1. โครงการห้วยองคต
เมื่อ ปี 2533 พระบาทสมเด็จ พระเจ้า อยูห ัว ทรงพระกรุณ าโปรด
่
เกล้า ฯ พระราชทานพระราชดำา ริก บ นายสุเ มธ ตัน ติเ วชกุล
ั
เลขาธิก ารมูล นิธ ิช ัย พัฒ นา และเลขาธิก าร กปร . อธิบ ดี
กรมชลประทาน พร้อ มคณะเจ้า หน้า ที่ว ่า ได้ท รงทราบว่า พระ
เทพญาณรัง ษี (พระอาจารย์จ ัน ทร์ คเวสโก) ได้ไ ปดำา เนิน การ
พัฒ นาพื้น ที่ต ำา บลหนองปรือ อำา เภอบ่อ พลอย จัง หวัด กาญจนบุร ี
(ปัจ จุบ ัน คือ พื้น ที่ต ำา บลสมเด็จ เจริญ อำา เภอหนองปรือ จัง หวัด
กาญจนบุร ี) ซึ่ง จะก่อ ให้เ กิด ประโยชน์แ ก่ร าษฎรเป็น อย่า งดี จึง
ให้เ ลขาธิก ารมูล นิธ ิช ัย พัฒ นา ประสานและสนับ สนุน การดำา เนิน
งานโครงการ รวมทั้ง ให้ก รมชลประทาน พิจ ารณาก่อ สร้า งอ่า ง
เก็บ นำ้า ตามลำา นำ้า ต่า งๆ ของห้ว ยตะเพิน ในเขตอำา เภอบ่อ พลอย
จัง หวัด กาญจนบุร ี และอำา เภอด่า นช้า ง จัง หวัด สุพ รรณบุร ี เพื่อ
จัด หานำ้า ช่ว ยเหลือ ราษฎรในเขตโครงการ ทำา ให้ม ีน ำ้า ทำา การ
เพาะปลูก อุป โภค – บริโ ภค ได้ต ลอดปี และสมควรปลูก ป่า ตาม
บริเ วณขอบอ่า งเก็บ นำ้า ต่า งๆที่ท ำา การก่อ สร้า งด้ว ย
ต่อ มา พระบาทสมเด็จ พระเจ้า อยูห ัว ได้พ ระราชทานพระ
่
ราชดำา ริใ ห้ด ำา เนิน การจัด หาที่ด น จำา นวนหนึ่ง นำา มาใช้จ ัด ทำา
ิ

2. การดำาเนินงานตามพระราชดำาริ
โครงการห้วยองคตอันเนื่องมาจากพระราชดำาริ ตั้งอยู่ทตำาบลสมเด็จ
ี่
เจริญ อำาเภอหนองปรือ จังหวัดกาญจนบุรี มีพื้นที่ครอบคลุม 4
หมูบ้าน ได้แก่ หมู่ที่ 2 บ้านเขาหินตั้ง หมูที่ 3 บ้านห้วยแม่ระวัง หมูที่
่ ่ ่
4 บ้านม่วงเฒ่า และหมู่ที่ 5 บ้านบารมี รวมเป็นพื้นที่โครงการทังหมด้
ประมาณ 20,625 ไร่ โดยสามารถแบ่งแผนการดำาเนินงานหลักได้ดังนี้
1. แผนงานด้านการพัฒนาโครงสร้างพืนฐานและจัดระเบียบ
้
ชุมชน
1.1 งานพัฒนาแหล่งนำ้าเพื่อการเกษตร โดยดำาเนินการก่อสร้าง
อ่างเก็บนำ้า จำานวน 5 แห่ง พร้อมระบบส่งนำ้าเข้าพื้นทีการเกษตร
่
พร้อมทั้งขุดสระนำ้าในพื้นทีการเกษตรและ ขุดลอกลำาห้วยเป็นระยะๆ
่
1.2 งานพัฒนาด้านสาธารณูปโภค ดำาเนินการก่อสร้างถนนลูกรัง
ถนนลาดยางและถนนคอนกรีตในบริเวณแปลงทีดินทำากินและแปลงที่
่
อยูอาศัย จัดสร้างระบบไฟฟ้า ระบบประปา โทรศัพท์ทางไกลผ่าน
่
ดาวเทียม จัดสร้างโรงพยาบาลขนาด 30 เตียง 1 แห่ง โรงเรียนมัธยม
1 แห่ง โรงเรียนประถมศึกษา 2 แห่ง ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียน 1
แห่ง ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก 4 แห่ง และวัด 4 แห่ง
1.3 งานจัดแปลงทีอยู่อาศัย และแปลงทีดินทำากินให้แก่ราษฎร
่ ่
- ดำาเนินการจัดแปลงที่อยูอาศัย ดังนี้
่
จัดแปลงที่อยูอาศัย แปลงละ 1ไร่ จำานวน 652 แปลงรวมเป็น
่
จำานวนเนื้อที่ 652 ไร่
จัดแปลงริมถนน กรป. กลาง (ตามการครอบครองของราษฎร

3. เมื่อวันที่ 6 มิถุนายน 2544 ฯพณฯ พลอากาศตรีกำาธน สินธวานนท์
องคมนตรี ได้เป็นประธานในพิธีมอบหนังสือรับรองการทำา
ประโยชน์(ชั่วคราว)แก่ราษฎร จำานวน 810 ราย
2. แผนงานด้านพัฒนาสังคม
ดำาเนินการให้มการรวมกลุ่มต่าง ๆ เพือให้ราษฎรมีส่วนร่วมใน
ี ่
การพัฒนาท้องถิ่นและช่วยเหลือชุมชน ตลอดจนสนับสนุนกิจกรรมต่าง
ๆ เพื่อสร้างความสามัคคี ยกตัวอย่างเช่น กลุ่มที่มบทบาทด้านสังคม
ี
ได้แก่ คณะกรรมการสตรีหมูบ้าน กลุ่มออมทรัพย์เพื่อการผลิต กลุ่ม
่
อาชีพ ได้แก่ กลุ่มผูใช้นำ้า กลุ่มผู้เลี้ยงไก่ไข่
้
3. แผนงานด้านการพัฒนาเศรษฐกิจ
ดำาเนินการส่งเสริมให้เกษตรกรทำาการเกษตรแบบผสมผสาน มี
การปลูกพืชหลายชนิดมีการเลี้ยงสัตว์ มีการรวมกลุ่มอาชีพต่าง ๆ
จัดหาอาชีพเสริมให้แก่ราษฎร ยกตัวอย่างเช่น การปลูกผักปลอดสาร
พิษ การส่งเสริมการปลูกไม้ผล ส่งเสริมการเลี้ยงไก่ไข่ เป็นต้น
4. แผนงานด้านการฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ดำาเนินการปลูกป่าในพื้นที่ทได้จดไว้เป็นพื้นทีอนุรักษ์และฟื้นฟู
ี่ ั ่
สภาพป่าเนื้อทีประมาณ 7,000 ไร่ โดยได้เริ่มดำาเนินการตั้งแต่ปี 2534
่
เป็นต้นมา เพื่อให้สภาพป่าไม้กลับมามีความอุดมสมบูรณ์เหมือนเดิม
เป็นแหล่งต้นนำ้าลำาธาร โดยได้ดำาเนินการปลูกป่าบริเวณที่เป็นภูเขา
เชิงเขา พืนทีเหนืออ่างเก็บนำ้า และตามแนวคลองส่งนำ้าชลประทาน
้ ่
นอกจากนี้ยงได้มการปลูกป่าในพื้นที่ส่วนกลางบริเวณชุมชนโดยให้
ั ี

4. การดำาเนินงาน
1. ราษฎรในพื้นที่โครงการได้เข้าทำากินในพื้นที่ที่ได้มอบสิทธิ
ให้ตั้งแต่เริ่มโครงการโดยมีอาชีพหลัก คือ อาชีพด้าน
การเกษตร ประกอบด้วย การปลูกผัก การปลูกพืชไร่ การปลูก
ไม้ผล
2. กองอำานวยการโครงการฯ ร่วมกับส่วนราชการที่
เกี่ยวข้อง ได้จัดการฝึกอบรมอาชีพเสริมให้แก่ราษฎร ประกอบ
ด้วย งานหัตถอุตสาหกรรม การเลี้ยงไก่สามสายพันธุ์ การเลี้ยง
แพะ การปลูกไผ่ข้าวหลาม การปลูกมะม่วงนอกฤดูกาล เพื่อ
สร้างรายได้เสริมแก่เกษตรกร
3. ปัจจุบัน มูลนิธิพัฒนาชีวิตชนบท ได้ขอหยุดดำาเนินการ
ศูนย์ฝึกอาชีพหัตถ
อุตสาหกรรม และการส่งเสริมการปลูกผักปลอดสารพิษ
โดยมีรายละเอียดดังนี้
3.1 ศูนย์ฝึกอาชีพหัตถอุตสาหกรรม :
1) เนื่องจากสภาพปัญหาทางเศรษฐกิจทำาให้งานที่เข้ามามี
จำานวนน้อยลง
2) ราษฎรมีการฝึกอาชีพน้อยลง เนื่องจากมีการประกอบ
อาชีพอื่นอยู่แล้ว ส่วนราษฎรที่ได้รับการฝึกอาชีพและมีความรู้

5. การดำาเนินงานในระยะต่อไป
ความก้าวหน้า
สำานักงานมูลนิธิชัยพัฒนาได้
ส่งมอบโครงการห้วยองคตอัน
เนื่องมาจากพระราชดำาริฯ ให้
สำานักงาน กปร. พิจารณา
ดำาเนินการต่อไป
ผู้รับผิดชอบ
หน่วยงาน สำานักงานคณะ
กรรมการพิเศษเพื่อประสาน
งานโครงการอันเนืองมาจาก
่
พระราชดำาริ (กปร.)

6. ผลการดำา เนิน งาน
สำา นัก งาน กปร. และหน่ว ยงานราชการที่เ กี่ย วข้อ งได้ร ่ว ม
ดำา เนิน งานโครงการห้ว ยองคตอัน เนื่อ งมาจากพระราชดำา ริ
ตั้ง แต่ป ี 2533 โดยมีผ ลการดำา เนิน งานการพัฒ นาด้า นต่า งๆ ดัง นี้
1. แผนงานด้า นการพัฒ นาโครงสร้า งพื้น ฐาน และการจัด
ระเบีย บชุม ชน
1.1 งานพัฒ นาแหล่ง นำ้า เพื่อ การเกษตร ก่อ สร้า ง
อ่า งเก็บ นำ้า จำา นวน 5 แห่ง พร้อ มระบบส่ง นำ้า เข้า พื้น ที่
การเกษตร พร้อ มทั้ง ขุด สระนำ้า ในพื้น ที่ก ารเกษตรและขุด ลอก
ลำา ห้ว ยเป็น ระยะๆ
1.2 งานพัฒ นาด้า นสาธารณูป โภค ดำา เนิน การ
ก่อ สร้า งถนนลูก รัง ถนนลาดยางและถนนคอนกรีต ในบริเ วณ
แปลงที่ด น ทำา กิน และแปลงที่อ ยูอ าศัย จัด สร้า งระบบไฟฟ้า
ิ ่
ระบบประปา โทรศัพ ท์ท างไกลผ่า นดาวเทีย ม จัด สร้า งโรง
พยาบาลขนาด 30 เตีย ง 1 แห่ง โรงเรีย นมัธ ยม 1 แห่ง โรงเรีย น
ประถมศึก ษา 2 แห่ง ศูน ย์ก ารศึก ษานอกโรงเรีย น 1 แห่ง ศูน ย์
พัฒ นาเด็ก เล็ก 4 แห่ง และวัด 4 แห่ง

7. เสริมให้เกษตรกรทำาการเกษตรแบบผสมผสาน มี
การปลูกพืชหลายชนิด และเลี้ยงสัตว์ มีการรวมกลุ่ม
อาชีพต่าง ๆ จัดหาอาชีพเสริมให้แก่ราษฎร ยก
ตัวอย่างเช่น การปลูกผักปลอดสารพิษ การส่งเสริม
การปลูกไม้ผล และการส่งเสริมการเลี้ยงไก่ไข่
เป็นต้น
4. แผนงานด้านการฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติ
และสิ่งแวดล้อม ปลูกป่าในพื้นที่ที่ได้จัดไว้เป็นพื้นที่
อนุรักษ์และฟื้นฟูสภาพป่าบริเวณภูเขา เชิงเขา และ
เหนืออ่างเก็บนำ้าตามแนวคลองชลประทาน เนื้อที่
ประมาณ 7,000 ไร่ โดยเริ่มดำาเนินการตั้งแต่ปี 2534
เป็นต้นมา เพื่อให้สภาพป่าไม้กลับมามีความอุดม
สมบูรณ์เป็นแหล่งต้นนำ้าลำาธาร นอกจากนี้ ได้ดำาเนิน
การปลูกป่าในพื้นที่สวนกลางบริเวณชุมชน โดยให้
่

8. การดำา เนิน งานด้า นการพัฒ นา
ชุม ชนและคุณ ภาพชีว ิต
- สร้างบ้านพักอาศัย 20 หลัง ให้แก่
เกษตรกรเช่าซื้อ และนำารายได้จาก
การเลี้ยงไก่ไข่มาผ่อนชำาระค่าเช่า
บ้าน
- ติดตามสนับสนุนกิจกรรมกลุ่มออม
ทรัพย์ 4 กลุ่ม จัดกิจกรรม
"ห้องเรียนกลางแจ้ง" นักเรียนปีละ
ประมาณ 150 คน ได้เรียนรู้วิถี

9. กองอำา นวยการโครงการห้ว ยองคต

12. ผู้จัดทำำ
นำงสำวชญำภรณ์
ผลแก้ว
มัถยมศึกษำปีที่ 4/6 เลข
ที่ 30