รายวิชา เทคโนโลยีการสื่อสารตามแนวพระราชดาริ

                       ศึกษาโครงการตามแนวพระราชดาริ
                                 โครงการห้วยองคต




     จัดทาโดย

                          นางสมปอง สาชนะสุพิน

                          รหัสนักศึกษา 54120804103

                          สาขาวิชา เทคโนโลยีการสื่อสาร รุ่นที่ 4




รายงานนี้นี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษา รายวิชา เทคโนโลยีการสื่อสารตามแนวพระราชดาริ

                         สอนโดย ผศ.ดร.ลือชัย พรหมรัตน์รักษ์
คานา


           การศึกษาโครงการการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดาริเป็นโครงการหนึ่งในโครงการ
พัฒนาในด้านต่างๆ ที่กระจายกันอยู่ทั่วประเทศไทย อันเกิดจากแนวพระราชดาริของ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในอันที่จะทาให้เกิดการพัฒนาอาชีพ และเพื่อการกินดี อยู่ดีของ
ราษฎร โดยมีหน่วยงานเข้าร่วมโครงการ เพื่อปฏิบัติงานสนองแนวพระราชดาริของพระองค์ท่านที่
ได้ทรงพระราชทานแนวทางในการพัฒนาไว้ 4 ประการ และปัจจุบันได้ขยายขีดความสามารถ
ในการพัฒนาให้บริการแก่ราษฎรทั้งในพื้นที่โครงการและพื้นที่ใกล้เคียงด้วย
           รายงานฉบับนี้เป็นการรวบรวม ผลการดาเนินงานของหน่วยงานต่างๆ ในโครงการฯ
ซึ่งมีภารกิจตามบทบาทหน้าที่ ที่ได้รับมอบหมายจากหน่วยงานต้นสังกัด ที่ตอบสนองวัตถุประสงค์
ของโครงการห้วยองคต อันเนื่องมาจากพระราชดาริโดยใช้งบประมาณจากโครงการของแต่ละ
หน่วยงานต้นสังกัด อีกทั้งเป็นการต่อยอด ขยายผล การให้บริการแก่เกษตรได้อีกหลายจังหวัด
ตามบทบาทหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย
         การรายงานในครั้งนี้ จะนาเสนอผลการปฏิบัติงาน ของแต่ละหน่วยงานให้เห็นภาพ
ของแต่ละหน่วยงาน และได้รับความร่วมมือจากหน่วยงานต่างๆ เป็นอย่างดียิ่ง และ
ขอขอบพระคุณทุกหน่วยงานและทุกๆ ท่าน ที่ร่วมแรงร่วมใจในการปฏิบัติภารกิจ ตลอดจน
การนาเสนอผลงานในเล่มนี้จึงขอขอบพระคุณทุกท่านเป็นอย่างสูง




                                                           ผู้จัดทา
สารบัญ

             เรื่อง                     หน้า

ความเป็นมาของโครงการห้วยองคต             1
วัตถุประสงค์                             2
การดาเนินงานตามพระราชดาริ                4
แนวความคิดในเชิงนามธรรม                  6
แนวความคิดทฤษฎีใหม่                      6
แนวความคิดในเชิงรูปธรรม                  6
กลุ่มเปูาหมายที่ดาเนินการ                6
การติดต่อสื่อสาร                         8
หน่วยงานที่รับผิดชอบ                     8
เอกสารอ้างอิง                            9
โครงการห้วยองคต
                       อันเนื่องมาจากพระราชดาริ

 ตาบล หนองปรือ อาเภอ หนองปรือ จังหวัด กาญจนบุรี




                                                                                            1

                      โครงการห้วยองคต อันเนื่องมาจากพระราชดาริ
                       ตาบล - อาเภอ หนองปรือ จังหวัด กาญจนบุรี
ความเป็นมา

           เมื่อปี 2533 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทาน
พระราชดาริกับ นายสุเมธ ตันติเวชกุล เลขาธิการมูลนิธิชัยพัฒนา และเลขาธิการ กปร. อธิบดีกรม
ชลประทาน พร้อมคณะเจ้าหน้าที่ว่า ได้ทรงทราบว่า พระเทพญาณรังษี (พระอาจารย์จันทร์ คเวสโก)
ได้ไปดาเนินการพัฒนาพื้นที่ตาบลหนองปรือ อาเภอบ่อพลอย จังหวัดกาญจนบุรี (ปัจจุบันคือพื้นที่
ตาบลสมเด็จเจริญ อาเภอหนองปรือ จังหวัดกาญจนบุรี) ซึ่งจะก่อให้เกิดประโยชน์แก่ราษฎรเป็นอย่าง
ดี จึงให้เลขาธิการมูลนิธิชัยพัฒนา ประสานและสนับสนุนการดาเนินงานโครงการ รวมทั้งให้กรม
ชลประทาน พิจารณาก่อสร้างอ่างเก็บน้าตามลาน้าต่างๆ ของห้วยตะเพิน ในเขตอาเภอบ่อพลอย
จังหวัดกาญจนบุรี และอาเภอด่านช้าง จังหวัดสุพรรณบุรี เพื่อจัดหาน้าช่วยเหลือราษฎรในเขต
โครงการ ทาให้มีน้าทาการเพาะปลูก อุปโภค – บริโภค ได้ตลอดปี และสมควรปลูกปุาตามบริเวณ
ขอบอ่างเก็บน้าต่างๆที่ทาการก่อสร้างด้วย
            ต่อมา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานพระราชดาริให้ดาเนินการจัดหาที่ดิน
จานวนหนึ่งนามาใช้จัดทาโครงการเพื่อพัฒนาและช่วยเหลือประชาชนในบริเวณพื้นที่ดังกล่าวและ
พระราชทานชื่อว่า โครงการห้วยองคตอันเนื่องมาจากพระราชดาริ และได้พระราชทานพระราชทรัพย์
ส่วนพระองค์ และจากมูลนิธิชัยพัฒนา เข้าร่วมสนับสนุนโครงการฯ ทั้งนี้ ในการดาเนินงานโครงการฯ
ได้ยึดหลัก “บวร” และการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ เพื่อให้
ราษฎรได้อยู่อาศัยและทากิน กับธรรมชาติอย่างเกื้อหนุนกัน
         ที่ตั้งโครงการ
         ตั้งอยู่ที่ตาบลสมเด็จเจริญ อาเภอหนองปรือ จังหวัดกาญจนบุรี ตั้งอยู่ระหว่างค่าพิกัด X =
528000 – 540000 และระหว่างค่าพิกัด Y = 1634000 - 1640000 ในระบบ WGS84 บนแผนที่
ประเทศไทย ลาดับชุดที่ L7018 ระวางแผนที่ 4838
2




วัตถุประสงค์
        1. เพื่อดาเนินการบริหารทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมอย่างเหมาะสม ให้กลับคืนสู่สภาพเดิมที่
มีความอุดมสมบูรณ์โดยการแบ่งแยกพื้นที่ให้เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ ทั้งในด้านการอนุรักษ์ การฟื้นฟู
สภาพปุา เป็นแหล่งต้นน้าลาธาร การจัดสรรที่อยู่อาศัย ที่ทากินและพื้นที่ส่วนกลางในการก่อสร้าง
สาธารณูปโภคที่จาเป็นต่างๆ
3

           2. เพื่อดาเนินการจัดระเบียบชุมชน ให้ราษฎรได้เข้าอยู่อาศัยและทากินในพื้นที่ที่ได้
ดาเนินการจัดสรรไว้แล้วอย่างเหมาะสมและถูกต้อง
           3. เพื่อดาเนินการส่งเสริมและพัฒนาอาชีพให้ราษฎรได้อาศัยทากินในลักษณะพึ่งตนเอง
ควบคู่กับการบริหารทรัพยากรได้อย่างยั่งยืน
           4. เพื่อดาเนินการตามแนวคิดเรื่อง “บวร” (บ้าน วัด โรงเรียน) พัฒนาเศรษฐกิจ สังคม และ
วิถีชีวิตไทย ด้วยความร่วมมือร่วมใจของทุกๆฝุาย
           โครงการห้วยองคตอันเนื่องมาจากพระราชดาริ ตั้งอยู่ที่ตาบลสมเด็จเจริญ อาเภอหนองปรือ
จังหวัดกาญจนบุรี มีพื้นที่ครอบคลุม 4 หมู่บ้าน ได้แก่ หมู่ที่ 2 บ้านเขาหินตั้ง หมู่ที่ 3 บ้านห้วยแม่
ระวัง หมู่ที่ 4 บ้านม่วงเฒ่า และหมู่ที่ 5 บ้านบารมี รวมเป็นพื้นที่โครงการทั้งหมดประมาณ 20,625
ไร่ โดยสามารถแบ่งแผนการดาเนินงานหลักได้ดังนี้
           1. แผนงานด้านการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและจัดระเบียบชุมชน
              1.1 งานพัฒนาแหล่งน้าเพื่อการเกษตร โดยดาเนินการก่อสร้างอ่างเก็บน้า จานวน 5 แห่ง
พร้อมระบบส่งน้าเข้าพื้นที่การเกษตร พร้อมทั้งขุดสระน้าในพื้นที่การเกษตรและขุดลอกลาห้วยเป็น
ระยะๆ
              1.2 งานพัฒนาด้านสาธารณูปโภค ดาเนินการก่อสร้างถนนลูกรัง ถนนลาดยางและถนน
คอนกรีตในบริเวณแปลงที่ดินทากินและแปลงที่อยู่อาศัย จัดสร้างระบบไฟฟูา ระบบประปา โทรศัพท์
ทางไกลผ่านดาวเทียม จัดสร้างโรงพยาบาลขนาด 30 เตียง 1 แห่ง โรงเรียนมัธยม 1 แห่ง โรงเรียน
ประถมศึกษา 2 แห่ง ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียน 1 แห่ง ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก 4 แห่ง และวัด 4 แห่ง
              1.3 งานจัดแปลงที่อยู่อาศัย และแปลงที่ดินทากินให้แก่ราษฎร ดาเนินการจัดแปลงที่อยู่
อาศัย ดังนี้
                    - จัดแปลงที่อยู่อาศัย แปลงละ 1ไร่ จานวน 652 แปลงรวมเป็นจานวน
เนื้อที่ 652 ไร่
                    - จัดแปลงริมถนน กรป. กลาง (ตามการครอบครองของราษฎรเดิม) จานวน 235
แปลง รวมเนื้อที่ 332 ไร่
                    - จัดแปลงอาคารพาณิชย์ แปลงละ 45 ตารางวา จานวน 259 แปลง รวมเนื้อที่ 29-
0-55 ไร่ รวมแปลงที่อยู่อาศัย จานวน 1,146 แปลง เนื้อที่ 1,013-0-61 ไร่
                    - ดาเนินการจัดแปลงเกษตรกรรมในพื้นที่เขตส่งน้าอ่างเก็บน้าทั้ง 5 แห่ง โดยจัด
พื้นที่แปลงละ 8 ไร่ จานวน 906 แปลง รวมเป็นจานวนเนื้อที่ทั้งหมด 7,248 ไร่
                    - เมื่อวันที่ 6 มิถุนายน 2544 ฯพณฯ พลอากาศตรีกาธน สินธวานนท์ องคมนตรี ได้
เป็นประธานในพิธีมอบหนังสือรับรองการทาประโยชน์(ชั่วคราว)แก่ราษฎร จานวน 810 ราย
           2. แผนงานด้านพัฒนาสังคม
ดาเนินการให้มีการรวมกลุ่มต่างๆ เพื่อให้ราษฎรมีส่วนร่วมในการพัฒนาท้องถิ่นและช่วยเหลือชุมชน
ตลอดจนสนับสนุนกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อสร้างความสามัคคี ยกตัวอย่างเช่น กลุ่มที่มีบทบาทด้านสังคม
ได้แก่ คณะกรรมการสตรีหมู่บ้าน กลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิต กลุ่มอาชีพ ได้แก่ กลุ่มผู้ใช้น้ากลุ่มผู้
เลี้ยงไก่ไข่
          3. แผนงานด้านการพัฒนาเศรษฐกิจ                                                                4
ดาเนินการส่งเสริมให้เกษตรกรทาการเกษตรแบบผสมผสาน มีการปลูกพืชหลายชนิดมีการเลี้ยงสัตว์
มีการรวมกลุ่มอาชีพต่าง ๆ จัดหาอาชีพเสริมให้แก่ราษฎร ยกตัวอย่างเช่น การปลูกผักปลอดสารพิษ
การส่งเสริมการปลูกไม้ผล ส่งเสริมการเลี้ยงไก่ไข่ เป็นต้น
          4. แผนงานด้านการฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ดาเนินการปลูกปุาในพื้นที่ที่ได้จัดไว้เป็นพื้นที่อนุรักษ์และฟื้นฟูสภาพปุาเนื้อที่ประมาณ 7,000 ไร่ โดย
ได้เริ่มดาเนินการตั้งแต่ปี 2534 เป็นต้นมา เพื่อให้สภาพปุาไม้กลับมามีความอุดมสมบูรณ์เหมือนเดิม
เป็นแหล่งต้นน้าลาธาร โดยได้ดาเนินการปลูกปุาบริเวณที่เป็นภูเขา เชิงเขา พื้นที่เหนืออ่างเก็บน้า และ
ตามแนวคลองส่งน้าชลประทาน นอกจากนี้ยังได้มีการปลูกปุาในพื้นที่ส่วนกลางบริเวณชุมชนโดยให้
ประชาชนมีส่วนร่วมในการปลูกปุาและบารุงรักษา
พระราชดาริ
การดาเนินงานตามพระราชดาริ
          โครงการห้วยองคตอันเนื่องมาจากพระราชดาริ ตั้งอยู่ที่ตาบลสมเด็จเจริญ อาเภอหนองปรือ
จังหวัดกาญจนบุรี มีพื้นที่ครอบคลุม 4 หมู่บ้าน ได้แก่ หมู่ที่ 2 บ้านเขาหินตั้ง หมู่ที่ 3 บ้านห้วยแม่
ระวัง หมู่ที่ 4 บ้านม่วงเฒ่า และหมู่ที่ 5 บ้านบารมี รวมเป็นพื้นที่โครงการทั้งหมดประมาณ 20,625
ไร่ โดยสามารถแบ่งแผนการดาเนินงานหลักได้ดังนี้
          1. แผนงานด้านการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและจัดระเบียบชุมชน
              1.1 งานพัฒนาแหล่งน้าเพื่อการเกษตร โดยดาเนินการก่อสร้างอ่างเก็บน้า จานวน 5 แห่ง
พร้อมระบบส่งน้าเข้าพื้นที่การเกษตร พร้อมทั้งขุดสระน้าในพื้นที่การเกษตรและ ขุดลอกลาห้วยเป็น
ระยะๆ
              1.2 งานพัฒนาด้านสาธารณูปโภค ดาเนินการก่อสร้างถนนลูกรัง ถนนลาดยางและถนน
คอนกรีตในบริเวณแปลงที่ดินทากินและแปลงที่อยู่อาศัย จัดสร้างระบบไฟฟูา ระบบประปา โทรศัพท์
ทางไกลผ่านดาวเทียม จัดสร้างโรงพยาบาลขนาด 30 เตียง 1 แห่ง โรงเรียนมัธยม 1 แห่ง โรงเรียน
ประถมศึกษา 2 แห่ง ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียน 1 แห่ง ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก 4 แห่ง และวัด 4 แห่ง
              1.3 งานจัดแปลงที่อยู่อาศัย และแปลงที่ดินทากินให้แก่ราษฎร
                    - ดาเนินการจัดแปลงที่อยู่อาศัย ดังนี้
จัดแปลงที่อยู่อาศัย แปลงละ 1ไร่ จานวน 652 แปลงรวมเป็นจานวนเนื้อที่ 652 ไร่
จัดแปลงริมถนน กรป. กลาง (ตามการครอบครองของราษฎรเดิม)จานวน 235 แปลง รวมเนื้อที่ 332
ไร่จัดแปลงอาคารพาณิชย์ แปลงละ 45 ตารางวา จานวน 259 แปลง รวมเนื้อที่ 29-0-55 ไร่
รวมแปลงที่อยู่อาศัย จานวน 1,146 แปลง เนื้อที่ 1,013-0-61 ไร่
                   - ดาเนินการจัดแปลงเกษตรกรรมในพื้นที่เขตส่งน้าอ่างเก็บน้าทั้ง 5 แห่ง โดยจัด
พื้นที่แปลงละ 8 ไร่ จานวน 906 แปลง รวมเป็นจานวนเนื้อที่ทั้งหมด 7,248 ไร่
                   - เมื่อวันที่ 6 มิถุนายน 2544 ฯพณฯ พลอากาศตรีกาธน สินธวานนท์ องคมนตรี ได้
เป็นประธานในพิธีมอบหนังสือรับรองการทาประโยชน์(ชั่วคราว)แก่ราษฎร จานวน 810 ราย
          2. แผนงานด้านพัฒนาสังคม
ดาเนินการให้มีการรวมกลุ่มต่าง ๆ เพื่อให้ราษฎรมีส่วนร่วมในการพัฒนาท้องถิ่นและช่วยเหลือชุมชน
ตลอดจนสนับสนุนกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อสร้างความสามัคคี ยกตัวอย่างเช่น กลุ่มที่มีบทบาทด้านสังคม
                                                                                                        5
ได้แก่ คณะกรรมการสตรีหมู่บ้าน กลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิต กลุ่มอาชีพ ได้แก่ กลุ่มผู้ใช้น้า กลุ่มผู้
เลี้ยงไก่ไข่
          3. แผนงานด้านการพัฒนาเศรษฐกิจ
ดาเนินการส่งเสริมให้เกษตรกรทาการเกษตรแบบผสมผสาน มีการปลูกพืชหลายชนิดมีการเลี้ยงสัตว์
มีการรวมกลุ่มอาชีพต่าง ๆ จัดหาอาชีพเสริมให้แก่ราษฎร ยกตัวอย่างเช่น การปลูกผักปลอดสารพิษ
การส่งเสริมการปลูกไม้ผล ส่งเสริมการเลี้ยงไก่ไข่ เป็นต้น
          4. แผนงานด้านการฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ดาเนินการปลูกปุาในพื้นที่ที่ได้จัดไว้เป็นพื้นที่อนุรักษ์และฟื้นฟูสภาพปุาเนื้อที่ประมาณ 7,000 ไร่ โดย
ได้เริ่มดาเนินการตั้งแต่ปี 2534 เป็นต้นมา เพื่อให้สภาพปุาไม้กลับมามีความอุดมสมบูรณ์เหมือนเดิม
เป็นแหล่งต้นน้าลาธาร โดยได้ดาเนินการปลูกปุาบริเวณที่เป็นภูเขา เชิงเขา พื้นที่เหนืออ่างเก็บน้า และ
ตามแนวคลองส่งน้าชลประทาน นอกจากนี้ยังได้มีการปลูกปุาในพื้นที่ส่วนกลางบริเวณชุมชนโดยให้
ประชาชนมีส่วนร่วมในการปลูกปุาและบารุงรักษา
การดาเนินงาน
          1. ราษฎรในพื้นที่โครงการได้เข้าทากินในพื้นที่ที่ได้มอบสิทธิให้ตั้งแต่เริ่มโครงการโดยมีอาชีพ
หลัก คือ อาชีพด้านการเกษตร ประกอบด้วย การปลูกผัก การปลูกพืชไร่ การปลูกไม้ผล
          2. กองอานวยการโครงการฯ ร่วมกับส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง ได้จัดการฝึกอบรมอาชีพเสริม
ให้แก่ราษฎร ประกอบด้วย งานหัตถอุตสาหกรรม การเลี้ยงไก่สามสายพันธุ์ การเลี้ยงแพะ การปลูกไผ่
ข้าวหลาม การปลูกมะม่วงนอกฤดูกาล เพื่อสร้างรายได้เสริมแก่เกษตรกร
          3. ปัจจุบัน มูลนิธิพัฒนาชีวิตชนบท ได้ขอหยุดดาเนินการ ศูนย์ฝึกอาชีพหัตถ
อุตสาหกรรม และการส่งเสริมการปลูกผักปลอดสารพิษ โดยมีรายละเอียดดังนี้
             3.1 ศูนย์ฝึกอาชีพหัตถอุตสาหกรรม :
1) เนื่องจากสภาพปัญหาทางเศรษฐกิจทาให้งานที่เข้ามามีจานวนน้อยลง
                 2) ราษฎรมีการฝึกอาชีพน้อยลง เนื่องจากมีการประกอบอาชีพอื่นอยู่แล้ว ส่วน
ราษฎรที่ได้รับการฝึกอาชีพและมีความรู้เรื่องการตัดเย็บเป็นอย่างดี ได้อพยพย้ายไปประกอบอาชีพใน
กรุงเทพมหานคร
            3.2 การส่งเสริมการปลูกผักปลอดสารพิษ :
                 1) ผักปลอดสารพิษที่เกษตรกรปลูกได้ราคาต่า ประกอบกับการบารุงดูแลรักษามี
ต้นทุนสูง ทาให้เกษตรกรหันมาปลูกผักแบบธรรมดาแทน
                 2) ผักที่เกษตรกรปลูกไม่ได้เป็นผักปลอดสารพิษอย่างแท้จริง นอกจากนี้เกษตรกรยัง
ได้ติดต่อหาตลาดเอง ทาให้ผลผลิตที่ส่งเข้าโรงบรรจุภัณฑ์มีจานวนน้อยลง
ผลการดาเนินการที่ผ่านมา
         1. สาธิตการใช้ปุ๋ยพืชสด
         2. สาธิตการทาการใช้ปุ๋ยอินทรีย์น้า
         3. สาธิตการทาการใช้ปุ๋ยหมัก
         4. ปรับปรุงบารุงดินด้วยปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูง                                               6

ผลงานแนวความคิดในเชิงนามธรรม
แนวคิดในเชิงนามธรรมนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ท่านทรงใช้หลักธรรมคาสั่งสอนที่มีอยู่แล้ว
ในทุกๆศาสนา มาปรับใช้ให้เหมาะสมกับโอกาสและช่วงเวลาที่เกิดเหตุการณ์ต่างๆ

พระราชดารัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ในหลวงท่านทรงมีพระราชดารัสสั่งสอน บัณฑิตย์จบใหม่ทุกครั้งที่ทรงพระราชทานปริญญาบัตรแด่ผู้ที่
จะเริ่มทางาน คาสอนดังกล่าวสามารถหยิบยกมาสร้างเป็นเรื่องราวสารคดีได้ ซึ่งนอกจากพระราช
ดารัสที่ทรงพระราชทานแด่บัณฑิตย์จบใหม่แล้ว ยังมีพระราชดารัสกล่าวกับผู้มาเข้าเฝูาอีกมากมาย
หลายโอกาสซึ่งล้วนแล้วแต่มีคุณค่ามีมงคลต่อชีวิตของผู้ที่ปฏิบัติตาม

แนวคิดทฤษฎีใหม่
ทฤษฎีใหม่ เป็นแนวความคิดที่ทรงสอนให้คนไทยทั้งประเทศรู้จักความพอเพียง เพื่อช่วยเหลือตัวเอง
ให้หลุดออกจากกระแสโลกที่ฟุูงเฟูอ ซึ่งกว่าที่คนไทยจะเข้าใจได้ก็ต่อเมื่อได้รู้จักกับฟองสบู่แตก ความ
พอเพียง หรือพอใจในสิ่งที่ตัวเองมีอยู่จึงสวนกระแสโลกที่มุ่งแข่งขันกันอย่างดุเดือด หลักคิดนี้สามารถ
นาไปปรับใช้ได้กับประชาชนทุกระดับ โดยเฉพาะอย่างยิ่งภาคเกษตรกรรมนั้นพระองค์วางแบบแผน
เกษตรทฤษฎีใหม่ให้เห็นเป็นรูปธรรมด้วยการจัดแบ่งพื้นที่ทาเกษตรไว้อย่างชัดเจน
ผลงานแนวความคิดในเชิงรูปธรรม
แนวความคิดในเชิงรูปธรรมนั้นมีอยู่มากมาย เนื่องจากพระปรีชาสามารถในศาสตร์ต่างๆของ
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ เช่น ที่เกี่ยวกับดิน น้า ปุา วิศวกรรม การค้า ซึ่งจะเกิดจากการที่
พระองค์ทรงเสด็จไปเยี่ยมเยียนพสกนิกรตามพื้นที่ต่างๆ ทั่วประเทศ และได้เจอกับปัญหาที่แตกต่าง
กันไปในแต่ละพื้นที่ พระองค์จึงศึกษา ค้นคว้า หาวิธีการที่แก้ปัญหาเพื่อช่วยเหลือ จึงเกิดเป็นโครงการ
ตามแนวพระราชดาริ

กลุ่มเป้าหมายที่ดาเนินการ
     งานพัฒนาและส่งเสริมอาชีพ

ด้านเกษตร
- การปลูกผักปลอดภัยจากสารพิษ การปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ , การส่งเสริมการปลูกไม้ผล , การ
ส่งเสริมการทาเกษตรแบบผสมผสาน

ด้านปศุสัตว์
- การส่งเสริมการเลี้ยงไก่ไข่, การเลี้ยงเป็ดเทศ, การเลี้ยงไก่พื้นเมือง, การ เลี้ยงไก่พื้นเมืองลูกผสมไทย
เวียดนาม, การสนับสนุนโคพ่อพันธุ์อเมริกัน บราห์มัน, การส่งเสริมการเลี้ยงสุกร, การเลี้ยงปลานิลใน
สระ, การทดลองการเลี้ยงปลานิลในกระชัง                                                                     7

ด้านอุตสาหกรรมในครัวเรือน
- การส่งเสริมอาชีพหัตถอุตสาหกรรม ได้ดาเนินการส่งเสริมอาชีพ ซึ่งได้แก่ การเย็บเสื้อยืด การเย็บ
กระเป๋า
- การมีส่วนร่วมในการดาเนินงานโครงการฯ ของชุมชน ได้มีการจัดการประชุมเชิงปฏิบัติการผู้มีส่วน
เกี่ยวข้องในการดาเนินงานตามแนวคิด "บวร" เรื่องแนวทางการสร้างค่านิยมและคุณภาพชุมชน (เมือง
งาม - น้าใจดี) เมื่อเดือนธันวาคม 2541 โดยมีผู้เข้าร่วม คือ พระภิกษุ ข้าราชการ ประชาชน
จานวน 60 ราย เพื่อจะนาข้อสรุปจากผลการประชุมไปสู่การใช้ประโยชน์ในการวางแผนการ
ดาเนินงานให้สอดคล้องกับความต้องการ ของประชาชนและ ครบถ้วนตามแนวพระราชดาริ
- นอกจากนั้นได้พยายามส่งเสริมให้มีการรวมกลุ่มต่าง ๆ เพื่อให้ราษฎรมีส่วนร่วมในการร่วมคิด ร่วม
ทุน ร่วมใจ ร่วมได้รับประโยชน์ให้สามารถพึ่งตนเองและ สนับสนุนช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ขณะนี้มี
การจัดตั้งกลุ่มต่าง ๆ จานวน 10 กลุ่ม เช่น กลุ่มแม่บ้านเกษตรกร กลุ่มผู้ใช้น้า กลุ่มสตรีอาสาพัฒนา
กลุ่มผู้ปลูกผักปลอดภัยจากสารพิษ เป็นต้น
ภาพกิจกรรมกลุ่มเป้าหมาย




                                                                                              8

แนวทางดาเนินงานโครงการในระยะต่อไป

            ในปลายเดือนเมษายน 2542 จะดาเนินการจัดฝึกอบรมหลักสูตร : การเป็นผู้นาวิทยากร ซึ่ง
เป็นหลักสูตรต่อเนื่องจากการประชุม เรื่อง แนวทางการสร้างค่านิยมและคุณภาพชุมชน (เมืองงาม -
น้าใจดี) ทั้งนี้เพื่อเป็นการสร้างผู้นาให้แก่ชุมชน โดยมีผู้เข้าร่วมอบรมประกอบด้วย พระภิกษุ
ประชาชน และข้าราชการ ที่มีคุณสมบัติเป็นผู้นาตามธรรมชาติมาฝึกอบรมเป็นวิทยากร
            - ดาเนินการจัดทาแผนแม่บทให้แก่หน่วยงานต่าง ๆ เพื่อยึดถือปฏิบัติซึ่งจะเสร็จใน
เมษายน 2542 ปรับปรุงการจัดเก็บข้อมูลพื้นฐานของราษฎร เพื่อจะนาไปพิจารณาการวางแผนและ
กาหนดเปูาหมาย กรอบนโยบายให้ชัดเจน
- ดาเนินการรวบรวมข้อมูลการใช้ประโยชน์จากที่ดินของเกษตรกรที่ได้รับการจัดสรรจาก
โครงการเรียบร้อยแล้ว ทั้งนี้ เพื่อเป็นข้อมูลในการพัฒนาและพิจารณาหาแนวทางใช้ที่ดินของ
เกษตรกรให้เกิดประโยชน์สูงสุด
         - ส่งเสริมให้แก่เกษตรกร บุคคลทั่วไปและหน่วยงานต่าง ๆ ได้เข้ามาเยี่ยมชมกิจกรรม การ
ดาเนินงานโครงการ เพื่อจะได้นาไปเป็นแนวทางในการประกอบอาชีพ และการดาเนินงานของตนเอง
ในโอกาสต่อไป
         - จัดทาสื่อประชาสัมพันธ์ในรูปแบบ วีดีโอ เอกสาร แผ่นพับ และอื่น ๆ เพื่อเผยแพร่การ
ดาเนินงานโครงการ ให้แก่ เกษตรกร บุคคลที่สนใจ
และหน่วยงานราชการต่าง ๆ
         - ปรับปรุงการบริหารการจัดการทรัพยากรน้าให้มีประสิทธิภาพ

การดาเนินงานในระยะต่อไป
ความก้าวหน้า/การติดต่อสื่อสาร
           สานักงานมูลนิธิชัยพัฒนาได้ส่งมอบโครงการห้วยองคตอันเนื่องมาจากพระราชดาริฯ ให้
สานักงาน กปร. พิจารณาดาเนินการต่อไป
ผู้รับผิดชอบ
หน่วยงาน สานักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดาริ
(กปร.)
ออนไลน์เข้าถึง http://www.rdpb.go.th/thai/important/Projects/pj105.htm
วารสารประชาสัมพันธ์ ศึกษาดูงาน




เอกสารอ้างอิง
ศรีนิตย์ บุญทอง. (๒๕๔๗). โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดาริ แนวคิด และวิธีการ: เอกสาร
ประกอบการบรรยาย โครงการเรียนรู้ตามรอยพระยุคลบาท. [กรุงเทพฯ]: สานักงานคณะกรรมการ
พิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดาริ.
โครงการห้วยองคต

โครงการห้วยองคต

  • 1.
    รายวิชา เทคโนโลยีการสื่อสารตามแนวพระราชดาริ ศึกษาโครงการตามแนวพระราชดาริ โครงการห้วยองคต จัดทาโดย นางสมปอง สาชนะสุพิน รหัสนักศึกษา 54120804103 สาขาวิชา เทคโนโลยีการสื่อสาร รุ่นที่ 4 รายงานนี้นี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษา รายวิชา เทคโนโลยีการสื่อสารตามแนวพระราชดาริ สอนโดย ผศ.ดร.ลือชัย พรหมรัตน์รักษ์
  • 2.
    คานา การศึกษาโครงการการพัฒนาอันเนื่องมาจากพระราชดาริเป็นโครงการหนึ่งในโครงการ พัฒนาในด้านต่างๆ ที่กระจายกันอยู่ทั่วประเทศไทย อันเกิดจากแนวพระราชดาริของ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในอันที่จะทาให้เกิดการพัฒนาอาชีพ และเพื่อการกินดี อยู่ดีของ ราษฎร โดยมีหน่วยงานเข้าร่วมโครงการ เพื่อปฏิบัติงานสนองแนวพระราชดาริของพระองค์ท่านที่ ได้ทรงพระราชทานแนวทางในการพัฒนาไว้ 4 ประการ และปัจจุบันได้ขยายขีดความสามารถ ในการพัฒนาให้บริการแก่ราษฎรทั้งในพื้นที่โครงการและพื้นที่ใกล้เคียงด้วย รายงานฉบับนี้เป็นการรวบรวม ผลการดาเนินงานของหน่วยงานต่างๆ ในโครงการฯ ซึ่งมีภารกิจตามบทบาทหน้าที่ ที่ได้รับมอบหมายจากหน่วยงานต้นสังกัด ที่ตอบสนองวัตถุประสงค์ ของโครงการห้วยองคต อันเนื่องมาจากพระราชดาริโดยใช้งบประมาณจากโครงการของแต่ละ หน่วยงานต้นสังกัด อีกทั้งเป็นการต่อยอด ขยายผล การให้บริการแก่เกษตรได้อีกหลายจังหวัด ตามบทบาทหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย การรายงานในครั้งนี้ จะนาเสนอผลการปฏิบัติงาน ของแต่ละหน่วยงานให้เห็นภาพ ของแต่ละหน่วยงาน และได้รับความร่วมมือจากหน่วยงานต่างๆ เป็นอย่างดียิ่ง และ ขอขอบพระคุณทุกหน่วยงานและทุกๆ ท่าน ที่ร่วมแรงร่วมใจในการปฏิบัติภารกิจ ตลอดจน การนาเสนอผลงานในเล่มนี้จึงขอขอบพระคุณทุกท่านเป็นอย่างสูง ผู้จัดทา
  • 3.
    สารบัญ เรื่อง หน้า ความเป็นมาของโครงการห้วยองคต 1 วัตถุประสงค์ 2 การดาเนินงานตามพระราชดาริ 4 แนวความคิดในเชิงนามธรรม 6 แนวความคิดทฤษฎีใหม่ 6 แนวความคิดในเชิงรูปธรรม 6 กลุ่มเปูาหมายที่ดาเนินการ 6 การติดต่อสื่อสาร 8 หน่วยงานที่รับผิดชอบ 8 เอกสารอ้างอิง 9
  • 5.
    โครงการห้วยองคต อันเนื่องมาจากพระราชดาริ ตาบล หนองปรือ อาเภอ หนองปรือ จังหวัด กาญจนบุรี 1 โครงการห้วยองคต อันเนื่องมาจากพระราชดาริ ตาบล - อาเภอ หนองปรือ จังหวัด กาญจนบุรี ความเป็นมา เมื่อปี 2533 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทาน พระราชดาริกับ นายสุเมธ ตันติเวชกุล เลขาธิการมูลนิธิชัยพัฒนา และเลขาธิการ กปร. อธิบดีกรม ชลประทาน พร้อมคณะเจ้าหน้าที่ว่า ได้ทรงทราบว่า พระเทพญาณรังษี (พระอาจารย์จันทร์ คเวสโก) ได้ไปดาเนินการพัฒนาพื้นที่ตาบลหนองปรือ อาเภอบ่อพลอย จังหวัดกาญจนบุรี (ปัจจุบันคือพื้นที่ ตาบลสมเด็จเจริญ อาเภอหนองปรือ จังหวัดกาญจนบุรี) ซึ่งจะก่อให้เกิดประโยชน์แก่ราษฎรเป็นอย่าง ดี จึงให้เลขาธิการมูลนิธิชัยพัฒนา ประสานและสนับสนุนการดาเนินงานโครงการ รวมทั้งให้กรม ชลประทาน พิจารณาก่อสร้างอ่างเก็บน้าตามลาน้าต่างๆ ของห้วยตะเพิน ในเขตอาเภอบ่อพลอย
  • 6.
    จังหวัดกาญจนบุรี และอาเภอด่านช้าง จังหวัดสุพรรณบุรีเพื่อจัดหาน้าช่วยเหลือราษฎรในเขต โครงการ ทาให้มีน้าทาการเพาะปลูก อุปโภค – บริโภค ได้ตลอดปี และสมควรปลูกปุาตามบริเวณ ขอบอ่างเก็บน้าต่างๆที่ทาการก่อสร้างด้วย ต่อมา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้พระราชทานพระราชดาริให้ดาเนินการจัดหาที่ดิน จานวนหนึ่งนามาใช้จัดทาโครงการเพื่อพัฒนาและช่วยเหลือประชาชนในบริเวณพื้นที่ดังกล่าวและ พระราชทานชื่อว่า โครงการห้วยองคตอันเนื่องมาจากพระราชดาริ และได้พระราชทานพระราชทรัพย์ ส่วนพระองค์ และจากมูลนิธิชัยพัฒนา เข้าร่วมสนับสนุนโครงการฯ ทั้งนี้ ในการดาเนินงานโครงการฯ ได้ยึดหลัก “บวร” และการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติที่เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ เพื่อให้ ราษฎรได้อยู่อาศัยและทากิน กับธรรมชาติอย่างเกื้อหนุนกัน ที่ตั้งโครงการ ตั้งอยู่ที่ตาบลสมเด็จเจริญ อาเภอหนองปรือ จังหวัดกาญจนบุรี ตั้งอยู่ระหว่างค่าพิกัด X = 528000 – 540000 และระหว่างค่าพิกัด Y = 1634000 - 1640000 ในระบบ WGS84 บนแผนที่ ประเทศไทย ลาดับชุดที่ L7018 ระวางแผนที่ 4838
  • 7.
    2 วัตถุประสงค์ 1. เพื่อดาเนินการบริหารทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมอย่างเหมาะสม ให้กลับคืนสู่สภาพเดิมที่ มีความอุดมสมบูรณ์โดยการแบ่งแยกพื้นที่ให้เหมาะสมกับสภาพพื้นที่ ทั้งในด้านการอนุรักษ์ การฟื้นฟู สภาพปุา เป็นแหล่งต้นน้าลาธาร การจัดสรรที่อยู่อาศัย ที่ทากินและพื้นที่ส่วนกลางในการก่อสร้าง สาธารณูปโภคที่จาเป็นต่างๆ
  • 8.
    3 2. เพื่อดาเนินการจัดระเบียบชุมชน ให้ราษฎรได้เข้าอยู่อาศัยและทากินในพื้นที่ที่ได้ ดาเนินการจัดสรรไว้แล้วอย่างเหมาะสมและถูกต้อง 3. เพื่อดาเนินการส่งเสริมและพัฒนาอาชีพให้ราษฎรได้อาศัยทากินในลักษณะพึ่งตนเอง ควบคู่กับการบริหารทรัพยากรได้อย่างยั่งยืน 4. เพื่อดาเนินการตามแนวคิดเรื่อง “บวร” (บ้าน วัด โรงเรียน) พัฒนาเศรษฐกิจ สังคม และ วิถีชีวิตไทย ด้วยความร่วมมือร่วมใจของทุกๆฝุาย โครงการห้วยองคตอันเนื่องมาจากพระราชดาริ ตั้งอยู่ที่ตาบลสมเด็จเจริญ อาเภอหนองปรือ จังหวัดกาญจนบุรี มีพื้นที่ครอบคลุม 4 หมู่บ้าน ได้แก่ หมู่ที่ 2 บ้านเขาหินตั้ง หมู่ที่ 3 บ้านห้วยแม่ ระวัง หมู่ที่ 4 บ้านม่วงเฒ่า และหมู่ที่ 5 บ้านบารมี รวมเป็นพื้นที่โครงการทั้งหมดประมาณ 20,625 ไร่ โดยสามารถแบ่งแผนการดาเนินงานหลักได้ดังนี้ 1. แผนงานด้านการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและจัดระเบียบชุมชน 1.1 งานพัฒนาแหล่งน้าเพื่อการเกษตร โดยดาเนินการก่อสร้างอ่างเก็บน้า จานวน 5 แห่ง พร้อมระบบส่งน้าเข้าพื้นที่การเกษตร พร้อมทั้งขุดสระน้าในพื้นที่การเกษตรและขุดลอกลาห้วยเป็น ระยะๆ 1.2 งานพัฒนาด้านสาธารณูปโภค ดาเนินการก่อสร้างถนนลูกรัง ถนนลาดยางและถนน คอนกรีตในบริเวณแปลงที่ดินทากินและแปลงที่อยู่อาศัย จัดสร้างระบบไฟฟูา ระบบประปา โทรศัพท์ ทางไกลผ่านดาวเทียม จัดสร้างโรงพยาบาลขนาด 30 เตียง 1 แห่ง โรงเรียนมัธยม 1 แห่ง โรงเรียน ประถมศึกษา 2 แห่ง ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียน 1 แห่ง ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก 4 แห่ง และวัด 4 แห่ง 1.3 งานจัดแปลงที่อยู่อาศัย และแปลงที่ดินทากินให้แก่ราษฎร ดาเนินการจัดแปลงที่อยู่ อาศัย ดังนี้ - จัดแปลงที่อยู่อาศัย แปลงละ 1ไร่ จานวน 652 แปลงรวมเป็นจานวน เนื้อที่ 652 ไร่ - จัดแปลงริมถนน กรป. กลาง (ตามการครอบครองของราษฎรเดิม) จานวน 235 แปลง รวมเนื้อที่ 332 ไร่ - จัดแปลงอาคารพาณิชย์ แปลงละ 45 ตารางวา จานวน 259 แปลง รวมเนื้อที่ 29- 0-55 ไร่ รวมแปลงที่อยู่อาศัย จานวน 1,146 แปลง เนื้อที่ 1,013-0-61 ไร่ - ดาเนินการจัดแปลงเกษตรกรรมในพื้นที่เขตส่งน้าอ่างเก็บน้าทั้ง 5 แห่ง โดยจัด พื้นที่แปลงละ 8 ไร่ จานวน 906 แปลง รวมเป็นจานวนเนื้อที่ทั้งหมด 7,248 ไร่ - เมื่อวันที่ 6 มิถุนายน 2544 ฯพณฯ พลอากาศตรีกาธน สินธวานนท์ องคมนตรี ได้ เป็นประธานในพิธีมอบหนังสือรับรองการทาประโยชน์(ชั่วคราว)แก่ราษฎร จานวน 810 ราย 2. แผนงานด้านพัฒนาสังคม
  • 9.
    ดาเนินการให้มีการรวมกลุ่มต่างๆ เพื่อให้ราษฎรมีส่วนร่วมในการพัฒนาท้องถิ่นและช่วยเหลือชุมชน ตลอดจนสนับสนุนกิจกรรมต่าง ๆเพื่อสร้างความสามัคคี ยกตัวอย่างเช่น กลุ่มที่มีบทบาทด้านสังคม ได้แก่ คณะกรรมการสตรีหมู่บ้าน กลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิต กลุ่มอาชีพ ได้แก่ กลุ่มผู้ใช้น้ากลุ่มผู้ เลี้ยงไก่ไข่ 3. แผนงานด้านการพัฒนาเศรษฐกิจ 4 ดาเนินการส่งเสริมให้เกษตรกรทาการเกษตรแบบผสมผสาน มีการปลูกพืชหลายชนิดมีการเลี้ยงสัตว์ มีการรวมกลุ่มอาชีพต่าง ๆ จัดหาอาชีพเสริมให้แก่ราษฎร ยกตัวอย่างเช่น การปลูกผักปลอดสารพิษ การส่งเสริมการปลูกไม้ผล ส่งเสริมการเลี้ยงไก่ไข่ เป็นต้น 4. แผนงานด้านการฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ดาเนินการปลูกปุาในพื้นที่ที่ได้จัดไว้เป็นพื้นที่อนุรักษ์และฟื้นฟูสภาพปุาเนื้อที่ประมาณ 7,000 ไร่ โดย ได้เริ่มดาเนินการตั้งแต่ปี 2534 เป็นต้นมา เพื่อให้สภาพปุาไม้กลับมามีความอุดมสมบูรณ์เหมือนเดิม เป็นแหล่งต้นน้าลาธาร โดยได้ดาเนินการปลูกปุาบริเวณที่เป็นภูเขา เชิงเขา พื้นที่เหนืออ่างเก็บน้า และ ตามแนวคลองส่งน้าชลประทาน นอกจากนี้ยังได้มีการปลูกปุาในพื้นที่ส่วนกลางบริเวณชุมชนโดยให้ ประชาชนมีส่วนร่วมในการปลูกปุาและบารุงรักษา พระราชดาริ การดาเนินงานตามพระราชดาริ โครงการห้วยองคตอันเนื่องมาจากพระราชดาริ ตั้งอยู่ที่ตาบลสมเด็จเจริญ อาเภอหนองปรือ จังหวัดกาญจนบุรี มีพื้นที่ครอบคลุม 4 หมู่บ้าน ได้แก่ หมู่ที่ 2 บ้านเขาหินตั้ง หมู่ที่ 3 บ้านห้วยแม่ ระวัง หมู่ที่ 4 บ้านม่วงเฒ่า และหมู่ที่ 5 บ้านบารมี รวมเป็นพื้นที่โครงการทั้งหมดประมาณ 20,625 ไร่ โดยสามารถแบ่งแผนการดาเนินงานหลักได้ดังนี้ 1. แผนงานด้านการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและจัดระเบียบชุมชน 1.1 งานพัฒนาแหล่งน้าเพื่อการเกษตร โดยดาเนินการก่อสร้างอ่างเก็บน้า จานวน 5 แห่ง พร้อมระบบส่งน้าเข้าพื้นที่การเกษตร พร้อมทั้งขุดสระน้าในพื้นที่การเกษตรและ ขุดลอกลาห้วยเป็น ระยะๆ 1.2 งานพัฒนาด้านสาธารณูปโภค ดาเนินการก่อสร้างถนนลูกรัง ถนนลาดยางและถนน คอนกรีตในบริเวณแปลงที่ดินทากินและแปลงที่อยู่อาศัย จัดสร้างระบบไฟฟูา ระบบประปา โทรศัพท์ ทางไกลผ่านดาวเทียม จัดสร้างโรงพยาบาลขนาด 30 เตียง 1 แห่ง โรงเรียนมัธยม 1 แห่ง โรงเรียน ประถมศึกษา 2 แห่ง ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียน 1 แห่ง ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก 4 แห่ง และวัด 4 แห่ง 1.3 งานจัดแปลงที่อยู่อาศัย และแปลงที่ดินทากินให้แก่ราษฎร - ดาเนินการจัดแปลงที่อยู่อาศัย ดังนี้ จัดแปลงที่อยู่อาศัย แปลงละ 1ไร่ จานวน 652 แปลงรวมเป็นจานวนเนื้อที่ 652 ไร่
  • 10.
    จัดแปลงริมถนน กรป. กลาง(ตามการครอบครองของราษฎรเดิม)จานวน 235 แปลง รวมเนื้อที่ 332 ไร่จัดแปลงอาคารพาณิชย์ แปลงละ 45 ตารางวา จานวน 259 แปลง รวมเนื้อที่ 29-0-55 ไร่ รวมแปลงที่อยู่อาศัย จานวน 1,146 แปลง เนื้อที่ 1,013-0-61 ไร่ - ดาเนินการจัดแปลงเกษตรกรรมในพื้นที่เขตส่งน้าอ่างเก็บน้าทั้ง 5 แห่ง โดยจัด พื้นที่แปลงละ 8 ไร่ จานวน 906 แปลง รวมเป็นจานวนเนื้อที่ทั้งหมด 7,248 ไร่ - เมื่อวันที่ 6 มิถุนายน 2544 ฯพณฯ พลอากาศตรีกาธน สินธวานนท์ องคมนตรี ได้ เป็นประธานในพิธีมอบหนังสือรับรองการทาประโยชน์(ชั่วคราว)แก่ราษฎร จานวน 810 ราย 2. แผนงานด้านพัฒนาสังคม ดาเนินการให้มีการรวมกลุ่มต่าง ๆ เพื่อให้ราษฎรมีส่วนร่วมในการพัฒนาท้องถิ่นและช่วยเหลือชุมชน ตลอดจนสนับสนุนกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อสร้างความสามัคคี ยกตัวอย่างเช่น กลุ่มที่มีบทบาทด้านสังคม 5 ได้แก่ คณะกรรมการสตรีหมู่บ้าน กลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิต กลุ่มอาชีพ ได้แก่ กลุ่มผู้ใช้น้า กลุ่มผู้ เลี้ยงไก่ไข่ 3. แผนงานด้านการพัฒนาเศรษฐกิจ ดาเนินการส่งเสริมให้เกษตรกรทาการเกษตรแบบผสมผสาน มีการปลูกพืชหลายชนิดมีการเลี้ยงสัตว์ มีการรวมกลุ่มอาชีพต่าง ๆ จัดหาอาชีพเสริมให้แก่ราษฎร ยกตัวอย่างเช่น การปลูกผักปลอดสารพิษ การส่งเสริมการปลูกไม้ผล ส่งเสริมการเลี้ยงไก่ไข่ เป็นต้น 4. แผนงานด้านการฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ดาเนินการปลูกปุาในพื้นที่ที่ได้จัดไว้เป็นพื้นที่อนุรักษ์และฟื้นฟูสภาพปุาเนื้อที่ประมาณ 7,000 ไร่ โดย ได้เริ่มดาเนินการตั้งแต่ปี 2534 เป็นต้นมา เพื่อให้สภาพปุาไม้กลับมามีความอุดมสมบูรณ์เหมือนเดิม เป็นแหล่งต้นน้าลาธาร โดยได้ดาเนินการปลูกปุาบริเวณที่เป็นภูเขา เชิงเขา พื้นที่เหนืออ่างเก็บน้า และ ตามแนวคลองส่งน้าชลประทาน นอกจากนี้ยังได้มีการปลูกปุาในพื้นที่ส่วนกลางบริเวณชุมชนโดยให้ ประชาชนมีส่วนร่วมในการปลูกปุาและบารุงรักษา การดาเนินงาน 1. ราษฎรในพื้นที่โครงการได้เข้าทากินในพื้นที่ที่ได้มอบสิทธิให้ตั้งแต่เริ่มโครงการโดยมีอาชีพ หลัก คือ อาชีพด้านการเกษตร ประกอบด้วย การปลูกผัก การปลูกพืชไร่ การปลูกไม้ผล 2. กองอานวยการโครงการฯ ร่วมกับส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง ได้จัดการฝึกอบรมอาชีพเสริม ให้แก่ราษฎร ประกอบด้วย งานหัตถอุตสาหกรรม การเลี้ยงไก่สามสายพันธุ์ การเลี้ยงแพะ การปลูกไผ่ ข้าวหลาม การปลูกมะม่วงนอกฤดูกาล เพื่อสร้างรายได้เสริมแก่เกษตรกร 3. ปัจจุบัน มูลนิธิพัฒนาชีวิตชนบท ได้ขอหยุดดาเนินการ ศูนย์ฝึกอาชีพหัตถ อุตสาหกรรม และการส่งเสริมการปลูกผักปลอดสารพิษ โดยมีรายละเอียดดังนี้ 3.1 ศูนย์ฝึกอาชีพหัตถอุตสาหกรรม :
  • 11.
    1) เนื่องจากสภาพปัญหาทางเศรษฐกิจทาให้งานที่เข้ามามีจานวนน้อยลง 2) ราษฎรมีการฝึกอาชีพน้อยลง เนื่องจากมีการประกอบอาชีพอื่นอยู่แล้ว ส่วน ราษฎรที่ได้รับการฝึกอาชีพและมีความรู้เรื่องการตัดเย็บเป็นอย่างดี ได้อพยพย้ายไปประกอบอาชีพใน กรุงเทพมหานคร 3.2 การส่งเสริมการปลูกผักปลอดสารพิษ : 1) ผักปลอดสารพิษที่เกษตรกรปลูกได้ราคาต่า ประกอบกับการบารุงดูแลรักษามี ต้นทุนสูง ทาให้เกษตรกรหันมาปลูกผักแบบธรรมดาแทน 2) ผักที่เกษตรกรปลูกไม่ได้เป็นผักปลอดสารพิษอย่างแท้จริง นอกจากนี้เกษตรกรยัง ได้ติดต่อหาตลาดเอง ทาให้ผลผลิตที่ส่งเข้าโรงบรรจุภัณฑ์มีจานวนน้อยลง ผลการดาเนินการที่ผ่านมา 1. สาธิตการใช้ปุ๋ยพืชสด 2. สาธิตการทาการใช้ปุ๋ยอินทรีย์น้า 3. สาธิตการทาการใช้ปุ๋ยหมัก 4. ปรับปรุงบารุงดินด้วยปุ๋ยอินทรีย์คุณภาพสูง 6 ผลงานแนวความคิดในเชิงนามธรรม แนวคิดในเชิงนามธรรมนั้น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ท่านทรงใช้หลักธรรมคาสั่งสอนที่มีอยู่แล้ว ในทุกๆศาสนา มาปรับใช้ให้เหมาะสมกับโอกาสและช่วงเวลาที่เกิดเหตุการณ์ต่างๆ พระราชดารัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในหลวงท่านทรงมีพระราชดารัสสั่งสอน บัณฑิตย์จบใหม่ทุกครั้งที่ทรงพระราชทานปริญญาบัตรแด่ผู้ที่ จะเริ่มทางาน คาสอนดังกล่าวสามารถหยิบยกมาสร้างเป็นเรื่องราวสารคดีได้ ซึ่งนอกจากพระราช ดารัสที่ทรงพระราชทานแด่บัณฑิตย์จบใหม่แล้ว ยังมีพระราชดารัสกล่าวกับผู้มาเข้าเฝูาอีกมากมาย หลายโอกาสซึ่งล้วนแล้วแต่มีคุณค่ามีมงคลต่อชีวิตของผู้ที่ปฏิบัติตาม แนวคิดทฤษฎีใหม่ ทฤษฎีใหม่ เป็นแนวความคิดที่ทรงสอนให้คนไทยทั้งประเทศรู้จักความพอเพียง เพื่อช่วยเหลือตัวเอง ให้หลุดออกจากกระแสโลกที่ฟุูงเฟูอ ซึ่งกว่าที่คนไทยจะเข้าใจได้ก็ต่อเมื่อได้รู้จักกับฟองสบู่แตก ความ พอเพียง หรือพอใจในสิ่งที่ตัวเองมีอยู่จึงสวนกระแสโลกที่มุ่งแข่งขันกันอย่างดุเดือด หลักคิดนี้สามารถ นาไปปรับใช้ได้กับประชาชนทุกระดับ โดยเฉพาะอย่างยิ่งภาคเกษตรกรรมนั้นพระองค์วางแบบแผน เกษตรทฤษฎีใหม่ให้เห็นเป็นรูปธรรมด้วยการจัดแบ่งพื้นที่ทาเกษตรไว้อย่างชัดเจน
  • 12.
    ผลงานแนวความคิดในเชิงรูปธรรม แนวความคิดในเชิงรูปธรรมนั้นมีอยู่มากมาย เนื่องจากพระปรีชาสามารถในศาสตร์ต่างๆของ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ เช่นที่เกี่ยวกับดิน น้า ปุา วิศวกรรม การค้า ซึ่งจะเกิดจากการที่ พระองค์ทรงเสด็จไปเยี่ยมเยียนพสกนิกรตามพื้นที่ต่างๆ ทั่วประเทศ และได้เจอกับปัญหาที่แตกต่าง กันไปในแต่ละพื้นที่ พระองค์จึงศึกษา ค้นคว้า หาวิธีการที่แก้ปัญหาเพื่อช่วยเหลือ จึงเกิดเป็นโครงการ ตามแนวพระราชดาริ กลุ่มเป้าหมายที่ดาเนินการ งานพัฒนาและส่งเสริมอาชีพ ด้านเกษตร - การปลูกผักปลอดภัยจากสารพิษ การปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ , การส่งเสริมการปลูกไม้ผล , การ ส่งเสริมการทาเกษตรแบบผสมผสาน ด้านปศุสัตว์ - การส่งเสริมการเลี้ยงไก่ไข่, การเลี้ยงเป็ดเทศ, การเลี้ยงไก่พื้นเมือง, การ เลี้ยงไก่พื้นเมืองลูกผสมไทย เวียดนาม, การสนับสนุนโคพ่อพันธุ์อเมริกัน บราห์มัน, การส่งเสริมการเลี้ยงสุกร, การเลี้ยงปลานิลใน สระ, การทดลองการเลี้ยงปลานิลในกระชัง 7 ด้านอุตสาหกรรมในครัวเรือน - การส่งเสริมอาชีพหัตถอุตสาหกรรม ได้ดาเนินการส่งเสริมอาชีพ ซึ่งได้แก่ การเย็บเสื้อยืด การเย็บ กระเป๋า - การมีส่วนร่วมในการดาเนินงานโครงการฯ ของชุมชน ได้มีการจัดการประชุมเชิงปฏิบัติการผู้มีส่วน เกี่ยวข้องในการดาเนินงานตามแนวคิด "บวร" เรื่องแนวทางการสร้างค่านิยมและคุณภาพชุมชน (เมือง งาม - น้าใจดี) เมื่อเดือนธันวาคม 2541 โดยมีผู้เข้าร่วม คือ พระภิกษุ ข้าราชการ ประชาชน จานวน 60 ราย เพื่อจะนาข้อสรุปจากผลการประชุมไปสู่การใช้ประโยชน์ในการวางแผนการ ดาเนินงานให้สอดคล้องกับความต้องการ ของประชาชนและ ครบถ้วนตามแนวพระราชดาริ - นอกจากนั้นได้พยายามส่งเสริมให้มีการรวมกลุ่มต่าง ๆ เพื่อให้ราษฎรมีส่วนร่วมในการร่วมคิด ร่วม ทุน ร่วมใจ ร่วมได้รับประโยชน์ให้สามารถพึ่งตนเองและ สนับสนุนช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ขณะนี้มี การจัดตั้งกลุ่มต่าง ๆ จานวน 10 กลุ่ม เช่น กลุ่มแม่บ้านเกษตรกร กลุ่มผู้ใช้น้า กลุ่มสตรีอาสาพัฒนา กลุ่มผู้ปลูกผักปลอดภัยจากสารพิษ เป็นต้น
  • 13.
    ภาพกิจกรรมกลุ่มเป้าหมาย 8 แนวทางดาเนินงานโครงการในระยะต่อไป ในปลายเดือนเมษายน 2542 จะดาเนินการจัดฝึกอบรมหลักสูตร : การเป็นผู้นาวิทยากร ซึ่ง เป็นหลักสูตรต่อเนื่องจากการประชุม เรื่อง แนวทางการสร้างค่านิยมและคุณภาพชุมชน (เมืองงาม - น้าใจดี) ทั้งนี้เพื่อเป็นการสร้างผู้นาให้แก่ชุมชน โดยมีผู้เข้าร่วมอบรมประกอบด้วย พระภิกษุ ประชาชน และข้าราชการ ที่มีคุณสมบัติเป็นผู้นาตามธรรมชาติมาฝึกอบรมเป็นวิทยากร - ดาเนินการจัดทาแผนแม่บทให้แก่หน่วยงานต่าง ๆ เพื่อยึดถือปฏิบัติซึ่งจะเสร็จใน เมษายน 2542 ปรับปรุงการจัดเก็บข้อมูลพื้นฐานของราษฎร เพื่อจะนาไปพิจารณาการวางแผนและ กาหนดเปูาหมาย กรอบนโยบายให้ชัดเจน
  • 14.
    - ดาเนินการรวบรวมข้อมูลการใช้ประโยชน์จากที่ดินของเกษตรกรที่ได้รับการจัดสรรจาก โครงการเรียบร้อยแล้ว ทั้งนี้เพื่อเป็นข้อมูลในการพัฒนาและพิจารณาหาแนวทางใช้ที่ดินของ เกษตรกรให้เกิดประโยชน์สูงสุด - ส่งเสริมให้แก่เกษตรกร บุคคลทั่วไปและหน่วยงานต่าง ๆ ได้เข้ามาเยี่ยมชมกิจกรรม การ ดาเนินงานโครงการ เพื่อจะได้นาไปเป็นแนวทางในการประกอบอาชีพ และการดาเนินงานของตนเอง ในโอกาสต่อไป - จัดทาสื่อประชาสัมพันธ์ในรูปแบบ วีดีโอ เอกสาร แผ่นพับ และอื่น ๆ เพื่อเผยแพร่การ ดาเนินงานโครงการ ให้แก่ เกษตรกร บุคคลที่สนใจ และหน่วยงานราชการต่าง ๆ - ปรับปรุงการบริหารการจัดการทรัพยากรน้าให้มีประสิทธิภาพ การดาเนินงานในระยะต่อไป ความก้าวหน้า/การติดต่อสื่อสาร สานักงานมูลนิธิชัยพัฒนาได้ส่งมอบโครงการห้วยองคตอันเนื่องมาจากพระราชดาริฯ ให้ สานักงาน กปร. พิจารณาดาเนินการต่อไป ผู้รับผิดชอบ หน่วยงาน สานักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดาริ (กปร.) ออนไลน์เข้าถึง http://www.rdpb.go.th/thai/important/Projects/pj105.htm วารสารประชาสัมพันธ์ ศึกษาดูงาน เอกสารอ้างอิง ศรีนิตย์ บุญทอง. (๒๕๔๗). โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดาริ แนวคิด และวิธีการ: เอกสาร ประกอบการบรรยาย โครงการเรียนรู้ตามรอยพระยุคลบาท. [กรุงเทพฯ]: สานักงานคณะกรรมการ พิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดาริ.