Presentatie over de ict kansen in een krimpende organisatie tijdens de Small Schools Big Ideas C

1. Kansen bij krimp
Oplossingsrichtingen bij teruglopende leerlingaantallen met ICT
Sandra ter Horst

2. Overzicht
• Even voorstellen
• Context krimp
• Krimp en ICT
• Casus Onderwijsgroep FIER
• Andere oplossingsrichtingen met ict

3. Krimpregio’s en anticipeergebieden

4. Krimpcijfers in relatie tot onderwijs
• Zeer manifest in het PO
 Tot 2015: daling 67.000 kinderen
 In 2020: totale afname 100.000 leerlingen (daling van 6,6% t.o.v.
2012)
 Daling komende 3 jaar in 326 van de 415 gemeenten.
 In 208 gemeenten zware krimp: tenminste 10%
• VO en MBO nog beperkt tot krimpgebieden
 In de komende twintig jaar zal het voortgezet onderwijs echter in vrijwel
alle regio’s met matige tot sterke krimp te maken krijgen.

5. Leerlingaantallen historisch
1540000
1535000
1530000
1525000
1520000
1515000
1510000
1505000
1500000
1495000
1490000
2006 2007 2008 2009 2010 2011

6. Gevolgen van krimp voor onderwijs
• Leerlingenaantallen lopen terug
• Minder inkomsten
• Exploitatieproblemen (5% overcapaciteit -> 12% extra
exploitatiekosten)
• Een groter aandeel personele kosten
• Instroom jonge docenten vertraagt
• Kwaliteit van onderwijs staat onder druk

7. Kleine scholen: 1352 < 100

8. Wet- en regelgeving kleine scholen
• Lumpsum: personeelsbudget is gebaseerd op een bedrag per
leerlingen
• < 145: kleine scholen toeslag
• < 23: zeer klein scholen toeslag
• Opheffingsnorm: hangt af van # inwoners per vierkante kilometer in
een gemeente (23 – 200)
• Compensatie met scholen uit ander bestuur
• 3 jaar onder opheffingsnorm: dan bekostiging stop
• Maar: < 23 dan volgend jaar opgeheven
• Uitzonderingen mogelijk op <23: discretionaire bevoegdheid minister

9. Boze ouders bezetten school Visvliet
Boze ouders bezetten school Visvliet

10. Initiatieven

11. Oplossingsrichtingen
• Bestuurlijk: samenwerken en fuseren
• Huisvesting: gebouwen afstoten
• Bedrijfsvoering: inkoop
• Personeel: uitruil, functiemix
• ICT??
• Onderwijsraad, Grenzen aan kleine
scholen: aanbeveling 2 – steun
experimentele initiatieven van scholen
• ICT!!

13. Ondersteund met ICT Oplossingsrichtingen Effecten voor scholen
Inrichten van processen Betrokkenen
schaal
financieel
personeel
Onderwijs in krimpregio’s
huisvesting

14. Onderwijs in krimpregio’s
Effecten voor scholen
financieel huisvesting
schaal personeel
Betrokkenen
Oplossingsrichtingen
• In noordwest Friesland sprake van krimpsituatie
• Onderwijsgroep FIER: van 20 naar 12 scholen
• Combinatiegroepen met soms meer dan 3 jaargroepen
Inrichten van processen
(combinatiegroep 5 t/m 8 met 30 leerlingen)
• Klassenmanagement wordt hierdoor steeds moeilijker (wens tot
groepsdoorbrekende instructies)
• Samenwerken op groepsniveau is soms lastig omdat in bepaalde
groepen maar zeer weinig leerlingen zitten
Ondersteund met ICT

15. Onderwijs in krimpregio’s
Effecten voor scholen
financieel huisvesting
schaal personeel
Betrokkenen
Leerling Leerkracht Ouders Schooldirectie Schoolbestuur
Oplossingsrichtingen
Variëteit en flexibiliteit in het Vergroten competenties Slimmer, flexibeler Vergroten
onderwijs leerkrachten plannen en roosteren schaal van organiseren
Flexibeler onderwijs Betaalbaar organiseren
Inrichten van processen
Ondersteund met ICT

16. Onderwijs in krimpregio’s
Effecten voor scholen
financieel huisvesting
schaal personeel
Betrokkenen
Leerling Leerkracht Ouders Schooldirectie Schoolbestuur
Oplossingsrichtingen
Variëteit en flexibiliteit in het Vergroten competenties Slimmer, flexibeler Vergroten
onderwijs leerkrachten plannen en roosteren schaal van organiseren
Flexibeler onderwijs Betaalbaar organiseren
Inrichten van processen
Op groepsniveau
Door effectief klassenmanagement de leerlingen maatwerk bieden.
Optimaal gebruik maken van de moderne ICT-mogelijkheden op
het gebied van:
• plannen (flexibele organisatie in relatie tot flexibel aanbod)
Ondersteund met ICT
• leren en begeleiden van leerlingen
• communicatie

17. Onderwijs in krimpregio’s
Effecten voor scholen
financieel huisvesting
schaal personeel
Betrokkenen
Leerling Leerkracht Ouders Schooldirectie Schoolbestuur
Oplossingsrichtingen
Variëteit en flexibiliteit in het Vergroten competenties Slimmer, flexibeler Vergroten
onderwijs leerkrachten plannen en roosteren schaal van organiseren
Flexibeler onderwijs Betaalbaar organiseren
Inrichten van processen
Op leerlingniveau:
Krachtige ICT-omgeving die leidt tot:
• Leerstofaanbod in leerlijnen (leermiddelenmagazijn)
• Reflectie op leren en leerbehoeftes
• Samenwerking op leerlingniveau
Ondersteund met ICT
• Digitale samenwerkingsstructuur op leerling niveau

18. Samenhang processen
Geïntegreerde
leeromgeving
Website Community Elektronische Communicatie
Nieuwe media voor docenten leeromgeving
Digitaal / adaptief Primair proces
leermateriaal
Leerling- Onderwijs
volgsysteem catalogus
Planning en Logistiek
roostering
Leerling Administratief
administratie
Koppeling met leerlingvolgsysteem

19. Wat is er al?
ICT-systeem
Microsoft Outlook gedeelde taken
Klassenassistent Veilig leren lezen
Live@edu gedeelde documenten
MS Outlook gedeelde agenda
Intranet onderwijsgroep Fier
Dr. Digi digibordsoftware
MMS Dotcomschool
MS Outlook agenda
Prowise presenter
Schatkist rekenen
Veilig leren lezen
MS Outlook mail
Spelling op maat
Nieuwsbegrip XL
Spelling in beeld
Schatkist lezen
Dotcomschool
Taal op maat
Taal in beeld
Lekker lezen
Take it easy
Ambrasoft
Maatwerk
Rekentuin
Cito LOVS
Taalzee
Mini-stap
1 Beheren beschrijving leermiddelen
2 Beheren arrangementen
3 Beheren digitale leermiddelen
4 Inschrijven leerling
5 Inschrijven personeel
6 Vaststellen kenmerken en behoeftes
7 Vaststellen onderwijs- en bedrijfsregels
8 Vaststellen schoolrooster
9 Vaststellen rooster leerkracht
10 Vaststellen leertraject komende periode
11 Uitvoeren tactische planning
12 Vaststellen leeractiviteiten
13 Inplannen leeractiviteiten
14 Publiceren planning
15 Vaststellen en reserveren resources
16 Registreren aan- en afwezigheid leerling
17 Registreren aan- en afwezigheid leerkracht
18 Klaarzetten leermiddelen
19 Uitvoeren leeractiviteit
20 Beoordelen resultaat
21 Vastleggen observaties
22 Vaststellen voortgang
23 Inzien notities en afspraken
24 Summatief toetsen
25 Communiceren
26 Vastleggen afspraken

20. Tijdspad
Droom
Plateau 1
• Office 365
Huidige • Verder implementatie
situatie adaptief leermateriaal
• Platform live@edu • Professionalisering
• Pilot Math • Digitaal leermateriaal met
• Deels gedeelde koppeling leerdoelen
groepsagenda • Infrastructuur verder
• uitbreiden

21. ICT kansen bij krimp: adaptief leermateriaal
Inspelen op individuele
behoeftes van leerlingen

22. ICT kansen bij krimp: flip de klas
Anders inrichten van de les mbv video.
Meer tijd voor interactie, samenwerking en
begeleiding in de klas

23. ICT kansen bij krimp: Afstandsleren MBO
Leerprestaties vergelijkbaar met
‘reguliere’ wijze

24. ICT kansen bij krimp: webinar
Via web, op afstand instructie
geven, vragen stellen

25. Rijdende school: mix op afstand, op locatie

26. Tips voor aanpak
• Integrale aanpak vanwege complexiteit en urgentie
• Programma van Eisen helpt dit inzichtelijk maken en
scherpe vragen aan leverancier te stellen
• Inventariseer wat je al hebt en plot dit op het PvE
• Digitaal leermateriaal en leerling volgsysteem
uitermate belangrijk.
• Niet alles tegelijk maar wacht niet af!
http://www.kennisnet.nl/kansenbijkrimp

27. Bedankt voor uw aandacht!
Sandra ter Horst- programmamanager
e-mail: s.terhorst@kennisnet.nl
twitter: @sandraterhorst
Kennisnet.nl
twitter: @kennisnet