1. SOLUNUM SIKINTISI OLAN
HASTAYA ACİL YAKLAŞIM
Yard. Doç. Dr. Ahmet Demircan
Acil Tıp Uzmanı
GAZİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ
İLK VE ACİL YARDIM ANABİLİM DALI

2. Dispne nedir?
 Nefes alamama duyusu
 Hava açlığı
 Nefes darlığı
 Nefes almada zorluk

3. Patofizyoloji
 Golgi tendon organ reseptörleri
 Bulbus hiperkapnik kemoreseptörleri
 Karotid cisim hipoksik kemoreseptörleri
 ÜSY mekanik-termal reseptörleri
 AC reseptörleri-vagus siniri
 Sağ ve sol atrial mekanoreseptörler

4. Etyoloji-1
KONGENİTAL NEDENLER
 Laringomalazi
 Vokal kord paralizisi
 Trakeomalazi
 Kistik higroma

5. Etyoloji-2
İNFEKSİYÖZ NEDENLER
 Viral krup
 Epiglottit
 Retrofaringeal abse
 Peritonsiller abse

6. Etyoloji-3
NONİNFEKSİYÖZ NEDENLER
 Yabancı cisim aspirasyonu
 Gastroösefagial reflü
 Maksillofasial travma
 Laringeal travma
 Anjonörotik ödem
 Lenfoma

7. Etyoloji-4
DİĞER NEDENLER
 Vasküler hastalıklar
 Nöromüsküler hastalıklar
 Kollajen doku hastalıkları
 İlaçlar
 Koroziv madde içimi
 Obstriktif sleep apne sendromu

8. Etyoloji-5
Akut Dispne Sebepleri (pulmoner-travmatik)
 Pnömotoraks
 Pulmoner kontüzyon
 Yelken göğüs
 Diyafram rüptürü
 Spinal kord yaralanması
 Nörojenik pulmoner ödem

9. Etyoloji-6
Pulmoner –Nontravmatik
 Pulmoner emboli(yağ, amnion,hava, yabancı cis.)
 Astım
 Pnömoni
 Plevral efüzyon
 Hava yolu tıkanması
 Aspirasyon
 Spontan pnömotoraks
 Non kardiyojenik pulmoner ödem

10. Etyoloji-7
Akut Dispne-Kardiyak
 Kardiyojenikpulmoner ödem
 Akut miyokard infarktüsü
 Perikardit
 Kardiyak tamponad

11. Etyoloji-8
Akut Dispne-Diğer
 Abdominal yüklenme( Assit, obezite, gebelik)
 Psikojenik dispne
 Metabolik asidoz
 Anemi
 Ateş
 CO zehirlenmesi
 Nöromüsküler hastalıklar

12. Etyoloji-9
Kronik Dispne- Pulmoner
 KOAH
 Tümörler
 Tüberküloz
 İnterstisiyel
akciğer hastalıkları
 Kor pulmonale
 Good Pasture sendromu

13. Etyoloji-10
Kronik Dispne – Kardiyak
 Kalp kapak hastalıkları
 Konjenital kalp hastalıkları
 Kardiyomiyopati

14. Etyoloji-11
Kronik Dispne –Diğer
 Kifoskolyoz
 Frenik sinir disfonksiyonu
 Serebrovasküler olaylar
 Nöromüsküler hastalıklar

15. APNE- Solunum Durması
1. Üst hava yolu tıkanması
Yabancı cisim, Anaflaksi, Laringospazm
2. SSS depresyonu
Narkotik, sedatif, hipnotik ilaçlar
3. SSS zedelenmesi
4. Serebral hipoksemi-kardiyak arrest

16. HASTANE ÖNCESİ BAKIM
 ABC
 Hikaye
 Genel muayene (vitaller, genel ve mental
durum)
 Spesifik muayene (kalp-akciğer)
 Hava yolu açıklığı
 Solunum durumu

17. HASTANE ÖNCESİ
GİRİŞİMLER
 Hava yolu açıklığı korunması
 Oksijentedavisi
 İntravenöz yol
 Kardiyak monitörizasyon
 İlaçlar ( Bronkodilatatör, Nitrogliserin,
Morfin, Diüretik)
 İğne ile dekompresyon

18. DİSPNEİK HASTAYA ACİL
SERVİSTE YAKLAŞIM
 Hava yolu değerlendirmesi
 Monitörizasyon-vital bulgular
 Oksijen desteği
 İV yol
 Hikaye- fizik muayene
 Yardımcı testler (pulse oksimetre)

19. ACİL SERVİSTE DİSPNEİK HASTAYA
YAKLAŞIM TEMEL PRENSİPLER
 Hava yolu açıklığını sağlamak
 Devamlılığı sağlamak
 Oksijenizasyon
 Altta yatan nedene yönelik tedavi

20. ASTIM
AMAÇ
 Bronkospazmı çözmek
 Yeterli oksijenizasyon
 İnflamasyonu hafifletmek
 Koruyucu-önleyici tedbirler

21. ASTIM-TEDAVİ
 Oksijen
 Adrenerjik ajanlar
 Kortikosteroidler
 Antikolinerjikler
 Metilksantinler
 Magnezyum
 Heliox
 Ketamin
 Mast hücre stabilizatörleri1

22. ASTIM RİSK GRUBU
 Atakla hastaneye yatış
 Sistemik steroid kullanımı
 Psikiyatrik hasta
 Tedaviye uyumsuz
 Psikososyal etkenler

23. KOAH ALEVLENME
AMAÇ
 Doku oksijenizasyonu
 Varsa enfeksiyon tedavisi
 Taburcu-yatış kararı
 Koruyucu-önleyici tedbirler

24. KOAH YATIŞ
 Tedaviye yanıtsızlık
 Genel durum bozulması
 Konfüzyon-bilinç bulanıklığı
 Hipoksi-hiperkarbi
 Pnömoni, pnömotoraks varlığı
 Subjektif iyileşme olmaması

25. KOAH TEDAVİ
 Oksijen
 İnhalebeta mimetikler
 Kortikosteroidler
 Antibiyotikler
 Metilksantinler

26. ASTIM-KOAH ENTÜBASYON
 Hipoksi-hiperkarbi
 Mental durum bozukluğu
 Respiratuar asidoz
 Klinik durum bozulması
 Tedaviye direnç

27. ASTIM-KOAH TABURCULUK
 Tedaviye yanıt olması
 Egzersiz toleransı artması
 Muayene bulgularının düzelmesi
 Oksijen saturasyonunun düzelmesi

28. PNÖMONİ
 AMAÇ
 Hava yolu stabilizasyonu
 Oksijen
 Solunum yetmezliği
 Kardiyovasküler stabilizasyon
 Antimikrobial tedavi

29. PNÖMONİ YATIŞ RİSK
FAKTÖRLERİ
 60 yaş ve üzeri
 KOAH, bronşektazi, KBY, KKY, DM
 Son 1 yılda yatış
 Aspirasyon şüphesi
 Postsplenektomi
 Alkolizm
 Malnütrisyon

30. FİZİK MUAYENE
 SS 30/dakika üzerinde
 TA 90/60 mmHg altında
 Ateş 35 derece altı, 40 derece üstü
 Ekstrapulmoner hastalık
 Konfüzyon

31. LABORATUVAR
 Lökosit 4000 altı, 30.000 üstü/ mm3
 PO2 60’ın altı, PCO2 50’nin üstü
 Bun 20’nin üstü, Kreatinin 1.2’nin üstü
 Hb 9unaltı, Htc 30’un altı
 Grafide multilober tutulum, plevral efüzyon, hızlı
progresyon
 Sepsis
 Sosyal nedenler

32. PNÖMONİ TABURCU
 Sağlıklıkişiler
 Nontoksik görünüm
 FM, lab, risk olmaması
 24-48 saat sonra kontrol

33. SPONTAN PNÖMOTORAKS
 İzlem
 İğne ile dekompresyon-aspirasyon
 Tüp torakostomi
 Yatış

34. PULMONER EMBOLİ
 Dispne
 Takipne
 Taşikardi
 Göğüs ağrısı
 Hipoksi
 Hipokapni

35. Tedavi
 Monitörizasyon
 İV yol
 oksijen
 Kristaloid, Dopamin
 Heparin
 Trombolitik

36. GEBELERDE DİSPNE
 Fizyolojikdeğişiklikler
 Pulmoner emboli
 Astım
 Kalp yetmezliği

37. HİPERVENTİLASYON
SENDROMU
 Anksiyöz
 Normal oksijen
 Respiratuvar alkaloz
 Diğer nedenlerin dışlanması
 Yeniden solutma yapılmaması
 Hastaya güven verilmesi
 Anksiyolitik?

38. KONJESTİF KALP
YETMEZLİĞİ
 Oksijen
 Diüretikler
 Vazodilatatörler
 Morfin sülfat
 Bronkodilatatör
 İnotropik ajanlar

39. NEDENİ BİLİNMEYEN
DİSPNE
 Hasta iyi görünür
 O2 saturasyonu iyi
 X ray normal
 Altta yatan hastalık?
 Taburcu-kontrol

40. DİSPNE
 ABC
 Oksijen
 Hastane öncesi bakım-tedavi
 Acil servis bakım- tedavi
 Entübasyon
 Yatış-taburcu
 Kontrola çağır
 Koruyucu önlemler
 NO SİGARA- NO DİSPNE