1. Η ΜΑΦΗ ΤΩΝ ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ
MIΥΑΛΗ΢ Σ΢ΟΚΣΟΤΡΙΓΗ΢
Η Μάχη των Θερμοπυλών δηεμήρζε ην 480 π.Υ κεηαμύ ησλ Διιήλσλ θαη ησλ
Πεξζώλ, θαηά ηελ δεύηεξε πεξζηθή εηζβνιή ζηελ Διιάδα. Απηή ε δεύηεξε εθζηξαηεία
ησλ Πεξζώλ είρε αξρεγό ηνλ Ξέξμε. Ο Αζελαίνο πνιηηηθόο θαη ζηξαηεγόο
Θεκηζηνθιήο έπεηζε ηνπο Έιιελεο λα θιείζνπλ ηα ζηελά ησλ Θεξκνππιώλ θαη ηνπ
Αξηεκηζίνπ. Οη Πέξζεο, νη νπνίνη θαηά ηηο αξραίεο πεγέο είραλ εθαηνκκύξηα άλδξεο
ζηξαηό θαη θαηά ηηο ζύγρξνλεο εθαηόλ κε ηξηαθόζηεο ρηιηάδεο άλδξεο,[8][9] έθζαζαλ
ζηα ζηελά ζηηο αξρέο ηνπ ΢επηεκβξίνπ.
Μεηά από ηέζζεξηο κέξεο αλακνλήο, νη Πέξζεο επηηέζεθαλ, αιιά νη Έιιελεο
αληηζηάζεθαλ γηα δύν κέξεο. Σελ ηξίηε κέξα, ν Δθηάιηεο νδήγεζε ηνπο Πέξζεο πίζσ
από ηνπο Έιιελεο. Όηαλ ην' καζε απηό, ν Λεσλίδαο δηέηαμε ηελ ππνρώξεζε ησλ
πεξηζζόηεξσλ Διιήλσλ - έκεηλε ζην πεδίν ηεο κάρεο κε 300 ΢παξηηάηεο, 400
Θεζπηείο, 400 Θεβαίνπο θαη αθόκα ιίγνπο Έιιελεο. Οη Πέξζεο εμόλησζαλ νιόθιεξε
ηε δύλακε πνπ έκεηλε ζην πεδίν ηεο κάρεο. Ο ειιεληθόο ζηόινο, αθνύ έκαζε ηα λέα,
απνθάζηζε λα απνκαθξπλζεί από ην Αξηεκίζην θαη λα ππνρσξήζεη ζηε ΢αιακίλα,
όπνπ αξγόηεξα πέηπρε κηα ζεκαληηθή λίθε. Οη Πέξζεο ππνρώξεζαλ νινθιεξσηηθά
κεηά ηηο κάρεο ησλ Πιαηαηώλ θαη ηεο Μπθάιεο.
Η κάρε ησλ Θεξκνππιώλ απνηειεί κηα από ηηο πην ζεκαληηθέο κάρεο ζηελ ειιεληθή
θαη ζηελ παγθόζκηα ηζηνξία, θπξηόηαηα από εζηθή άπνςε. Δίλαη ιακπξό παξάδεηγκα
απηαπάξλεζεο, απηνζπζίαο θαη ππαθνήο ζηελ παηξίδα. Η κάρε έδεημε ηα
πιενλεθηήκαηα ηεο ζηξαηησηηθήο εθπαίδεπζεο ησλ ΢παξηηαηώλ, ηνπ θαιύηεξνπ
εμνπιηζκνύ θαη ηεο έμππλεο ρξήζεο ηεο δηακόξθσζεο ηνπ εδάθνπο. Η κάρε ησλ
Θεξκνππιώλ απνηειεί κηα από ηηο πην γλσζηέο θαη ζεκαληηθέο κάρεο ζηελ Ιζηνξία.
Οη Έιιελεο απνθάζηζαλ λα πνιεκήζνπλ ζηηο Θεξκνπύιεο θαη ζην Αξηεκίζην γηα λα
ζηακαηήζνπλ ηελ πξνώζεζε ησλ Πεξζώλ ζηε Βνησηία - θαηά ηνλ Σνκ Υόιιαλη, «αλ
νη Έιιελεο άληεραλ αθόκα κεξηθέο κέξεο, νη Πέξζεο ζα είραλ αλαγθαζηεί λα
ππνρσξήζνπλ ιόγσ έιιεηςεο θαγεηνύ θαη λεξνύ». Η κάρε ησλ Θεξκνππιώλ, θαηά
ηνπο ζύγρξνλνπο ηζηνξηθνύο, έιεμε κε λίθε ησλ Πεξζώλ, αλ θαη ππέζηεζαλ
πεξηζζόηεξεο απώιεηεο από ηνπο Έιιελεο.
Παξ' νι' απηά, νη Πέξζεο θαηέιαβαλ ηελ Βνησηία θαη ην κεγαιύηεξν κέξνο ηεο
Διιάδνο, θαη νη ζπγθξνύζεηο Διιήλσλ θαη Πεξζώλ ζπλερίζηεθαλ θαη ην επόκελν
έηνο. Η κάρε ησλ Θεξκνππιώλ, ζύκθσλα κε ηζηνξηθνύο, έδσζε ηελ επθαηξία ζηνπο
Αζελαίνπο θαη ζηνλ ειιεληθό ζηόιν λα πξνεηνηκαζηνύλ θαηάιιεια γηα ηε λαπκαρία
ηεο ΢αιακίλαο - κεξηθνί άιινη, όκσο, δηαθσλνύλ, θαζώο ε λαπκαρία ηεο ΢αιακίλαο
δηεμήρζε έλα κήλα κεηά ηε κάρε ησλ Θεξκνππιώλ, ελώ νη Έιιελεο ππέζηεζαλ
βαξηέο απώιεηεο θαη ζηε λαπκαρία ηνπ Αξηεκηζίνπ. Δπηπιένλ, όπσο αλαθέξεη ν
ηζηνξηθόο Κόθγνπει, «ε λαπκαρία ηεο ΢αιακίλαο δηεμήρζε έλα κήλα κεηά ηε κάρε ησλ
Θεξκνππιώλ επεηδή ε Βνησηία θαη ε Φσθίδα ζπλέρηζαλ λα αληηζηέθνληαη» θαη
ζπλερίδεη ιέγνληαο όηη «νη Πέξζεο πέηπραλ λίθε ζε μεξά θαη ζάιαζζα, κε ηε κεγάιε
εηζβνιή λα απνθηά αδακάληηλε επηηπρία...ν Ξέξμεο κπνξνύζε λα ζπγραξεί ηνλ εαπηό
ηνπ».
Οη Θεξκνπύιεο απέθηεζαλ ηεξάζηηα θήκε θαζώο ελέπλεπζαλ ηηο επόκελεο γεληέο κε
ην παξάδεηγκα ησλ ιίγσλ θαη αλδξείσλ ζηξαηησηώλ ηνπ Λεσλίδα. Όπσο αλαθέξεη ν
Michel de Montaigne, «νη κεηέπεηηα λίθεο ησλ Διιήλσλ θαη ε δόμα ηνπο δελ κπνξνύλ
λα ζπγθξηζνύλ κε ηελ δνμαζκέλε πηώζε ηνπ Λεσλίδα θαη ησλ αλδξώλ ηνπ». Απ' ηελ
άιιε, νη Θεξκνπύιεο απνηεινύλ παξάδεηγκα εξσηζκνύ ησλ ειεύζεξσλ αλδξώλ πνπ

2. ππεξαζπίδνληαη ηελ παηξίδα ηνπο θαη ηελ ειεπζεξία ηνπο - ν Υάληζνλ αλαθέξεη όηη «ε
ειεπζεξία ήηαλ ε θύξηα ηδέα γηα ηνπο Έιιελεο θαη νδήγεζε ζηελ αληίζηαζε ηνπο ζηηο
Θεξκνπύιεο, ζηε ΢αιακίλα θαη ζηηο Πιαηαηέο». Όζνλ αθνξά ηνλ ζηξαηησηηθό ηνκέα,
νη Θεξκνπύιεο έδεημαλ ηελ ύςηζηε ζηξαηησηηθή εθπαίδεπζε ησλ ΢παξηηαηώλ θαζώο
θαη ηελ νξζή εθκεηάιιεπζε ηεο δηακόξθσζεο ηνπ εδάθνπο.