1. Õîðò çóðøèë-Òàìõè Од цогцолбор сургуулийн эмч Н.Гэрэлтуяа

2. Òàìõè ãýæ þó âý? Òàìõè ãýäýã íü òàòàõ, çàæëàõ, ¿íýðëýõ çýðãýýð õýðýãëýäýã, ìàíñóóðóóëàõ íºëººòýé, õàðààò áàéäàë ¿¿ñãýõ ÷àäâàðòàé íèêîòèí õýìýýõ áîäèñ àãóóëñàí óðãàìàë þì.

3. Òàìõèéã õýðõýí ãàðãàæ àâäàã âý? Òàìõèéã ãàðãàæ àâàõûí òóëä òàìõèíû óðãàìëûí íàâ ÷ èéã õàòààõ øààðäëàãàòàé áàéäàã. Òàìõèíû óðãàìëûí íàâ ÷ èéã õàòàæ äóóññàíû äàðàà ò¿¿íèé ãàøóóí àìò, ýõ¿¿í ¿íýðèéã äàðàõ, õýëáýðò îðóóëàõ, õ¿ì¿¿ñò õýðýãëýõýä õÿëáàð äºõºì áîëãîõûí òóëä ìàø îëîí òºðëèéí áîäèñóóäûã íýìæ õèéäýã

5. Áîãèíî õóãàöààíä ¿¿ñýõ íºëººëºë Óäààí õóãàöààíä ¿¿ñýõ íºëººëºë ¯ñ, õóâöñàíä òàìõèíû óòàà øèíãýíý Òàðõèíû öóñ õàðâàëò Òàðõèíû õ¿÷èëòºðºã÷èéí õàíãàìæ áàãàñíà Àìíû õºíäèéí áîëîí óëààí õîîëîéí õîðò õàâäàð Óóøãèíû õ¿÷èëòºðºã÷èéí õàíãàìæ ìóóäíà Ç¿ðõíèé ¿éë àæèëëàãàà õóðäñàæ, äàðàëò èõýñíý Õóðóó, ãàð øàðëàíà Ç¿ðõ ñóäàñíû ºâ÷èí Óóøèã òýëýãäýõ ºâ÷èí Óóøãèíû õîðò õàâäàð Õîäîîäíû øàðõ Àðüñ õóóðàéøèæ ºí㺠íü àëäàãäàæ ¿ð÷èéíý Äàâñàãíû õîðò õàâäàð ¯ðã¿éäýë, áýëãèéí ñóëðàë Áóë÷èí ñóëàðíà Çàõûí ñóäàñíû ºâ÷èí ¿¿ñíý Àìíààñ ìóóõàé ¿íýð ¿íýðòýæ, ø¿ä øàðëàíà Í¿ä, àì, õîîëîéí ñàëñòûã öî÷ðîîæ õîðñãîíî

7. Òàìõèíû áîõü Çóóðàëäñàí õàð õ¿ðýí ºíãèéí áîäèñ þì. Òàìõèíû áîõü íü òîëáîòóóëñàí ãàçðûíõàà ýñýä õîðòîé íºëºº ¿ç¿¿ëýõ áà õîðò õàâäàð ¿¿ñãýõ õàìãèéí õîððóó ÷ àíàðòàé áîäèñ þì.

9. Уушг èí дах ü тамхины бохь Тамхины бохь харлаж харагдаж байна

10. Òàìõè òàòàëò áà Òàíû óóøèã Ýð¿¿ë óóøèã Òàìõè÷íû óóøèã

12. Тамхины хэрэглээ, түүний үр дагавар

13. Íèêîòèí íü ñóäàñíû íàðèéñàëòûí øàëòãààí áîëäîã Íèêîòèí íü õîëåñòåðîëûí õóðèìòëàãäàõ õýìæýýã èõýñãýíý Íèêîòèí íü ñóäàñíû õàíûã ãýìòýýíý Íèêîòèí íü ç¿ðõíèé ¿éë àæèëëàãààã õ¿íäð¿¿ëíý

14. Íèêîòèíä õàìààðàëòàé áîëîõ íü Îþóí ñàíàà Áèå ìàõáîäü Çàí ¿éë

15. Íèêîòèíû ò¿âøèí Íèêîòèíû öóñàí äàõü õýìæýý ªã뺺íèé 6 öàã غíèéí 12 öàã Nicostat - òàéâàí áàéõ ò¿âøèí x

23. Àãààð äàõü àçîò áà øàòàæ áàéãàà òàìõèíû òåìïåðàòóðûí óðâàëûí ä¿íä ¿¿ñäýã. Õîðò õàâäàð ¿¿ñãýäýã, óóøãèíû ýä ýñèéí óñàíä øèíãýäýã Àçîòûí äàâõàð èñýë Ò¿ðïýíòèí Ìàø èõ õîðòîé, èõýíõäýý áîäèñûã óóñãàõ çîðèóëàëòààð õýðýãëýäýã

24. Ìåòîïèðèí Ãýðèéí íîõîä, ìóóðûí Ẻñ óñòãàõ çîðèóëàëòààð õýðýãëýãääýã Áóòàí Ìàø àìàðõàí øàòàõ àþóëòàé, õèéí àñààãóóðûí ãîë õýðýãëýãäýõ¿¿í þì

25. Ìåòàëëóóä Òóãàëãà-Òàðõèéã ãýìòýýäýã, Ẻëæèñ öóòãàõàä õ¿ðãýäýã, áèåèéí ºñºëò õºãæèëòèéã çîãñîîíî. Êàäìè-Ýëýã, Ẻð, òàðõèéã ìàø èõ ãýìòýýäýã. Õ¿íèé áèåä óäààí õóãàöààãààð õóðèìòëàãääàã. Çàé õóðààãóóðò õýðýãëýãääýã. Ðàäèî èäýâõò áîäèñóóä Õîðò õàâäàð ¿¿ñãýõ íýã øàëòãààí áîëäîã Õîðòîí øàâüæ óñòãàõ õîð Òàìõèíû óðãàìëûã óðãóóëàõàä àøèãëàäàã. Àìüñãàëûí çàìûã öî÷ðîîõ, õàðøèë ¿¿ñãýõ, àìüñãàëûí òºâèéã äàðàíãóéëäàã.

27. Àìíû õºíäèéí ýðõòýí Ø¿ä öîîðîëò: Òàìõè íü àìíû õºíäèéí õýâèéí îð ÷ èíã ººð ÷ èëñíººð ø¿äíèé ïààëàí 纺ëðºõ, ø¿ä øàðëàõ, öîîðîëòîä õ¿ðãýäýã. Òàìõè ÷ äûã òàìõè òàòäàãã¿é õ¿ì¿¿ñòýé õàðüöóóëàõàä ø¿ä óíàõ íü 1-1,5 äàõèí èõ òîõèîëääîã áàéíà. ̺í ø¿ä ñóëðàõ áîëîí áóéëíû ¿ðýâñýë ¿¿ñãýäýã.

30. Хэлний хорт хавдар

34. ¯íýðëýõ ýðõòýí Òàìõè÷èí õ¿íèé ¿íýðëýõ ìýäðýõ¿é íü áóóðñàí áàéäàã. Òàìõè÷èä õóâöàñ, ¿ñýíäýý øèíãýñýí òàìõèíû ìóóõàé ¿íýðèéã ìýäýðäýãã¿é, àìíààñ ¿íýðòýõ ºìõèé ¿íýðýý ÷ ìýäýðäýãã¿é.

35. Àðüñ, ò¿¿íèé äàéâàð Òàìõè ÷ èí õ¿íèé àðüñ õóóðàéøèí, óÿí õàòàí ÷ àíàð íü áóóðäàã. Àðüñíû öóñàí õàíãàìæ àëäàãäñàíààñ ¿ð ÷ ëýý ¿¿ñýæ, íàñíààñàà ýðò ºòºëäºã. Ìºí ¿ñíèé ºí㺠íü àëäàãäàíà, ¿ñíýýñ òàìõèíû óòàà ¿íýðòýíý, ¿ñ óíàíà, óëìààð õàëçàðíà. Õóìñàíä øàð òîëáî ¿¿ñýõ áà õóìñ àìàðõàí õóãàðàìòãàé áîëíî.

38. Àìüñãàëûí ñèñòåì Óóøãèíû àðõàã áºãëºðºëò ºâ ÷ íººð ºâ ÷ ëºãñäèéí 90% íü òàìõè òàòñàíòàé õîëáîîòîé ¿¿ñäýã. Àðõàã áðîíõèò áóþó ãóóðñàí õîîëîéí àðõàã ¿ðýâñýë ãýäýã íü àìüñãàëûí çàìûí óäààí õóãàöààíû ¿ðýâñýëò ºâ ÷ èí þì. Ýíý ºâ ÷ íèé óëìààñ àìüñãàëûí çàì íàðèéñ ÷ , àìüñãàëàõàä òºâºãòýé áîëäîã. Àðõàã áðîíõèòûí òîõèîëäëûí 3 íü òàìõè òàòñàíû óëìààñ ¿¿ñäýã áàéíà.

39. Бронхит

40. Ýð¿¿ë óóøèã Òàìõè÷èí õ¿íèé óóøèã

45. Àñòìà áóþó àìüñãàë äàâ ÷ äàõ ºâ ÷ èí Ýíý ºâ ÷ íèéã ¿¿ñãýã ÷ îëîí õ¿ ÷ èí ç¿éë¿¿äèéí íýã íü òàìõèíû óòàà þì. Ǻâõºí íýã óäààãèéí ñîðîëòîîð ãàðàõ òàìõèíû óòàà íü óóøãèíû õàìãààëàõ ýäèéã ãýìòýýæ, ¿¿íèé óëìààñ òàìõèíû óòààí äàõü öî ÷ ðîîã ÷ áîäèñóóä óóøãèíä íýâ ÷ èí îðîõ áîëîìæèéã á¿ðä¿¿ëäýã. Ýíý áàéäàë íü àìüñãàëûí çàìûã áîîãäóóëæ, óëìààð àìüñãàë äàâ ÷ äàõ ºâ ÷ íèéã ¿¿ñãýäýã.

46. Хэвийн агаар дамжуулах сувгаар агаар чөлөөтэй орж гардаг Астмын эхэн үе Булчингийн зангирал нь астма үүсэхэд нөлөөлнө Хөөнгөтсөн болон салслаг ихээр ялгарах нь амьсгалахад бэрхшээл учруулна

48. Баруун зүүн уушгинд хүрэх цагаан мөгөөрсөн хоолойн салаа Амьсгалын замыг дүүргэж байна Утаа уушиг руу орж байна

49. Çóçààð÷ ñîðâèæñîí ñóäàñíû õàíûã 50 äàõèí òîìðóóëñàí áàéäàë Ñóäàñíû õàíûí áºãëºðºëò

51. ǯÐÕ: Òàìõè òàòìàãö ç¿ðõíèé öîõèëò îëøèðäîã. Òàìõè ÷ èí õ¿íèé ç¿ðõíèé öîõèëò òàìõè òàòäàãã¿é õ¿íòýé õàðüöóóëàõàä õîíîãò 12.000-15.000-ààð îëîí áàéäàã. Ýíý íü ç¿ðõèéã àìàðõàí ýöýýæ öóöààæ áîëíî. Òàìõè á¿ðò àãóóëàãääàã íèêîòèí áà í¿¿ðñõ¿ ÷ ëèéí õèéí õîëèìîã íü ç¿ðõíèé öîõèëò, öóñíû äàðàëòûã ¿å, ¿å èõýñãýäýã. Òàìõèäàëòûí óëìààñ ¿¿ññýí ç¿ðõ ñóäàñíû ºâ ÷ í¿¿äýä ãîë ñóäàñíû õàòóóðàë (àòåðîñêëåðîç), ç¿ðõíèé òèòýì ñóäàñíû öóñàí õàíãàìæ äóòàãäàõ ºâ ÷ í¿¿ä /ñòåíîêàðäè, èíôàðêò/, çàõûí ñóäàñíû ºâ ÷ í¿¿ä /ãàð õºëèéí öóñàí õàíãàìæ äóòàãäàõ ºâ ÷ í¿¿ä/, òàðõèíû ñóäàñíû ºâ ÷ í¿¿ä /öóñ õàðâàëò/ îðíî.

52. Õîîë áîëîâñðóóëàõ ýðõòýí ñèñòåì Òàìõè÷èí õ¿íèé õîîë áîëîâñðóóëàõ ýðõòíèé ¿éë àæèëëàãàà àëäàãäñàí áàéäàã. Òàìõè íü õîäîîäíû øàðõ ¿¿ñãýõ øàëòãààí áîëäîã. Õîîë èäñýíèé äàðàà õîäîîäíû õ¿ ÷ èë ñààðìàãæèõ ÷ àäâàðûã àëäàãäóóëñíààñ õ¿ ÷ èë íü õîäîîäíû ñàëñòûã ò¿ëýí øàðõ ¿¿ñãýäýã. Òàìõè ÷ èí õ¿íèé õîäîîäíû øàðõ ìóó ýäãýð ÷ , àìàðõàí äàõèäàã áà óëìààð õîäîîäíû õîðò õàâäàðò õ¿ðãýäýã.

53. ͺõºí ¿ðæèõ¿éí ýðõòýí Ýð÷¿¿äýä: Òàìõè íü ýð áýëãèéí ýñèéí õýëáýðèéã íü ººð ÷ ëºí, óóðãèéí á¿òöèéã íü àëäàãäóóëàí ãýìòýýäýã. Òèéìýýñ òàìõè ÷ èä ýð áýëãèéí ýñèéí õýëáýð íü àëäàãäñàí, òîî íü öººðñºí, õºäºë㺺í íü áàãàññàí, áàãà õýìæýýòýé ¿ðèéí øèíãýí ÿëãàðóóëíà. Èíãýñíýýð òàìõè ÷ èä ÿâààíäàà ¿ðã¿éäýëä ºðòºõ ìàãàäëàë èõýñíý. Ò¿¿í ÷ ëýí ýð áýëýã ýðõòíèé ñóäñóóäûã íàðèéñãàæ, öóñàí õàíãàìæèéí äóòàãäàëä õ¿ðãýæ, óëìààð áýëãèéí ñóëðàëä îðóóëäàã.

56. Та тамхинд орсон бол Таны хүүхэд ч адил !

61. Òàìõèíààñ ã арах өд 𺺠òîâëî! Тамхитай холбоотой бүхнээс татгалз !

62. ¯ã¿é ãýæ õýëæ ñóð!

63. Óðóó òàòàæ áîëîõ ç¿éë¿¿äýýñ õîë áàé!

64. Ö эвэр ус , жимсний óíäàà уу õ

65. Эргэж орох á айдлаас ñ эргийл !

68. 2. Çàéëñõèéõ 10 ìèíóò õ¿ëýý. Øóíàí õ¿ñýõ áàéäàë ýõíèé 3-5 ìèíóò ë ¿ðãýëæèëíý

70. 4. Ǻâõºí øèíãýí áóöàëãàñàí óñ áàãà áàãààð øèìæ óó

74. Àíõààðàë òàâüñàíä áàÿðëàëàà !