорлого
1500000015000000
“Улам-Ундрах”ХХК-ийн2017оныногдол
ашиг
5
Хөрөнгөборлуулсныорлого
/Хөдлөхболонүл
хөдлөххөрөнгө,хувьцаа
борлуулсныорлого/
300000-
2017.08.09-нд“ВВВ”ХК-ийн500шхувьцааг
“УЛС”ХК-дхудалданборлуулсныорлого
-35265000
Японулсаасоруулжирсэн2017.02.25-нд
иргэнЛ.Доржид11,2саятөгрөгөөрНиссан
Тийдаавтомашиныг,2017.05.03-ндиргэн
А.Сүхбатад13,6саятөгрөгөөрТоёотаГранд
МаркIIавтомашиныг,2017.05.03-ндиргэн
У.Ундрахт10,5саятөгрөгөөрТоёотаВитз
маркийн(номергүй)автомашиныгтустус
худалдажборлуулсан.
3600000-
2017.09-рсардАрхангайаймгийнИхтамир
сумыниргэнХ.Дамбад30толгойхонь
худалдсан.

33. 33
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
6
Хандивынорлого/бусдаас
авсанмөнгөнхандив,
тусламж/
2000000-
Оронсууцнынөхцөлсайжруулахад
дэмжлэгүзүүлжбайгууллагаас2017онд
олгосонмөнгөнтусламж
7
Бусадорлого/шинжлэх
ухаан,утгазохиол,
урлагийнбүтээлтуурвих,
бүтээгдэхүүнийашигтай
загварзохионбүтээх,спорт,
урлагийнтоглолтзохион
байгуулах,тэдгээрторолцох
замааролсонорлого,
тэдгээртэйадилтгахбусад
орлого,шагнал,төлбөрт
таавар,бооцооттоглоом,
эдмөнгөнийхонжворт
сугалааныорлого,төрөөс
олгожбайгаабүхтөрлийн
мөнгөнтэтгэмжийнорлого/
-2400002017ондулсаасолгосонхүүхдийнмөнгө
8Нийтдүн4113026773235237
Тайлбар:Тайлантхугацаандолсонорлогыгбичнэ.

34. 34
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
3.2.Хөрөнгө,зээл
¤Оронсууц,барилга,байгууламжбайхгүйбол/-/тэмдэглэгээхийх
3.2.1.Оронсууц,барилга,байгууламж
№
Оронсууц,
барилга,
байгууламжийн
төрөл
Хийц,талбай
Байршил
/хаяг/
Захзээлийн
үнэлгээ
/төгрөг/
Бүртгэлийн
гэрчилгээний
дугаар
Эхүүсвэрийнтайлбар
1
Нийтийнорон
сууц
Угсармал,60
м2,3
өрөө
Баянголдүүргийн
5дугаархороо,10
дугаархороолол,
9Абайрны251
тоот
80000000Ү-2204689721
ЭцэгМ.Доржоосөвлөгдсөн.
ӨмчлөгчД.Болдбаяр
2АвтогаражТоосгон,12м2
Баянголдүүргийн
5дугаархороо,10
дугаархороолол,
9Абайрныдэргэд
10000000Ү-2204689729
2005онд3саятөгрөгөөр
худалдажавсан.Хьюндэй
СонатаIIмаркийнмашин
зарсанорлогооравсан.
3Зуслангийнбайр
Палкан,
60м2,
мансардтай,2
өрөө
Сүхбаатар
дүүргийн15
дугаархороо,
Шаргаморьт
зуслан
25000000Ү-2304680698
2007-2010онд15саятөгрөгийн
өртөгтэйгээрөөрсдөөбарьсан.
Тухайнүедбанкны10сая
төгрөгийнзээлавсан,үлдсэн
мөнгийггэрбүлийнгишүүдийн
цалин,хуримтлал,компаний
ногдолашгийнорлогоорбий
болгосон.

35. 35
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
4
Нийтийнорон
сууц
Төмөр
бетонон
цутгамал,34
м2,1өрөө
Баянголдүүргийн
5дугаархороо,
Өнөрхотхоны10
дугаарбайрны
65тоот
40000000Ү-2203512689
2011онд40саятөгрөгөөр
худалдажавсан.Эхүүсвэр
ньОронсууцсанхүүжилтийн
корпорацаас35саятөгрөг.
Үлдсэн5саятөгрөгийгүйл
ажиллагааныорлогоорбий
болгосон.Эхнэрхадамэцэг,
эхийндундынөмчлөл.
5Автозогсоол15м2
Баянголдүүргийн
5дугаархороо,
Өнөрхотхоны10
дугаарбайрны
зоорийндавхарт
15тоотзогсоол
14000000Ү-22016582568
Японоосоруулжирсэнмашин
зарсанорлогоор2010онд10
саятөгрөгөөрхудалдажавсан.
Нийтдүн159000000
Тайлбар:“Оронсууц,барилга,байгууламжийнтөрөл”хэсэгтхувийнболоннийтийнорон
сууц,үйлдвэрлэл,үйлчилгээнийзориулалттайбарилга,автозогсоол,гараж,зуслангийн
байр,гэрзэргийгмэдүүлнэ.“Хийц,талбай”баганадтухайнбарилгабайгууламжийнхийц,
өрөөнийтоо,талбайнхэмжээ,захзээлийнүнэлгээгмэдүүлэггаргахүеийнзахзээлийн
ханшаарүнэлжбичнэ.Гадаадулс,чөлөөтбүсэдбайгааоронсууц,барилга,байгууламжийг
мэдүүлнэ.

36. 36
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
¤Тээврийнхэрэгсэлбайхгүйбол/-/тэмдэглэгээхийх
3.2.2.Тээврийнхэрэгсэл
№
Тээврийн
хэрэгслийнтөрөл,
үйлдвэрлэсэнон
Тоо,ширхэг
Гэрчилгээ,улсын
дугаар,эзэмшигчийн
нэр
Захзээлийн
үнэлгээ
/төгрөг/
Эхүүсвэрийнтайлбар
1
ТоёотаКлюгер,2004
ондүйлдвэрлэгдсэн
1ш
АЯ123456,УНП12-
34,Д.Болдбаяр
17000000
2010онд15саятөгрөгөөрхудалдаж
авсан.Худалдаахөгжлийнбанкны
хадгаламжаас2саятөгрөг,“Улам-Ундрах”
ХХК-ынногдолашгаас5саятөгрөг,
урьдньхэрэглэжбайсанГрандМаркII
маркийнУБӨ23-45дугаартаймашиныг
борлуулсан8саятөгрөгөөрэхүүсвэрийг
бийболгосон.
2
ТоёотаПриус,2002
ондүйлдвэрлэгдсэн
1ш
АЯ654321,УБП34-
56,О.Энхцэцэг
6000000
2009онд8саятөгрөгөөрхадамэцэг,
эхээсэхнэрО.Энхцэцэгтхудалдажавч
өгсөн.
Нийтдүн23000000
Тайлбар:“Тээврийнхэрэгсэл”хэсэгтавтомашин,өөрөөявагчхэрэгсэл,усанонгоц,
нисэхонгоц,бусадтехник,тоногтөхөөрөмжийгмэдүүлнэ.Захзээлийнүнэлгээгмэдүүлэг
гаргахүеийнзахзээлийнханшаарүнэлжбичнэ.

37. 37
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
¤Мал,ажахуйбайхгүйбол/-/тэмдэглэгээхийх
3.2.3Мал,ажахуй
№ТөрөлТоо,толгой
Захзээлийн
үнэлгээ
/төгрөг/
ЭхүүсвэрийнтайлбарБайршил
1Хонь12611340000
ӨвөөН.Мягмараас2000
ондтасалжөгсөн20хонь,
төлөөрөссөн
АрхангайаймгийнИхтамирсуманднагац
ахМ.Рагчаагийнбайдаг
2Ямаа857650000
ӨвөөН.Мягмараас2000
ондтасалжөгсөн20ямаа,
төлөөрөссөн
АрхангайаймгийнИхтамирсуманднагац
ахМ.Рагчаагийнбайдаг
3Адуу195700000
АавМ.Доржоос2005
онд5адуутасалжөгсөн,
2007ондХэнтийаймгаас
3унагатайгүүг3сая
төгрөгийнхуримтлалын
орлогоорхудалдажавсан,
төлөөрөссөн.
АрхангайаймгийнИхтамирсуманднагац
ахМ.Рагчаагийнбайдаг
4
Хурданудмын
адуу
55000000Найзнөхдөөсбэлэглэсэн.
АрхангайаймгийнИхтамирсуманднагац
ахМ.Рагчаагийнбайдаг
Нийтдүн29690000
Тайлбар:“Мал,ажахуй”хэсэгттаванхошуумалаасгаднатуслахажахуйнчиглэлээр
үржүүлжбайгаагахай,тахиа,бусадтэжээвэрамьтдыгмэдүүлнэ.

38. 38
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
¤Газарбайхгүйбол/-/тэмдэглэгээхийх.
3.2.4Газар
№
Газарөмчлөх,эзэмших,
ашиглахэрхийн
гэрчилгээнийдугаар,он,
сар,өдөр
Төрөл,хэмжээ
Байршил/бүс
нутаг/,хаяг
Захзээлийн
үнэлгээ
/төгрөг/
Эхүүсвэрийнтайлбар
1
ГД:987654,2004.10.24-ны
өдрийнСүхбаатар
дүүргийнЗасаг
даргын358дугаартай
захирамжаар
Эзэмшихэрхтэй,
0,04га
Сүхбаатардүүргийн
15дугаархороо,
Шаргаморьтзуслан
--
Хуулийндагууулсаас
үнэгүйавсан.
2
ГД:123456,2008.12.19-ны
өдрийнНийслэлийнЗасаг
даргын147дугаартай
захирамжаар
Өмчлөхэрхтэй,
0,07га
Сонгино-Хайрхан
дүүргийн20дугаар
хороо,Тахилтын
аманд
4000000
2008ондцалин,
хуримтлалынорлогоор
500000төгрөгөөрхудалдаж
авсан.
3
2006.10.24-ныөдрийн
БаянголдүүргийнЗасаг
даргын322дугаартай
захирамжаар
Ашиглахэрхтэй,
12м2
Баянголдүүргийн
5-рхороо10-р
хороолол9А
байрныдэргэд
--
Гэрээгээртүрашиглаж
байгаа
Нийтдүн4000000
Тайлбар:Мэдүүлэггаргагчийнболонгэрбүлийнгишүүдийнөмчлөл,эзэмшилдбайгаа
болонашиглажбайгаагазрыгмэдүүлнэ.

39. 39
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
¤Үнэтэдлэл,урлагийнбүтээлбайхгүйбол/-/тэмдэглэгээхийх.
3.2.5Үнэтэдлэл,урлаг,түүхийнүнэтзүйл
№Хөрөнгийннэр
Үнэлгээ
/төгрөг/
ЭзэмшигчийннэрЭхүүсвэрийнболонбусадтайлбар
1
Шүрэнтолгойтойхалтар
мананхөөрөг
20000000Д.Болдбаяр
ӨвөөН.Мягмараас2003ондөвлөжавсан,
өөрийнэзэмшилдхэрэглэдэг.
2
Мөнгөнтоногтойхуучны
эмээлхазаар
5000000Б.Тэмүүлэн
ЭцэгМ.ДоржоосхүүБ.Тэмүүлэндонд
өвлөгдсөн.
Нийтдүн25000000
¤Хадгаламжбайхгүйбол/-/тэмдэглэгээхийх.
3.2.6Хадгаламж,бэлэнмөнгө,хувийнхарилцахболонтөлбөрийнданс,картныүлдэгдэл
№
Банк,санхүүгийн
байгууллагыннэр
Дүн/төгрөг/ЭзэмшигчийннэрЭхүүсвэрийнтайлбар
1
Худалдаахөгжлийн
банкныхугацаатай
хадгаламж
26657500О.Энхцэцэг
2005онд3саятөгрөгөөрхугацаагүйхадгаламжийн
данснээлгэсэн.Цалин,хуримтлалынорлого,
хөрөнгөборлуулсныорлого,“Улам-Ундрах”ХХК-ийн
ногдолашгийгхадгалуулсанмөнгө.Дансныдугаар:
4080462018
2
Худалдаахөгжлийн
банкныцалингийнкарт
237000Д.БолдбаярЦалингийнорлого.Дансныдугаар:4512748912
3
Хаанбанк,хувийн
харилцахданс
2345000О.Энхцэцэг
Үйлажиллагааныорлого,өдөртутмынгүйлгээ
хийгддэг.Дансныдугаар:5074135496
4Бэлэнмөнгө680000О.Энхцэцэг,Д.Болдбаяр
Цалин,үйлажиллагааныорлогын2017.12.31-ны
өдрийнүлдэгдэлдүн.
Нийтдүн29899500
Тайлбар:Энэхэсэгтгадаад,дотоодынбанк,санхүүгийнбайгууллагадбайгаабүх
төрлийнданс,картныүлдэгдлийгмэдүүлнэ.

40. 40
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
¤Авлагабайхгүйбол/-/тэмдэглэгээхийх.
3.2.7Авлага
№
Хувьхүн,хуулийн
этгээдийннэр
Дүн/төгрөг/Хугацаа,хүүТайлбар
----------
Нийтдүн
¤Зээлбайхгүйбол/-/тэмдэглэгээхийх.
3.2.8Зээл
№
Зээлдүүлэгчийн
нэр,хаяг
Анхавсан
зээлийн
хэмжээ
/төгрөг/
Тухайнжилд
зээл,зээлийн
хүүдтөлсөндүн/
төгрөг/
Зээлавсан,
болонтөлж
дуусахогноо
Зориулалт
Зээлийнбарьцаа,батлан
даагч
1
Оронсууц
санхүүжилтийн
корпораци
350000004236890
2011.07.20-
2021.07.20
Оронсууц
худалданавах
Улаанбаатархот,Баянгол
дүүргийн5дугаархороо,
Өнөрхотхоны10дугаар
байрны65тоот
Нийтдүн35000000
Тайлбар:Энэхэсэгтөөрийнболонгэрбүлийнгишүүдийнавсанзээлийнталаарх
мэдээллийгмэдүүлнэ.

41. 41
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
¤Хөрөнгөоруулалтбайхгүйбол/-/тэмдэглэгээхийх.
3.2.9Компани,нөхөрлөл,хоршоондоруулсанхөрөнгөоруулалт
№
Хуулийн
этгээдийн
нэр,хэлбэр
Хувьцааны
тоо
Нэгж
хувьцааны
үнэ
/төгрөг/
Хувьцааг
худалдаж
авсанүнэ/
төгрөг/
Хуулийн
этгээдийннийт
дүрмийнсан/
төгрөг/
НогдолхувьЭхүүсвэрийнтайлбар
1
“Улам-
Ундрах”ХХК
1000ш--1000000100%
2006ондэхнэрийнхамт
үүсгэнбайгуулсан.
О.Энхцэцэг50хувийг,
Д.Болдбаяр50хувийг
тустусэзэмшдэг.Гадаад,
дотоодхудалдаа,хүнсний
үйлдвэрлэлүйлчилгээ
явуулдаг.
2
“Ихдэлгүүр”
ХК
148ш568---
1991ондцэнхэр
тасалбараарулсаас
үнэгүйөгсөн,өөрийннэр
дээрбүртгэлтэй
Нийтдүн1000000
Тайлбар:Өөрийнболонгэрбүлийнгишүүдийнүүсгэнбайгуулсанболонхувьнийлүүлсэн
хуулийнэтгээд,түүнийтолгой,охин,хараатболонсалбаркомпани,ажахуйннэгж,
гадаад,дотоодынхөрөнгийнбиржээсхудалданавсанхувьцаа,бонд,бусадүнэтцаасыг
мэдүүлнэ.Хөрөнгийнэхүүсвэрийгтодорхойбичнэ

42. 42
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
¤Эрх,патент,тусгайзөвшөөрөлэзэмшдэггүйбол/-/тэмдэглэгээхийх.
3.2.10Эрх,патент,тусгайзөвшөөрөл
№ТөрөлЭзэмшигчийннэр
Тусгайзөвшөөрлийголгосон
байгууллага,огноо
Тайлбар
1ЗохиогчийнэрхД.БолдбаярОюуныөмчийнгазар,2010он
“Ухаарлынхишиг”номбичиж
зохиогчийнэрхавсан.
Тайлбар:Өөрийнболонгэрбүлийнгишүүдийнөмчлөл,эзэмшилдбайгаазохиогчийн
эрх,патент,тусгайзөвшөөрлийгмэдүүлнэ.
Мэдүүлгийгүнэнзөвмэдүүлсэн: /Д.Болдбаяр/
/гарынүсэг//гарынүсгийнтайлал/
2018оны02дугаарсарын10-ныөдөр
Огноо

43. 43
АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
ДОЛОО. ХУВИЙН АШИГ СОНИРХЛЫН УРЬДЧИЛСАН
МЭДҮҮЛЭГ ГАРГАХ
ХАСХОМ гаргах үүрэгтэй нийтийн албан тушаалд
томилогдохоор нэр дэвшсэн болон цаашид тухайн
байгууллагын зохион байгуулалтын нэгж дотроо ажлын
байрны тодорхойлолт, эрхлэх асуудлын чиг үүрэгт нь
өөрчлөлт орсны улмаас шилжүүлэн болон сэлгэн томилох,
туршилтын хугацаагаар, Төрийн албаны тухай хуулийн
хүрээнд тухайн албан тушаалын албан үүргийг түр орлон
гүйцэтгэгчээр томилогдохын өмнө Хувийн ашиг сонирхлын
урьдчилсан мэдүүлэг /цаашид “ХАСУМ” гэх/-ийг УИХ-ын
Хууль зүйн байнгын хорооны 2012 оны 05 дугаар тогтоолын 3
дугаар хавсралтаар баталсан маягтын дагуу гаргана.
Нэр дэвшигч нь ХАСУМ-ийн маягтыг төрийн албан
хаагчийн анкетын хамт бөглөөд тухайн байгууллагын ЭБАТ-д
гаргана. Байгууллагын томилох эрх бүхий удирдах албан
тушаалтнаас ХАСУМ-ийг холбогдох материал /ТАХ-ийн
анкет, батлагдсан ажлын байрны тодорхойлолт/-ын хамт
албан бичгээр Авлигатай тэмцэх газар /Хяналт шалгалт, дүн
шинжилгээний хэлтэс/-т хүргүүлнэ.
Авлигатай тэмцэх газар нь материалыг хүлээн авснаас
хойш ажлын 10 хоногийн дотор хянан үзэж, тухайн албан
үүргийг гүйцэтгэхэд ашиг сонирхлын зөрчил үүсэх эсэх талаар
дүгнэлт гаргах бөгөөд уг дүгнэлтийг үндэслэн байгууллагын
удирдлага буюу томилох эрх бүхий албан тушаалтан нь
хуульд нийцүүлэн томилгоо хийнэ. /Загвар жишээ №2/

44. 44
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
ЗАГВАРЖИШЭЭ№2
УИХ-ынХуульзүйнбайнгынхорооны
2012оны05-ртогтоолын3-рхавсралт
НИЙТИЙНАЛБАНДТОМИЛОГДОХООРНЭРДЭВШСЭНЭТГЭЭДИЙН
ХУВИЙНАШИГСОНИРХЛЫНУРЬДЧИЛСАНМЭДҮҮЛЭГ
1. Мэдүүлэггаргагчийнталаархмэдээлэл
Ургийновог:Бичээч
Эцэг/эхийннэр:
Гармаа
Нэр:Сандаг
Регистрийндугаар:Төрсөнон,сар,өдөр:
1975-10-16
Иргэнийүнэмлэхийндугаар:
АЮ75101600
Төрсөнгазар:Ховдаймаг,Зэрэгсум,төрөхэмнэлэг
Оршинсуугаагазрынхаяг:
Хан-Уулдүүрэг3дугаархороо,
9дүгээрхороолол,29/Абайрны
27тоот
Гарутас:9990-9990Гэрийнутас:7011-2469
Цахимшуудангийнхаяг:G_San@gmail.com
Урьднийтийналбандажиллажбайсанэсэх/ямарбайгууллагад/:
Мэргэжлийнхяналтынерөнхийгазар,Замын-ҮүддэхГаалийнгазар
Албантушаал:Ахлахбайцаагч
Сүүлийнхоёржилийнажилэрхлэлт:
МэргэжлийнхяналтынерөнхийгазрынСанхүүгийнхяналтынулсынбайцаагч
Нийтийналбаныальбайгууллага,албантушаалдтомилогдохоорнэрдэвшсэн:
СангийняамныТөсвийнхяналт,эрсдэлийнудирдлагынгазартахлахмэргэжилтэн
Нэрдэвшсэннийтийналба/төрийнбайгууллага/,түүнийсалбар,нэгжийнүйлажиллагаатайхамааралтайхудалдаа,
үйлдвэр,үйлчилгэээрхэлжбайсанэсэх:
Үгүй

45. 45
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
2. Мэдүүлэггаргагчийнгэрбүлийнбайдал
Гэр
бүлийн
байдал
Эцэг/эх/-ийн
нэр,нэр
Регистрийн
дугаар
Төрсөнгазар,
үндсэнхарьяа
Эрхэлжбайгаа
ажил,албан
тушаал
Ажиллажбайгаа
байгуулага,сурчбайгаа
сургууль,оршинсуугаа
газрынхаяг
Эхнэр,
нөхөр,
хамтран
амьдрагч
Дондогийн
Сарантуяа
ШЗ76060120
Улаанбаатархот,
Чингэлтэйдүүрэг
1дүгээртөрөх,
Улаанбаатархот,
Хан-Уулдүүрэг
“Өнөр-Арвижих”
ХХК-ийнерөнхий
захирал
Ажлынхаяг:УБхот,Баянгол
дүүрэг,4-рхороо,Алтөндөл
центр12тоот.
Гэрийнхаяг:Хан-Уулдүүрэг
3-рхороо,9-рхороолол,
29/Абайрны27тоот.
Хүүхэд
Сандагийн
Баярбаатар
УХ95061219
Улаанбаатархот,
Баянголдүүрэг,
Эхнялхасэрдэм
шинжилгээнийтөв
ШУТИС-ийн
Мэдээллийн
технологийн
сургуульд
оюутан
Хан-Уулдүүрэг3дугаар
хороо,9дүгээрхороолол,
29/Абайрны27тоот.
Сандагийн
Баяржавхлан
УХ05191605
Улаанбаатархот,
Баянголдүүрэг,
Эхнялхасэрдэм
шинжилгээний
төв
Баянголдүүргийн
38-рдунд
сургуульд
сурагч
Хан-Уулдүүрэг3дугаар
хороо,9дүгээрхороолол,
29/Абайрны27тоот.
Эцэг----------
Эх----------
Тайлбар:Хамтамьдарчбайгааболонөрхийнбүртгэлдбүртгэлтэйэхнэр,нөхөр,хамтран
амьдрагч,хүүхэд,эцэг,эхийгбичнэ.

46. 46
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
3. Хувийнашигсонирхол
3.1.Мэдүүлэггаргагчтайхамааралбүхийэтгээд
Эцэг/эх/-ийн
нэр,нэр
Ямар
хамаарал
тайболох
Ажиллажбайгаа
/байсан/байгууллага,албан
тушаал
Бизнес,үйл
ажиллагааны
чиглэл
Төрсөнгазар,үндсэнхарьяа
Даржаагийн
Доржготов
Эцэг
“ҮҮҮ”ХХК-ийнерөнхий
захирал
Харуул,
хамгаалалт
Ховдаймаг,Зэрэгсум.
Өвөрхангайаймаг,Арвайхээр
сум.
Зундуйн
Дондог
ХадамэцэгТэтгэвэрт---
Сэлэнгэаймаг,Баруунбүрэнсум.
УБхот,Баянзүрхдүүрэг.
Дашжамцийн
Цэрэнханд
Хадамэх
Багаангийнбагшааражиллаж
байсан.2013ондтэтгэвэртгарсан.
---
Булганаймаг,Хишиг-Өндөрсум.
УБхот,Баянзүрхдүүрэг.
Гармаагийн
Намсрай
Төрсөнах
Санхүүгийнзохицуулаххороонд
мэргэжилтэнТөрийналба
Ховдаймаг,Зэрэгсум.УБхот,
Сүхбаатардүүрэг.
Гармаагийн
Өнөрболд
Төрсөндүү
ӨвөрхангайаймгийнЗасагдаргын
ТамгынгазрынСанхүү,төрийн
сангийнхэлтсийндарга
Төрийналба
Өвөрхангайаймаг,Арвайхээр
сум.
Дондогийн
Туяа
Эхнэрийнэгч
БүгдНайрамдахСолонгосУлсад
ажиллажамьдардаг.
БНСУ-д
оёдлынүйлдвэр.
Улаанбаатархот,Чингэлтэй
дүүрэг1дүгээртөрөх,
УБхот,Баянзүрхдүүрэг.
Дондогийн
Оюунцэцэг
Эхнэрийндүү
МУИС-нЭдийнзасгийнсургуульд
оюутан.
Боловсрол
Улаанбаатархот,Чингэлтэй
дүүрэг1дүгээртөрөх,УБхот,
Хан-Уулдүүрэг
Тайлбар:Нийтийналбантушаалтныэрхлэхасуудлынхүрээ,шуудболоншуудбуснөлөөлөх
боломжтойбайгууллагадхарьяалалтайболонхамааралтайажилэрхэлжбайгаа/байсан/
өрхтусгаарласанэцэг,эх,хүүхэд,төрсөнах,эгч,дүү,эхнэр/нөхөр/,хамтранамьдрагчийн
эцэг,эх,төрсөнах,эгч,дүүгбичнэ.

47. 47
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
3.2.Мэдүүлэггаргагчтайнэгдмэлсонирхолтойэтгээд
Ашгийнтөлөөүйл
ажиллагаагаар
холбогдсонхувьхүн,
хуулийнэтгээдийн
нэр
Ямархарилцаатай
/байсан/болох
/хуулийнэтгээдбол
ямархамааралтай
болох/
Үйлажиллагааны
чиглэл,зорилго
Байгууллага.ажил,
албантушаалЭрхэлж
байгаа/байсан/үйл
ажиллагаанытөрөл/
Тайлбар
“Өнөр-Арвижих”ХХК
Хувьэзэмшигч,үүсгэн
байгуулагч
Тээвэрзуучлал--
2009ондэхнэрийн
хамтаарүүсгэн
байгуулсан.
У.ДамбийжанцанНайз--
Японулсаасхамтарч
автомашинысэлбэг,
хэрэгсэлимпортоор
оруулжиржборлуулж
ашиголдог.
2012оноосэхлэн
одоогхүртэлхамтарч
ажиллажбайна.
Тайлбар:Нийтийналбантушаалтантайашгийнтөлөөүйлажиллагаагаархолбоотой
хувьхүн,хуулийнэтгээдийнталаарбичнэ.

48. 48
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
3.3.Гишүүнчлэл,хуулийнэтгээдийнудирдахзөвлөлийнгишүүн
№
Хаана,ямар
байгууллагад
харьяалалтайболох
Албантушаал,үүсгэн
байгуулагч,гишүүн,
дэмжигчийн
альньболох
Үйлажиллагаанычиглэл,
зорилго
Тайлбар
1.
Мэргэшсэннягтлан
бодогчдынинститут
Гишүүн
Нягтланбодогчдыг
мэдлэгийгдээшлүүлэх
2009оноос
2.
МонголынБуудлагын
спортынхолбоо
Удирдахзөвлөлийнгишүүн
/байсан/
Спортыгхөгжүүлэх
2009-2015онд
гишүүнээражиллаж
байсан.
Тайлбар:Холбоо,нэгдэл,хөдөлгөөн,нутгийнзөвлөлийнтэргүүн,гишүүн,нам,улстөр,
олоннийтийнбайгууллагынгишүүнчлэлдбайсанболонбайгааталаарбичнэ.
3.4.Төлөөлөлхэрэгжүүлсэнбайдал
№
Хувьхүн,хуулийн
этгээдийннэр
Үйлажиллагааны
чиглэл
Төлөөллийгхаана,хэзээ,
хэрхэнхэрэгжүүлсэн
Тайлбар
1.
Төрсөнах
ГармаагийнНамсрай--
2015ондтөрсөнах
Г.Намсрайгийн
өмчлөлийнгазрыг
худалдахадитгэмжлэлээр
төлөөлсөн.
УБхот,Хан-Уулдүүргийн
Өлзийтхороололдбайрлах0,07га
газрыгхудалдсан.
Тайлбар:Хувьхүн,хуулийнэтгээдийгтөлөөлөнтодорхойүйлажиллагаа,харилцаанд
оролцсонталаарбичнэ.

49. 49
АВЛИГАТАЙТЭМЦЭХГАЗАР
3.5.Нэрдэвшсэннийтийналба,байгууллагадажилладаг,түүнийэрхлэхасуудал,
харьяалахнутагдэвсгэртбайгаахамааралбүхийэтгээд
№
Эцэг/эх/-
ийннэр,нэр
Эрхэлжбайгааажил,албан
тушаал
Ямархамааралтайболох
1.ГармаагийнӨнөрболд
ӨвөрхангайаймгийнЗасагдаргын
ТамгынгазрынСанхүү,төрийнсангийн
хэлтсийндарга
ТөрсөндүүГ.ӨнөрболдньӨвөрхангай
аймгийнЗасагдаргынТамгынгазрынСанхүү,
төрийнсангийнхэлтсийндаргабөгөөд
Сангийняамнаасаймгуудынсанхүү,төрийн
сангийнүйлажиллагаандхяналттавьдаг.
Тайлбар:Ямархамааралтайболохталаардэлгэрэнгүйтайлбарыгбичнэ.
Жич:Энэхүүмаягтадтөрийналбанхаагчийнанкет,ялшийтгэлгүйэсэхталаархтодорхойлолт,
хуулийнэтгээдийнүүсгэнбайгуулагч,хөрөнгө,оруулагчийнталаархлавлагаа,бусад
шаардлагатайбаримтбичгийгхавсаргана.
Мэдүүлгийгүнэнзөвмэдүүлсэн: /Г.Сандаг/
/гарынүсэг//гарынүсгийнтайлал/
2017оны06дугаарсарын25-ныөдөр
огноо

50. АВЛИГАТАЙ ТЭМЦЭХ ГАЗАР
50
НАЙМ. АШИГ СОНИРХЛЫН ЗӨРЧИЛ ҮҮССЭН ЭСЭХ
АСУУДЛААР МЭДЭГДЭЛ, ТАЙЛБАР ГАРГАХ
Нийтийн албанд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлыг
зохицуулах, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх
тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.1-д заасны дагуу албан
тушаалтан захиргааны акт гаргах, удирдах, хяналт шалгалт
хийх, хариуцлага хүлээлгэх, гэрээ байгуулах, эдгээрийг
хэлэлцэх, оролцохын өмнө тус бүр ашиг сонирхлын зөрчилгүй
гэдгээ илэрхийлсэн мэдэгдэл гаргах бөгөөд үүнийг УИХ-ын
Хууль зүйн байнгын хорооны 2012 оны 5 дугаар тогтоолын
1 дүгээр хавсралтын 3 дахь хэсгийн 3.8-д нарийвчлан
зохицуулсан. Үүнд:
- ашиг сонирхлын зөрчилтэй буюу зөрчил үүсч болзошгүй
гэж үзвэл Монгол Улсын Ерөнхийлөгч, Улсын Их Хурлын
түвшинд батлагдах шийдвэрийн төслийг боловсруулах
болон шийдвэр гаргахад оролцох;
- ашиг сонирхлын зөрчилтэй буюу зөрчил үүсч болзошгүй
гэж үзвэл Засгийн газар, Засгийн газрын гишүүн, яам,
агентлаг, бүх шатны Засаг даргын түвшинд гарах
шийдвэрийн төслийг боловсруулах болон шийдвэр
гаргахад оролцох;
- төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил
үйлчилгээ худалдан авах, шалгаруулах, төрийн өмчит
болон төрийн өмчийн оролцоотой хуулийн этгээдийн
удирдах түвшинд гарах шийдвэр, гэрээ хэлцлийн төсөл
боловсруулах болон шийдвэр гаргахад оролцох.
Дээр дурдсан тохиолдолд ашиг сонирхлын зөрчил
үүссэн эсэх талаарх мэдэгдэл, тайлбарыг УИХ-ын Хууль
зүйн байнгын хорооны 2012 оны 5 дугаар тогтоолын 4
дүгээр хавсралтаар батлагдсан маягтын дагуу холбогдох
байгууллагын удирдлагад гаргаж, ЭБАТ бүртгэнэ.
Ашиг сонирхлын зөрчилтэй гэж ойлгогдохуйц нөхцөл
байдал үүсвэл тухайн албан тушаалтан уг нөхцөл байдалд