2. Սևանա լիճը գտնվում է
Հայաստանի Գեղարքունիքի մարզում։
Հայաստանի Հանրապետության
ամենախոշոր, իսկ Հայկական
բարձրավանդակի մեծությամբ երրորդ լիճը
(Վանա լճից և Ուրմիա լճից հետո)։ Հնում
հայտնի է եղել Գեղամա ծով, Գեղարքունյաց
ծով կամ Լուխմիտա անուններով: Ի
տարբերություն Ուրմիա և Վանա լճերի, բաց
լիճ է և ունի քաղցրահամ ջուր։
3. Սևանա լճի ճահճացման
պատճառները
Սևանա լճի մեջ են թափվում 28 գետակներ, և նրանից
սկիզբ է առնում Հրազդան գետը: Աշխարհի
քաղցրահամ ջուր ունեցող ամենաբարձրադիր լճերից
մեկն է։ Գտնվում է ծովի մակերևույթից 1916 մ
բարձրության վրա։1930–ական թվականներից սկսած`
Սեւանա լճի ջրի անխնա օգտագործման արդյունքում
(էներգիայի արտադրություն եւ ոռոգում) խախտվեց
Սեւանա լճի էկոլոգիական հավասարակշռությունը:
Լճի մակարդակը 1933–2000թթ. արդյունաբերական
շահագործման հետեւանքով իջավ 19.6 մետրով
4. Գիտական հետազոտությունները բացահայտել
են, որ լճի ճահճացման հիմնական պատճառներից
է լճի մակարդակի անկումը: Լճի ճահճացման
դանդաղեցման գործընթացում պաշտպանիչ դեր
ունի լճի հատակի մոտ գտնվող 4C հաստատուն
ջերմաստիճան ունեցող ջրային շերտը: Այն թույլ
չի տալիս, որ հատակի տիղմը խառնվի լճին: Եթե
լճի ծավալը քչանում է, կրճատվում է նաեւ այդ
պաշտպանիչ շերտը, ինչի հետեւանքով լիճը
սկսում է ճահճանալ: Ջրի մակարդակի
բարձրացման միջոցով հնարավոր է վերականգնել
այդ շերտը:
5. Աղետը կանխելու համար որոշվեց
էլեկտրաէներգիա ստանալու նպատակով լճից
այլևս ջուր բաց չթողնել. ջուր էր բաց թողնվում
միայն ոռոգման նպատակով:
Սևանա լճի պահպանության և պաշարների
արդյունավետ օգտագործման համար
բացառիկ նշանակություն ունեցավ Որոտան–
Արփա–Սևան ջրատեխնիկական համալիրի
կառուցումը:
6. Լճի մակարդակը բնականին մոտ պահելու համար
ջրատարը լիճ է տեղափոխում Որոտան, Արփա,
Եղեգիս գետերի հոսքի մի մասը: Այն բաղկացած է
Արփա–Սևան և Որոտան–Արփա թունելային
ջրատար համակարգերից:
Որոտան–Արփա–Սևան ջրատարի շահագործումն
ապահովել է ոչ միայն Սևանա լճի մակարդակի
կայունացումը, այլև նրա աստիճանական
բարձրացումը: Նախատեսված է առաջիկա 10–15
տարիների ընթացքում լճի մակարդակը
բարձրացնել մինչև 6 մ-ով:
7. Սևանում գտնվող կղզին, որտեղ դեռևս IX
դարում կառուցվել էր Սևանի վանքը, և
որն ափից հեռու էր շուրջ 2 կմ-ով,
աստիճանաբար վերածվեց
թերակղզու:Սևանի պահպանությունը և
լիճը բարվոք վիճակում գալիք
սերունդներին փոխանցելը համազգային
խնդիր է:
8. Մարտիրոսյան Քնարիկ 10-4 դասարան
http://wikipedia.or g
http://encyclopedia.am
http://blog.ecolur.org
