2. Հայաստանի կարևորագույն բնապահպանական հիմնախնդիրը Սևանա
լճի ապագայի հարցն է: Քանի որ լիճը հանդիսանում է քաղցրահամ ջրի
միակ խոշոր երաշխավորված աղբյուրը ոչ միայն Հայաստանում, այլ նաև
Հարավային Կովկասում` նրա ջրային ռեսուրսների արդյունավետ
օգտագործման հարցը մշտապես օրակարգում է եղել:
Սևանա լճի գլխավոր խնդիրը ջրի մակարդակի կտրուկ նվազումն է,
որը 1950 թվականից էներգետիկ կարիքների և ոռոգման նպատակով
լճից մեծ քանակությամբ ջրի բաց թողնման հետևանք էր: Ջրի
մակարդակի իջնելը հանգեցրեց շատ ձկնատեսակների ոչնչացման,
ափամերձ հատվածների ճահճացման և բնապահպանական աղետի
իրական վտանգի առաջացման:

3. 80-ականներին լճից ջրի
բացթողումը էապես
կրճատվեց, և կառուցվեց 48
կիլոմետր երկարությամբ
Արփա-Սևան թունելը`
Արփա գետի ջրերը լիճ
տեղափոխելու համար:
Այդուհանդերձ, լճի ներկայիս
մակարդակը 11 մետրով
ցածր է նախնականից, որը
2000 մետրով բարձր է եղել
ծովի մակերևույթից:
Սևանա լճի հիմնախնդիրը ծագել է 1848 թվականին, երբ
բարձրացվել է Հրազդան գետի ձախ ափին գտնվող
հողատարածքների` լճից ջրի բացթողմամբ ոռոգելու հարցը: 20-րդ
դարի սկզբին հանդես են եկել լճի ջրի գործնական նպատակներով
օգտագործման մի քանի առաջարկություններ, ինչպես նաև լճի
մակարդակի իջեցման նախագծեր:

4. Հաշվարկվել էր, որ լճի մեծ մակերեսի պատճառով ներհոսող ջրերի 95%-ը
<<անօգուտ վատնվում է>> ` գոլորշիանալով: Առաջարկվում էր 45 մետրով
իջեցնել լճի մակարդակը և օգտագործել հավելյալ ջուրը` Արարատյան
դաշտավայրի ոռոգման և էլեկտրականության արտադրության նպատակով:
Սևանա լճի մակարդակի անկումը
զուգորդվեց կեղտաջրերի
արտանետումների ավելացմամբ, ինչը
բացասակն ազդեցույուն ունեցավ ջրի
կենսաքիմիական նյութերի
շրջանառության վրա`
հանգեցնելով էկոհամակարգերի
խախտումներին: Որպես հետևանք
սկսվեց <<ջրի ծաղկումը>>: Բացի այդ,
խնդիրներ կային նաև ջրից ազատված
տարածքների հետ, որոնք
այգեգործության համար պիտանի չէին:
1950-ականների վերջում սկսվեցին լճի
մակարդակի իջեցման ծրագրի
վերանյամն քննարկումները: Որպես
ծրագրի վերանայման փաստարկ էր
ընդունվում Հրազդանի հէկ-երը
ջերմակայանով փոխարինման
հնարավարությունը