მიხაი ზიჩი და გიორგი ქართველიშვილი
•Download as PPTX, PDF•
0 likes•207 views
2017 წელს შესრულდა მიხაი ზიჩისა და გიორგი ქართველიშვილის დაბადებიდან 150 წლისთავი. ეს წელი იუნესკომ რუსთაველის წლად გამოაცხადა და მსოფლიომ აღნიშნა "ვეფხისტყაოსნის" 850 წლის იუბილე. ამ ორ ადამიანს უდიდესი ღვაწლი მიუძღვის გენიალური პოემის გადარჩენისა და პოპულარიზაციის საქმეში
Recommended
More Related Content
What's hot
Similar to მიხაი ზიჩი და გიორგი ქართველიშვილი
Similar to მიხაი ზიჩი და გიორგი ქართველიშვილი (20)
More from Marika Pitiurishvili
More from Marika Pitiurishvili (20)
მიხაი ზიჩი და გიორგი ქართველიშვილი
- 1. მიხაი ზიჩი და გიორგი ქართველიშვილი პრეზენტაცია მომზადდა ადიგენის მუნიციპალიტეტის არლის თემის საჯარო სკოლასთან არსებული ვიკისკოლისათვის ავტორი: მ. პიტიურიშვილი 2020 ოქტომბერი
- 2. მიხაი ზიჩი (1827-1906 წწ) დაიბადა უნგრეთში, ზალასში, დიდგვაროვანთა ოჯახში. ბუდაპეშტის უნივერსიტეტში მიიღო იურიდიული განათლება. ხატვას და ფერწერას სწავლობდა ჯერ ბუდაპეშტში, იტალიელ მხატვარ მაროსტონთან, ხოლო შემდეგ ვენის სამხატვრო აკადემიაში – ვალდმიულერთან. 1847 წელს იგი ტოვებს ვენას და სამეფო კარზე ფერწერის მასწავლებლად რუსეთში მიემგზავრება. 1858 წელს ზიჩი გახდა რუსეთის საიმპერატორო კარის მხატვარი.
- 3. კავკასიაში • 54 წლის იყო ზიჩი, როდესაც საქართველოს ეწვია. ის ლერმონტოვის „დემონის” ილუსტრაციის გამო ჩამოვიდა კავკასიაში და თბილისშიც მოხვდა. ეს ის პერიოდია, როდესაც საქართველოში გადაწყვიტეს მდიდრული „ვეფხისტყაოსნის” გამოცემა. დემონი
- 5. კულტურული ვითარება საქართველოში რას წარმოადგენდა საქართველო XIXსაუკუნეში და როგორი იყო აქ კულტურული ვითარება?
- 6. რუსული კოლონიალიზმი • განათლება • ეკლესიებში აიკრძალა წირვა-ლოცვა ქართულ ენაზე და გაუქმდა საკვირაო სკოლები; • ეკლესია-მონასტრების კედლები, სადაც გამოსახული იყო ფრესკები ქართული წარწერებით, თეთრი კირის სქელი ფენით დაიფარეს; • საეკლესიო და სასულიერო ხელნაწერები რუსეთში გაზიდეს; • განათლება მოსახლეობისათვის თითქმის მიუწვდომელი გახდა. • საშუალო სასწავლებლებში ქართველთა შვილები უმცირესობას შეადგენდნენ. 1898 წელს მათი რაოდენობა მხოლოდ 28 % იყო;
- 7. • მოწინავე ქართველ საზოგადოებას მრავალჯერ წამოუყენებია საკითხი თბილისში უმაღლესი სასწავლებლის გახსნის შესახებ, 1882 წელს, როცა იმპერატორი ალექსანდრე II თბილისში ჩამოვიდა, ქართველი თავადაზნაურობის თხოვნით თბილისში გახსნა კადეტთა კორპუსი, სადაც ღებულობდნენ თავადაზნაურთა შვილებს მეფის ჯარში სამსახურისათვის ოფიცრებად მოსამზადებლად.
- 8. ქ შ წ კ გ საზოგადოება (1879-1927წწ) • ილია ჭავჭავაძე და მასთან ერთად მოწინავე ქართველი საზოგადოება იბრძოდა სახალხო სკოლისათვის, სკოლაში დედა-ენისათვის. როგორც იქნა, დაარსდა „ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოება“. საზოგადოება მიზნად ისახავდა ქართველთა შორის წერა-კითხვის გავრცელებას, ბიბლიოთეკა-სამკითხველოების გახსნას, ქართულ ენაზე სახელმძღვანელოთა ბეჭდვას, ქართველ კლასიკოსთა ნაწარმოებების იაფფასიან გამოცემას და სხვ.
- 9. და მაინც: • 1881 წლიდან დედა-ენის სწავლება ქართულ სკოლებში ნებადართული იყო მხოლოდ პირველი სასწავლო წლის პირველ ნახევარში, შემდეგ ყველა საგანი რუსულ ენაზე უნდა ესწავლებინათ. • უფრო მეტიც! პერიოდულად გაიცემოდა ბრძანებები: წიგნები და ხელნაწერები, რომლებიც ინახებოდა მოსახლეობაში, ჩამოერთმიათ და გაენადგურებინათ! • ასე აგიზგიზდა წიგნების უზარმაზარი კოცონები თბილისის მთავარ მოედანზე რამდენჯერმე
- 10. რუსული კოლონიალისტური პოლიტიკის წინააღმდეგ • ქართულ ლიტერატურაში ასპარეზზე გამოდიან მწერალთა მთელი პლეადა, მათ შორის ყველაზე ცნობილია ანტონ ფურცელაძე, სოფრომ მგალობლიშვილი, აკაკი წერეთელი, ვაჟაფშაველა, ალექსანდრე ყაზბეგი... • მათი შემოქმედების ძირითადი მოტივია — პროტესტი ხალხის მასების კოლონიური და სოციალური ჩაგვრის და ექსპლოატაციის წინააღმდეგ. მოწოდება ხალხისადმი თავისუფლებისათვის საბრძოლველად.
- 11. გიორგი ქართველიშვილი (1827-1901) გიორგი ქართველიშვილი მსხვილ სავაჭრო საქმიანობას ეწეოდა და პირველი გილდიის ვაჭრის წოდებას ატარებდა, რაც რუსეთის იმპერიაში, კომერციის დარგში უმაღლეს აღიარებად ითვლებოდა. ქართველიშვილის და მისი კომპანიონი ზეზემანის ფირმა ორთქლის ძრავებზე მომუშავე ხის გადამამუშავებელ 3 მსხვილ ქარხანას ფლობდა შიდა ქართლში, სოფელ ატენსა და ხანდისში. ქართველიშვილმა რკინიგზა ააგო ატენიდან გორამდე. გიორგი ქართველიშვილი თავისი დროის ერთ-ერთი ყველაზე წარმატებული მეწარმე იყო საქართველოში, თუმცა ის უფრო ცნობილია მნიშვნელოვანი საქველმოქმედო საქმიანობით, რომელიც უკავშირდებოდა ქართულ ისტორიას და კულტურას.
- 12. ერისკაცები გიორგი ქართველიშვილი მეწარმე-მეცენატი დიმიტრი ყიფიანი ქ შ წ კ გ ს-ის თავმჯდომარე
- 13. სხვა ვერსიები: ივანე მაჩაბელი • არწმუნებს სასარგებლო და სარფიან კაპიტალდაბანდებაზე ილია ჭავჭავაძე • ქართველიშვილის ქალიშვილის ნათლია
- 14. ”ვეფხისტყაოსნის” ტექსტის დადგენის კომიტეტი. თავმჯდომარე- ილია ჭავჭავაძე • რაფიელ ერისთავი, • იაკობ გოგებაშვილი, • იონა მეუნარგია, • გაბრიელ ეპისკოპოსი, • ივანე მაჩაბელი, • გრიგოლ ორბელიანი, • აკაკი წერეთელი • გიორგი წერეთელი, • დიმიტრი ყიფიანი, • დავით ერისთავი, • დიმიტრი ბაქრაძე, • სერგი მესხი, • ვახტანგ ორბელიანი, • პეტრე უმიკაშვილი, • ნიკო დადიანი.
- 15. • წიგნის გამოცემა გიორგი ქართველიშვილმა დააფინანსა და მთელი ტირაჟი „ქართველთა შორის წერა-კითხვის გამავრცელებელ საზოგადოებას“ გადასცა საჩუქრად. იგი პოემის „ქართველიშვილისეულ გამოცემაად”-აა ცნობილი.
- 16. • ქართველმა საზოგადოებამ ქართველიშვილისეული "ვეფხისტყაოსანი" გუტენბერგის საიუბილეო გამოფენაზე მის მშობლიურ ქალაქ მაინცში გააგზავნა. ქალაქის თავმა ასე შეაფასა წიგნის პოლიგრაფიული ღირსება: „ეს მშვენიერი საჩუქარი სასახელოა ქართული სტამბისთვის და სამუდამოდ უნდა დარჩეს გუტენბერგის ქალაქში“.
- 17. გაზეთი ივერია აღნიშნავდა, „არც ერთი საზოგადო საქმე არ დაწყებულა ჩვენში, რომ გიორგი დავითის-ძეს [ქართველიშვილს] დახმარება არ აღმოეჩინოს. იმის ცხონებული და მადლიანი მარჯვენა ყველას შემწეობას და შველას უჩენდა.“
- 18. გამოცემის მხატვრული გაფორმება • ილუსტრაციების შექმნა ცნობილი უნგრელი მხატვრისათვის მიხაი ზიჩისათვის შეუთავაზებიათ. ზიჩი დაინტერესდა ამ საქმით და პოემის შინაარსის გაცნობა მოინდომა. იონა მეუნარგია მურიეს, ბეტა და არტურ ზუტნერების დახმარებით შეუდგა პოემის თარგმანს. მიხაი ზიჩმა წიგნისათვის სურათები უსასყიდლოდ დახატა, შეასრულა 27 ილუსტრაცია, ამათგან ერთი, ფერადი ილუსტრაცია სანკტ-პეტებურგში დაიბეჭდა.
- 20. როგორ იქმნებოდა ილუსტრაციები? • HTTP://MIRCHIE- LOVE.GE/%E1%83%A5%E1%83%90%E1%83%A0%E1%83%97%E1%83%95%E1%83%94 %E1%83%9A- %E1%83%93%E1%83%98%E1%83%93%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%A3%E1%83% 9A%E1%83%97%E1%83%90- %E1%83%9B%E1%83%A8%E1%83%95%E1%83%94%E1%83%9C-2/
- 21. უნდა ითქვას, რომ მიხაი ზიჩი საქართველოში უფრო აღიარებულია, ვიდრე სამშობლოში არის ინფორმაცია, რომ წმიდა ნინოს საფლავი საბინინმა ზიჩს მოახატინა.
- 22. კავკასიაში მიხაი ზიჩი იმყოფებოდა 1881-1882 წწ. აქ ცხოვრების განმავლობაში მოიხიბლა საქართველოს კულტურით და გადაწყვიტა შეექმნა ,,ვეფხისტყაოსნის" ილუსტრაციები სადაც შთაგონების წყაროდ გამოიყენა სხვადასხა ქართველი მსახიობი, თავადიშვილი თუ პოეტი. ის ჯერ ცოცხლად დგამდა სურათს და შემდეგ გადმოსცემდა ფურცელზე სადაც აშკარად კარგად სჩანს ქართული სული. მან სრულიად უსასყიდლოდ გადასცა საქართველოს საკუთარი ნამუშევრები.
- 23. მას იმდენად შეუყვარდა საქართველო, რომ როდესაც უნგრეთში ჩავიდა, იქ დაუკავშირდა იქაურ საზოგადო მოღვაწეს ბელა ვიკარს და თავს მოახვია ეს სიყვარული. სწორედ ამ სიყვარულის გამო თარგმნა ბელა ვიკარმა „ვეფხისტყაოსანი” და 1917 წელს გამოსცა უნგრეთში.
- 24. მიხაი ზიჩი გარდაიცვალა 1906 წელს, დაკრძალულია ბუდაპეშტში. სიკვდილის წინ მიხაი ზიჩმა თქვა: „თავს არ ვიქებ, მაგრამ მგონია, რომ იქ, კავკასიაში დავტოვე კეთილი ხსოვნა ჩემს ხალხზე, ჩემს ერზე”. და ეს მართლაც ასეა.
- 25. 1888 წელს „ვეფხისტყაოსანი” გამოიცა 2 700 ცალამდე. გიორგი ქართველიშვილმა უარი თქვა წიგნიდან შემოსულ თანხაზე და ისიც წერა- კითხვის გამავრცელებელ საზოგადოებას გადასცა.
- 26. გიორგი ქართველიშვილი დაკრძალულია დიდუბის საზოგადო მოღვაწეთა პანთეონში და, რატომღაც, არავის შეაქვს ამ პიროვნების სახელი დიდუბის პანთეონში დამარხულთა სიაში. არადა, ამ პანთეონის ტერიტორიაშიც თანხა აქვს გადახდილი.
- 27. 2017 წელი იუნესკომ რუსთაველის წლად გამოაცხადა • მიხაი ზიჩი • 1827-1906 წწ. • გიორგი ქართველიშვილი • 1827-1901 წწ.