1. Αντωνυμίες: κλιτές λέξεις που χρησιμοποιούνται στη θέση ονομάτων, ουσιαστικών ή επιθέτων.
Είδη αντωνυμιών: 1. προσωπικές, 2. κτητικές 3. αυτοπαθείς 4. οριστικές 5. δεικτικές 6. αναφορικές 7.
ερωτηματικές 8. αόριστες
Προσωπικές αντωνυμίες: Φανερώνουν τα τρία πρόσωπα του λόγου, ΕΓΩ (α΄), ΕΣΥ (β΄), ΑΥΤΟΣ (γ΄). Έχουν
δυνατούς και αδύνατους τύπους.
α΄ πρόσωπο: εγώ, εμένα (μου), εμένα (με) - εμείς, εμάς (μας), εμάς (μας)
β΄ πρόσωπο: εσύ, εσένα (σου), εσένα (σε), εσύ - εσείς, εσάς (σας), εσάς (σας), εσείς
γ΄ πρόσωπο: αυτός (τος), αυτού/αυτουνού (του), αυτόν (τον) - αυτοί (τοι), αυτών (τους), αυτούς (τους)
αυτή (τη), αυτής/αυτηνής (της), αυτή(ν) (την) - αυτές (τες), αυτών (τους), αυτές (τις/τες)
αυτό (το), αυτού/αυτουνού (του), αυτό (το) - αυτά (τα), αυτών (τους), αυτά (τα)
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ:
1. Οι ισχυροί τύποι χρησιμοποιούνται για έμφαση. Οι δυνατοί τύποι στην αιτιατική του α΄ και β΄ προσώπου χάνουν
συνήθως το αρχικό τους φωνήεν μετά από τις προθέσεις για και από. π.χ. για σένα, από μένα.
Κτητικές αντωνυμίες: δηλώνουν ποιος έχει κάτι
α΄πρόσωπο: δικός-η-ο μου / (μου) κτλ.
β΄πρόσωπο: δικός-ή-ό σου / (σου) κτλ.
γ΄πρόσωπο: δικός-ή-ό του / (του) κτλ.
Αυτοπαθείς αντωνυμίες: φανερώνουν ότι το ίδιο πρόσωπο ενεργεί και δέχεται μια ενέργεια. Σχηματίζουν μόνο
γενική και αιτιατική στα τρία πρόσωπα.
του εαυτού μου - του εαυτού μας ή των εαυτών μας κτλ.
Οριστικές αντωνυμίες: ξεχωρίζουν ένα πρόσωπο ή πράγμα από άλλα όμοια του είδους του.
1. ο ίδιος-η ίδια-το ίδιο 2. ο μόνος-η μόνη-το μόνο
Δεικτικές αντωνυμίες: χρησιμοποιούνταιγια να δείξουμε (κυριολεκτικά ή μεταφορικά) κάποιο πρόσωπο ή πράγμα.
1. αυτός-ή-ό 2. (ε)τούτος-η-ο 3. εκείνος-η-ο 4. τέτοιος-α-ο 5. τόσος-η-ο
Αναφορικές αντωνυμίες: εισάγουν δευτερεύουσες προτάσεις που αναφέρονται σε ένα πρόσωπο ή πράγμα.
1. που (άκλιτο) 2. ο οποίος-η οποία-το οποίο 3. όποιος -όποια-όποιο 4. οποιοσδήποτε-οποιαδήποτε-οποιοδήποτε 5. ό,τι
(οτιδήποτε) 6. όσος-όση-όσο (δήποτε) - οιοσδήποτε-οιαδήποτε-οιοδήποτε
Ερωτηματικές αντωνυμίες:
1. τι (άκλιτο), 2. ποιος;-ποια;-ποιο; 3. τίνος 4. πόσος-η-ο
Αόριστες αντωνυμίες: χρησιμοποιούνται για ένα πρόσωπο ή πράγμα που δεν καθορίζεται.
1. ένας-μία-ένα 2. κάποιος-κάποια-κάποιο 3. κανένας (κανείς) - καμία (καμιά) -κανένα
4. μερικοί - μερικές -μερικά 5. κάτι 6. τίποτε (τίποτα) 7. κάμποσος-η-ο 8. καθένας-καθεμία-καθένα 9. κάθε/καθετί 10.
ο,η,το τάδε 11. ο,η,το δείνα
Συντακτικά οι αντωνυμίες λειτουργούν ως: υποκείμενο, αντικείμενο, κατηγορούμενο, επιθετικός προσδιορισμός ή
ετερόπτωτος ονοματικός προσδιορισμός (συνήθως σε πτώση γενική)