"ჯიკჯიმ" შეცვალს წარმოდგენა მსოფლიოში პირველი ნაბეჭდი წიგნის შესახებ

1. ჯიკჯი
პირველი ბეჭდური წიგნი
90-ე სკოლის ისტორიის
მასწავლებელი
მარინე პიტიურიშვილი
2017წ. დეკემბერი

2. როგორ „აღმოვაჩინეთ“ კორეა
2017 წ. პირველ ნოემბერს
ეროვნული ბიბლიოთეკის
დარბაზში დავესწარით
იონგჰო მუნისა და ჰვანგ
სუნამის ლექციას „მსოფლიო
მეხსიერების რეესტრი და
ნაბეჭდი წიგნი“

3. მსოფლიო მეხსიერების რეესტრი
• ზოგჯერ კულტურის ესა თუ ის ძეგლი, შედევრი, ან ნებისმიერი მიღწევა
შეიძლება ხალხს მიავიწყდეს,
• ამიტომ კულტურის ძეგლებმა სოციალური ამნეზია რომ არ განიცადონ,
გაერთიანებული ერების განათლების, მეცნიერებისა და კულტურის
ორგანიზაციამ 1992 წელს შეიმუშავა პროგრამა, რომელიც იცავს
მსოფლიოს დოკუმენტურ მემკვიდრეობას.

4. სოციალური ამნეზია
• ვარძია
1551 წელს ირანელთა ლაშქარმა
შაჰ თამაზის მეთაურობით
მონასტერი დაარბია და
დაანგრია.
მას შემდეგ აქ შეწყდა სიცოცხლე.
• ბეთანია
გრიგოლ ორბელიანმა ნადირობისას
შემთხვევით აღმოაჩინა ბეთანიის
მონასტერი, რომელიც საუკუნეების
განმავლობაში მივიწყებული იყო.

5. ქართული ხელნაწერები
• იუნესკოს მსოფლიო მეხსიერების
რეესტრის კომიტეტმა 2013 და 2015
წლებში მსოფლიო მეხსიერების რეესტრში
შეიტანა საქართველოს ეროვნულ არქივში
დაცული ქართული ხელნაწერები.
• გუშინ კი ამ სიას დაემატა ქართული
სახარება პალიმფსესტი, რომლის
სხვადასხვა შრეებში ქართული ანბანის
სამივე სახეა წარმოდგეილი

6. “ჯიკჯი” - პირველი ნაბეჭდი წიგნი
• ჯიკჯი ბუდისტური დოკუმენტის
შემოკლებული სახელწოდებაა.
დაიბეჭდა კორეაში კორეს დინასტიის
მეფობის პერიოდში 1377 წელს. ჯიკჯი
პირველი წიგნია, რომელიც
ტიპოგრაფიული წესით დაიბეჭდა.
ამჟამად წიგნი ინახება პარიზის
ეროვნულ ბიბლიოთეკაში.
• 2001 წელს შევიდა იუნესკოს „მსოფლიო
მეხსიერების“ რეესტრში.

7. რუსეთი
საქართველო კორეა
საფრანგეთი

8. “ჯიკჯის” შემქმნელი
„ჯიკჯის“ ტექსტი დაწერა ბუდისტმა ბერმა პეგუნ
ხვასანმა კორეს მეფობის ბოლო წლებში. პეგუნ-ხვასანი
ავტორის ფსევდონიმია, ხოლო ბუდისტური სახელია -
კიონხანი. პეგუნ-ხვასანი ბუდას მიმდევარი გახდა 1353
წელს 54 წლის ასაკში. ბერად მსახურობდა ქალაქ ხეჯუს
ტაძრებში, ფოკუსირებდა ბუდიზმში ძენ-ის
მიმართულებაზე. „ჯიკჯი“ პეგუნ-ხვასანის მთავარი
ნაშრომი შექმნილია t ბუდიზმის - იმ დროისათვის
კორეის ძირითადი რელიგიის - შესწავლის მიზნით.

9. კორეული ანბანი
კორეული ანბანი - ჰანგილი არის ფონეტიკური ანბანური
დამწერლობა. ანბანი შედგება 14 თანხმოვნისგან და 10
ხმოვნისგან. ჰანგილი ფონეტიკური დამწერლობაა, ანუ
ყოველ ბგერას თითო ასო შეესაბამება. ასოთა
მოხაზულობა შემუშავებულ იქნა სხვა
დამწერლობებისგან დამოუკიდებლად.
კორეული ანბანი ყველაზე ახალგაზრდაა ჩვენთვის
ცნობილი 14 ანბანიდან.

10. სახელწოდება
• “ჯიკჯი” აბრევიატურაა და ასე ითარგმნება
„თუ მედიტაციის გზით ადამიანის გულში
ჩაიხედავ, მიხვდები რომ ის ბუდას გულია“
ეს წიგნი შეიცავს ამონარიდებს ბუდისტი
ბერების ნაშრომებიდან.
• 2004 წელს იუნესკომ დააწესა „ჯიკჯის
პრიზი“.

11. რატომ შეიქმნა ეს წიგნი
• მე-11-13 საუკუნეებში
მონღოლებმა მთლიანად დაიპყრეს
კორეა. მათგან რომ დაეცვათ
თავიანთი კულტურა, ამისათვის
შექმნეს „ჯიკჯი“. რომელშიც
გაერთიანებულია მრავალი
ხელნაწერი .
პულგუკსა

12. შინაარსი და წიგნის სტრუქტურა
• „ჯიკჯი“ შედგება 2 ტომისაგან და
შეიცავს 307 თავს. წიგნის
ძირითადი შინაარსია ბუდას და
სხვა მასწავლებლების ქადაგებები,
რომლებიც ხსნიან ამ რელიგიური
სწავლების დედააზრს. გარდა ამისა
წიგნში მოცემულია ინდოელი და
ჩინელი ბერების ცხოვრების
აღწერა.

13. 78 წლით ადრე გუტენბერგამდე!
„ჯიკჯის“ ბოლო გვერდზე არის ინფორმაცია წიგნის
გამოცემების შესახებ, სადაც ნათქვამია, რომ წიგნი
დაიბეჭდა ვანა უს მეფობის მეშვიდე წელს (1377
წლის ივნისი) ლითონის შაბლონების გამოყენებით
ქალაქ ჩხონჯუს ხინდოქსის ტაძარში. დღეს ამ
ადგილზე არის კორეის წიგნის ბეჭდვის მუზეუმი,
სადაც წარმოდგენილია წიგნის ბეჭდვის პროცესის
ყველა ძირითადი სტადია.

14. “ჯიკჯი” - სოციალური ამნეზიის
მსხვერპლი
• XX საუკუნის შუა წლებიდან მრავალი კორეელი ცდილობდა
დაემტკიცებინა, რომ ტიპოგრაფიული შრიფტი კორეაში
გაცილებით ადრე შეიქმნა, ვიდრე გერმანიაში. შუა
საუკუნეების ცნობილი კორეელი პოეტი ლი გიუ ბო
ამბობდა, რომ უკვე 1234 წელს მეტალის შრიფტს
იყენებდნენ წიგნში „ სავალდებული რიტუალების ძველი
და ახალი ტექსტები“ - კრებული, რომელიც აღწერს
სასახლის ცერემონიებს.
• თუმცა მეცნიერებს არ ჰქონდათ საკმარისი
მტკიცებულებები.

15. კულტურის დაბრუნება
• XIX საუკუნემდე წიგნი ინახებოდა კორეაში,
შემდეგ კორეის ფრანგმა კონსულმა კოლინ დე
პლანსიმ ქვეყნიდან ძველ ნივთებთან ერთად
გაიტანა წიგნები, რომელთა შორის იყო
„ჯიკჯის“ ერთ-ერთი გამოცემის მეორე ტომი.
1911 წელს პლანსის კოლექცია აუქციონით
გაიყიდა და მისი ნაწილი აღმოჩნდა ძველი
წიგნების კოლექციონერის ანრი ვევერის
ხელში, ხოლო 1950 წელს მისი ანდერძის
თანახმად კოლექცია გადაეცა პარიზის
ეროვნულ ბიბლიოთეკას, სადაც დღემდე
ინახება.

16. კულტურის დაბრუნება
• ამ ისტორიის გასაღებდ იქცა კორეელი
მეცნიერის პაკ პიონ სონის მიწვევა პარიზის
ეროვნულ ბიბლიოთეკაში, რომელმაც
სამეცნიერო ხარისხი სორბონის
უნივერსიტეტში მიიღო. ეს ღონისძიება
ეძღვნებოდა წიგნის საერთაშორისო დღეს,
რომელიც აღინიშნა 1972 წელს.

17. გენერალი კიმ
იუნგჰვანი
მისი გადარჩენა
კორეის ომის დროს
უკავშირდება ამ
გენერლის
სახელს. ის
მოიცავს
81000ზე მეტ
ტექსტს
ტრიპიტაკა კორეანა

18. მუზეუმის დირექტორი ჯეონ
ხიეონგფილი
ჯეონ ხეიონგფილმა დიდი წვლილი
შეიტანა ჯიკჯის დაცვაში მან ხელი
შეუშალა იაპონელ ვაჭრებს ჯიკჯის
შესყიდვაში. სწორედ მისი გმირობის
წყალობით აქვთ კორეელებს ჯიკჯი

19. ლითონის შრიფტის დამზადების უძველესი
ტექნოლოგია
https://www.youtube.com/watch?
v=IB28OTP9yCo

20. ლითონის შრიფტის დამზადების
უძველესი ტექნოლოგია
https://www.youtube.com/watc
h?v=h47bfGpig50

21. მასტერკლასი ეროვნულ
ბიბლიოთეკაში
• https://www.facebook.com/marika.pitiurishvil
i/videos/g.696740970372223/14122412255419
50/?type=2&ifg=1
ასე ბეჭდავდნენ წიგნებს კორეაში
გუტენბერგამდე 78 წლით ადრე!!!

22. “ჯიკჯი” დღეს
• წიგნი შევიდა კორეის ეროვნულ საგანძურში;
• 2001 წლის 4 სექტემბერს იუნესკომ შეიტანა მსოფლიო მეხსიერების სიაში;
• 2004 წლიდან იუნესკომ დააწესა ჯიკჯის პრემია. როგორც სამხრეთ, ისე ჩრდილოეთ კორეაში „ჯიკჯი“
ეროვნული კულტურისა და მეცნიერების სიმბოლოა;
• არსებობს ჯიკჯის მუზეუმიც;
• 2003 წლის სექტემბერში გერმანიაში ჩატარდა სამეცნიერო კონფერენცია „Korea-Germany Early Printing
Culture“;
ჯიკჯიმ კაცობრიობის კულტურულ მემკვიდრეობაში არა მარტო თავისი არსებობით დატოვა კვალი. შეიქმნა
ხელოვნების რამდენიმე ნიმუში, რომელიც მიეძღვნა ჯიკჯის:
• ოპერა „ჯიკჯი“, ;
• რეჯისორ ნამ იუსონის დოკუმენტური ფილმი „Metal Printing Types, The Greate Invention“ (ლითონის
საბეჭდი ფორმები - უდიდესი აღმოჩენა);
• მრავალი მცირე გამოფენა, ბიენალე და სხვ.

23. გმადლობთ
ყურადღებისთვის